Αμέσως μετά το Πάσχα, Γερμανία και ΔΝΤ θα λύσουν τη σιωπή τους και θα καθορίσουν τόσο τους όρους της λύσης για την ελάφρυνση του χρέους όσο και το «αντίτιμο» που θα πρέπει να πληρώσει η Ελλάδα σε εποπτεία και μέτρα.
Παρά τη φημολογία και τα σενάρια που «διαρρέονται», οι δύο βασικοί εταίροι του ελληνικού προγράμματος τηρούν προς το παρόν σιγήν ιχθύος για τα σχέδιά τους, η οποία όμως θα σπάσει αμέσως μετά το Πάσχα όταν και πάλι το ελληνικό θέμα θα μπει στην κεντρική σκηνή των εξελίξεων στην ευρωζώνη.
Η πρώτη επαφή θα γίνει την Πέμπτη 12 του μήνα, με τη συνεδρίαση της ομάδας εργασίας των τεχνοκρατών της ευρωζώνης, το γνωστό Euroworking group. Εκεί θα συζητηθούν για πρώτη φορά και η σύνοψη των μέχρι τώρα συνομιλιών για το χρέος αλλά και η πρόοδος της 4ης αξιολόγησης του προγράμματος. Κατά τη συνεδρίαση η ελληνική πλευρά θα ακούσει πρώτη φορά τη θέση της Γερμανίας για το θέμα της ελάφρυνσης του χρέους.
Η δεύτερη επαφή που θα έχουν Γερμανία και ΔΝΤ με τους υπόλοιπους εταίρους του ελληνικού προγράμματος θα είναι στο… σπίτι του Ταμείου, στην Ουάσιγκτον (20-22 Απριλίου). Εκεί αναμένεται να κριθεί και η πρόωρη εφαρμογή της μείωσης του αφορολόγητου ορίου μαζί με την περικοπή των συντάξεων το 2019, χωρίς αντίμετρα. Αν η Ε.Ε. και οι υπουργοί Οικονομικών δεν πείσουν το ΔΝΤ ότι η λύση που προκρίνεται για το χρέος μπορεί να χωρέσει και τις απαισιόδοξες προβλέψεις του ΔΝΤ για την Ελλάδα, τότε είναι βέβαιο ότι το Ταμείο θα ζητήσει όλα τα μέτρα το 2019 για να μπορέσει να πιστοποιήσει την επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων 3,5% του ΑΕΠ ως το 2022. Πληροφορίες θέλουν το γνωστό από τα παλιά «σκληρό» του Ταμείου, Πολ Τόμσεν, να είναι αμετακίνητος από την πάγια θέση του Ταμείου ότι η Ελλάδα χρειάζεται μεγάλη ελάφρυνση του χρέους και αναθεώρηση προς τα κάτω των δημοσιονομικών στόχων. Οι ίδιες πληροφορίες λένε ότι θα θεωρήσουν ακόμη και τις αρχικές προβλέψεις για το 2018, που θα κάνει η Eurostat στις 23 Απριλίου, οι οποίες θα καταγράφουν πλεόνασμα πολύ πάνω από το 3,5% του ΑΕΠ, θεωρώντας το στόχο μη βιώσιμο.
Αν οι Ευρωπαίοι αποφασίσουν να μην ακούσουν καθόλου το ΔΝΤ και προχωρήσουν σε μια λύση χρέους που δεν θα ικανοποιεί τις απαιτήσεις του Ταμείου, τότε ο διεθνής οργανισμός είτε θα ακυρώσει το πρόγραμμα με την Ελλάδα και θα περιμένει να εξοφληθεί για τα 9 δισ. ευρώ που χρωστάει η χώρα μας από τα υπόλοιπα του δανείου του Eυρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας είτε θα παραμείνει με το πρόγραμμα ανοιχτό μέχρι και το τέλος του προγράμματος. Σε κάθε περίπτωση όμως θα δηλώσει τη διαφωνία του με την ευρωπαϊκή λύση για το χρέος δημοσιεύοντας μια έκθεση βιωσιμότητας που θα χαρακτηρίζει ξανά το ελληνικό χρέος ως μη βιώσιμο.
