Επιστήμονες στις ΗΠΑ κατάφεραν να γυρίσουν προς τα πίσω τον χρόνο σε ζωντανά πειραματόζωα μέσω της γενετικής τεχνικής του «μερικού συστημικού κυτταρικού αναπρογραμματισμού».

Με αυτό τον τρόπο, μείωσαν τα σημάδια της γήρανσης σε ποντίκια και παρέτειναν τη ζωή τους κατά 30% (18 έως 24 εβδομάδες) - κάτι που θα ισοδυναμούσε με δεκαετίες στην περίπτωση των ανθρώπων.

Τα ζώα είχαν τροποποιηθεί προηγουμένως, έτσι ώστε να φέρουν μια μετάλλαξη που οδηγεί σε πρόωρη γήρανση (ανάλογη με τη σπάνια γενετική πάθηση προγηρία στους ανθρώπους). Ο αναπρογραμματισμός των κυττάρων τους που ακολούθησε, έκανε τα ζώα να ξανανιώσουν. Αυτό ενισχύει την πεποίθηση αρκετών επιστημόνων ότι εν μέρει -ή κατά κύριο λόγο- η γήρανση καθοδηγείται από ένα εσωτερικό γενετικό «ρολόι» που ωθεί το σώμα σε μια σταδιακή κατάρρευση. Αν καταστεί δυνατό να επιβραδυνθεί ο «χτύπος» αυτού του ρολογιού, τότε θα αυξηθεί το προσδόκιμο ζωής.

Είναι η πρώτη φορά που ο κυτταρικός αναπρογραμματισμός παρατείνει τη διάρκεια της ζωής σε ένα υγιές ζωντανό ζώο. Προηγούμενες προσπάθειες είχαν προκαλέσει ανάπτυξη εκτεταμένου καρκίνου ή τον άμεσο θάνατο των πειραματόζωων. Όμως αυτή τη φορά αποφεύχθηκε τελείως ο καρκίνος και ο πρόωρος θάνατος. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή αναπτυξιακής βιολογίας Χουάν Κάρλος Ιζπιζούα Μπελμόντε του Ινστιτούτου Βιολογικών Επιστημών Salk στην Καλιφόρνια, έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο διεθνούς κύρους περιοδικό κυτταρικής βιολογίας "Cell" (Κύτταρο). «Δεν διορθώσαμε την μετάλλαξη που προκάλεσε την πρόωρη γήρανση. Αλλάξαμε τη διαδικασία της γήρανσης, αλλάζοντας χημικά το επιγονιδίωμα, δείχνοντας έτσι ότι η γήρανση είναι μια πλαστική διαδικασία. Η γήρανση δεν είναι ανάγκη να προχωρά μόνο προς μια κατεύθυνση», δήλωσε ο Μπελμόντε.
«Δεν πιστεύουμε ότι με την τεχνική μας θα φθάσουμε στην αθανασία. Υπάρχουν πιθανώς όρια που θα αντιμετωπίσουμε, αν επιχειρήσουμε μια πλήρη αναστροφή της γήρανσης. Ο στόχος μας δεν είναι μόνο η επέκταση της διάρκειας ζωής, αλλά κάτι ακόμη πιο σημαντικό, η υγιής ζωή», πρόσθεσε.

Ο πλήρης κυτταρικός αναπρογραμματισμός μετατρέπει τα εξειδικευμένα ενήλικα κύτταρα, όπως του δέρματος, σε αρχέγονα πολυδύναμα βλαστικά κύτταρα. Οι αμερικανοί ερευνητές προχώρησαν σε έναν ευρέος φάσματος (συστημικό) αλλά μόνο μερικό αναπρογραμματισμό. Έτσι, για παράδειγμα, τα δερματικά κύτταρα δεν κατέληξαν σε βλαστικά, παρέμειναν δερματικά μεν, αλλά «φρεσκαρίσθηκαν», καθώς έγιναν πιο νεανικά.

