Χαμηλότερες συντάξεις για όλους όσοι συνταξιοδοτούνται και περικοπές έως 13% στις ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις οι οποίες ξεπερνούν τα 1.000 ευρώ τον μήνα αθροιστικά, κύριες και επικουρικές, προβλέπει το σχέδιο του νέου Ασφαλιστικού που θα κατατεθεί στη Βουλή έως τις 15 Νοεμβρίου

ως «αντίβαρο» στις δεσμεύσεις του 3ου Μνημονίου που προβλέπει μειώσεις στις χαμηλές συντάξεις, εφαρμογή της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος στις επικουρικές και μείωση -έως την κατάργηση στα τέλη του 2019- του ΕΚΑΣ.

Το «στίγμα» αυτό έδωσε, για τις επικείμενες αλλαγές, ο υπουργός Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Γ. Κατρούγκαλος δηλώνοντας, μετά τη συνεδρίαση του κυβερνητικού Συμβουλίου Κοινωνικής Πολιτικής, ότι «θα λάβουμε κάθε δυνατό μέτρο ώστε να μη μειωθούν οι συντάξεις που είναι κάτω από τα 1.000 ευρώ». Και λίγο αργότερα, μιλώντας στο πλαίσιο των προγραμματικών δηλώσεων της κυβέρνησης στη Βουλή, ότι «με το νέο Ασφαλιστικό θα ισχύσουν, στο εξής, ενιαίοι κανόνες για τις εισφορές και τις παροχές (συντάξεις) και θα προστατεύσουμε τις μικρές συντάξεις». Οπως χαρακτηριστικά είπε ο υπουργός, «θα εξουδετερώσουμε τις αρνητικές δεσμεύσεις του Μνημονίου με τη γενική μεταρρύθμιση του Ασφαλιστικού το οποίο δεν είναι βιώσιμο και παραμένει άνισο και κατακερματισμένο, με διαφορές στον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων και στις εισφορές, παρά τις ενοποιήσεις που έγιναν».

ΟΙ ΔΥΟ ΑΝΑΤΡΟΠΕΣ 
Ο καθηγητής Σ. Ρομπόλης προβλέπει ότι, εφόσον δεν θιγούν οι συντάξεις κάτω των 1.000 ευρώ και με βάση το προβλεπόμενο στο προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού ταμειακό έλλειμμα των 2,123 δισ. ευρώ στα ταμεία (παρά τα νέα μέτρα των 1,2 δισ. ευρώ στα οποία περιλαμβάνονται οι αλλαγές στο Ασφαλιστικό), οι μειώσεις στις συντάξεις άνω των 1.000 ευρώ θα πρέπει να φτάσουν στο 13%. Το ποσοστό θα διαφοροποιηθεί, βέβαια, εφόσον προβλεφθούν κλίμακες με διαφορετικά ποσοστά παρακράτησης.

Προειδοποιεί, ωστόσο, ότι «οι περικοπές με δημοσιονομικούς και όχι ασφαλιστικούς όρους, εφόσον γίνουν και πάλι στα ποσά άνω των 1.000 ευρώ, κινδυνεύουν να ανατρέψουν τις αρχές της αναλογικότητας εισφορών - παροχών, της ισότητας και της αλληλεγγύης».

Η απονομή χαμηλότερων συντάξεων σε σχέση με ό,τι ισχύει σήμερα για τους «παλαιούς» (πριν από το 1993) ασφαλισμένους που διατηρούν, με βάση τις καταστατικές διατάξεις των επιμέρους Ταμείων, υψηλότερα ποσοστά αναπλήρωσης για τον χρόνο ασφάλισης έως το 2010, είναι η δεύτερη ανατροπή. Το ύψος των περικοπών θα εξαρτηθεί από τη μεταβατική περίοδο που θα προβλεφθεί καθώς και από τον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων, αδιακρίτως κλάδου (δημόσιο ή ιδιωτικό τομέα).

ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΡΥΘΜΙΣΕΩΝ 
Ο Γ. Κατρούγκαλος ανακοίνωσε ότι πριν από την ασφαλιστική μεταρρύθμιση που θα θεσπιστεί τον Νοέμβριο θα κατατεθεί (την ερχόμενη εβδομάδα) ένα ενδιάμεσο νομοσχέδιο. Οπως έγραψε χθες η «Ημερησία», κατόπιν αξίωσης των δανειστών και μέχρι τυχόν νεωτέρας συμφωνίας, θα καταργεί σειρά ευνοϊκών ρυθμίσεων οι οποίες νομοθετήθηκαν μονομερώς από την πρώτη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ? ΑΝΕΛ (επαναχορήγηση σύνταξης σε ανασφάλιστους υπερήλικες, επιλογή χαμηλότερων ασφαλίστρων για αυτοαπασχολούμενους, συμψηφισμός μεγαλύτερων οφειλών με συντάξεις, συνταξιοδότηση με χαμηλότερα όρια ηλικίας σε ορισμένες ΔΕΚΟ και ΟΤΑ, την επιχορήγηση Μετοχικών Ταμείων από το ΑΚΑΓΕ κ.ά.) . Επιπλέον, θα προβλέπει την αύξηση στα 40 έτη όλων των χαμηλότερων ορίων για συνταξιοδότηση με πλήρη σύνταξη στα 62.

ΔΝΤ: ΝΕΟ «ΨΑΛΙΔΙ» 
«Πρωταθλήτρια» ανακηρύσσει το ΔΝΤ την Ελλάδα στις μεταρρυθμίσεις του Ασφαλιστικού και στις περικοπές συντάξεων για τις οποίες, ωστόσο, προβλέπει νέο «ψαλίδι» λόγω του δημοσιονομικού προβλήματος. Σύμφωνα με την Εκθεση του Δημοσιονομικού Παρατηρητηρίου του Ταμείου, η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα στην οποία, κατά την τριετία 2011 ? 2014, αυξήθηκαν τα όρια ηλικίας, τέθηκαν αυστηρότεροι κανόνες στις πρόωρες συνταξιοδοτήσεις και έγιναν προοδευτικές μειώσεις στις συντάξεις. Η δαπάνη για τις συντάξεις και την υγεία θα συνεχίσει να συρρικνώνεται παρά τη γήρανση του πληθυσμού και θα αυξηθεί με μέσο ρυθμό μόλις 0,5% του ΑΕΠ έως το 2050 όταν στις άλλες αναπτυγμένες χώρες θα είναι στο 1,8%.

«ΚΟΥΡΕΜΑ» ΣΤΑ ΕΦΑΠΑΞ 
Νέες μειώσεις από 5% έως 10% στα εφάπαξ που χορηγεί το Ταμείο Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων φέρνει η εφαρμογή της ρήτρας «προσαρμογής» που θα νομοθετηθεί στη θέση της ρήτρας «βιωσιμότητας». Μείωση αναμένεται και στα μερίσματα του Μετοχικού Ταμείου Πολιτικών Υπαλλήλων καθώς δεν μπορεί να «καλυφθεί» ούτε από το Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης Γενεών ούτε και από άλλες πηγές (π.χ ρευστοποιήσεις περιουσιακών στοιχείων) ολόκληρο το έλλειμμα των 220 εκατ. ευρώ που προβλέπεται έως το τέλος του 2015.

ΣΟΥΗΔΙΚΟ «ΜΟΝΤΕΛΟ»
Υπέρ της υιοθέτησης του Σουηδικού «μοντέλου» για τις συντάξεις, αλλά, με την πρόβλεψη εθνικής σύνταξης + ατομικών συντάξεων (ανάλογα με τις εισφορές και υπολογισμό με σύστημα νοητής κεφαλαιοποίησης) τάσσεται η πλειοψηφία των μελών της Επιτροπής «σοφών». Στο πόρισμα που θα δημοσιοποιηθεί στις 15 Οκτωβρίου θα καταγράφονται, ωστόσο, και οι ενστάσεις για το συγκεκριμένο μοντέλο.

ΕΡΓΑΣΙΑΚΑ
Ζητείται ευρωπαϊκή «συνταγή» για τις αλλαγές

Το Ευρωκοινοβούλιο και τους υπουργούς Εργασίας της Ε.Ε. θα βάλει η κυβέρνηση στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης με τους δανειστές για τις αλλαγές στα εργασιακά που προβλέπει το 3ο Μνημόνιο να γίνουν σε συνεργασία με το Διεθνές Γραφείο Εργασίας και με βάση τη «βέλτιστη ευρωπαϊκή πρακτική». «Ο καθορισμός του τι είναι καλή ευρωπαϊκή πρακτική δεν αφορά μόνο την Ελλάδα... η Ελλάδα είναι ο καθρέφτης του μέλλοντος της Ευρώπης στο εργασιακό ζήτημα», είπε χθες στη Βουλή ο υπουργός Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Γ. Κατρούγκαλος, υπογραμμίζοντας ότι κάτω από αυτό το πρίσμα θα διαπραγματευτεί η ελληνική κυβέρνηση με τους θεσμούς την επαναρρύθμιση των συλλογικών διαπραγματεύσεων και τις αλλαγές που ζητούνται σε ομαδικές απολύσεις και απεργιακό νόμο. Στο πλαίσιο αυτό, εντάσσεται και η πρόταση που ήδη υπέβαλε για τη δημιουργία ενός Eurogroup των υπουργών Εργασίας.

