Η σορός ενός ανήλικου αγοριού εντοπίστηκε από στελέχη σκάφους του Λιμενικού Σώματος, σήμερα το πρωί, στη θαλάσσια περιοχή του ακρωτηρίου Πράσο της Σάμου.

Στο ίδιο σημείο εντοπίστηκε μία γυναίκα, η οποία είχε τις αισθήσεις της, και λίγο πιο πέρα 10 αλλοδαποί πρόσφυγες και μετανάστες. Στο σύνολό τους παρελήφθησαν από ναυαγοσωστικό σκάφος του Λιμενικού Σώματος, ενώ η σορός μεταφέρθηκε στο Γενικό Νοσοκομείο Σάμου.

Επίσης, η Λιμενική Αρχή Σάμου ενημερώθηκε από κλιμάκιο της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας για εντοπισμό άλλων έξι αλλοδαπών στην ξηρά στα ανατολικά της Σάμου.

Σύμφωνα με τους διασωθέντες, στο σκάφος επέβαιναν συνολικά 24 άτομα, δηλαδή αγνοούνται άλλοι έξι.

Πηγή: ΑΠΕ

Στο ρήγμα της Χίου οφείλεται ο έως τώρα φονικότερος σεισμός στην Ελλάδα, τον οποίο αποκάλεσαν και «Χαλασμό» καθώς άφησε πίσω του περισσότερους από 4.000 νεκρούς και πάνω από 7.000 τραυματίες το 1881!
Το μέγιστο δυνατό σεισμό που μπορούσε να δώσει, σύμφωνα με τη χαρτογράφησή του, από την ειδική επιστημονική ομάδα γεωλόγων έδωσε όπως φαίνεται το ρήγμα της βόρειας Σάμου στο φονικό σεισμό της Παρασκευής. Το ρήγμα της βόρειας Σάμου – όπως λέγεται – έχει μία δυναμική γένεσης σεισμών έως 6,8 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, που αποτελεί και το μεγαλύτερο εκτιμώμενο μέγεθος σεισμών από τα ρήγματα της ευρύτερης περιοχής του βόρειου και ανατολικού Αιγαίου με εξαίρεση ένα υποθαλάσσιο βόρεια της Λέσβου προς τα τουρκικά παράλια, το οποίο έχει εκτιμηθεί ότι μπορεί να δώσει σεισμούς έως 7,2 ΡίχτερΤα παραπάνω προκύπτουν από την έρευνα και τη χαρτογράφηση των ρηγμάτων της περιοχής, η οποία πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος Βορείου Αιγαίου 2000 - 2006. Ο τίτλος του έργου ήταν: "Αξιοποίηση σύγχρονων μεθόδων των γεωεπιστημών στη διαχείριση του σεισμικού κινδύνου με έμφαση στο δομημένο περιβάλλον των νησιών του Βορείου Αιγαίου Πελάγους" με κύριους ερευνητές τον ομότιμο Καθηγητή Σπύρο Παυλίδη, ΑΠΘ και τον Καθηγητή Νίκο Ζούρο, Πανεπιστήμιο Αιγαίου.

Η έρευνα – όπως εξηγεί στο ethnos.gr ο αναπληρωτής καθηγητής στο τμήμα Γεωλογίας του ΑΠΘ με ειδικότητα στη γεωλογία των σεισμών, Αλέξανδρος Χατζηπέτρος που συμμετείχε σε αυτήν, αφορούσε τη μελέτη και αποτύπωση των ενεργών ρηγμάτων των νησιών του ΒΑ και Α Αιγαίου και συγκεκριμένα της Λήμνου, της Λέσβου, του Αγίου Ευστρατίου, της Χίου, της Σάμου και της Ικαρίας. Στόχος, όπως σημειώνει ο κ. Χατζηπέτρος ήταν «να κωδικοποιηθούν και να ομογενοποιηθούν οι υπάρχουσες πληροφορίες, να συλλεχθούν νέα δεδομένα με επιτόπιες γεωλογικές έρευνες στα νησιά και κυρίως να υπολογιστούν οι ποσοτικές παράμετροι επικινδυνότητας για κάθε ρήγμα της περιοχής (αναμενόμενο μέγεθος, πιθανή επιφανειακή παραμόρφωση, κλπ)».

Οπως προκύπτει από τα συμπεράσματα της έρευνας, υπάρχουν μερικές δεκάδες μικρότερων ή μεγαλύτερων ενεργών ρηγμάτων στην περιοχή, τα οποία μπορεί να «ξυπνήσουν» τον Εγκέλαδο με πιο «ανησυχητικά» αυτά που είναι υποθαλάσσια και δεν μπορούν να μελετηθούν πλήρως. Από τα χερσαία, σημαντικότερα θεωρούνται αυτά της Αγίας Παρασκευής στη Λέσβο, το νότιο ρήγμα της Σάμου, το οποίο είχε δώσει τον καταστροφικό σεισμό του 1904 και βεβαίως το ρήγμα της Χίου, στο οποίο οφείλεται ο έως τώρα φονικότερος σεισμός στην Ελλάδα, τον οποίο αποκάλεσαν και «Χαλασμό» καθώς άφησε πίσω του περισσότερους από 4.000 νεκρούς και πάνω από 7.000 τραυματίες το 1881!