Ο μερικός αναπρογραμματισμός μείωσε τις συσσωρευμένες βλάβες στο DNA πολλών διαφορετικών κυττάρων του σώματος. Με αυτό τον τρόπο, αρκετά όργανα -όπως διαπιστώθηκε στο μικροσκόπιο- εμφάνισαν βελτίωση και αντιστροφή της γήρανσης, όπως το δέρμα, η σπλήνα, τα νεφρά και το στομάχι. Αλλά και το καρδιαγγειακό σύστημα εμφάνισε ενδείξεις αντιγήρανσης και καλύτερης λειτουργίας.

Οι ερευνητές αναγνώρισαν ότι «προφανώς τα ποντίκια δεν είναι άνθρωποι». Ο Μπελμόντε δήλωσε: «Γνωρίζουμε ότι θα είναι πολύ πιο πολύπλοκο να ξανανιώσουμε έναν άνθρωπο. Όμως η νέα μελέτη δείχνει ότι η γήρανση είναι μια πολύ δυναμική και πλαστική διαδικασία, συνεπώς είναι πιο δεκτική σε θεραπευτικές παρεμβάσεις από ό,τι νομίζαμε προηγουμένως». Όπως είπε, τέτοιες πειραματικές θεραπείες μπορεί να χρειαστούν έως δέκα χρόνια, εωσότου δοκιμασθούν κλινικά σε ηλικιωμένους. Προηγούμενες μελέτες σε ανθρώπους έχουν δείξει ότι ο μεγαλύτερος παράγων κινδύνου για τις συχνότερες χρόνιες παθήσεις (καρδιοπάθειες, καρκίνους, νευροεκφυλιστικές νόσους) είναι απλώς τα γηρατειά. Αν αυτά «θεραπευθούν», τότε και πολλές ασθένειες θα είναι λιγότερο πιθανό να εμφανισθούν.

πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Παρέμβαση για το Καστελλόριζο από μια νέα γυναίκα που ζει σε αυτό.

Η πραγματική ζωή στο νησί, μακριά από τις επισκέψεις των πολιτικών

Οι ιατρικές διακοπές του Καστελλοριζιού
Γράφει η Ειρήνη Λελέκη*

Ώρα για διακοπές ! Διακοπές πάντα με προορισμό τη Ρόδο. Το θέμα των διακοπών είναι οι προληπτικές ιατρικές εξετάσεις. Υγεία το μεγαλύτερο αγαθό που χρήζει άμεσης βοήθειας στο Καστελλόριζο. Η σπουδαιότητα του έργου που κάνουν οι δυο υπάρχοντες γιατροί , η νοσηλεύτρια καθώς και οι στρατιωτικοί γιατροί του νησιού είναι άξια συγχαρητηρίων, δεν αρκεί μόνο αυτό, η πολιτεία πρέπει να ενεργήσει και βρεθούν άμεσες λύσεις. Ηλικιωμένοι, γονείς με τα παιδιά τους και οι νέοι αναγκάζονται να μεταφερθούν στη Ρόδο για να επισκεφτούν τον παιδίατρο, τον οδοντίατρο, να προβούν σε μια απλή ανάλυση αίματος ή μια ακτινογραφία που θα μπορούσαν να γίνονται και στο νησί τους. Έτσι λοιπόν ο ακρίτας αναγκάζεται να μεταφερθεί οικογενειακώς στη Ρόδο να πληρώσει διαμονή στο ξενοδοχείο για διάστημαμεγαλύτερο των 4 ημερών (λόγω των ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών) καθώς και το φαγητό του.

