η κυβέρνηση δίνει το σήμα για να ξεκινήσει το μεγάλο παζάρι με τις επιχειρήσεις και τις τράπεζες με σκοπό τις μαζικές «διευθετήσεις» και διαγραφές χρεών αλλά και τα αναπόφευκτα λουκέτα «μη βιώσιμων» εταιρειών.

Ένα παζάρι που βρίσκει τη χώρα σε ανεπίσημη προεκλογική περίοδο κατά την οποία οι προσδοκίες που καλλιεργούνται για τη θρυλούμενη «Σεισάχθεια» προς επιχειρήσεις και νοικοκυριά έχουν ήδη αρχίσει να αξιοποιούνται ένθεν κακείθεν ως εργαλείο για τον προσπορισμό κομματικών ωφελειών. Με το νέο πλαίσιο το ταμπού του «κουρέματος» σπάει, καθώς όχι μόνο προβλέπονται αλλά δίνονται επιπλέον κίνητρα στις τράπεζες για διαγραφές τόκων και κεφαλαίου, ενώ παράλληλα νομιμοποιείται για πρώτη φορά και το Δημόσιο να αποποιηθεί λόγω έκτακτων συνθηκών, των διεκδικήσεών του σε προσαυξήσεις και πρόστιμα ανεξόφλητων οφειλών. Επιπλέον το μεγάλο κίνητρο για τους επιχειρηματίες είναι ότι αξιοποιώντας τις ρυθμίσεις, διασφαλίζουν το ακαταδίωκτο για μεγάλο χρονικό διάστημα (έως και δύο χρόνια) καθώς παύουν αυτομάτως να ισχύουν όλα τα καταδιωκτικά μέτρα εναντίον τους.

Στο υπουργείο Ανάπτυξης εκτιμούν πως ίσως και σήμερα η τελική συμφωνία θα οριστικοποιηθεί καθώς απομένουν κάποιες κρίσιμες λεπτομέρειες για να συναινέσει η τρόικα (αριθμός δόσεων αποπληρωμής των οφειλών προς το Δημόσιο, δημοσιονομικό κόστος των ρυθμίσεων, εποπτικός φορέας κ.α) ωστόσο σε γενικές γραμμές αναμένεται ότι με λιγότερες ή περισσότερες αναδιατυπώσεις σε σχέση με τα προσχέδια που «διέρρευσαν» από τα τραπεζικά επιτελεία αυτές τις ημέρες, το νομοσχέδιο θα κατατεθεί εντός των επόμενων ημερών, με στόχο να ψηφιστεί το Νοέμβριο και να τεθεί σε εφαρμογή από την Πρωτοχρονιά του 2015.

Με το έκτακτο πλαίσιο διαχείρισης των επιχειρηματικών οφειλών που ως επί το πλείστον βασίζεται σε εξωδικαστικές διαδικασίες, το μαχαίρι και το πεπόνι περνά αποκλειστικά στα χέρια των τραπεζών οι οποίες αποκτούν τη θεσμική κάλυψη προκειμένου να διαχειριστούν ελεύθερα πλέον με τον πιο αποδοτικό -για τους ισολογισμούς τους και θεωρητικά για τα συμφέροντα της οικονομίας- τρόπο, τον τεράστιο όγκο των μη εξυπηρετούμενων επιχειρηματικών δανείων που προσεγγίζουν τα 40 δισ. ευρώ. Επιμέρους υπουργικές αποφάσεις αναμένεται να καθορίσουν ευκρινέστερα το πλαίσιο εντός του οποίου θα μπορούν κινηθούν ως προς τα κριτήρια επιλογής των επιχειρήσεων που θα σώσουν ή θα οδηγήσουν σε εκκαθάριση, όμως η πραγματικότητα είναι πως με τη δυνατότητα που τους παρέχεται να συνεννοούνται και να αποφασίζουν μεταξύ τους, οι τράπεζες καθίστανται παντοδύναμες, χωρίς τον «βραχνά» των προστατευτικών διατάξεων και των χρονοβόρων δικαστικών διαδικασιών που θέτει μέχρι σήμερα ο προ-πτωχευτικός και ο πτωχευτικός κώδικας.

