Ήταν το θέμα που συγκίνησε όχι μόνο τους Έλληνες, αλλά το παγκόσμιο κοινό, τη χρονιά που πέρασε. Οι σπουδαίες ανακαλύψεις στον Τύμβο Καστά της Αμφίπολης και ο πανέμορφος τάφος που ήρθε στο φως δεν θα μπορούσαν να λείπουν από την αρχαιολογική ανασκόπηση του 2014 της κορυφαίας στο αντικείμενο ιστοσελίδας archaeology.org. 
Η συντακτική ομάδα ξεχώρισε τις δέκα σημαντικότερες ανακαλύψεις της χρονιάς και μάλιστα επέλεξε να ξεκινήσει το αφιέρωμα με αναφορά στην Αμφίπολη: «Από τη στιγμή που ήρθε στο φως ο μεγαλύτερος γνωστός ελληνικός τύμβος τον Αύγουστο, οι λάτρεις της αρχαιολογίας σε όλο τον κόσμο περίμεναν με ανυπομονησία κάθε νέα είδηση, που προερχόταν από το σημείο της ανασκαφής. Ο Τύμβος της Αμφίπολης, που χρονολογείται από την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου ήταν το τρανό παράδειγμα του πώς η αρχαιολογία μπορεί να αιχμαλωτίσει το ενδιαφέρον και την φαντασία του κοινού και εύκολα κέρδισε μια θέση στο «Top-10» των ανακαλύψεων του 2014.

Στη δεκάδα της ιστοσελίδας, αναφέρονται ως κορυφαίες οι ακόλουθες ανακαλύψεις: 

-Το υπόγειο Στόουνχετζ, Αγγλία




«Σαν να μην ήταν αρκετά θεαματικό από μόνο του το Στόνοχετζ, προέκυψε πως παρόμοιες υποδομές υπάρχουν διάσπαρτες υπογείως σε όλη την ευρύτερη περιοχή, γεγονός που αποκάλυψε η γεωλογική έρευνα», αναφέρεται χαρακτηριστικά.


-Ο Θησαυρός του Σίτον Ντάουν, Αγγλία


Ένας ανιχνευτής μετάλλου στην νοτιοδυτική Αγγλία ανακάλυψε έναν από τους μεγαλύτερους θησαυρούς ρωμαϊκών νομισμάτων που έχει ανακαλυφθεί ποτέ: Ο Θησαυρός του Σίτον Ντάουν αποτελείται από 22.000 νομίσματα που χρονολογούνται την περίοδο 260-340 μ.Χ.


-Ο Τύμβος της Αμφίπολης, Ελλάδα


Με αναλυτική περιγραφή των ανακαλύψεων στην σπουδαία ανασκαφή το archaeology.org θυμίζει στους αναγνώστες τις Σφίγγες, τις Καρυάτιδες, το εντυπωσιακό μωσαϊκό με την Αρπαγή της Περσεφόνης και ολόκληρο το σπουδαίο μνημείο.


-Οι απαρχές του βουδισμού, Νεπάλ


Η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως ευρήματα που βοήθησαν θεολόγους και ιστορικούς να κατανοήσουν σε βάθος τα πρώτα χρόνια του βουδισμού.


-Ανακαλύψεις για τον Νεάταρνταλ


Επιστήμονες μελέτησαν εκ νέου το DNA του Νεάταρνταλ και συγκέντρωσαν στοιχεία για το πώς εξελίχθηκε το ανθρώπινο σώμα και το μυαλό. 


-Το «Έρεβος», Καναδάς


Η ανακάλυψη ενός βυθισμένου πλοίου του 1846, που υπολογίζεται ότι ήταν το «Έρεβος», το ένα, δηλαδή, από τα δύο πλοία με τα οποία αναχώρησε για την αποστολή στην Ανταρκτική ο Τζον Φράνκλιν και η οποία εξαφανίστηκε μυστηριωδώς, κέρδισε το παγκόσμιο ενδιαφέρον. 
(Διαβάστε περισσότερα εδώ και εδώ)

-Η βυθισμένη βυζαντινή βασιλική, Τουρκία


Χρειάστηκε να πετάξει πάνω από την λίμνη Ιζνίκ, στην αρχαία Νικαία της Τουρκίας ένας αρχαιολόγος για να ανακαλύψει σχεδόν ακέραιους τους τοίχους μια βυζαντινής εκκλησίας, ρυθμού βασιλικής στο βυθό! 


-Μουμιοποίηση πριν τους Φαραώ, Αγγλία


Η ανάλυση υφασμάτων που χρησιμοποιούνταν στην ταφή και που βρέθηκαν στην Αγγλία, αποκάλυψαν ότι οι Αιγύπτιοι χρησιμοποιούσαν την τεχνική της μουμιοποίησης πολύ πριν τους Φαραώ, κατά το 4.300 πΧ, που σημαίνει  περίπου 1.500 χρόνια νωρίτερα από ό,τι ήταν γνωστό έως τώρα.