Είναι άδικο και οικονομικά δυσχερέστατο ο κάτοικος του νησιού να αναγκάζεται να μεταφερθεί στο πιο κοντινό μέρος για να πραγματοποιήσει μια απλή εξέταση και να ελπίζει να μην συμβεί κάτι κακό στον ίδιο και στην οικογένεια του .Υγεία δωρεάν δεν υπάρχει, ευτυχώς ακόμη σε αυτό το νησί υπάρχουν οι οικογενειακοί και φιλικοί δεσμοί, δεσμοί που δεν σταμάτησαν να υπάρχουν εφόσον χειμώνα και καλοκαίρι οι ντόπιοι δεν ξεπερνούν τα 300 άτομα, μια μικρή οικογένεια. Οι δεσμοί αυτοί προσφέρουν και μια οικονομική ενίσχυση στους κοινωνικά αποκλεισμένους και στον συνταξιούχο των 320 ευρώ. Δεν πρέπει όμως να εξαιρεθούν και οι επισκέψεις που κάνουν σε κάποια χρονικά διαστήματα Ιατρικοί σύλλογοι προσφέροντας σπουδαίο έργο , όμως χρειάζονται τη βοήθεια της πολιτείας που αποτελεί μια απρόσωπη μορφή έως τώρα. Πρέπει να δοθούν λύσεις στο καίριο αυτό πρόβλημα και οι κάτοικοι του ακριτικού νησιού, με εθνική σημασία για τη χώρα να αισθάνονται ασφαλείς.

*Η Ειρήνη Λελέκη είναι Κοινωνιολόγος, Δημοτική Σύμβουλος Μεγίστης-Καστελλόριζου και Μέλος της Ένωσης Νέων Αυτοδιοικητικών Ελλάδος (ΕΝΑ

Ο χρόνος κυλάει, ο χρόνος τρέχει, ο χρόνος μένει ακίνητος, ανάλογα με τη στιγμή και με τον άνθρωπο. Με άλλα λόγια, το πόσο χρόνος πέρασε, είναι μια υποκειμενική εμπειρία που εν πολλοίς αποτελεί ένα αίνιγμα για την επιστήμη.

Τώρα, για πρώτη φορά, Πορτογάλοι επιστήμονες έκαναν ένα βήμα διαλεύκανσης του μυστηρίου, ανακαλύπτοντας στον εγκέφαλο πειραματόζωων ορισμένους νευρώνες που φαίνεται να ρυθμίζουν τη βίωση του χρόνου.

Οι ερευνητές του Κέντρου Champalimaud για το Άγνωστο, στη Λισαβώνα, με επικεφαλής τον Τζόζεφ Πάτον, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Science», πιστεύουν ότι έχουν πλέον μια νευροβιολογική εξήγηση για το πώς ο εγκέφαλος παράγει την εκτίμηση του χρόνου. Αλλά επίσης, έδειξαν ότι είναι δυνατό, με τη χειραγώγηση των κατάλληλων νευρώνων, να χειραγωγηθεί το βίωμα του χρόνου.

Τα πειράματα σε ποντίκια έφεραν στο φως μια ομάδα βαθιών νευρώνων που, με τις κατάλληλες έξωθεν επεμβάσεις, κάνουν τα ζώα να υπερεκτιμούν ή να υποεκτιμούν τη διάρκεια ενός καθορισμένου χρονικού διαστήματος. Με άλλα λόγια, να νομίζουν ότι πέρασε περισσότερος ή λιγότερος χρόνος από ό,τι πραγματικά συνέβη.

Αντίθετα με πιο χειροπισαστά πράγματα, όπως η όραση ή η ακοή, που έχουν συγκεκριμένα όργανα (μάτια και αυτιά) και αντίστοιχα εγκεφαλικά κέντρα, το πέρασμα του χρόνου δεν έχει κάποιο όργανο, ούτε είχε έως τώρα βρεθεί κάποιο σχετικό κέντρο στον εγκέφαλο. Για κάθε ξεχωριστό άνθρωπο, ο χρόνος κυλάει με ξεχωριστό τρόπο σε κάθε ξεχωριστή στιγμή, ανάλογα με τα συναισθήματά του, την προσοχή και τα κίνητρά του (χωρίς να λάβουμε υπόψη το ακόμη μεγαλύτερο πρόβλημα, ότι σύμφωνα με μερικούς φυσικούς, αντικειμενικός χρόνος στην πραγματικότητα δεν υπάρχει).

