Τα γερμανικά δημοσιεύματα αναπαράγονται ευρέως από ελληνικά ΜΜΕ. Παρά ταύτα, οι ελληνικές Αρχές αποφεύγουν, έως τώρα, να δώσουν σαφείς απαντήσεις
Συνεχίζεται ο «βομβαρδισμός» της Frontex κυρίως από τον γερμανικό Τύπο. Πρόσφατα, το γερμανικό περιοδικό, Spiegel, άνοιξε τον «Φάκελο Frontex», σημειώνοντας ότι «ο Οργανισμός Προστασίας των Συνόρων της ΕΕ βυθίζεται στο χάος», ενώ τώρα την σκυτάλη πήρε η ZEIT Online, η οποία κάνει λόγο για «Οργανισμό εκτός ελέγχου».

Το γερμανικό ΜΜΕ, επίσης, υποστηρίζει ότι «συγκαλύπτονται παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων». Στο επίκεντρο των καταγγελιών, βρίσκεται, ως επί το πλείστον, η δραστηριότητα της Frontex στην Ελλάδα.

Να σημειωθεί πως τα γερμανικά δημοσιεύματα αναπαράγονται ευρέως από ελληνικά ΜΜΕ. Παρά ταύτα, οι ελληνικές Αρχές αποφεύγουν, έως τώρα, να δώσουν σαφείς απαντήσεις.
Κως – Κωνσταντινούπολη

Στο δημοσίευμά της, η Zeit, εκτός των άλλων, παρουσιάζει περίπτωση Σύρου πρόσφυγα, τον οποίο μέλη της Frontex, μαζί με τα τέσσερα παιδιά και τη σύζυγό του, μετέφεραν αεροπορικώς από την Κω στην Κωνσταντινούπολη, δίχως αυτός να γνωρίζει κάτι για την επαναπροώθησή του.

Αντίθετα, ο ίδιος και η οικογένειά του που είχαν κάνει αίτηση ασύλου, αναφέρει η Zeit, περίμεναν να μεταφερθούν σε ασφαλέστερο μέρος.

Τώρα ζει με την οικογένειά του στο Ιράκ, ενώ προσέφυγε στη Δικαιοσύνη επικαλούμενος παραβίαση των δικαιωμάτων του, αν και δεν ευελπιστεί στη δικαίωσή του.

Η δικηγόρος του, Lisa-Marie Komp, κατέθεσε τον Ιανουάριο του 2017 προσφυγή σε βάρος του ελληνικού κράτους στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ). «Στόχος μας ήταν να εξεταστεί ο ρόλος και η ευθύνη της Frontex σε τέτοιες επιχειρήσεις επιστροφών», δήλωσε η δικηγόρος. Μέχρι σήμερα δεν έχει ληφθεί καμία απόφαση.

Σε «απάντηση» που δόθηκε το φθινόπωρο του 2020, δυόμισι χρόνια μετά την υποβολή της καταγγελίας, απλά αναφέρεται ότι η καταγγελία διαβιβάστηκε από την Frontex στις ελληνικές Αρχές, αλλά αυτές… δεν μπόρεσαν να στοιχειοθετήσουν ότι τελέσθηκε κάποιο αδίκημα.

Ο Σύρος πρόσφυγας, όταν κατέβηκε από το αεροπλάνο, σημειώνει η Zeit, το πρώτο πράγμα που είδε ήταν η τουρκική σημαία στο αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης. «Αυτή ήταν η στιγμή που συνειδητοποίησα ότι η ΕΕ μας απήγαγε και μας μετέφερε παράνομα στην Τουρκία», είπε.

Ο ίδιος και η οικογένειά του είχαν φύγει από τη Συρία και έφτασαν στην Λέρο με βάρκα. Εκεί υπέβαλαν αίτηση ασύλου. Λίγες μέρες αργότερα μεταφέρθηκαν με πλοίο στην Κω και από εκεί τους επιβίβασαν στο αεροπλάνο. Ο ίδιος υποστηρίζει ότι είναι ένα ακόμη θύμα των ονομαζόμενων pushbacks από την Frontex.

Από τη μεριά της, η Frontex επιβεβαίωσε αυτό το περιστατικό και, μάλιστα, όπως αναφέρει η Zeit, παραδέχτηκε ότι μέλη της είχαν επιβιβαστεί στο αεροπλάνο. Ωστόσο, υποστήριξε ότι την ευθύνη για τις επιστροφές στην Τουρκία έχουν οι κατά τόπους εθνικές Αρχές και όχι η ίδια. Ουσιαστικά, δηλαδή, η Frontex πέταξε το «μπαλάκι» στην Αθήνα.

Έρευνες

Οι καταγγελίες που γίνονται εδώ και χρόνια είχαν σαν αποτέλεσμα να ξεκινήσουν έρευνες.

Ηδη, την περασμένη εβδομάδα, αναφέρει η Zeit, η Ευρωπαία Διαμεσολαβήτρια και η Επιτροπή Εσωτερικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ξεκίνησε έρευνα για την «υπόθεση pushbacks» στο Αιγαίο.

Επίσης, μετά τη δημοσίευση των «Frontex Files», από τις οποίες προκύπτει ότι, μεταξύ 2017 – 2019, έγιναν συναντήσεις της Frontex με λομπίστες κυρίως βιομηχανιών όπλων, οι ευρωβουλευτές της Επιτροπής Προϋπολογισμού ανακοίνωσαν στο Twitter ότι θα εξετάσουν τα έγγραφα.