Οσον αφορά στη Σάμο, παρά την εγγύτητά τους, τα δύο βασικά ρήγματα του νησιού, το ένα εκ των οποίων πυροδότησε το σεισμό της Παρασκευής και το άλλο αυτόν του 1904 είναι δύο διαφορετικά ρήγματα, όπως εξηγεί ο αναπληρωτής καθηγητής, ο οποίος εκτιμά ότι ο προχθεσινός σεισμός ήταν πιθανότατα ο κύριος. Το συγκεκριμένο ρήγμα έχει δώσει και άλλους σεισμούς στο παρελθόν, αλλά μικρότερου μεγέθους, ενώ στην παρουσίαση της έρευνας που είχε γίνει, είχε επισημανθεί ξεκάθαρα ότι αποτελούσε μία πηγή σεισμικού κινδύνου για την περιοχή: «Αποτελεί μία πιθανή σεισμική πηγή που μπορεί να επηρεάσει την ευρύτερη περιοχή» αναφερόταν χαρακτηριστικά στην παρουσίαση.Ερωτηθείς εάν αυτός ο σεισμός μπορεί να «ξυπνήσει» και άλλα ρήγματα στην ευρύτερη περιοχή, ο κ. Χατζηπέτρος επισημαίνει ότι αυτό δεν είναι απίθανό, αλλά είναι ιδιαίτερα δύσκολο να εκτιμηθεί: «Οταν δραστηριοποιείται ένα ρήγμα απελευθερώνει ενέργεια, μέρος της οποίας διαχέεται σε σεισμικά κινήματα προκαλώντας δονήσεις και ένα άλλο μέρος «φορτίζει» άλλα ρήγματα της περιοχής. Εάν αυτά ήταν ήδη φορτισμένα και δεχτούν μία επιπρόσθετη φόρτιση, μπορεί να έχουμε μία νέα δόνηση, αλλά αυτό είναι πολύ δύσκολο να εκτιμηθεί».

Ο ίδιος δίνει απάντηση και στο γιατί ο σεισμός της Παρασκευής στη Σάμο «λύγισε» περισσότερο την Σμύρνη σε επίπεδο οικημάτων και υποδομών: «Το ρήγμα βυθίζεται προς το βορά, η περισσότερη κίνηση ήταν από το βόρειο κομμάτι και το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειας διαχύθηκε προς εκείνη την πλευρά. Επιπλέον, τα παράλια της Μικράς Ασίας είναι πολύ πυκνοκατοικημένα και έχουν κατασκευές λιγότερο ανθεκτικές στους σεισμούς».

Η ομάδα του κ. Χατζηπέτρου στο ΑΠΘ επίσης έχει προχωρήσει και στην κατασκευή μίας βάσης δεδομένων ενεργών ρηγμάτων όλου του Ελληνικού χώρου (GreDaSS = Greek Database of Seismogenic Sources), με σκοπό να αποτελέσει εργαλείο αναφοράς για τους σχετικούς επιστήμονες, αλλά και για να βοηθήσει στις αποφάσεις τους την Πολιτεία, τους υπεύθυνους του αντισεισμικού σχεδιασμού και τις τοπικές αρχές. Δυστυχώς, όμως η εξέλιξη της βάσης σταμάτησε, λόγω έλλειψης χρηματοδότησης αλλά και ενδιαφέροντος από τους εμπλεκόμενους.

Τα σημαντικότερα ρήγματα και τα μεγέθη των σεισμών που μπορεί να δώσουν

Σάμος

• Το ρήγμα του Πυθαγορείου είναι το σημαντικότερο ρήγμα του νησιού με σεισμικό δυναμικό της τάξης του 6,6. Καθώς το Πυθαγόρειο είναι οικοδομημένο στο κάτω τέμαχος του ρήγματος και μέρος του επάνω στο ίχνος του, καθιστά το ρήγμα αυτό μία από τις σημαντικότερες σεισμικές πηγές για το νησί.
• Τα ρήγματα του Βαθέος και του Καρλοβασίου (σεισμικό δυναμικό 6,3 και 6,5 αντίστοιχα) διαμορφώνουν τις συγκεκριμένες ακτογραμμές του νησιού. Ωστόσο, η διεύθυνση κλίσης τους (προς τα ΒΑ και ΒΔ αντίστοιχα) μειώνουν σχετικά την επικινδυνότητά τους για το δομημένο περιβάλλον.
• Ένα σημαντικό υποθαλάσσιο ρήγμα στο χώρο βόρεια της Σάμου έχει σεισμικό δυναμικό 6,8 και αποτελεί μία πιθανή σεισμική πηγή που μπορεί να επηρεάσει την ευρύτερη περιοχή.

Λήμνος

• Ρήγμα Μούρτζουφλου, το οποίο στο μεγαλύτερο μέρος του είναι υποθαλάσσιο, αλλά συναντά το νησί στο ακρωτήριο Μούρτζουφλος, στο ΒΔ τμήμα του νησιού (6,4).
• Ρήγμα Κάσπακα. Ορίζει τη ΝΔ πλευρά μίας επιμήκους λοφοσειράς και επηρεάζει άμεσα την πρωτεύουσα του νησιού Μύρινα και τον Κάσπακα (6,4).
• Ρήγμα Κοντιά – Κότσινα. Πρόκειται για μία σύνθετη δομή ΒΑ-ΝΔ παράταξης, η οποία διατρέχει το νησί και επηρεάζει τη διαμόρφωση της ακτογραμμής του (6,7).
• Ρήγμα Μούδρου. Έχει παράταξη ΔΝΔ – ΑΒΑ και βυθίζεται προς Ν. Παρά το ότι είναι ικανό για γένεση σεισμού μεγέθους 6,5, θεωρείται λιγότερο επικίνδυνο λόγω της θέσης του και της διεύθυνσης κλίσης του.

