΄Ελλη Καρανίκα,Αναισθησιολόγος,Συντονίστρια Δ/ντρια ΕΣΥ

Με κάθε δυσάρεστη αφορμή, επανέρχεται το θέμα των τροχαίων ατυχημάτων στην επικαιρότητα. Το προχθεσινό ατύχημα με τον σοβαρό τραυματισμό του 24χρόνου νεαρού στο νησί μας, έφερε το θέμα πάλι στην επικαιρότητα(για πόσο;). Το τροχαίο με δικυκλιστές, ποδήλατα ή μηχανάκια, είναι μια ξεχωριστή περίπτωση επειδή κυρίως αφορά νεαρές ηλικίες, τα παιδιά μας. Μπορεί να εξοργιζόμαστε με την ριψοκίνδυνη συμπεριφορά, την απαράδεκτη ταχύτητα,το προκλητό μαρσάρισμα όταν τονίζουν το πέρασμά τους (ή, μήπως,την παρουσία τους;) .Όμως, υπάρχει στο βάθος μια συμπάθεια για τα «ντελιβεράκια» που κυνηγούν το χρονο για ένα ευτελές ποσόν αμοιβής, σε δύσκολες εργασιακές και καιρικές συνθήκες.
Τους τελευταίους 13 μήνες, από τον Μάρτιο του 2017, πέντε ντελιβεράδες έχουν χάσει τη ζωή τους σε ώρα εργασίας. Ο μεγαλύτερος από αυτούς 29 ετών. Ο νεότερος, μόλις 20.( Εχουμε νεκρούς στα Everest, Mikel, Speedex κ.α)

«Χαμένος αγώνας είναι αυτός που δεν δίνεται», λένε κάποιοι και προσυπογράφω. Παρότι βίωσα, λόγω επαγγελματικής συγκυρίας, όλη την εξέλιξη του γεγονότος, θα αποφύγω το συναισθηματικό μέρος του θέματος που αδρανοποιεί τα κοινωνικά αντανακλαστικά στην παγιωμένη αντίληψη «δεν μπορεί να γίνει τίποτα». Ας είναι κατάθεση ενσυναισθησης στην (κάθε) μάνα που με απλανές βλέμμα, εκτός τόπου και χρόνου, συνοδεύει το διασωληνωμένο παιδί της στο αεροπλανο του ΕΚΑΒ, ελπίζοντας να ξυπνήσει από τον εφιάλτη που ζει…

Πρόβλημα σταθερό και πανελλαδικό.

Τα delivery boys , οι ταχυμεταφορείς (που δεν ονομάστηκε ποτέ με ελληνικό όνομα, διατηρώντας το κακόηχο «ντιλιβεράς») ελέω οικονομικής κρίσης… μεγάλωσαν . Αλλοτε, η συντριπτική πλειονότητα αυτών που κατέκλυζαν τους δρόμους με τα «παπάκια» μεταφέροντας φαγητό, πακέτα, έγγραφα, χρήματα και οτιδήποτε άλλο, κατόπιν παραγγελίας, ήταν ηλικίας 20-30 ετών. Σημερα εγινε «επάγγελμα». Τα πενηντάρια παπάκια πενταπλασίασαν τα κυβικά τους και στην οικογένεια των «ντελιβεράδων» προστέθηκαν κάποιοι ασπρομάλληδες, που έμειναν άνεργοι.

Ο κλάδος απασχολεί περισσότερα από 75.000 άτομα(όλοι σχεδόν απόφοιτοι Λυκείου) και διεκδικεί το 60-70% των τροχαίων ατυχημάτων. 10% των διανομέων έχει μηνιαίως ένα ατύχημα με σοβαρές ή λιγότερο σοβαρές συνέπειες για την υγεία του.Οι μεγαλυτερης ηλικιας αντιμετωπίζουν αναπνευστικά και καρδιολογικά προβλήματα λόγω του άγχους που δημιουργεί η μεγάλη πίεση χρόνου.Συχνα ειναι και τα προβλήματα απο το μυοσκελετικό σύστημα, καθώς και σοβαρά κρυολογήματα, αφού με βροχή, κρύο, χιονόνερο το χειμώνα, ζέστη ή καύσωνα το καλοκαίρι οι διανομείς τρέχουν να προλάβουν!

Περνούν ξυστά από σταθμευμένα αυτοκίνητα, προσπερνούν με ελιγμούς τυχόν καθυστερήσεις στα φανάρια, ανεβαίνουν σε πεζοδρόμια και νησίδες για να κόψουν δρόμο. Σωστό;Διακιολογημένο; Αποδεκτος;Οχι!Η υποτίμηση του κινδύνου και η απαξίωση της ζωής δεν δικαιολογείται από το νεαρό της ηλικίας, όσο κι αν κατανοείται. Αλλά πώς να πεισθεί ο νεαρός δικυκλιστής για την υποχρέωση τήρησης ΚΟΚ και να αποκτήσει κουλτούρα ασφαλείας, όταν όλη η οδική συμπεριφορά γύρω μας ειναι απαράδεκτη,αυθαίρετη κι ανεξέλεγκτη;Και αν όλοι σε στιγμές έχουμε βιαστεί να καταδείξουμε ως αιτία των ατυχημάτων την οδική συμπεριφορά των διανομέων που “δεν φοράνε κράνος”, “παραβιάζουν τον ΚΟΚ”, “οδηγούν σαν τρελοί”, θα ηταν άδικο να μην επισημάνουμε την εντατικοποίηση, την πίεση του να παραδοθει η παραγγελία γρήγορα υπό οποιεσδήποτε συνθήκες, τον φόβο της απόλυσης κ.α.