Επιπλέον, από τον Δεκέμβριο του 2020, η Αρχή της ΕΕ για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς, OLAF, ερευνά υπόθεση απάτης, καταγγελίες για εκφοβισμούς εντός της Frontex.

Ο «έλεγχος»

Να σημειωθεί, αναφέρει η Zeit, πως το Ευρωκοινοβούλιο μόνο έμμεσα μπορεί να ελέγξει την Frontex, μέσω του προϋπολογισμού, και να καλέσει τον επικεφαλής της, Φαμπρίς Λεζερί (Fabrice Leggeri) να δώσει κάποιες εξηγήσεις. Στην πραγματικότητα, όμως, ο Λεζερί είναι υπόλογος στο Διοικητικό Συμβούλιο της Frontex και όχι στο Ευρωκοινοβούλιο.

Η Frontex διοικείται από ΔΣ που αποτελείται από δύο μέλη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, 27 εκπροσώπους από τα κράτη-μέλη και εκπροσώπους από την Ισλανδία, το Λιχτενστάιν, τη Νορβηγία και την Ελβετία. Το ΔΣ λαμβάνει όλες τις σημαντικές αποφάσεις που αφορούν τον Οργανισμό, εγκρίνει τον προϋπολογισμό και αποφασίζει πόσοι αξιωματικοί της Frontex θα αναπτυχθούν πού.

«Οι Οργανισμοί της ΕΕ έχουν σχεδιαστεί ως τεχνοκρατικές Αρχές, που υποτίθεται ότι λειτουργούν αυτόνομα, και έτσι δεν υπάρχει συνολικός έλεγχος από το Κοινοβούλιο, την Κομισιόν ή από οποιοδήποτε άλλο θεσμικό όργανο της ΕΕ», εξηγεί η Λένα Καραμανίδου, ειδική σε θέματα Μετανάστευσης, η οποία πραγματοποίησε έρευνα για την Frontex στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος, «Respond», που χρηματοδοτείται από την ΕΕ.

Η Λ. Καραμανίδου, αναφέρει η Zeit, πιστεύει ότι αυτός είναι ένας από τους λόγους, για τους οποίους οι καταγγελίες για pushbacks δεν είχαν μέχρι τώρα εξεταστεί ουσισαστικά. «Η σχέση μεταξύ Frontex και κρατών-μελών είναι συμβιωτική», λέει η ίδια. Και προσθέτει: «Χρειάζονται ο ένας τον άλλο για να εφαρμόσουν την συνοριακή πολιτική της ΕΕ και, ως εκ τούτου, είναι απίθανο τα κράτη να ζητήσουν πραγματικά ευθύνες από την Frontex ή τον Λεζερί».

Παραβιάσεις

Η ίδια αναφέρει πως «στο πλαίσιο της έρευνάς μας διαπιστώσαμε ότι, σε πολλές Εκθέσεις Σοβαρών Περιστατικών, οι παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως οι παραβιάσεις της αρχής της μη επαναπροώθησης ή η άσκηση βίας από εθνικούς συνοριοφύλακες καταχωρούνταν λάθος». Έτσι, ο Εντεταλμένος Θεμελιωδών Δικαιωμάτων δεν ήταν καν σε θέση να δει αυτές τις εκθέσεις και βέβαια να τις ερευνήσει.

Πολύ περισσότερο, προσθέτει, τα πιο πολλά θύματα των pushbacks δεν βρίσκονται στην Ευρώπη και δεν γνωρίζουν ότι έχουν τη δυνατότητα να υποβάλλουν καταγγελία. Πάντως, από το 2016 και μετά, μόνον 22 από τις 69 καταγγελίες έχουν γίνει δεκτές από την Frontex.

Η Zeit σημειώνει ότι οι επιχειρήσεις της Frontex πραγματοποιούνται υπό τη διεύθυνση των κρατών-μελών, και, ως εκ τούτου, είναι εύκολο να τους επιρριφθεί η ευθύνη. Ετσι, όταν υποβάλλεται καταγγελία, η Frontex την διαβιβάζει στα αντίστοιχα κράτη, τα οποία καλούνται να πραγματοποιήσουν έρευνα εναντίον των συνοριοφυλάκων τους.

Πάντως, σε πολλές περιπτώσεις, αναφέρει η Zeit, οι ίδιοι οι υπάλληλοι της Frontex ούτε καν θα υπέβαλαν έκθεση εάν διαπίστωναν παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από συναδέλφους τους στις εθνικές μονάδες προστασίας των συνόρων.

Χαρακτηριστικά, Γερμανός αστυνομικός που συμμετείχε το 2020 σε επιχείρηση της Frontex στο Αιγαίο, είπε: «Είναι κοινό μυστικό ότι οι Έλληνες πραγματοποιούν pushbacks. Αλλά οι περισσότεροι υπάλληλοι της Frontex εκεί δεν θέλουν να έρθουν σε αντιδικία, οπότε απλά υποστηρίζουν ή ανέχονται αυτήν την πρακτική».

Τα τελευταία χρόνια, μάλιστα, παρατηρεί η Zeit, αυτό οδήγησε στο φαινόμενο, η πλειονότητα των υποψήφιων που υποβάλλουν αίτηση για αυτές τις θέσεις της Frontex να είναι πρόθυμοι να συμμετέχουν σε παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και να τις νομιμοποιούν.

Πηγή: lawandorder.gr

Θανάσης Αργυράκης