imerisia.gr

Μεγαλύτερο "ψαλίδι" στις συντάξεις προβλέπει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, παρόλο που η Ελλάδα ανακηρύσσεται "Πρωταθλήτρια" στις μεταρρυθμίσεις για το ασφαλιστικό σύστημα.

Το Ταμείο, στην έκθεση που δημοσιεύτηκε με τίτλο Δημοσιονομικό Παρατηρητήριο (Fiscal Monitor) τστη Λίμα του Περού, ουσιαστικά ζητά από την Αθήνα να πάρει επιπλέον μέτρα ύψους 1,35 δισ. προτού καν κλείσουν αυτά που θα ψηφιστούν από τη Βουλή την επόμενη εβδομάδα.

Τα πρόσθετα μέτρα θα αφορούν τη διετία 2015-2016, ενώ επισημαίνεται ότι το 2015 θα κλείσει με πρωτογενές έλλειμμα 0,5% του ΑΕΠ και το 2016 με μηδενικό πρωτογενές πλεόνασμα, ενώ η Κομισιόν, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) προβλέπουν για το 2015 πρωτογενές έλλειμμα 0,25% του ΑΕΠ και για την επόμενη χρονιά πρωτογενές πλεόνασμα 0,5%.

Διαπιστώνει ότι η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα στην οποία την τριετία 2011-2014 αυξήθηκε το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης, τέθηκαν αυστηρότεροι κανόνες στις πρόωρες συνταξιοδοτήσεις και εισήχθησαν προοδευτικές μειώσεις στις συντάξεις. Στις χώρες που προχώρησαν σε παραμετρικές αλλαγές στο ασφαλιστικό περιλαμβάνονται ακόμη ο Καναδάς, η Τσεχία, η Γαλλία, η Ιρλανδία, η Ιταλία, η Ολλανδία, η Πορτογαλία, η Σλοβενία, η Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Σε όλες τις παραπάνω χώρες που εφάρμοσαν μεταρρυθμίσεις, η συμμετοχή των συντάξεων στην αύξηση των δημόσιων δαπανών μειώθηκε κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ κατά μέσο όρο.

Παρά ταύτα, το ΔΝΤ προβλέπει ότι υπό την πίεση των δεσμεύσεων που έχει αναλάβει η χώρα μας στο τρίτο μνημόνιο τόσο η δαπάνη για τις συντάξεις όσο και την υγεία θα συνεχίζουν να συρρικνώνεται, παρά τη γήρανση του πληθυσμού.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τις προβλέψεις του διεθνούς οργανισμού, οι δαπάνες για συντάξεις στην Ελλάδα αναμένεται να αυξηθούν με μέσο ρυθμό 0,5% του ΑΕΠ στο διάστημα 2015-2050, όταν ο μέσος όρος αύξησης σε 35 αναπτυγμένες οικονομίες θα είναι 1% του ΑΕΠ και, όταν ο μέσος όρος στις αναπτυσσόμενες οικονομίες θα κινηθεί στο 1,8% του ΑΕΠ.

Oι δαπάνες για την Υγεία στην Ελλάδα αναμένεται να αυξηθούν με μέσο ρυθμό 0,8% του ΑΕΠ στο διάστημα 2015-2050, όταν ο μέσος όρος αύξησης σε 35 αναπτυγμένες οικονομίες θα είναι 3,1% του ΑΕΠ και, όταν ο μέσος όρος στις αναπτυσσόμενες οικονομίες θα κινηθεί στο 1,2% του ΑΕΠ. Η μεταβολή των δαπανών Υγείας στην Ελλάδα σε όρους καθαρής παρούσας αξίας θα κινηθεί στο 37,2% του ΑΕΠ στο διάστημα 2015-2050, όταν σε 35 αναπτυγμένες οικονομίες θα είναι στο 105,6% του ΑΕΠ στις αναπτυσσόμενες οικονομίες στο 43,2% του ΑΕΠ.