Το ίδιο έγινε και πέρσι το Ιούλιο με την έγκριση του προγράμματος «εν αναμονή» για την Ελλάδα. Τότε, όμως, μια αρνητική έκθεση ήταν απολύτως αναμενόμενη, καθώς οι Ευρωπαίοι ακόμη συζητούσαν σενάρια για το ελληνικό χρέος. Αν γίνει το ίδιο και μετά την οριστικοποίηση της λύσης, οι αντιδράσεις θα είναι σαφώς διαφορετικές και θα επηρεάσουν αρνητικά την περαιτέρω πορεία της οικονομίας.
Στο άτυπο Eurogroup στις 27 του μήνα, στη Σόφια, η ελληνική πλευρά θα έχει μια καθαρή εικόνα για τις προθέσεις της Γερμανίας σχετικά με την επόμενη μέρα αλλά και για το χρέος. Ειδικότερα, θα φανεί η θέση του νέου Γερμανού υπουργού Οικονομικών, Ολαφ Σολτς, σχετικά με την παραμονή του ΔΝΤ -και μετά τη χρονική ολοκλήρωση του προγράμματος- ως εγγυητή.
Η Γερμανία
Μέχρι στιγμής καταγράφεται… μεταστροφή της Γερμανίας σε ό,τι αφορά τη ρύθμιση χρέους των κρατών-μελών της ευρωζώνης που θα αντιμετωπίσουν μελλοντικά δημοσιονομικά προβλήματα, όπως αυτά που αντιμετώπισαν η Ιρλανδία, η Πορτογαλία και η Ελλάδα. Εν όψει της αναβάθμισης του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ) σε Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο (ΕΝΤ) η νέα γερμανική κυβέρνηση βλέπει, πλέον, θετικά το ενδεχόμενο κάθε πρόγραμμα διάσωσης να ξεκινά με ένα PSI. Δηλαδή, ένα κούρεμα των ομολόγων που έχουν οι ιδιώτες, ώστε όταν θα χρειαστεί να δανειστούν από το… ΕΝΤ τα κράτη-μέλη, τα χρήματα να είναι περιορισμένα και με μικρό κίνδυνο χρεοκοπίας.
Οπως είναι φανερό για την Ελλάδα αυτός ο κανόνας δεν μπορεί να ισχύσει, καθώς τα 240 από τα συνολικά 315 δισ. ευρώ του χρέους της είναι προς το… δημόσιο τομέα, αφού πρόκειται για απευθείας δάνεια από τα κράτη-μέλη της ευρωζώνης και τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Η μεταστροφή για την Ελλάδα οφείλεται στο ότι ούτε και η Γερμανία θέλει ένα τέταρτο ελληνικό πρόγραμμα διάσωσης, τουλάχιστον με τη μορφή που είχαν τα τρία προηγούμενα. Ο μόνος τρόπος για να συμβεί κάτι τέτοιο είναι να γίνει μια ρύθμιση του χρέους που θα το καθιστά βιώσιμο και μετά το 2022, όταν λήγει η περίοδος χάριτος και η Ελλάδα θα πρέπει να αρχίσει την αποπληρωμή των ευρωπαϊκών δανείων.
Το αντάλλαγμα θα είναι η αυστηρή εποπτεία για την τήρηση των δεσμεύσεων στο ακέραιο τουλάχιστον μέχρι και το 2022. Αλλωστε με γερμανική παρέμβαση έχει κλειδώσει πλέον ο πενταετής δημοσιονομικός στόχος για πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ από το 2018 έως και το 2022, ενώ είναι γνωστή η πίεση που έχει ασκήσει για την πολιτική λιτότητας που ήταν οδηγός από το 2010 στα τρία ελληνικά προγράμματα διάσωσης, με μακρύ χέρι το ΔΝΤ.
Με αυτά τα δεδομένα και αυτή τη φορά η Γερμανία, μέσω του νέου υπουργού Οικονομικών Ολαφ Σολτς, θα ζητήσει και πάλι τις μέγιστες δυνατές εξασφαλίσεις πριν βάλει υπογραφή σε μια οποιαδήποτε λύση για το χρέος.
eleftherostypos.gr