Αγιος Ευστράτιος

Ο Άγιος Ευστράτιος υπέστη σημαντικές καταστροφές κατά το μεγάλο σεισμό του 1968 που είχε μέγεθος 7,1. Το γενεσιουργό ρήγμα του σεισμού κόβει το νησί στη μέση με διεύθυνση ΒΑ-ΝΔ και εκτείνεται εκατέρωθέν του στη θάλασσα. Ένα συγγενές αντιθετικό του ρήγμα με διεύθυνση ΒΔ-ΝΑ ορίζει την ανατολική ακτή του νησιού με σεισμικό δυναμικό της τάξης των 6,1.

Λέσβος

• Το δεξιόστροφο ρήγμα της Αγία Παρασκευής είναι αυτό που ενεργοποιήθηκε στο μεγάλο σεισμό του 1867 (6,8). Διατρέχει το κεντρικό μέρος του νησιού από Β προς Ν, ενώ το ορατό του μήκος στην ξηρά είναι δυναμικότητας 6,7, επομένως πρέπει να συνεχίζεται και υποθαλάσσια, πιθανότατα στον κόλπο της Καλλονής, όπως φαίνεται και από την κατανομή επικέντρων μικροσεισμών.
• Τα ΒΔ-ΝΑ διεύθυνσης ρήγματα των νότιων ακτών του νησιού παίζουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της παράκτιας μορφολογίας. Ανάλογα με το μήκος τους το μέγιστο σεισμικό τους δυναμικό είναι 6,6 – 6,8. Παρόλα αυτά, το ότι η διεύθυνση κλίσης τους είναι προς τα ΝΔ μειώνει αρκετά την επικινδυνότητά τους για τους οικισμούς του νησιού.
• Τα ρήγματα του κόλπου της Γέρας σχηματίζουν μία ζώνη η οποία έχει ιδιαίτερη σημασία λόγω της εγγύτητάς της με την πόλη της Μυτιλήνη.
• Το ρήγμα του Αδραμυτίου (Edremit) βρίσκεται στην Τουρκία, όμως η εγγύτητά του στη Λέσβο αλλά και το σεισμικό δυναμικό του το καθιστά μία επικίνδυνη σεισμική πηγή για την ευρύτερη περιοχή. Οριοθετεί τις νότιες ακτογραμμές της χερσονήσου της Biga απέναντι από τις βόρειες ακτές της Λέσβου, ενώ τα συνθετικά και αντιθετικά του είναι πιθανές σεισμικές πηγές μικρότερου δυναμικού.

Χίος

• Το ρήγμα των Μαστιχοχωρίων. Διατρέχει το νησί από άκρη σε άκρη με διεύθυνση ΒΔ – ΝΑ και θεωρείται το γενεσιουργό ρήγμα του μεγάλου σεισμού του 1881 ο οποίος είχε τη μεγαλύτερη ένταση στην περιοχή των οικισμών της νότιας Χίου. Το σεισμικό δυναμικό του είναι 6,5, ωστόσο πιθανή προέκτασή του σε θαλάσσιο χώρο αυξάνει το δυναμικό του.
• Το ρήγμα του Βροντάδου βρίσκεται σε πολύ μικρή απόσταση από την πυκνοκατοικημένη περιοχή Χίου – Βροντάδου και αποτελεί σημαντική πιθανή σεισμική πηγή. Πρόκειται για μία σειρά μικρότερων ρηγμάτων με γενική παράταξη ΒΑ – ΝΔ που διαμορφώνουν τη μορφολογία σε αυτό το μέτωπο. Παρά το ότι δεν είναι ιδιαίτερα μεγάλου μήκους (μέγιστο δυναμικό 6,4), υπάρχουν σαφείς ενδείξεις πρόσφατης δραστηριότητας.
• Τα υποθαλάσσια ρήγματα των Οινουσσών, των βόρειων και των νότιων ακτών της Χίου (με δυναμικό 6,8, 6,5 και 6,6 αντίστοιχα), είναι επίσης δυνητικές σεισμικές πηγές. Το ρήγμα των Οινουσσών μάλιστα, θεωρείται υπεύθυνο για το μεγάλο σεισμό του 1949 (6,7).

Ικαρία

• Το σημαντικότερο ρήγμα της Ικαρίας τέμνει το νησί περίπου στο κέντρο του με διεύθυνση ΒΑ – ΝΔ και έχει σεισμικό δυναμικό της τάξης των 6,6.
• Οι σχετικά απόκρημνες νότιες ακτές της Ικαρίας ουσιαστικά διαμορφώνονται και ελέγχονται από τρία ρήγματα παράταξης ΔΝΔ – ΑΝΑ και ΒΑ – ΝΔ με διεύθυνση κλίσης προς Ν και σεισμικό δυναμικό που κυμαίνεται από 6,3 έως 6,6.
• Ένας αριθμός πιθανών σεισμικών πηγών στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή Ικαρίας – Φούρνων έχουν δυναμικό από 6,6 έως 6,8, ωστόσο λόγω της θέσης τους εκτός ξηράς η επικινδυνότητά τους είναι κατά τι μειωμένη.
• https://www.ethnos.gr/ellada/130997_seismos-poy-krybontai-ta-rigmata-toy-aigaioy-posa-rihter-mporoyn-na-dosoyn

Ένα «κυνήγι» με υποβρύχια, έγινε στο νοτιοανατολικό Αιγαίο την περασμένη Δευτέρα και Τρίτη με τις ελληνικές δυνάμεις να καταφέρνουν επιτυχώς να εντοπίσουν τα τρία τουρκικά υποβρύχια που προσπάθησαν να αναπτυχθούν στο χώρο μεταξύ Κρήτης, Καρπάθου, Ρόδου και Κυκλάδων.