Όμως η εκτίμηση του χρόνου που πέρασε, ήταν ανέκαθεν ζωτική για κάθε ζώο, αν μη τι άλλο για λόγους επιβίωσης. Η νέα μελέτη επιβεβαιώνει ότι η βίωση του χρόνου σχετίζεται με ορισμένους νευρώνες που απελευθερώνουν το νευροδιαβιβαστή ντοπαμίνη και οι οποίοι βρίσκονται στη λεγόμενη «συμπαγή μοίρα της μέλαινας ουσίας». Στους ανθρώπους η καταστροφή αυτής της εγκεφαλικής περιοχής προκαλεί τη νόσο Πάρκινσον, η οποία, μεταξύ άλλων, αλλοιώνει την υποκειμενική αίσθηση του χρόνου.

Με κάποιο τρόπο, οι ερευνητές εκπαίδευσαν -μετά από προσπάθειες μηνών- τα πειραματόζωα να εκτιμούν αν η διάρκεια ενός χρονικού διαστήματος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς ήχους ήταν μικρότερο ή μεγαλύτερο από ενάμισι δευτερόλεπτο.

Στη συνέχεια, μέσω της τεχνικής της οπτογενετικής (δηλαδή της χρήσης του φωτός για τη χειραγώγηση των νευρώνων), παραπλάνησαν τα ποντίκια να νομίζουν ότι είχε περάσει περισσότερος ή λιγότερος χρόνος από τον πραγματικό. Οι επιστήμονες συμπέραναν ότι ξεγέλασαν τα ποντίκια από την αλλαγή στη συμπεριφορά των ζώων, καθώς ασφαλώς δεν μπορούν να ξέρουν πώς ένα ποντίκι αντιλαμβάνεται υποκειμενικά τον χρόνο.

«Το βασικό μας εύρημα είναι πως δείξαμε ότι η δραστηριότητα των εν λόγω νευρώνων είναι επαρκής για να αλλάξει τον τρόπο που τα ζώα αντιλαμβάνονται το πέρασμα του χρόνου» δήλωσε ο Πάτον.

Το ερώτημα πλέον είναι κατά πόσο κάτι ανάλογο συμβαίνει στους ανθρώπους. Οι ερευνητές θεωρούν πολύ πιθανό ότι ένα παρόμοιο νευρωνικό κύκλωμα υπάρχει στον ανθρώπινο εγκέφαλο - και είναι δυνατό να χειραγωγηθεί εξίσου καλά.

Οπότε ίσως κάποτε όλοι -με το κατάλληλο εγκεφαλικό «τρικ»- να μπορούν να επιβραδύνουν το εσωτερικό «ρολόι» τους τόσο, ώστε να νιώθουν κατά βούληση σαν τους αιώνια ερωτευμένους, για τους οποίους ο χρόνος έχει σταματήσει!

Από το ΑΠΕ-ΜΠΕ

Από… σαράντα κύματα θα πρέπει να περνούν οι ασφαλισμένοι του ΕΟΠΥΥ μέχρι να κλείσουν τελικά ραντεβού για ιατρική επίσκεψη ή για κάποια εξέταση, ενώ ακόμη πιο δύσκολη θα είναι η πρόσβαση στον ιδιωτικό τομέα.

Όπως περιγράφεται στο σχέδιο του μνημονίου, το υπουργείο Υγείας θα πρέπει μέχρι το Μάρτιο να έχει καταρτίσει ένα νέο σύστημα ηλεκτρονικών παραπομπών για τη δευτεροβάθμια περίθαλψη, το οποίο αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία τον Ιούνιο του 2017.

Το σύστημα αυτό θα χρησιμοποιηθεί, σύμφωνα με το σχέδιο, για τηνπροέγκριση των επισκέψεων σε παρόχους του ιδιωτικού τομέα (ιδιώτες γιατρούς συμβεβλημένους με τον ΕΟΠΥΥ, ιδιωτικά θεραπευτήρια και διαγνωστικά κέντρα).