Οι δυνατότητες ρύθμισης των επιχειρηματικών χρεών χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες:

-στην εξωδικαστική ρύθμιση που αφορά αποκλειστικά τις μικρές επιχειρήσεις μέχρι 9 εργαζόμενους και τζίρο έως 900.000 ευρώ οι οποίες αποτελούν αριθμητικά την μεγάλη πλειονότητα καθώς υπολογίζεται πως θα υπαχθούν περί τις 100.000 εταιρείες και ελεύθεροι επαγγελματίες με χρέη περίπου 4 δις. ευρώ
-στις ρυθμίσεις για μεγαλύτερες επιχειρήσεις που θα είναι δεσμευτικές για το σύνολο των πιστωτών με βάση απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου
-και στις ρυθμίσεις που θα είναι δεσμευτικές μόνο για τους πιστωτές που συναινούν
 
Μικρές επιχειρήσεις
Δικαίωμα υπαγωγής στη ρύθμιση με βάση το προσχέδιο των αρχών Σεπτεμβρίου, θα έχουν μέχρι τις 39 Ιουνίου 2015, όσες εταιρείες πληρούν σωρευτικά οκτώ  συγκεκριμένα κριτήρια: Δεν έχουν παύσει δραστηριότητες, στο τέλος του 2013 απασχολούσαν μέχρι εννέα εργαζόμενους, είχαν τζίρο έως 900.000 ευρώ, ο συνολικός δανεισμός τους δεν ξεπερνούσε τις 500.000 ευρώ, θα έχουν ανεξόφλητες οφειλές τουλάχιστον έξι μηνών (180 ημερών) μέχρι και τις 30 Ιουνίου 2015, δεν έχουν υποβάλει αίτημα πτώχευσης ή υπαγωγής στο νόμο Κατσέλη (ή παραιτηθούν εγκαίρως), και είχαν μείωση κύκλου εργασιών τουλάχιστον κατά 20% κατά την περίοδο 1η Ιανουαρίου 2011 έως 21 Δεκεμβρίου 2013. Στην ίδια κατηγορία εμπίπτουν αυτοαπασχολούμενοι και επαγγελματίες με κύκλο εργασιών μέχρι 900.000 ευρώ.

Στις επιχειρήσεις αυτές οι τράπεζες μπορούν να διαγράφουν κεφάλαιο και τόκους ενώ το Δημόσιο μόνο πρόστιμα και προσαυξήσεις. Το ποσοστό διαγραφής δεν καθορίζεται στο νομοσχέδιο καθώς εναπόκειται στις τράπεζες και την εταιρεία να το συμφωνήσουν. Υπάρχει όμως η πρόβλεψη ότι οι τράπεζες θα έχουν ως φορολογικό κίνητρο μια έκπτωση έως του 50% των συνολικών απαιτήσεων τους κατά του οφειλέτη. Επιπλέον η τράπεζα που δέχεται να διαγράψει δάνειο, θα απολαμβάνει και επιδότηση τόκου για διάστημα 2 ετών.

Προϋπόθεση για να επιδοτηθεί είναι :
-να ρυθμίζει την αποπληρωμή του δανείου για διάστημα τουλάχιστον 10 ετών και με τέτοιους όρους ώστε κάθε χρόνο για το πρώτο μισό της περιόδου αποπληρωμής να μην εισπράττει περισσότερα χρήματα από όσα θα εισπράττει κάθε χρόνο για τα επόμενα έτη και μέχρι τη λήξη της ρύθμισης.
-Επίσης να δίνει τη δυνατότητα 12μηνης περιόδου χάριτος για τα χρεολύσια
-Να μην χρεώνει τόκους πολύ μεγαλύτερους του 4% την πρώτη διετία που ακολουθεί τη διαγραφή (4% συν το εκάστοτε Euribor και τις νόμιμες προσαυξήσεις). 

