Άρθρο του Ιωάννη Φλεβάρη
Ανεξάρτητος Περιφερειακός Σύμβουλος, δικηγόρος

Η γεωπολιτική είναι η ανάλυση των γεωγραφικών επιρροών στις σχέσεις εξουσίας στον κλάδο των διεθνών σχέσεων. Στην παγκόσμια σκακιέρα, τα πεδία ανταγωνισμού που αναδύθηκαν μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου είναι αρκετά και διαταράσσουν δυνεχώς τις διεθνείς σχέσεις και τις ισορροπίες ισχύος. Η Ελλάδα γεωγραφικά ριζωμένη στο νοτιοανατολικό άκρο της Ευρώπης, αποτελεί «ενδιάμεσο χώρο», σταυροδρόμι Δύσης και Ανατολή και είναι σημείο συνάντησης τριών ηπείρων. Η συμμετοχή της χώρας στους δυτικούς θεσμούς (ΕΕ, ΝΑΤΟ) τής προσδίδει ένα ισχυρόπλεονέκτημα.

Στην ανατολή του έτους 2022, σημείο αναφοράς και δείκτη γεωστρατηγικής και γεωπολιτικήςεπιρροήςαποτελούν οι αμυντικές συμφωνίες της Ελλάδας με ΗΠΑ, Γαλλία, ΗΑΕ και τα τριμερή γεωοικονομικά σχήματα Ελλάδας, Κύπρου, Αιγύπτου και Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ.

ΑΜΥΝΤΙΚΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΜΕ ΗΠΑ

Στις 14 Οκτωβρίου 2021 στην Ουάσιγκτον των ΗΠΑ μπήκαν οι τελικές υπογραφές για την πενταετή συμφωνία αμυντικής συνεργασίας Ελλάδας και ΗΠΑ. Την υπέγραψαν οι δύο Υπουργοί Εξωτερικών, Ν. Δένδιας και Α. Μπλίνκεν. Επί της ουσίας πρόκειται για ανανέωση της αμυντικής συμφωνίας που είχε υπόγραφεί το 1990 ανάμεσα στα δύο κράτη.

Σημαντική είναι η δεύτερη παράγραφος της συμφωνίας αυτή καθώς αναφέρει ρητά την αμοιβαία συνδρομή σε περίπτωση ένοπλης επίθεσης ή απειλής επίθεσης. Είναι σαφές ότι σε αυτήν στοχοποιείται το casusbelliτης Τουρκίας. Επιπρόσθετα η συμφωνία αυτή δίνει σημαντικές δυνατότητες για επενδύσεις των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων σε μια σειρά από τοποθεσίες όπου υπάρχουν οι βάσεις τους όπως, η Αλεξανδρούπολη, η Λάρισα, το Στεφανοβίκειο και η Σούδα, περιοχές οι οποίες είναι αυξημένηςγεωστρατηγικής αξίας τόσο για την Ελλάδα όσο και για τις ΗΠΑ. Συνοδευτική της συμφωνίας αυτής είναι η επιστολή του Υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Α. Μπλίνκεν, η οποία κάνει λόγο για τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας, που καλύπτει την υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ, για το δίκαιο της θάλασσας, αλλά και για την αξιοποίηση των ελληνικών νησιών από πλευράς Αμερικής για την ανάπτυξη στρατιωτικής παρουσίας εκεί.

ΑΜΥΝΤΙΚΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΜΕ ΓΑΛΛΙΑ

Ένα αμυντικό δόγμα ανάμεσα σε Ελλάδα και Γαλλία συμφωνήσθηκε στις 28 Σεπτεμβρίου 2021. Τη συμφωνία ανάμεσα στην ελληνική και την γαλλική Κυβέρνηση υπέγραψαν οι υπουργοί Εξωτερικών Ν. Δένδιας και Ζαν Υβ Λε Ντριάν και Άμυνας Ν. Παναγιωτόπουλος και Φλοράνς Παρλί, ενώ παρόντες ήταν ο Πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης και ο Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας Ε. Μακρόν.

Η συγκεκριμένη συμφωνία απαρτίζεται από 31 άρθρα, με το πιο σημαντικό να είναι το δεύτερο άρθρο. Συγκεκριμένα, αναφέρει «τα Μέρη παρέχουν το ένα στο άλλο βοήθεια και συνδρομή, με όλα τα κατάλληλα μέσα που έχουν στην διάθεσή τους, κι εφόσον υφίσταται ανάγκη με τη χρήση ένοπλης βίας, εάν διαπιστώσουν από κοινού ότι μία ένοπλη επίθεση λαμβάνει χώρα εναντίον της επικράτειας ενός από τα δύο, σύμφωνα με το Άρθρο 51 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.»

