«Ένα παράδειγμα ανθρωπιάς, ένα δίδαγμα προσφοράς»

Ο μήνας που μας πέρασε σημαδεύτηκε από μια σημαντική για τη Δωδεκάνησο αλλά και για ολόκληρη την Ελλάδα απώλεια. Ο Διονύσης Αρβανιτάκης, ο «Φούρναρης της Κω», όπως έγινε γνωστός στο Πανελλήνιο – αλλά και σε ολόκληρη την Ευρώπη, ο άνθρωπος που έγινε παγκόσμιο σύμβολο ανθρωπιάς και αλληλεγγύης σε μία από τις πιο δύσκολες στιγμές που πέρασε η μεταπολεμική Ευρώπη, την προσφυγική κρίση, μας άφησε, αφήνοντας πίσω του τη θλίψη για την απώλεια ενός αγαπημένου ανθρώπου και το κενό της ακούραστης προσφοράς του προς το συνάνθρωπο που υποφέρει.

Ο Διονύσης Αρβανιτάκης δεν ήταν ο μόνος που κινητοποιήθηκε για την αντιμετώπιση της τεράστιας ανθρωπιστικής κρίσης. Ήταν ο άνθρωπος που αποτέλεσε το σύμβολο μιας ολόκληρης κοινωνίας που κλήθηκε να υπερασπιστεί τις αξίες του ανθρωπισμού κάτω από τις πιο αντίξοες συνθήκες. Γιατί η προσφυγική κρίση, ένα γεγονός που συγκλόνισε και εξακολουθεί να βρίσκεται υψηλά στην ατζέντα των μεγάλων ευρωπαϊκών προβλημάτων, παρουσιάστηκε για πρώτη φορά, με σφοδρότητα απρόσμενη στις ακτές του Ανατολικού Αιγαίου, στα ελληνικά νησιά, που χωρίς προετοιμασία και χωρίς τις αναγκαίες υποδομές, απάντησαν με την μεγαλοσύνη της φιλοξενίας των κατοίκων τους. Αυτός ήταν ο κανόνας όσο και αν προσπάθησαν να ενσταλάξουν το φόβο στην ψυχή των κατοίκων οι μισαλλόδοξοι. Και δεν θα μπορούσε να υπάρξει η οποιαδήποτε απάντηση στο πρόβλημα χωρίς αυτή την εντυπωσιακή και συγκινητική κινητοποίηση των τοπικών κοινωνιών, αυτή την πανστρατιά της εθελοντικής προσφοράς.

Μια απόδειξη ότι η Ελληνική κοινωνία δε βρίσκεται σε λήθαργο, δεν κλείνει τα μάτια απέναντι στα προβλήματα, δεν καθηλώνεται ως θεατής των γεγονότων. Μπροστά στα εξαιρετικά γεγονότα και τις μεγάλες προκλήσεις των καιρών όχι μόνο συγκινήθηκε και δεν αδιαφόρησε αλλά είχε και το σθένος να οργανωθεί και να δημιουργήσει δομές αλληλεγγύης και υποδοχής που απαντούσαν αποφασιστικά και αποτελεσματικά στις πιεστικές ανάγκες εκείνων των ημερών.

Οι τοπικές κοινωνίες, κάτω από την πίεση της ανάγκης δεν παραδόθηκαν στη μοίρα τους. Αντίθετα, επιχείρησαν να τη διαμορφώσουν συλλογικά.

Έχει κάποια αξία να θυμόμαστε όλα αυτά σήμερα, παρ’ όλο που εκείνη η κατάσταση έκτακτης ανάγκης έχει παρέλθει, όσο κι αν τα αποτελέσματά της εξακολουθούν να επηρεάζουν ακόμη τις κοινωνίες μας; Ναι, στο βαθμό που μπορούν να ενισχύσουν την εμπιστοσύνη μας στις δυνατότητες των τοπικών κοινωνιών. Ναι, επίσης, εφόσον μπορούμε να αντλήσουμε διδάγματα από τις καλύτερες στιγμές της συλλογικής ζωής τους. Το πιο σημαντικό ίσως, εφόσον αυτές μπορούν να αποτελέσουν έμπνευση για την αναζωογόνηση της πολιτικής ζωής στο επίπεδο της αυτοδιοίκησης.

Σήμερα, ενόψει των επικείμενων αυτοδιοικητικών εκλογών, με ένα νέο νομοθετικό πλαίσιο και με την προσδοκία ότι αυτό θα δημιουργήσει νέες δυναμικές συμμετοχής και δραστηριοποίησης των κατοίκων, αυτό θα πρέπει να είναι το μεγάλο επίδικο.

Με ποιον τρόπο δηλαδή θα γίνει δυνατό να ενεργοποιηθούν οι τεράστιες δυνάμεις των ίδιων των τοπικών κοινωνιών και των πολιτών τους, μέσα από τις δικές τους παρεμβάσεις, τη δική τους διαβούλευση, την ανάληψη πρωτοβουλιών για το παρόν και το μέλλον του τόπου τους.

Με ποιον τρόπο επιπλέον θα μπορέσουμε να βάλουμε ξανά στο παιχνίδι τους ίδιους τους πολίτες, πώς θα τους πείσουμε να αναλάβουν εκείνοι δράσεις για το μέλλον των κοινωνιών τους. Και αυτό πρέπει να είναι ένα μόνιμο μέλημα και μια διαρκής προσπάθεια για τους τοπικούς υποψήφιους άρχοντες πριν και μετά τις επικείμενες εκλογές, σε όλη τη διάρκεια της θητείας τους.

Με το παράδειγμα του αείμνηστου συμπολίτη μας, που ανέδειξε το πραγματικό πρόσωπο της νησιωτικής κοινωνίας, τη συνοχή της γύρω από ένα σκοπό, όταν αυτός έχει νόημα και ουσία, αλλά και τα προβλήματα της και τις ανάγκες της, θα πρέπει επίσης να δώσουμε ένα μήνυμα προς την Ευρώπη για τις κοινωνίες μας, που εξακολουθούν να δοκιμάζονται. Η αλληλεγγύη είναι το μήνυμά μας και η ελληνική πολιτεία και η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να το λάβουν υπόψη τους και να ακολουθήσουν τις πολιτικές εκείνες που θα ενισχύσουν τη συνοχή των κοινωνιών μας και θα αποτελούν συνέχιση της πολιτικής της ανοιχτής και φιλόξενης κοινωνίας. Με τον τρόπο που δίδαξε με το παράδειγμά του ο Διονύσης Αρβανιτάκης.