Δημόσιο
Η συμφωνία με τις τράπεζες για ρύθμιση δανείων, συμπαρασύρει σε ανάλογες διευθετήσεις τόσο τα ασφαλιστικά ταμεία όσο και τις εφορίες, με την ειδοποιό διαφορά πως για το Δημόσιο απαγορεύεται να διαγραφεί κεφάλαιο ενώ παράλληλα ορίζεται πλαφόν αποπληρωμής οφειλών που σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες αναμένεται να είναι στις 100 δόσεις ενώ η κυβέρνηση διεκδικούσε από την τρόικα να καθοριστεί στις 120 δόσεις (10 χρόνια). Στην ουσία το Δημόσιο μπορεί να αποδέχεται τη διαγραφή έως του συνόλου των προστίμων και προσαυξήσεων για ληξιπρόθεσμα που δημιουργήθηκαν μεταξύ 1.1.2010 έως 31.12.2013, αλλά απαγορεύεται να διαγράφει ποσά από τη μη απόδοση ΦΠΑ και φόρο μισθωτών υπηρεσιών.

Για να υπάρξει ενιαία αντιμετώπιση τραπεζικών οφειλών και υποχρεώσεων προς το Δημόσιο, η εταιρεία-οφειλέτης πρέπει να υποβάλει αίτηση στις αρμόδιες υπηρεσίες προσκομίζοντας βεβαίωση της τράπεζας για τη ρύθμιση, καθώς και βεβαίωση περιουσιακών στοιχείων.

Ποινικά
Η υπαγωγή στη ρύθμιση συνεπάγεται αναστολής δίωξης για τα ποινικά αδικήματα της έκδοσης ακάλυπτων επιταγών και μη καταβολής εισφορών στα ασφαλιστικά ταμεία για όσο διάστημα διαρκεί η ρύθμιση. Επίσης αναστολή όλων των διοικητικών μέτρων για πράξεις ή παραλείψεις, άρση του κωλύματος έκδοσης επιταγών και αναστολή ατομικών διώξεων σε βάρος του οφειλέτη.

Δεσμευτική συμφωνία πιστωτών
Αφορά σε συμφωνία ρύθμισης των χρεών κάθε επιχείρησης ή φυσικού προσώπου με πτωχευτική ικανότητα, εφόσον έχει εξασφαλίσει τη συναίνεση των πιστωτών που αντιπροσωπεύουν το 60% των χρεών στο οποίο συμπεριλαμβάνεται τουλάχιστον το 40% των πιστωτών που έχουν εμπράγματες εξασφαλίσεις (ενέχυρα , προσημειώσεις, υποθήκες κ.α).  Η ρύθμιση μπορεί να περιλαμβάνει διαγραφή απαιτήσεων, επιμήκυνση αποπληρωμής, μετοχοποίηση απαιτήσεων κ.α και δεσμεύει όλους τους πιστωτές ακόμη κι αν δεν έχουν συμφωνήσει. Στη ρύθμιση μπαίνουν και οι οφειλές προς ασφαλιστικά ταμεία και εφορία με τη διαγραφή προσαυξήσεων και προστίμων (για οφειλές που κατέστησαν υπερήμερες μεταξύ 1.1.2010-31.12.2013) στο ίδιο ποσοστό διαγραφής με αυτό που αποφάσισαν ή πιστωτές ενώ σε ότι αφορά το μέγιστο χρόνο αποπληρωμής θα ισχύει το πλαφόν των δόσεων στο οποίο θα καταλήξουν οι διαπραγματεύσεις κυβέρνησης-τρόικας (π.χ έως 100).

Με βάση το προσχέδιο του νομοσχεδίου οι αιτήσεις θα υποβάλλονται μέχρι τις 30 Ιουνίου 2015, αν και η ημερομηνία δεν αποκλείεται να είναι διαφορετική στο τελικό κείμενο.