Επίσης, σημαντικό είναι και το τρίτο μέρος της συμφωνίας αυτής που κάνει λόγο για την στρατιωτική συνεργασία ανάμεσα στα δύο κράτη. Γίνεται αναφορά στην εμβάθυνση της συνεργασίας σε θέματα άμυνας, όπως την αμυντικοτεχνική συνεργασία, την περιφερειακή αμυντική συνεργασία, τις αμυντικές πρωτοβουλίες, τη θαλάσσια ασφάλεια, τις υβριδικές απειλές και προκλήσεις, τις κυβερνο-απειλές, ενώ επίσης γίνεται λόγος και για συνεργασία στην εκπαίδευση των Στελεχών των δύο κρατών. Εξίσου γίνεται αναφορά, στο τέταρτο μέρος, για την συνεργασία στους εξοπλισμούς και τις βιομηχανίες άμυνας. Την ίδια ημέρα επίσης προωθήθηκε η συμφωνία για την αγορά 3 φρεγατών τύπου Belharra από την γαλλική NavalGroup, με δυνατότητα απόκτησης άλλης μιαςκαθώς και 6 επιπλέονσυγχρόνωνμαχητικώνRafale(συνολικά 24) τα οποίααναβαθμίζουν την ελληνικήαποτρεπτική ισχύ.

Στο δεύτερο επίπεδο, την γεωπολιτική στην Αν. Μεσόγειο, η Γαλλία θέλει να δείξει ότι θα συμπληρώσει το κενό που ενδεχομένως θα αφήσει μία μετατόπιση του αμερικανικού ενδιαφέροντος προς τον Ειρηνικό Ωκεανό. Η Γαλλία είναι μία δύναμη με ισχυρή δραστηριότητα στην περιοχή. Συνεπώς, η συμφωνία με την Γαλλία είναι μια περιφερειακή συμφωνία που αλλάζει το γεωπολιτικό περιβάλλον. Από την μία πλευρά, οι νέες φρεγάτες μετατοπίζουν τις ισορροπίες ισχύος προς την πλευρά της Ελλάδας όχι μόνο στο Αιγαίο αλλά στην ευρύτερη Ανατολική Μεσόγειο. Από την άλλη πλευρά, η δέσμευση της Γαλλίας να συνδράμει σε περίπτωση που η Ελλάδα δεχθεί επίθεση αποδεικνύει πρακτικά ότι η Ελλάδα δεν είναι μόνη στην περιοχή όχι μόνο αναφορικά με τους κινδύνους που έχει να αντιμετωπίσει αλλά και αναφορικά με την ασφάλεια και

σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή, και κατ’επέκταση γίνεται η πρωτοπόρος χώρα στην Ανατολική Μεσόγειο. Αυτή η συμφωνία επίσης θα μπορούσε να αποτελέσει και ένα μονοπάτι για την γενικότερη ευρωπαϊκή συνεργασία σε θέματα άμυνας έτσι ώστε να καταστεί ξανά η Ευρώπη μία γεωστρατηγική υπερδύναμη. Στην παρούσα στιγμή πάντως η Ευρώπη βρίσκει την δύναμή της στην Ανατολική Μεσόγειο μέσω της συνεργασίας της Ελλάδας και της Γαλλίας.

ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΜΕ ΗΑΕ

Η Αθήνα και το Άμπου Ντάμπι υπέγραψαν τον Νοέμβριο του 2020 μία αμυντική συμφωνία ως απάντηση προς τον αποσταθεροποιητικό ρόλο της Τουρκίας. Η Συμφωνία Κοινής Συνεργασίας και η Ρήτρα Αμοιβαίας Στρατιωτικής Συνδρομής αποσκοπούν στη διατήρηση της ασφάλειας, της ειρήνης και της σταθερότητας στην περιοχή.