Και το ΣΕΠΕ (Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας) τι κάνει; Η κατηγορία «Διανομές-Delivery« «εμπίπτει σε αυτές που παρουσιάζουν τις συχνότερες παραβάσεις της εργατικής νομοθεσίας κυρίως σε θέματα παράνομης και ανασφάλιστης απασχόλησης, μη τήρησης ωραρίων εργασίας και εβδομαδιαίας ανάπαυσης, μη καταβολής υπερωριών κ.λπ. Κατά κανόνα εντάσσονται υποχρεωτικά στην αθέατη εργασία, δηλαδή στην αδήλωτη «μαύρη αγορά», με τις προφανείς συνέπειες στα ατομικά τους δικαιώματα αλλά και στην ενίσχυση της παραοικονομίας.( Η πρώτη και τελευταία (στοιχειώδης) μελέτη για τον κλάδο, εκδόθηκε από το ΣΕΠΕ το 2002, ύστερα από τη διαπίστωση της ραγδαίας αύξησης των εργατικών-τροχαίων ατυχημάτων (και των θανάτων) στις ταχυμεταφορές).

Μερικες προφανεις προτασεις για βελτιωση της καταστασης:

Να παρέχονται εταιρικο μηχανακι και μέσα ατομικής προστασίας. (Στην χώρα μας υπάρχουν περίπου 300 εταιρείες κούριερ. Και μόλις το 10-20% των μεγάλων εταιρειών ταχυμεταφορών διαθέτουν μηχανάκια στους εργαζομένους και τον κατάλληλο εξοπλισμό (κράνη, γάντια φωσφορίζουσες φόρμες εργασίας )

Να ειναι υποχρεωτικη απο την εργοδοσια η εφαρμογη του κρανους και λοιπων μεσων ατομικης προστασιας
Να ειναι καθορισμενη η αποσταση κινησης(δεν μπορει να παραδιδεται σε αποσταση χωριου ενας φραπες γιατι θα χαθει ο πελατης !)
Η αστυνομια να επιβαλει στους εργοδοτες τα προστιμα απο την μη τηρηση των υποχρεωσεων τους (Στην παρξη εχει φανει πως οταν επικρατει αστυνομευση και επιβολη προστιμων ελαττωνονται τα τροχαια)
Να δηλώνονται τα ατυχήματα οχι ως τροχαία αλλά ως εργατικά
Το ΣΕΠΕ να κινηθεί «αυτοβούλως» για ελέγχους και να επιβάλλει όλες τις προβλεπόμενες κυρώσεις». ( Δεν μπορεί να μην υπάρχει ούτε ένας σ’ ολόκληρο υπουργείο Εργασίας που να μην έχει παραγγείλει μια πίτσα στο σπίτι του!!!

Δήμος, Επαρχείο, Περιφέρεια και αρμόδιοι Φορείς να αναλάβουν ρόλο κι ευθύνες
Να είναι υποχρεωτική και τακτική η εκπαίδευση στην ασφάλεια και στην επαγγελματική αρτιότητα
Οργάνωση όλων των ταχυμεταφορέων σε ενιαία ειδικότητα, για καλύτερες διεκδικήσεις(:ένσημα βαρέα και ανθυγιεινά, ασφάλιση, συλλογική σύμβαση,ρεπο, υπερωρίες κλπ)
Οι ίδιοι οι ντελιβεράδες, νέα παιδιά, φίλοι θυμάτων (ή των εν δυνάμει θυμάτων) με μέσα κοινωνικής δικτύωσης να κρατούν το θέμα στην επικαιρότητα και να ανεβάζουν περιπτώσεις που μπορούν να οδηγήσουν σε κίνδυνο της ζωής τους
Όλοι οι οδηγοί, ιδιαίτερα των μεγάλων, ασφαλών οχημάτων, ας σεβονται το δικαίωμα και των άλλων «ευάλωτων» χρηστών του δρόμου, δικυκλιστών ή πεζών.
Η λύπη κι ολα τα συναφή συναισθήματα,μετά ένα τραγικό γεγονός, δεν μπορεί να παραμένουν ως μοναδικός απόηχος μέχρι την επανάληψη του επόμενου θλιβερού ήχου πάνω στην άσφαλτο. Ας κάνουμε κάτι. Ο Έντμουντ Μπερκ είπε: «Ο καλύτερος τρόπος για να επικρατήσει το κακό, είναι οι καλοί άνθρωποι να μην κάνουν τίποτε». Όλοι μας, καλοί εν δυνάμει, ο καθένας από το πόστο του, άλλος με την απλή φωνή του, άλλος με την ευθύνη του αξιώματος, πρέπει να κάνουμε κάτι.Το αντίθετο της καλοσύνης δεν είναι μόνο η κακία. Είναι και η αδιαφορία.