Αρμόδια δικαστήρια για την εκδίκαση της αίτησης είναι τα Πολυμελή Πρωτοδικεία τα οποία ορίζουν δικάσιμο εντός διμήνου και υποχρεούνται να εκδώσουν απόφαση ένα μήνα μετά την εκδίκαση. Την αίτηση συνοδεύει υποχρεωτικά έκθεση εμπειρογνώμονα (ελεγκτικό γραφείο ή ελεγκτής αν πρόκειται για νομικό πρόσωπο ή λογιστής – φοροτεχνικός για φυσικά πρόσωπα). Σε περίπτωση απόρριψης αίτησης δίνεται δικαίωμα έφεσης εντός 30 ημερών και ορίζεται νέα συζήτηση ενός διμήνου, αλλά νεότερη αίτηση δεν μπορεί να υποβληθεί πριν περάσουν έξι μήνες.

Με την αποδοχή της αίτησης από το δικαστήριο δύνανται να αναστέλλονται οι ατομικές και συλλογικές διώξεις κατά του οφειλέτη για διάστημα μέχρι τριών μηνών. Επίσης για δύο χρόνια αναστέλλονται τα διοικητικά και φορολογικά μέτρα που δημιουργήθηκαν πριν την έκδοση της απόφασης καθώς και η δίωξη για τα ποινικά αδικήματα της έκδοσης ακάλυπτων επιταγών(πλημμέλημα)  και της καθυστέρησης καταβολής οφειλών στα ασφαλιστικά ταμεία. Επιτρέπεται η έκδοση επιταγών, ενώ για δώδεκα μήνες ο οφειλέτης προστατεύεται από κάθε μέτρο συλλογικής αναγκαστικής εκτέλεσης συμπεριλαμβανομένης της πτώχευσης. Για ένα χρόνο επίσης δεν επιτρέπεται η αίτηση υπαγωγής στα άρθρα 99 και 106 του πτωχευτικού κώδικα (διαδικασία εξυγίανσης κ.α). 

Αν χρωστά χρήματα σε εργαζόμενους, η εταιρεία αναλαμβάνει την υποχρέωση να τα πληρώσει σε 12 ισόποσες άτοκες μηνιαίες δόσεις.
 
Μη δεσμευτική συμφωνία πιστωτών
Λίγο πολύ η ίδια διαδικασία θα ακολουθείται για την ρύθμιση των οφειλών μιας επιχείρησης ή φυσικού προσώπου με πτωχευτική ικανότητα και στην περίπτωση που δεν υπάρχει συναίνεση της πλειοψηφίας των πιστωτών με αποτέλεσμα η συμφωνία να μην είναι δεσμευτική για όλους.

Προϋπόθεση για να προχωρήσουν αυτού του είδους οι συμφωνίες ρύθμισης είναι :
 -να συναινούν πιστωτές που εκπροσωπούν τουλάχιστον το 50% του συνόλου των απαιτήσεων στο οποίο περιλαμβάνεται το 30% των εμπράγματων εξασφαλίσεων
-και παράλληλα να συναινούν στη ρύθμιση τουλάχιστον δύο πιστωτικά ιδρύματα οι απαιτήσεις των οποίων είναι τουλάχιστον ίσες ή μεγαλύτερες με το 30% των συνολικών οφειλών.

Η συναίνεση των πιστωτών αποτυπώνεται σε συμφωνία ρύθμισης η οποία υποβάλλεται μαζί με την αίτηση του οφειλέτη στο πολυμελές Πρωτοδικείο. Ο υπολογισμός των πιστωτών που συναινούν γίνεται με βάση κατάσταση πιστωτών που συντάσσει ορκωτός ελεγκτής ή λογιστής – φοροτεχνικός, ενώ στον πίνακα των πιστωτών δεν συνυπολογίζονται οι εργαζόμενοι, τα ασφαλιστικά ταμεία και η εφορία. Οι απαιτήσεις του Δημοσίου ρυθμίζονται σε κάθε περίπτωση με τη δημοσίευση της απόφασης πάντα με απαγόρευση διαγραφής κεφαλαίου (ΦΠΑ και φόρος μισθωτών υπηρεσιών) και με πλαφόν δόσεων ως προς το χρόνο αποπληρωμής.