ΣΑΟΥΔΙΚΗ ΑΡΑΒΙΑ

Στις 14 Σεπτεμβρίου 2021 αναχώρησε ελληνική δύναμη με μια Πυροβολαρχία Κατευθυνομένων Βλημάτων (ΠΚΒ) του αντιαεροπορικού συστήματος μεγάλου βεληνεκούς PATRIOT, τα οποία θα συμβάλουν στην αεράμυνα του Βασιλείου της Σαουδικής Αραβίας. Είναι μια σημαντική αποστολή για την Ελλάδα, καθώς συμβάλει στην διεθνή προβολή της ισχύος της. Αυτή η αποστολή μαζί με άλλες κοινές στρατιωτικές δράσεις ουσιαστικά επιβεβαιώνουν τις άριστες σχέσεις Ελλάδας και Σαουδικής Αραβίας, ενώ προωθούν την ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο και στην Μέση Ανατολή.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Στόχος αυτών των αμυντικώνσυμφωνιών είναι να αποτελέσουν καταλύτη στην περιοχή και αντίβαρο στις τουρκικές προκλητικότητες και αναθεωρητισμούς. Γέρνουν την πλάστιγγα υπέρ της Ελλάδας καθώς συμπλέει με ισχυρές δυνάμεις που δρουν στην ΑνατολικήΜεσόγειο. Οι αμυντικές συμφωνίες κινούνται προς την σωστή κατεύθυνση και η Ελλάδα καταφέρνει με αυτόν τον τρόπο όχι μόνο να θωρακίζει την κυριαρχία της και την εδαφική της ακεραιότητα, αλλά και να προωθεί συνθήκες συνεργασίας, σεβασμού και προβολής της ισχύος της με κύριοστόχοτην επαύξηση της δίκης της αποτρεπτικήςδύναμης και της ικανότητας να αντιμετωπίζει μόνη της κάθε εχθρό.https://www.rodiaki.gr/article/470015/arthro-toy-i-flebarh-oi-amyntikes-symfwnies-ths-elladas-gia-to-2022?fbclid=IwAR0-rlpylfXNX3NIiWg719MgwEiVux0rCitO5RluHZpyYiNaje0vj39-C6U

Στην καρδιά της πόλης της Ρόδου, στο κέντρο της, αυτό που στην καθομιλουμένη ονομάζεται και βιτρίνα βρίσκεται ένα εμβληματικό κτίριο ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής, αποικιακού ρυθμού, της περιόδου της Ιταλοκρατίας που στέγαζε την «Στρατολογία» της Ρόδου. Όλοι μας είχαμε περάσει από εκεί ως μαθητές λυκείου για την λεγόμενη «επιλογή» δηλαδή την συμπλήρωση δελτίου κατάταξης στις ένοπλες δυνάμεις ή για να τακτοποιήσουμε στρατολογικές υποθέσεις.

Περνώντας σήμερα απ΄ έξω βρήκα την πόρτα ανοιχτή χωρίς κλειδαριά και κοίταξα στο εξωτερικό του κτιρίου. Αντίκρισα εικόνες ντροπής και στεναχώριας. Μπήκα μέσα. Το κτίριο ορθάνοιχτο, χωρίς κλειδαριά, εγκαταλελειμμένο, γεμάτο σκουπίδια με ανοιχτά και σπασμένα παράθυρα. Έξω από την παλαί ποτέ πόρτα του γραφείου του Διευθυντή της Στρατολογίας, υπήρχε ένα ψόφιο περιστέρι, πεσμένοι σοβάδες και γενικά όλα λυπηρά και ντροπιαστικά θα αντικρύσει ο οποιοσδήποτε μπει σήμερα στο κτίριο.

Η Στρατολογία μεταφέρθηκε εσφαλμένα από την Ρόδο στην Ερμούπολη, δια της γνωστής διοικητικής μεταρρύθμισης που προηγήθηκε, με την οποία η Σύρος ορίστηκε έδρα της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου. Ειδικότερα τα Στρατολογικά Γραφεία Ερμούπολης και Ρόδου, συγχωνεύτηκαν και λειτουργούν από την 5η Σεπτεμβρίου 2011 ως νέα Στρατολογική Υπηρεσία Νοτίου Αιγαίου με έδρα την Ερμούπολη. Σοβαρό λάθος που δεν συνάδει με λειτουργία οργανωμένου και αποτελεσματικού κράτους αλλά αντίστοιχα αποτελεί δείγμα παράλογης και εκ του προχείρου πολιτικής απόφασης να συγχωνευθεί η μικρή Υπηρεσία με την μεγάλη και από το μεγαλύτερο νησί του Ν. Αιγαίου και τον μεγαλύτερο όγκο στρατευσίμων και στρατολογικών υποθέσεων, να μεταφερθεί σε μικρότερο. Νιώθω ιδιαίτερη συγκίνηση γιατί είχα την τιμή να υπηρετήσω στο κτίριο αυτό, κατά το τελευταίο μέρος της θητείας μου ως έφεδρος Ανθυπολοχαγός και πτυχιούχος Νομικής. Έζησα την ακμή του και δεν μπορώ να δεχθώ την παρακμή του.