Η Ελλάδα, όπως μετέδωσε το ΣΚΑΪ παραδοσιακά έχει εξαιρετικά εκπαιδευμένα πληρώματα αλλά και έναν πάρα πολύ ισχυρό στόλο με 11 υποβρύχια, εκ των οποίων τα 5 έχουν σαφές ποιοτικό πλεονέκτημα έναντι των Τουρκικών. Τα ελληνικά υποβρύχια κλάσης “Παπανικολής” και “Ωκεανός”, είναι ορατά κατά περίπτωση μόνο όταν κατευθύνονται ή επιστρέφουν από την περιοχή των επιχειρήσεων.

Αντίθετα, τα συμβατικά υποβρύχια που έχει η Τουρκία, πρέπει να εμφανίζονται στην επιφάνεια τουλάχιστον κάθε τρεις ημέρες προκειμένου να πάρουν οξυγόνο για να λειτουργούν οι κινητήρες τους.

Ένα ακόμη πλεονέκτημα είναι ότι η ελληνικές δυνάμεις έχουν εδώ και δεκαετίες χαρτογραφήσει κάθε πόντο του βυθού. Άλλωστε η χώρα μας είναι από τις πρώτες στον κόσμο που απέκτησαν υποβρύχιο.

Στο κυνήγι των τουρκικών υποβρυχίων η Ελλάδα έριξε μια σειρά μέσων που διαθέτει. Τις φρεγάτες του Πολεμικού Ναυτικού που είναι εξειδικευμένες σε ανθυποβρυχιακό πόλεμο με ενεργητικά και παθητικά σόναρ.

Οι φρεγάτες επίσης φιλοξενούν οργανικά ελικόπτερα με ειδικό εξοπλισμό για ανθυποβρυχιακό πόλεμο. Τα εν λόγω ελικόπτερα, βυθίζουν ειδικά σόναρ σε μεγάλο βάθος μέσα στο νερό ενώ αιωρούνται πάνω από την ύποπτη περιοχή.

Τα Ελληνικά υποβρύχια παραμένουν άφαντα από τις δυνάμεις του τουρκικού ναυτικού, τα ελληνικά υποβρύχια, προκαλώντας νευρική κρίση στην Άγκυρα–εξαναγκάζοντας την ακόμη και σε προπαγανδιστικά fake βίντεο που δείχνουν ότι αυτά εντοπίστηκαν- και ενώ ο υποβρύχιος πόλεμος στο βυθό του Αιγαίου κλιμακώνεται συνεχώς.

Τα «αόρατα» υπερόπλα μαζί με τα δυο εκσυγχρονισμένα που διαθέτει η εθνική φαρέτρα αποτελούν για περισσότερο από δύο μήνες τον μεγάλο πονοκέφαλο του Oruc Reis, αλλά και των τουρκικών δυνάμεων που έχουν αναπτυχθεί στα νότια του Καστελορίζου, πρωταγωνιστώντας σε έναν ιδιότυπο υποβρύχιο πόλεμο.

Ενδεικτικό της ελληνικής υπεροχής στο βυθό της Μεσογείου είναι και το γεγονός ότι το υποβρύχιο τύπου 214 «Παπανικολής» του Πολεμικού Ναυτικού κατόρθωσε να παραμείνει άφαντο για 34 συνεχόμενες ημέρες κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, εκτελώντας στο ακέραιο την αποστολή του.

Οι Τούρκοι στην προσπάθειά τους να τα εντοπίσουν είχαν ρίξει στο κυνήγι τους σχεδόν το σύνολο του ανθυποβρυχιακού τους στόλου, έναν σημαντικό αριθμό ελικοπτέρων ανθυποβρυχιακού πολέμου, αλλά και μια πλειάδα κατασκοπευτικών αεροσκαφών CN -235, χωρίς όμως να πετύχουν κανένα αποτέλεσμα.

Τα τέσσερα υποβρύχια τύπου 214 είχε παραγγείλει η Αθήνα από τη Γερμανία το 2000, δίνοντας σημαντικό επιχειρησιακό πλεονέκτημα στο Πολεμικό Ναυτικό.

Βασικά σημεία της υπεροχής τους έναντι των άλλων υποβρυχίων είναι η χρήση νέας τεχνολογίας, που τους επιτρέπει πολύ μεγαλύτερη παραμονή κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και τα καθιστούν δυσδιάκριτα για τα εχθρικά ραντάρ.

Η Ελλάδα έχει στον στόλο της συνολικά 11 υποβρύχια, έναντι 12 που έχει η Τουρκία. Έξι υποβρύχια είναι παλαιότερα τύπου 209, ενώ υπάρχει και 1 εκσυγχρονισμένο τύπου 209.