-Το οχυρό του Μπλουτουθ, Δανία


Σε ένα χωράφι νοτιοδυτικά της Κοπεγχάγης, ανακαλύφθηκαν ερείπια ενός φρουρίου που πιστεύεται πως ανήκε στον περιβόητο πολεμιστή των Βίκινγκς γνωστό με το παρατσούκλι «Μπλουτούθ» που έζησε το 10ο αιώνα! 


-Ναϊάς, η 13.000 ετών αμερικανίδα ιθαγενής, Μεξικό

Αν και ο σκελετός του κοριτσιού που ονομάστηκε Ναϊάς ήρθε στο φως το 2007, μόλις φέτος οι επιστήμονες κατόρθωσαν να χρονολογήσουν τα ευρήματα. Προέκυψε ότι πρόκειται για τον αρχαιότερο σκελετό ιθαγενούς της αμερικανικής ηπείρου.

Το αφιέρωμα δεν κατατάσσει σε σειρά τις ανακαλύψεις που επέλεξε η συντακτική ομάδα ως τις κορυφαίες του έτους αλλά τις παραθέτει αναλυτικά και τις δέκα.

Αρχαιοελληνικές και θρακικές ονομασίες προσώπων σε δεκάδες αρχιτεκτονικά μέλη

Μπορεί ο νεκρός της Αμφίπολης να παραμένει ανώνυμος, ωστόσο το μυστήριο μεγαλώνει από την αποκάλυψη ότι δεκάδες αρχαία ονόματα είναι χαραγμένα στα μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη που βρίσκονται στη βάση του Λέοντα της Αμφίπολης ή συγκεντρωμένα γύρω και, σύμφωνα με τις ανακοινώσεις, ήταν τμήμα του περίβολου του τύμβου Καστά.

Μελάνθιος, Ζίπας, Δούλης, Δίζας είναι μερικά από τα ονόματα προσώπων με ελληνική ή θρακική προέλευση που υπάρχουν χαραγμένα σε δεκάδες αρχιτεκτονικά μέλη που βρέθηκαν διάσπαρτα σε Αμφίπολη και Λιθότοπο και, όπως προέκυψε από την έρευνα, προέρχονται από τον επίμαχο ταφικό τύμβο έξω από τη Μεσολακκία, σύμφωνα με δημοσίευμα του «Πρώτου Θέματος».

Ο αείμνηστος αρχαιολόγος Γιώργος Μπακαλάκης ασχολήθηκε τη δεκαετία του ΄30 με τα μυστηριώδη «χαράγματα» με ελληνικό αλφάβητο στους μαρμάρινους δόμους και τα γείσα που βρέθηκαν μέσα και έξω από τον ποταμό Στρυμόνα. Σε σχετική μελέτη, υποστηρίζει ότι τα χαράγματα, κυρίως ονομασίες, χαράχτηκαν στα μαρμάρινα μέλη πριν από την αλλαγή της χρήσης τους Ρωμαίους, αρχές του 3ου μ. Χ. αιώνα, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν ως δομικό υλικό για την κατασκευή του φράγματος του Στρυμόνα.

Στην ίδια μελέτη, ο Μπακαλάκης θεωρεί πως οι μαρμάρινοι δόμοι και τα γείσα προέρχονται από κατεδαφισμένα κτίρια της ελληνιστικής εποχής, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν από τους Ρωμαίους για την κατασκευή του φράγματος και όχι από τον ταφικό περίβολο του τύμβου Καστά, όπως πλέον έχει αποδειχθεί.

Μεταξύ των ονομάτων που κατέγραψε, χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του ονόματος ΔΙΖΑΣ ΑΛΚΟΥ, το οποίο είναι χαραγμένο σε 4 διαφορετικά μαρμάρινα μέλη, με 4 διαφορετικές μορφές.

Το ύψος των γραμμάτων κυμαίνεται από 4 έως 10 εκατ. και συνήθως αυτά καλύπτουν ολόκληρο ή το μεγαλύτερο μέρος του μαρμάρινου δόμου που είναι χαραγμένα. Χαράγματα υπάρχουν και στις προσόψεις των γείσων.

Η περιοχή από τον Στρυμόνα ως το Νέστο θεωρούνταν στην αρχαιότητα μέρος της Θράκης έως της προσάρτησή της στο Βασίλειο της Μακεδονίας από τον Φίλιππο Β’. Όπως αναφέρει ο Μπακαλάκης, μπορεί η περιοχή της Θράκης να εξελληνίστηκε τον 4ο π. Χ. αιώνα, όπως όμως προκύπτει από τις επιτύμβιες κυρίως επιγραφές, οι Θράκες διατήρησαν τις ντόπιες ονομασίες τους, διανθισμένες στη συνέχεια ενίοτε με ελληνικές ή λατινικές.