Η συμφωνία δεσμεύει μόνον τον οφειλέτη και τους πιστωτές που την υπέγραψαν. Ωστόσο για τρία χρόνια από την έγκριση της συμφωνίας αναστέλλονται τα μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης, τα διοικητικά ή φορολογικά μέτρα εναντίον του οφειλέτη, η λήψη οποιουδήποτε ασφαλιστικού μέτρου, ενώ για 1 χρόνο αναστέλλεται η λήψη κάθε μέτρου συλλογικής αναγκαστικής εκτέλεσης συμπεριλαμβανομένης της πτώχευσης. Επίσης αναστέλλονται οι ποινικές διώξεις για έκδοση ακάλυπτων επιταγών και μη πληρωμή οφειλών σε ασφαλιστικά ταμεία.
 
 
«Ειδική διαχείριση» υπερχρεωμένων εταιρειών
Πιστωτές που ελέγχουν το 40% των χρεών μιας επιχείρησης η οποία βρίσκεται σε παύση πληρωμών, έχουν δικαίωμα να ζητήσουν από το Πολυμελές Πρωτοδικείο την υπαγωγή της εταιρεία σε καθεστώς ειδικής διαχείρισης και να επιδιώξουν μέσα σε διάστημα εντός χρόνου, είτε την εξυγίανση με πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων (ή ολόκληρης της εταιρείας), είτε την εκκαθάριση της.

Ο ειδικός διαχειριστής είναι επιλογή των πιστωτών και διορίζεται από το δικαστήριο, ενώ μπορεί να είναι ελεγκτής πτυχιούχος ανώτατης σχολής, ελεγκτικό γραφείο ή σύμπραξη προσώπων, ή δικηγόρος – δικηγορική εταιρεία. Έχει πλήρη νομική κάλυψη για τις ενέργειές και ευθύνεται μόνο για δόλο ή βαριά αμέλεια.   Με την δημοσίευση της απόφασης ( συζήτηση της αίτησης ορίζεται εντός διμήνου και η απόφαση εκδίδεται εντός ενός μήνα) ο ειδικός διαχειριστής αναλαμβάνει τη διοίκηση της εταιρείας και την εκπροσώπηση έναντι τρίτων, τη σύνταξη ισολογισμών ενώ συντάσσει απογραφή των περιουσιακών στοιχείων κ.α Με την αποδοχή της αίτησης αναστέλλονται όλες οι ατομικές διώξεις κατά της επιχείρησης, συμπεριλαμβανομένων και των διοικητικών ή φορολογικών μέτρων και ιδίως των αναγκαστικών μέτρων είσπραξης από το δημόσιο και τους ασφαλιστικούς οργανισμούς.

Εντός 45 ημερών ο διαχειριστής συγκαλεί συνέλευση πιστωτών και εισηγείται πώληση μέσω πλειοδοτικού διαγωνισμού είτε του συνόλου του ενεργητικού της εταιρείας, είτε επιμέρους περιουσιακά στοιχεία. Αν η συνέλευση των πιστωτών απορρίψει την πρόταση, η διαδικασία λήγει και ο διαχειριστής υποβάλει αίτηση πτώχευσης.

Αν η πρόταση γίνει αποδεκτή, δημοσιεύει πρόσκληση δημόσιου πλειοδοτικού διαγωνισμού εντός δέκα ημερών και ο διαγωνισμός πραγματοποιείται εντός 20 έως 40 ημερών. Αν υπάρχει μια μόνο προσφορά για το σύνολο του ενεργητικού, συγκαλείται συνέλευση πιστωτών και ενημερώνεται τοι δικαστήριο. Αν δεν υπάρχει προσφορά υποβάλλεται αίτημα πτώχευση. Αν υποβληθούν προσφορές για επιμέρους στοιχεία του ενεργητικού η διαδικασία προχωρά μόνο για αυτά και μέσα σε 15 ημέρες γίνεται αναγγελία απαιτήσεων των πιστωτών (εντός ενός μήνα) και αποδίδει τα ποσά στους δικαιούχους. Αν δεν πουληθεί τουλάχιστον το 90% του συνόλου του ενεργητικού ως λογιστική αξία ο διαχειριστής προχωρά στη διαδικασία της πτώχευσης.

capital.gr