Επίσης, έχει 4 τύπου 214, τα γνωστά «Παπανικολής», τα «αθόρυβα» υποβρύχια.

Η Τουρκία, παρόλο που έχει 12 υποβρύχια, είναι όλα προηγούμενης γενιάς, τύπου 209.

Επίσης, τα πληρώματα των ελληνικών υποβρυχίων υπερτερούν σε ικανότητες σε αντίθεση με τα τουρκικά πληρώματα.

Αυτή τη στιγμή η Τουρκία έχει ναυπηγικό πρόγραμμα 6 υποβρυχίων τύπου 214.

Το 2009 υπεγράφη το συμβόλαιο, το 2015 ξεκίνησαν οι εργασίες, το 2019 η καθέλκυση και αναμένεται το πρόγραμμα να ολοκληρωθεί το 2027. Το εμπάργκο που ζητά η Ελλάδα προς την Τουρκία αφορά κυρίως τη Γερμανία. Σκοπός είναι το γερμανικό εμπάργκο που υπάρχει σε χερσαία και αεροπορικά συστήματα να επεκταθεί και σε ναυπηγικά συστήματα.

Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα τα 6 υποβρύχια να μη φτάσουν ποτέ στα χέρια της Τουρκίας.Το ζήτημα στην προκειμένη περίπτωση είναι να μπλοκαριστεί το εν λόγω πρόγραμμα.

Τα πλεονεκτήματα των υποβρυχίων «Παπανικολής»

–    Αναερόβια πρόωση
–    Ιδιαίτερα ακριβή συστήματα ναυτιλίας
–    Δυνατότητα επικοινωνίας σε κατάδυση
–    Εξελιγμένοι αισθητήρες
–    Αθόρυβος πλους σε επιχειρησιακές συνθήκες

Το πλήρωμα είναι αποκομμένο από τον υπόλοιπο κόσμο. Η μέρα τους χωρίζεται σε 6ωρα εναλλασσόμενου ύπνου και βάρδιας. Είναι υποχρεωμένοι να μιλούν συνεχώς ψιθυριστά και τρέφονται με ξηρά τροφή, καθώς το μαγείρεμα απαγορεύεται. Επίσης, ο κυβερνήτης είναι πάντα σε επαγρύπνηση.

Τα χαρακτηριστικά των υποβρυχίων «Παπανικολής»

–    Έχουν χωρητικότητα 30-35 αξιωματικών και υπαξιωματικών.
–    Το μέγιστο μήκος τους φτάνει τα 65,3 μέτρα και το μέγιστο πλάτος τους τα 6,3 μέτρα.
–    Το ύψος τους χωρίς τους ιστούς φτάνει τα 13 μέτρα.
–    Η μέγιστη ταχύτητά τους φτάνει τα 10,5 kns, ενώ σε κατάδυση φτάνει τα 21 kns.
–    Το βάθος κατάδυσής τους είναι διαβαθμισμένο, αλλά φτάνει περίπου τα 400 μέτρα.

https://eleftherostypos.gr/ellinotourkika/646903-pos-oi-tourkoi-epathan-xana-xouneri-me-ta-ypobryxia-sto-aigaio-binteo/

«Εργο στρατηγικής σημασίας» χαρακτηρίζεται από τα στελέχη του Λιμενικού η κατασκευή του Εθνικού Συστήματος Ολοκληρωμένης Θαλάσσιας Επιτήρησης (ΕΣΟΘΕ) με προϋπολογισμό 62 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για ένα δίκτυο σύγχρονων ραντάρ και θερμικών καμερών μεγάλης εμβέλειας, με δυνατότητα να μεταφέρουν σε 24ωρη βάση και σε πραγματικό χρόνο εικόνα από τα θαλάσσια σύνορα της χώρας, επιτυγχάνοντας αυτό που διεθνώς ονομάζεται Maritime Domain Awareness.

Ο διαγωνισμός προκηρύχθηκε την 30ή Ιουνίου. Αρχικά, ως καταληκτική ημερομηνία για την υποβολή των αιτήσεων συμμετοχής είχε καθοριστεί η 20ή Αυγούστου, ωστόσο, πρόσφατα αποφασίστηκε να δοθεί παράταση, λόγω COVID-19, έως τις 30 Οκτωβρίου. Αποστολή του ΕΣΟΘΕ, όπως περιγράφεται στην προκήρυξη που φέρει την υπογραφή του υπουργού Ναυτιλίας Γιάννη Πλακιωτάκη είναι «η έγκαιρη επίγνωση της επικρατούσας κατάστασης στο θαλάσσιο πεδίο ευθύνης του Λιμενικού Σώματος. (…) Πέραν της προστασίας των εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε., θα συμβάλλει ενεργά στη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών και στην πάταξη κάθε μορφής εγκληματικότητας».

Χρήση του συστήματος, εκτός από το Λιμενικό, θα κάνουν οι Ενοπλες Δυνάμεις. Για αυτό και εκτός του βασικού κέντρου ελέγχου, που θα δημιουργηθεί στο αρχηγείο του Σώματος, ένα δεύτερο θα κατασκευαστεί στη Ναυτική Διοίκηση Αιγαίου.