Πλέον, στα αναπάντητα ερωτήματα που καλείται να απαντήσει η αρχαιολογική έρευνα για τον τύμβο Καστά έρχεται να προστεθεί και αυτό με τα χαράγματα και τις ονομασίες στα μαρμάρινα μέλη που βρέθηκαν μέσα και έξω από τον Στρυμόνα. Πότε, ποιοι και για ποιον λόγο χάραξαν τα ονόματά τους στο θασίτικο μάρμαρο; Είχαν σχέση με το νεκρό του τύμβου ή απλώς θέλησαν να αφήσουν το «στίγμα» τους στην αιωνιότητα; Επίσης, χάραξαν τα ονόματά τους αφού τα μαρμάρινα μέλη απομακρύνθηκαν, μαζί με το Λέοντα, από το λόγο Καστά;

newbeast.gr

Οικιστικά κατάλοιπα που σχετίζονται με εμπορικές και βιοτεχνικές δραστηριότητες, παρόμοια με αυτά της Πομπηίας, ανακάλυψαν οι αρχαιολόγοι στον βυθό της Δήλου.

Παρόμοιες εγκαταστάσεις έχουν εντοπιστεί στην Πομπηΐα και στο Ηράκλειο (Herculaneum) της ΙταλίαςΟι ειδικοί ερεύνησαν το σημείο στη βορειοανατολική πλευρά του νησιού, τα οποία πίστευαν ότι ανήκαν σε λιμενικές εγκαταστάσεις.

Κατά την αρχαιολογική έρευνα όμως, διαπιστώθηκε ότι πρόκειται για ερείπια κτιρίων, που αποτελούν τα ανατολικά όρια της συνοικίας του Σταδίου, τα οποία σχετίζονται με εμπορικές δραστηριότητες.

Οι επιστήμονες κατέληξαν σε αυτό το συμπέρασμα από την παρουσία δαπέδου, όπου βρέθηκαν στη σειρά 16 πήλινα αγγεία που σώζονται κατά το ήμισυ, σε συνδυασμό με ένα κλίβανο. Παρόμοιες εγκαταστάσεις έχουν εντοπιστεί στην Πομπηΐα και στο Ηράκλειο (Herculaneum) της Ιταλίας.







Αναλυτικά, η ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού:

«Το υπουργείο Πολιτισμού σε συνεργασία με το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (ΕΙΕ) διεξήγαγε έρευνα στη βορειοανατολική πλευρά της Δήλου προκειμένου να επαναπροσδιοριστούν και να αποτυπωθούν τα κατάλοιπα, που βρίσκονται στη θαλάσσια περιοχή της συνοικίας του Σταδίου. Τα κατάλοιπα αυτά είχαν προσδιοριστεί στο παρελθόν ως λιμενικές εγκαταστάσεις.

Κατά τη διάρκεια της έρευνας διαπιστώθηκε ότι αντί για λιμενικές εγκαταστάσεις πρόκειται για οικιστικά κατάλοιπα, τα οποία αποτελούν τα προς ανατολάς όρια της συνοικίας του Σταδίου.

Συγκεκριμένα, εντοπίστηκαν και αποτυπώθηκαν σε βάθος περίπου 1.5-2 μέτρων με γραφική και με φωτογραφική μέθοδο εγκαταστάσεις, οι οποίες συσχετίζονται με εμπορικές και ίσως βιοτεχνικές δραστηριότητες. Στο συμπέρασμα αυτό καταλήγουμε από την παρουσία δαπέδου, το ανατολικό όριο του οποίου φέρει κατά χώρα πακτωμένα και σε κανονική διάταξη 16 πήλινα αγγεία (αμφορίσκους), που σώζονται κατά το ήμισυ, σε συνδυασμό με ένα κλίβανο. Παρόμοιες εγκαταστάσεις έχουν εντοπιστεί στην Πομπηΐα και στο Ηράκλειο (Herculaneum) της Ιταλίας.

Επιπροσθέτως εντοπίσθηκαν και φωτογραφήθηκαν λιθόπλινθοι μεγάλων διαστάσεων στην επέκταση του δαπέδου, οι οποίοι βρίσκονταν σε σειρά.

Οι λιθόπλινθοι αυτοί πιθανώς να αποτελούσαν την προς ανατολάς προκυμαία της συνοικίας του Σταδίου. Εντοπίσθηκαν εξάλλου και αποτυπώθηκαν τοίχοι κτισμάτων και δομικά στοιχεία πεσμένης κιονοστοιχίας σε βάθος από 20 εκατοστά έως ένα μέτρο, καθώς και αποτυπώθηκαν τοίχοι κτισμάτων στον αιγιαλό κατά μήκος της ακτογραμμής.

Στην αρχαιολογική έρευνα συμμετείχαν από την Εφορία Εναλίων Αρχαιοτήτων , η επιστημονική υπεύθυνη και καταδυόμενη αρχαιολόγος Μαγδαληνή Αθανασούλα, ο δύτης Μανώλης Τσεφρώνης και ο καταδυόμενος εργατοτεχνίτης Σπυρίδων Μουρέας.

Από το ΕΙΕ, στην αρχαιολογική έρευνα συμμετείχαν η επιστημονική υπεύθυνη η καταδυόμενη αρχιτέκτονας μηχανικός και αρχαιολόγος Μάνθα Ζαρμακούπη και η καταδυόμενη αρχιτέκτονας μηχανικός και αναστηλώτρια Φωτεινή Βλαχάκη».

zougla.gr