Τι σημαίνει αυτό πρακτικά: Προτεραιότητα για την εξυπηρέτηση των ασφαλισμένων θα δίνεται στις δομές του ΠΕΔΥ και στα δημόσια νοσοκομεία. Ανάλογά όμως με τις δυνατότητές τους (θα έχει προηγηθεί "χαρτογράφηση" των υποδομών, του προσωπικού και του εξοπλισμού τους) και με βάση το χρόνο αναμονής που χρειάζεται για την πραγματοποίηση των εξετάσεων, και εφόσον οι ασφαλισμένοι δεν μπορούν να κλείσουν εκεί ραντεβού, τότε μόνο θα δίνεται το "πράσινο φως" για πρόσβαση στον ιδιωτικό τομέα. Η πρόοδος του μέτρου μάλιστα θα αξιολογείται κάθε τρεις μήνες

Οι αλλαγές αυτές γίνονται στην κατεύθυνση της συγκράτησης των δαπανών του ΕΟΠΥΥ και για την τήρηση των κλειστών προϋπολογισμών του, οι οποίοι συνεχίζουν και αυτή τη χρονιά να καταγράφουν μεγάλη υπέρβαση σε όλους τους κωδικούς (ενδεικτικά μόνο για το φάρμακο η "τρύπα" στον Οργανισμό θα ξεπεράσει τα 400 εκατ. ευρώ).

Πρόκειται για έναν ακόμη περιορισμό που τίθεται στους ασφαλισμένους από τη στιγμή που συστάθηκε ο ΕΟΠΥΥ το 2012, οπότε και έγινε το "άνοιγμα" στην ιδιωτική αγορά περίθαλψης. Ήδη έχουν τεθεί σε εφαρμογή "κόφτες" τόσο στις επισκέψεις σε γιατρούς (ώστε οι ασφαλισμένοι να μην μπορούν να επισκέπτονται περισσότερες από δύο φορές το μήνα γιατρό της ίδιας ειδικότητας, και αν χρειαστεί και τρίτη εξέταση, τότε θα πρέπει να έχουν την έγκριση του ΕΟΠΥΥ), όσο και στη συνταγογράφηση και εκτέλεση εξετάσεων.

Στο πλαίσιο αυτό οι θεσμοί έχουν ζητήσει να υπάρχει πλήρης ιατρικός φάκελος ανά ασθενή, όπου θα καταγράφονται οι διαγνωστικές εξετάσεις που έχει πραγματοποιήσει, τα φάρμακα που λαμβάνει, ειδικά όταν πρόκειται για θεραπείες υψηλού κόστους, οι ιατρικές επισκέψεις και οι νοσηλείες σε δημόσια νοσοκομεία και θεραπευτήρια. Έτσι με βάση το ιατρικό αυτό αρχείο, είτε θα δίνεται στους ασφαλισμένους η έγκριση για τη διενέργεια επιπλέον ιατρικών πράξεων, είτε ο ΕΟΠΥΥ θα βάζει φρένο στις επιπλέον παροχές Υγείας που καλύπτει.

Το ζήτημα όμως είναι, όπως σημειώνουν φορείς της ιδιωτικής αγοράς Υγείας σε μια πρώτη αποτίμηση του σχεδίου του μνημονίου, κατά πόσο οι δημόσιες δομές μπορούν να ανταποκριθούν στην υφιστάμενη ζήτηση και κυρίως μετά από πόσο χρόνο οι πολίτες θα μπορούν να εξυπηρετούνται. Είναι άλλωστε χαρακτηριστικό πως ποσοστό άνω του 90% των ασφαλισμένων απευθύνονται εξαρχής σε ιδιωτικά διαγνωστικά κέντρα για να κάνουν μια εξέταση.

Περιορισμοί πάντως αναμένονται και σε ότι αφορά στον ΕΣΥ. Και αυτό γιατί έως το τέλος του έτους θα πρέπει να έχουν μπει και οι τελευταίες πινελιές στο νέο σύστημα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, που θα στηρίζεται πρωτίστως σε τοπικές μονάδες Υγείας (ιατρεία της γειτονιάς) και σε οικογενειακούς γιατρούς. Αυτό θα είναι το πρώτο και απαραίτητο στάδιο από το οποίο θα περνούν οι ασθενείς για να παραπέμπονται στη συνέχεια για πιο εξειδικευμένες εξετάσεις και ιατρικές επισκέψεις σε νοσοκομεία και δομές του ΠΕΔΥ.

Πηγή: capital.gr | Βασιλική Κουρλιμπίνη