Το σύστημα θαλάσσιας επιτήρησης θα αποτελείται από 35 σταθερά ραντάρ που, για λόγους ασφαλείας, θα τοποθετηθούν εντός στρατιωτικών εγκαταστάσεων. Οι τεχνικές προδιαγραφές τους καλύπτονται από το απόρρητο, ωστόσο, στελέχη του Λιμενικού εξήγησαν στην «Κ» ότι κριτήριο για την επιλογή τους είναι «να εντοπίζουν μικρούς στόχους σε μεγάλη απόσταση». Θα χρησιμοποιηθούν διαφορετικοί τύποι ραντάρ ανάλογα με την περιοχή που θα καλύπτουν, με την εμβέλειά τους να κυμαίνεται μεταξύ 6 και 48 ναυτικών μιλίων.

Τα 26 από τα συνολικά 35 ραντάρ θα πλαισιώνονται από κάμερες ημέρας και νύχτας (θερμικές), οι οποίες θα δίνουν σε πραγματικό χρόνο εικόνα έως και 6 – 7 ναυτικά μίλια μακριά. «Ο χειριστής τους θα μπορεί να καταγράψει την προπαρασκευή απόπλου παράτυπων μεταναστών από τα απέναντι τουρκικά παράλια», δήλωσε στην «Κ» αξιωματούχος με γνώση του θέματος. Από το σύνολο των 35 σταθμών, οι 27 θα βρίσκονται στο Ανατολικό Αιγαίο και οι υπόλοιποι στην Κρήτη, την Εύβοια, το Ιόνιο κ.α. Η διασύνδεσή τους με δύο κέντρα διαχείρισης θα γίνει μέσω του δικτύου των Ενόπλων Δυνάμεων.

Το σύστημα περιγράφεται ως «ανοικτής αρχιτεκτονικής». Σε αυτό θα μπορούν μελλοντικά να προστεθούν επιπλέον ραντάρ όπως επίσης και μη επανδρωμένα αεροσκάφη.

Σκέψεις και για drones
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», το προηγούμενο διάστημα το Λιμενικό δοκίμασε στο νοτιοανατολικό Αιγαίο τις επιχειρησιακές δυνατότητες ενός μισθωμένου από τον Frontex ισραηλινού drone και πλέον υπάρχουν σκέψεις και εισηγήσεις για την αγορά τεσσάρων μη επανδρωμένων αεροσκαφών για την από αέρος επιτήρηση των θαλάσσιων συνόρων. Σημειώνεται ότι το δίκτυο των σταθερών ραντάρ πλαισιώνεται και από δύο «αυτοκινούμενους σταθμούς αισθητήρων». Πρόκειται για δύο οχήματα τύπου βαν, στην οροφή των οποίων θα υπάρχουν ραντάρ. Θα χρησιμοποιούνται για την κάλυψη τυχόν επιχειρησιακών κενών.

Η ιδέα για τη δημιουργία ενός σύγχρονου συστήματος θαλάσσιας επιτήρησης διατυπώθηκε για πρώτη φορά το 2011. Δύο χρόνια αργότερα συγκροτήθηκε διακλαδική επιτροπή με τη συμμετοχή στελεχών του Λιμενικού και του Πολεμικού Ναυτικού. Αντικείμενό της τα τεχνικά χαρακτηριστικά του έργου. Ολοκλήρωσε τις εργασίες της στα τέλη του 2013 και ακολούθησαν διαπραγματεύσεις με τα όργανα της Ε.Ε. για το ενδεχόμενο χρηματοδότησης του έργου.

«Για πρώτη φορά δεν θα σας ζητήσουμε να χρηματοδοτήσετε την αγορά σκαφών», φέρεται να είχε πει σε αξιωματούχους της Ε.Ε. στέλεχος του Λιμενικού σε συνάντησή τους σε κεντρικό ξενοδοχείο των Αθηνών. Αν και τον Σεπτέμβριο του 2015 η Κομισιόν συμφώνησε να διαθέσει 62 εκατ. ευρώ για τη χρηματοδότηση του ΕΣΟΘΕ, για πάνω από 12 μήνες το σχέδιο παρέμενε στα συρτάρια της τότε ηγεσίας του υπουργείου Ναυτιλίας.

Στελέχη του υπουργείου προέκριναν την αγορά μη επανδρωμένων αεροσκαφών αντί της εγκατάστασης δικτύου ραντάρ, ενώ δυσλειτουργία παρατηρήθηκε και στην αρμόδια, στην Ελλάδα, Αρχή για τη διαχείριση των κοινοτικών κονδυλίων.

Οι διαδικασίες επιταχύνθηκαν το 2017 και ενώ μερικούς μήνες νωρίτερα είχε αντικατασταθεί η ηγεσία του ΥΕΝ. Το καλοκαίρι μάλιστα εκείνου του χρόνου βγήκαν σε διαβούλευση οι τεχνικές προδιαγραφές του έργου. Τελικά, η προκήρυξη του διαγωνισμού έγινε φέτος τον Ιούνιο από τον νυν υπουργό Γιάννη Πλακιωτάκη.

Καθώς η εγκατάσταση και λειτουργία του ΕΣΟΘΕ είναι αδύνατο να έχει ολοκληρωθεί έως το τέλος του 2022, όπως ορίζουν οι κανονισμοί της Ε.Ε., αποφασίστηκε το έργο να απενταχθεί προσωρινά από το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας της Ε.Ε. και να χρηματοδοτηθεί από το εθνικό πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων.

