Το σουβλάκι, το εθνικό μας street food γίνεται πιο δυσπρόσιτο, καθώς το κόστος παραγωγής και διανομής του έχει αυξηθεί δραματικά. Σήμερα, το λεγόμενο τυλιχτό κοστίζει από 3,50 έως 4,20 ευρώ, αλλά με μαθηματική ακρίβεια θα φτάσει στα 5 ευρώ και πιθανώς να τα ξεπεράσει.

«Δεν γίνεται διαφορετικά», παραδέχεται ο Νίκος Λούστας, ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος του Megas Yeeros, μιας εταιρείας με εγχώρια και διεθνή πορεία στην προμήθεια κρεάτων (και όχι μόνον) σε μονάδες εστίασης. «Δεν γίνεται», εξηγεί, «να κάθεσαι σε μια καφετέρια να πληρώνεις 4,0 και 4,50 ευρώ μια κουταλιά καφέ και ίσως μια κουταλιά ζάχαρη και λίγο νερό, και ν’ απαιτείς ένα σουβλάκι που έχει 350 gr κρέας, ζύμη, λαχανικά και πολλά άλλα υλικά, και μια ιδιαίτερα μεγάλη διαδικασία προετοιμασίας, να κοστίζει 3,5 ευρώ και 4,0 ευρώ».

Οι τιμές επομένως θα αυξηθούν. Ωστόσο, η αύξηση αυτή δεν θα γίνει μονομιάς. Το κλασικό πιτόγυρο θα αυξάνει 10-20 λεπτά μέχρι να φτάσει σε μια τιμή ισορροπίας που εκτιμάται κοντά στα 5,00-5,50 ευρώ. Η τιμή αυτή, παρά την αύξησή της, σύμφωνα με τον κ. Λούστα, παραμένει χαμηλή, αφού ένα τυλιχτό σουβλάκι/γύρος στην Βρετανία κοστίσει 7,5 λίρες και στην Γερμανία 6,5 ευρώ. Αν μάλιστα στο φέρουν σπίτι, μπορεί να κοστίζει 9 και 10 ευρώ.

Οι ανατιμήσεις των αγαθών, αλλά και η αύξηση του κόστους παρασκευής και παροχής του φαγητού, όπως επίσης και τα αυξημένο κόστος στέγης, είναι ο πρώτος παράγοντας που οδηγεί την κούρσα στην αύξηση της τιμής στα είδη ψητοπωλείου. Σύμφωνα με τον κ. Λούστα, μόνον σε ένα χρόνο το χοιρινό κρέας ανατιμήθηκε κατά 34%. Πρόκειται για μια πολύ μεγάλη αύξηση, απόρροια της κρίσης στο εξωτερικό, η οποία δεν υποχώρησε σε αντίθεση με την Ελλάδα. Σημειώνεται ότι το κρέας κατά κύριο λόγο και δευτερευόντως οι πατάτες, είναι το μεγαλύτερο κόστος σε ένα γεύμα τυλιχτού γύρου ή με σουβλάκι.

Μόνο στην Γερμανία, εξαιτίας της κρίσης αυτής έκλεισε πρόσφατα το δεύτερο μεγαλύτερο σφαγείο ζώων στην Ευρώπη. Ο λόγος: το υψηλό κόστος ενέργειας. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 100% των κρεάτων που καταναλώνουμε στα ψητοπωλεία είναι από εισαγωγές από ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Γερμανία, η Δανία και η Ολλανδία. Επομένως το κλείσιμο μιας τέτοιας μονάδας, αναπόφευκτα οδηγεί σε ανατιμήσεις από τους υπόλοιπους.

Και δεν είναι μόνον το ενεργειακό κόστος. Η μείωση της αγροτικής παραγωγής στην Ουκρανία η οποία πρόσφερε μεγάλες ποσότητες φθηνών ζωοτροφών, έπληξε την χοιροτροφεία, αλλά και άλλες μονάδες παραγωγής ζώων (κοτόπουλα, βοειδή κ.λπ.). Η αύξηση αυτή του κόστους των ζωοτροφών οδηγεί στην αύξηση της τιμής του κρέατος και κατά συνέπεια στο σουβλάκι, είτε γίνεται από χοιρινό, είτε από πουλερικά, είτε απ’ οτιδήποτε άλλο.

Από την άλλη πλευρά, η εγχώρια η παραγωγή δεν αρκεί. Η παραγωγή χοιρινού καλύπτει μόνον το 45% της εγχώριας κατανάλωσης και η οποία δεν γίνεται σε ψητοπωλεία. Σύμφωνα με τους ανθρώπους της αγοράς, οι ελληνικές μονάδες π.χ. χοιροτροφίας, αφενός μεν δεν έχουν μεγάλη παραγωγή, αφετέρου δεν παράγουν σταθερής ποιότητας κρέας. «Μια επιχείρηση, ένα ψητοπωλείο, χρειάζεται σταθερής ποιότητας βασική ύλη για να πουλήσει, είτε αυτό αφορά το κρέας, είτε τα λαχανικά, τη ζύμη και τις πατάτες», παραδέχεται ο κ. Λούστας.

Η διανομή είναι ο δεύτερος παράγοντας που ωθεί την τιμή προς τα επάνω. Οι γνωστές εταιρείες διανομής, χάρις στην ολιγοπωλιακή διάταξη τους, λαμβάνουν σχεδόν το 25% της αξίας του προϊόντος που αναλαμβάνουν την παραγγελία και τη διανομή του. Συνήθως, λαμβάνουν το 12% έως 15% για την παραγγελία που έρχεται μέσω ψηφιακής της πλατφόρμας και μπορεί να ανέλθει στο 25%-27% εφόσον η διανομή της παραγγελίας γίνεται και με δικά της μεταφορικά μέσα.

Σημειώνεται ότι η χρέωση της διανομής γίνεται στην τελική αξία πώλησης του προϊόντος κι επομένως, στην χρέωση της διανομής περιλαμβάνεται και ο ΦΠΑ. Έτσι από ένα σουβλάκι αξίας 3,80 ευρώ που διανέμεται από μια από τις μεγάλες αλυσίδες διανομής, μπορεί να αφήνει έσοδο στην επιχείρηση 2,5 ευρώ ή και λιγότερα.

Το αποτέλεσμα αυτών των αλλαγών είναι ότι ο μειωμένος αριθμός ψητοπωλείων στη χώρα μας θα μειωθεί έτι περαιτέρω. Σήμερα λειτουργούν 8.000 ψητοπωλεία στη χώρα, από 12.000 που ήταν στην περίοδο της οικονομικής κρίσης. Πρόσφατα έκλεισε ένα μεγάλο ψητοπωλείο στη Φιλαδέλφεια Αττικής όπως παραδέχονται καλά ενημερωμένες πηγές, κάποιοι επιχειρηματίες για να επιβιώσουν αρχίζουν να πειράζουν τις πρώτες ύλες. Κάποιοι άλλοι επιχειρηματίες κλέβουν στο ρεύμα, στο υγραέριο, τους υπαλλήλους τους κ.ά.

Το μεγάλο πρόβλημα δεν είναι μόνον η τιμή, αλλά το μοντέλο λειτουργίας των ψητοπωλείων. «Δεν μπορεί ένα πιτόγυρο στο χέρι να κοστίζει 3,80, το ίδιο όταν στο σερβίρουν στο μαγαζί και το ίδιο όταν στο φέρνουν στο σπίτι. Το μοντέλο αυτό τελείωσε», υπογραμμίζει ο κ. Λούστας.

powergame.gr