Στο θέμα της μετακίνησης Υπηρεσιών δεν θα επεκταθώ καθώς έχω αναφερθεί επί τούτου σε διατριβή μου, όμως πιστεύω ότι η έδρα της Περιφέρειας έπρεπε να βρίσκεται επίσημα στην Ρόδο και στα θαλάσσια ανατολικά και νότια σύνορά μας. Εδώ στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο διακυβεύεται και προασπίζεται ύψιστο εθνικό συμφέρον το οποίο απαιτεί εγγύτερη, καταλληλότερη και μεγαλύτερη διοικητική έδρα όπως η Ρόδος.

Η Στρατολογία μπορεί να έφυγε, το κτίριο όμως παραμένει στο νησί της Ρόδου και αποτελεί, πέραν του όποιου ιδιοκτησιακού καθεστώτος του Δημοσίου ή Δημοσίων Αρχών, κτήμα του Ροδιακού λαού. Είναι ανεπίτρεπτο να βρίσκεται στην κατάσταση αυτή που αποτελεί όνειδος και πληγώνει όλους όσους αγαπάμε τον τόπο.

Ένα στολίδι της παραλιακής ζώνης του κέντρου με τα επιβλητικά κτίρια που αποτελούν εικόνα και το τοπόσημο της Ρόδου εμφανίζει εικόνα κατάρρευσης και καταστροφής. Αυτό δεν επιτρέπεται και απαιτείται από αυτή τη στιγμή και σε κάθε περίπτωση άμεσα να αναλάβουν δράση οι αρμόδιοι, πράγμα που αποτελεί επιβεβλημένη και νόμιμη υποχρέωσή τους.

Βγαίνω σήμερα μπροστά. Ενημερώνω όλους τους ευθυνόμενους για την κατάσταση, τους αρμόδιους και τους ενδιαφερόμενους, όποιοι κι αν είναι, γιατί δεν μπορεί το κτίριο της «Στρατολογίας», δίπλα στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου και απέναντι απ’ το Δημαρχείο Ρόδου, με πλήθος Δημοσίων Υπηρεσιών στα πέριξ να βρίσκεται σε αυτή την κατάντια.

Προτείνω παράλληλα το κτίριο αυτό να στεγάσει κατόπιν ανάλογων χειρισμών και αιτημάτων, Υπηρεσίες της Αυτοδιοίκησης για την υπηρεσία του Ροδιακού λαού ή άλλως το Διοικητικό Πρωτοδικείο Ρόδου που σήμερα λειτουργεί σε μισθωμένο κτίριο και δεν διαθέτει μόνιμη κτιριακή έδρα ή κάποιες από τις λειτουργίες του Κτηματολογίου Ρόδου που έφτασε σε πρωτοφανές και σε παγκόσμιο αρνητικό ρεκόρ, να βρίσκεται σε κατάσταση μερικής αναστολής λειτουργίας εδώ και σχεδόν ένα χρόνο πράγμα αδιανόητο για μια από τις μεγάλες πόλεις μιας Ευρωπαϊκής χώρας. Εν τέλει ας στεγαστεί μια κατάλληλη δομή ή Φορέας για να αναστηθεί το μεγαλοπρεπές κτίριο και να αποκτήσει ξανά την αίγλη του αξίζει.

Μέσα στο κτίριο υπήρχε ακουμπισμένο ένα παλιό κάδρο που ανέγραφε ένα αρχαίο ρητό. Το μάζεψα, το καθάρισα και το έβαλα στο φως κάτω απ’ το παράθυρο. Έγραφε με ξεθωριασμένα γράμματα «ΟΥΔΕΝ ΓΛΥΚΙΟΝ ΠΑΤΡΙΔΟΣ», Ομήρου Οδύσσεια.

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ

Ευχαριστώ τον Περιφερειάρχη κ. Γιώργο Χατζημάρκο, τους συναδέλφους μου στην Αυτοδιοίκηση, Περιφερειακούς Συμβούλους, όσους εργάζονται ή υπηρετούν την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου για την έως τώρα συνεργασία και όλους τους συμπολίτες μας, σε όλα τα νησιά, για την αγάπη και την στήριξή τους.