Για να αξιοποιηθούν τα κεφάλαια που απελευθέρωσε η απένταξη του ΕΣΟΘΕ από το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας, τα στελέχη του Λιμενικού κατέθεσαν εναλλακτική πρόταση στα όργανα της Ε.Ε. Περιλαμβάνει αγορά φορητών και σταθερών καμερών, προμήθεια ειδών ιματισμού για τα στελέχη του Σώματος, αγορά εξοπλισμού πληροφορικής για τη διασύνδεση του Λιμενικού με τις βάσεις δεδομένων της ΕΛ.ΑΣ., όπως επίσης και αγορά νέων σκαφών. Η πρόταση αγγίζει τα 40 εκατ. ευρώ και οι λεπτομέρειές της συζητήθηκαν κατά την επίσκεψη που πραγματοποίησε την Τρίτη στο υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας η γενική διευθύντρια Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Μονίκ Παριά.
Σύμφωνα με στοιχεία που στελέχη του Λιμενικού παρουσίασαν στην κ. Παριά και τους συνεργάτες της, τα λειτουργικά κόστη (καύσιμα και συντήρηση) για τα 65 σκάφη του Λιμενικού, που περιπολούν στο Ανατολικό Αιγαίο από 1η Μαρτίου μέχρι και 30 Σεπτεμβρίου ανέρχονται σε 9,1 εκατ. ευρώ. Αντίστοιχα, το κόστος της έκτακτης κινητοποίησης του προσωπικού του Λιμενικού την ίδια περίοδο έχει αποτιμηθεί στα 3,3 εκατομμύρια ευρώ. Ο διαγωνισμός για την κατασκευή του ΕΣΟΘΕ αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί το 2021, ενώ η υπογραφή της σύμβασης υπολογίζεται στις αρχές του 2022.

Πηγή: kathimerini.gr

Γιάννης Σουλιώτης

Στο  λιμάνι της Ρόδου βρίσκεται  το ερευνητικό Ωκεανογραφικό Σκάφος του Εθνικού Κέντρου Θαλάσσιων Ερευνών, προκειμένου να υλοποιήσει μια σημαντική έρευνα στον βυθό της Ρόδου, στο πλαίσιο ενός καινοτόμου προγράμματος σε συνεργασία με την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου.

Λίγα λόγια το «ΑΙΓΑΙΟ»
Το Ερευνητικό Σκάφος «ΑΙΓΑΙΟ», μήκους 62 μέτρων, αναβαθμίστηκε το 1997 και αποτελεί σήμερα ένα μοντέρνο πλωτό εργαστήριο. Είναι εξοπλισμένο με όλα τα τελευταίας τεχνολογίας όργανα απαραίτητα για την πολύτιμη ερευνητική δραστηριότητα του ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε. η οποία ποικίλλει από γεωφυσικές μελέτες βυθού μέχρι την παρακολούθηση περιβαλλοντικών συνθηκών.

Η έρευνα αυτή εντάσσεται στο πρόγραμμα  Η «Γαλάζια ανάπτυξη-απελευθέρωση του δυναμικού των Ωκεανών» κι έχει ως κύριο αντικείμενο την εκμετάλλευση των ωκεανών και την ανάπτυξη θέσεων εργασίας με σεβασμό στα θαλάσσια οικοσυστήματα και την υγεία των θαλασσών.

Η πρόταση του Ινστιτούτου Ωκεανογραφίας «Γαλάζια ανάπτυξη στη ΒΑ Μεσόγειο» έχει στόχο την ανάπτυξη θέσεων εργασίας μέσω της έρευνας για την προστασία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων και της βιοποικιλότητας, την επίδραση της «κλιματικής» αλλαγής στο θαλάσσιο οικοσύστημα, την βέλτιστη διαχείριση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων στο παράκτιο οικοσύστημα, την αξιοποίηση των θαλάσσιων πόρων και θαλάσσιας ενέργειας στη ΒΑ Μεσόγειο και την ανάπτυξη νέων μεθοδολογιών και θαλάσσιας τεχνολογίας.

Το έργο θα υλοποιηθεί σε δύο βασικά υποέργα αυτεπιστασίας (υλοποίηση με ιδία μέσα) στον Σαρωνικό κόλπο (ΑΤΤΙΚΗ) και στη θαλάσσια περιοχή της νήσου Ρόδου (Ν. ΑΙΓΑΙΟ) και δύο υποέργα προμήθειας επιστημονικών οργάνων.

Το κύριο αντικείμενο του έργου είναι η μελέτη αφενός μεν της επίδρασης της κλιματικής αλλαγής στη λειτουργία του θαλάσσιου οικοσυστήματος, αφετέρου δε της ανθρώπινης επίδρασης στο θαλάσσιο περιβάλλον. Αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής είναι, μεταξύ άλλων, η αύξηση της θερμοκρασίας που προκαλεί μεταβολή της κυκλοφορίας των θαλάσσιων μαζών και η αύξηση του διοξειδίου του άνθρακα που μπορεί να οδηγήσει στην οξίνιση του νερού.
Οι ανθρώπινες δραστηριότητες από την άλλη, σε πολλές περιπτώσεις, υποβαθμίζουν την ποιότητα της παράκτιας ζώνης με άμεσες συνέπειες και στην ανοιχτή θάλασσα.