Όπως προκύπτει από την Έκθεση, το βάρος του συνταξιοδοτικού σε όλες τις αναπτυγμένες οικονομίες θα συνεχίζει να αυξάνεται τα επόμενα χρόνια, εξαιτίας της γήρανσης του πληθυσμού. Συγκεκριμένα, την περίοδο 2015-2050, οι σχετιζόμενες με το δημογραφικό αυξήσεις δαπανών εκτιμάται πως σε όρους καθαρής παρούσας αξίας (NPV) θα επιβαρύνουν το χρέος, παγκοσμίως, κατά 81% του ΑΕΠ. Το σχετικό μέγεθος ήταν 71% του ΑΕΠ το 2014 και 55% του ΑΕΠ το 2011.

Ευκαιρίες για να αποφύγουν την αύξηση των ορίων ηλικίας και να αποχωρήσουν με τα παλιά και χαμηλότερα όρια συνταξιοδότησης μπορούν να αξιοποιήσουν χιλιάδες ασφαλισμένοι σε όλα τα Ταμεία και να θεμελιώσουν το δικαίωμα, με όρια ηλικίας πριν από το 67ο για πλήρη σύνταξη και πριν από το 62ο για μειωμένη.

Σύμφωνα με τον «Ελεύθερο Τύπο», ο χρόνος που τους κατοχυρώνει για έξοδο με τα παλιά όρια ηλικίας θα πρέπει να συμπληρώνεται ως το 2012.

Οι ευνοϊκές αυτές διατάξεις δεν έχουν ισχύ αν ο πλασματικός χρόνος συμπληρωθεί από την 1η-1-2013 και μετά, γιατί η νομοθεσία προβλέπει ότι όσοι συμπληρώνουν τα συντάξιμα έτη από 1ης/1/2013 και μετά βγαίνουν στη σύνταξη είτε στα 67 με πλήρη σύνταξη εφόσον έχουν συνολικά 40 χρόνια.

Με το νέο νόμο, επεκτείνονται οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης για τους μετά το 1993 ασφαλισμένους και σε όσους έχουν ασφαλιστεί μέχρι το 1992 και μπορούσαν να βγαίνουν σε μικρότερη ηλικία. Έτσι με το νόμο 4336/15, όσοι ασφαλίστηκαν μέχρι το 1992 και είναι κάτω των 67 και 62 ετών έχουν αύξηση στο όριο ηλικίας ως και 12 χρόνια, που σημαίνει ότι το κλειδί για να αποφύγουν χιλιάδες ασφαλισμένοι την αύξηση των ορίων ηλικίας είναι να θεμελιώσουν δικαίωμα με τις προϋποθέσεις που ισχύουν ως το 2012.

Χρειάζονται όμως τέσσερις βασικές προϋποθέσεις:

1. Να έχουν συμπληρώσει ένα από τα όρια ηλικίας που ισχύουν για τη συνταξιοδότησή τους από τα Ταμεία στα οποία ανήκουν πριν από τις 19 Αυγούστου 2015, που θα είναι η ημερομηνία ισχύους του νέου νόμου και των αυξημένων ορίων ηλικίας για όσους δεν έχουν θεμελιώσει δικαίωμα μέχρι αυτή την ημερομηνία.

2. Να έχουν την δυνατότητα αναγνώρισης πλασματικού χρόνου ασφάλισης, ώστε να θεμελιώσουν δικαίωμα συμπληρώνοντας τα έτη που λείπουν για να εξασφαλίσουν τις ευνοϊκές διατάξεις που ισχύουν ως το 2012.

3. Να έχουν οπωσδήποτε συμπληρωμένα 12 χρόνια πραγματικής ασφάλισης από το 2011 και μετά.

4. Να έχουν κολλήσει το πρώτο “ένσημο” πριν από την 1η/1/1993, γιατί όσοι έχουν ασφαλιστεί για πρώτη φορά μετά την 1η/1/1993 δεν έχουν χαμηλά όρια ηλικίας, αλλά βγαίνουν στα 62 με μειωμένη σύνταξη, στα 67 με πλήρη ή στα 62 με 40 χρόνια. Έχουν μεν τη δυνατότητα να αναγνωρίσουν πλασματικά έτη για να συμπληρώσουν χρόνο ασφάλισης, όχι όμως για να συνταξιοδοτηθούν νωρίτερα.