Θα ακολουθήσω ανεξάρτητη, αδέσμευτη και αυτοδύναμη πολιτική πορεία υπέρ του τόπου και της Πατρίδας.

Ιωάννης Στ. Φλεβάρης

Περιφερειακός Σύμβουλος

Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου

Άρθρο του Ιωάννη Φλεβάρη
Δικηγόρος Παρ’ Αρείω Πάγω, ΜSc Διεθνείς Σχέσεις, MSc Αρχαίο Θέατρο
 

Η Ελλάδα προσπάθησε επί δεκαετίες να οριοθετήσει την υφαλοκρηπίδα της στο Λιβυκό Πέλαγος, χωρίς αποτέλεσμα.

Η Τουρκία αντίθετα εκμεταλλευόμενη |πρόσωπα και πράγματα πέτυχε πολύ σύντομα εντός λίγων μηνών, να ανατρέψει κάθε δεδομένο που υπήρχε διεθνώς ως προς τις θαλάσσιες οριοθετήσεις συνάπτοντας με την ευρισκόμενη σε εσωτερική αστάθεια και υπό συνθήκες διχοτόμησης και εμφυλίου πολέμου Λιβύη, υπογράφοντας Σύμφωνο θαλασσίων Ζωνών υπό τη μορφή Memorandum of Understanding (MoU) που εξ αντικειμένου αποτελεί διεθνή συνθήκη.

Η ευθύνη της αποτυχίας οριοθέτησης κατά αιτιολογημένη άποψη βαρύνει την ελληνική πλευρά καθώς, άσχετα με το τι ακολουθήσε πράγμα αντικειμενικά απρόβλεπτο και καινοφανές, μπορούσε να θέσει ως εκ των προτεραιοτήτων της εξωτερικής της πολιτικής την διευθέτηση του ζητήματος της υφαλοκρηπίδας και κατ επέκτασιν της ΑΟΖ σε μια περιοχή αποδεδειγμένα πλούσια σε κοιτάσματα υδρογονανθράκων και φυσικούς πόρους, σημαντική γεωπολιτικά που πάντα εμφάνιζε ενδιαφέρον για την Ελλάδα. Η οριοθέτηση σε μια τέτοια περιοχή με τεράστιο ενεργειακό και οικονομικό ενδιαφέρον αποτελούσε εξ ορισμού κατεπείγον.
 

Μετά τα τουρκολιβυκά memoranda, έχουν καταστεί διαμετρικά αντίθετες οι θέσεις των δυο χωρών, ανεξάρτητα από το γεγονός ότι τα MoU επιβλήθηκαν σρ μία ασταθή Κυβέρνηση που ασκούσε έλεγχο μόνο στο δυτικό τμήμα της χώρας, με αντάλλαγμα στρατιωτική βοήθεια για την διάσωση και επιβίωση της.

Η Λιβύη δεν είναι μέλος της Σύμβασης του Δικαίου της Θάλασσας (UNCLOS). Οι προηγηθείσες διαπραγματεύσεις της με την Ελλάδα βασίστηκαν στο εθιμικό δίκαιο. Δεν αναγνώριζε δικαίωμα επήρειας και υφαλοκρηπίδας στη νήσο Γαύδο που βρίσκεται νότια της Κρήτης. Τούτο κατά το Δίκαιο της Θάλασσας κατά την κρατούσα νομολογία των διεθνών δικαστηρίων δεν ευσταθεί αφού η νήσος κατοικείται και διαθέτει τοπική οικονομία όμως οι θαλάσσιες ζώνες καθορίζονται με συμφωνίες. Ως προς τη Γαύδο και η Τουρκία υποστήριζε το 2011 αλλά και παλαιότερα ότι, δεν έχει υφαλοκρηπίδα.

Η Ελλάδα ακολούθησε τη μέθοδο οριοθέτησης της μέσης γραμμής – ίσης απόστασης. Αντικειμενικά η διαφορά με τη Λιβύη δεν ήταν μεγάλη και μπορούσε να γεφυρωθεί με παρέκκλιση από την πάγια μεθοδολογία. Η ελληνική πλευρά είχε επικεντρώσει τη στρατηγική της στο να μην υπάρξει περίπτωση αναλογικής εφαρμογής στο Καστελλόριζο, της οποιασδήποτε συμφωνίας μειωμένης επήρειας μικρής ελληνικής νήσου στις θαλάσσιες οριοθετήσεις με γειτονικές χώρες.