Συγκεκριμένα, στο προτεινόμενο έργο θα μελετηθεί η απομόνωση υδάτινων μαζών σε βαθιές λεκάνες λόγω αδυναμίας εισροής πυκνών νερών σε αυτές και η λειτουργία του οικοσυστήματος στις απομονωμένες μάζες, η επίδραση της οξίνισης του θαλασσινού νερού σε εθνικούς οργανισμούς, θα αναπτυχθούν μεθοδολογίες για την αντιμετώπιση των ανθρωπογενών πιέσεων στο παράκτιο περιβάλλον αλλά και στην ανοικτή θάλασσα, για την παρακολούθηση ρύπων, όπως οργανικές ουσίες, αντιβιοτικά κ.λπ., ενώ νέα τεχνολογικά συστήματα θα σχεδιαστούν/ θα βελτιωθούν κατά τη διάρκεια του έργου με στόχο τη συνεχή καταγραφή περιβαλλοντικών χαρακτηριστικών.

Το πολύ σημαντικό πρόβλημα των θαλάσσιων απορριμμάτων θα μελετηθεί με τη βοήθεια μαθηματικών μοντέλων σχετικών με τη μεταφορά και διασπορά των απορριμμάτων. Θα γίνει εκτίμηση της θαλάσσιας ενέργειας (αιολικής και κυματικής), μελέτη της επίδρασης των ακραίων καιρικών φαινομένων στις παραλίες και η προστασία τους από την παράκτια διάβρωση, θα γίνει μορφολογική αποτύπωση υποθαλάσσιων φαραγγιών που δυνητικά βοηθούν στη μεταφορά ανθρωπογενών πιέσεων από την υφαλοκρηπίδα στη βαθιά θάλασσα, και τέλος, θα χρησιμοποιηθούν νέα δεδομένα για την ορθολογικότερη διαχείριση της παράκτιας ζώνης.

Το δεύτερο υποέργο αυτεπιστασίας, που θα υλοποιηθεί στην Περιφέρεια Ν. ΑΙΓΑΙΟΥ και συγκεκριμένα στη Ρόδο,  στοχεύει στην εφαρμογή μίας σειράς καινοτόμων ερευνητικών δράσεων στο πλαίσιο της αναπτυξιακής πολιτικής της περιφέρειας (ευφυής εξειδίκευση/RIS3), με τελικούς αποδέκτες όχι μόνο την επιστημονική κοινότητα αλλά τους τοπικούς φορείς και τους πολίτες του νησιού  και θα αποτελέσει πιλοτική μελέτη για την ευρύτερη Περιφέρεια του Νοτίου Αιγαίου και όχι μόνο.

Ειδικότερα, θα αναπτυχθεί ολοκληρωμένη μεθοδολογία για την εκτίμηση του υβριδικού (συνδυασμένου) θαλάσσιου δυναμικού (κυματική και αιολική ενέργεια).

Η αύξηση του μεριδίου των θαλάσσιων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο ενεργειακό ισοζύγιο σε εθνικό επίπεδο, αποτελεί έναν από τους πλέον βασικούς στόχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πλαίσιο της Γαλάζιας Ανάπτυξης.

Στο ίδιο πλαίσιο, θα μελετηθούν οι φυσικές διεργασίες που λαμβάνουν χώρα σε μια ακτή και η πρόβλεψη των πιθανών κινδύνων από ακραία καιρικά φαινόμενα, θέματα που αποτελούν σημαντικές συνιστώσες στην ολοκληρωμένη διαχείριση και την προστασία της, καθώς και στο βέλτιστο σχεδιασμό τεχνικών έργων. Πρόσφατες έρευνες στην παράκτια ζώνη της Ρόδου ανέδειξαν την ύπαρξη πλήθους υποθαλάσσιων φαραγγιών (canyons) μεγάλης ποικιλομορφίας που διατρέχουν την υφαλοκρηπίδα του νησιού και συνεχίζουν στις κοντινές βαθιές λεκάνες.

Τα υποθαλάσσια φαράγγια έχει αποδειχθεί ότι αποτελούν αγωγούς μεταφοράς τόσο ανόργανης και οργανικής ύλης, όσο και ρύπων και απορριμμάτων ανθρωπογενούς προέλευσης από την παράκτια ζώνη στη βαθιά θάλασσα, ενώ παράλληλα αποτελούν χώρους αυξημένης βιοποικιλότητας.

Επιπλέον, υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι φιλοξενούν σημαντικούς πληθυσμούς γαρίδας, που είναι βιολογικός πόρος υψηλής αξίας.

Παράλληλα θα ενισχυθεί η συμβολή του Ινστιτούτου Ωκεανογραφίας στην περιφερειακή ανάπτυξη με την επιστημονική αναβάθμιση του Υδροβιολογικού Σταθμού Ρόδου (ΥΣΡ).

Ο ΥΣΡ αποτελεί μια αυτοτελή αποκεντρωμένη μονάδα του ΕΛΚΕΘΕ, καταλαμβάνοντας μια στρατηγική θέση στο βορειότερο άκρο του νησιού σε ιδανική θέση δίπλα στη θάλασσα, προσφέροντας μοναδική δυνατότητα για την εγκατάσταση αισθητήρων μέτρησης πλήθους μετεωρολογικών και περιβαλλοντικών παραμέτρων.

Με τις προτεινόμενες διατάξεις ο ΥΣΡ και η Ρόδος μπορούν να αποτελέσουν ένα πρότυπο φυσικό εργαστήριο παρακολούθησης της εξέλιξης φυσικών διεργασιών που έχουν άμεση διασύνδεση με την τοπική κοινωνία».