Η περίπτωση της Γαύδου θα μπορούσε να παραπεμφθεί με κατάλληλους χειρισμούς και σημαντικά ποσοστά ευδοκίμησης των ελληνικών επιδιώξεων στο Διεθνές Δικαστήριο Δικαιοσύνης (ΔΔΔ) πράγμα που όμως δεν έγινε με πολιτική ευθύνη των Κυβερνήσεων που χειρίστηκαν το θέμα. Η πιθανή θετική έκβαση μιας τέτοιας επιλογής θα αποτελούσε δεδικασμένο για την υφαλοκρηπίδα της Μεγίστης και θα έδινε τακτικό πλεονέκτημα στην Ελλάδα έναντι της Τουρκίας στα ζητήματα της οριοθέτησης στο Αιγαίο. Η εκτίμηση αυτή δεν παραγνωρίζει την πραγματικότητα των διαχρονικά δύσκολων διαπραγματεύσεων με τη Λιβύη, ούτε το γεγονός ότι η αφρικανική χώρα συμπορεύεται με την Τουρκία στα θέματα του Δικαίου της θάλασσας και των οριοθετήσεων ήδη από τη δεκαετία του 1970. Δεν είναι τυχαίο ότι οι δυο αυτές χώρες δεν υπήρξαν μεταξύ των συμβαλλομένων κρατών το 1982 στην Τζαμάικα, πράγμα που σχεδόν αποσιωπείται στην ελληνική αρθρογραφία και βιβλιογραφία

Από την δεκαετία του 1980, εποχή διακυβέρνησης του Μουαμάρ Καντάφι, η Λιβύη υποστηρίζει ότι ο τεράστιος σε έκταση, κόλπος της Συρτής θεωρείται «κλειστός κόλπος» σύμφωνα με τον σχετικό ορισμό του Δικαίου της θάλασσας. Επέλεξε τη μέθοδο της ευθυδικίας (equity) επιμένοντας στη ορθότητα του κλεισίματος.. Πιθανή πρόθεση αναγνώρισης του κλειστού κόλπου σύμφωνα με τις επιδιώξεις της Λιβύης, πράγμα που θα σήμαινε ότι καμία άλλη χώρα δεν μπορεί να διαθέτει ΑΟΖ εντός αυτού, ίσως μετακινούσε τις Λιβυκές θέσεις για τη Γαύδο.

Τα δεδομένα όμως έχουν πλέον μεταβληθεί. Θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι υπήρχε δυνατότητα ήδη από την δεκαετία του 1980 να ολοκληρωθούν οι θαλάσσιες οριοθετήσεις με την βορειο-αφρικανική χώρα λόγω των αγαστών σχέσεων και της αλληλοϋποστήριξης του Πρωθυπουργού Ανδρέα Παπανδρέου με τον απόλυτο ηγέτη της Συνταγματάρχη Καντάφι, ατυχώς όμως δεν υπήρξε επίμονη ελληνική πρωτοβουλία στην κατεύθυνση αυτή.

Πρέπει να σημειωθεί ότι το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης οριοθέτησε την υφαλοκρηπίδα Λιβύης - Μάλτας το 1985 και η οριοθέτηση ΑΟΖ συμπίπτει με την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας. Γίνεται αναφορά στο ότι «μπορεί να υπάρξει υφαλοκρηπίδα χωρίς ΑΟΖ δεν μπορεί να υπάρξει ΑΟΖ χωρίς υφαλοκρηπίδα».

Ανεξάρτητα από την νομολογιακή αξία της απόφασης αυτής σε διπλωματικό επίπεδο διαπιστώνουμε να εξυφαίνεται από το έτος 2020 μια αξιοπερίεργη τριμερής σύμπραξη και συνεργασία μεταξύ Τουρκίας – Λιβύης – Μάλτας με τον τουρκικό παράγοντα να προσπαθεί να προσεταιριστεί την μικρή νησιωτική χώρα προσφέροντας ανταλλάγματα που πιθανόν να αφορούν επέκταση θαλασσίων ζωνών εις βάρος της Λιβύης κατά το «πρότυπο» των MoU, για να αποκτήσει φωνή υπέρ των θέσεων του εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό για την ελληνική διπλωματία αποτελεί μια γεωπολιτική πρόκληση την οποία δέον είναι να αντιμετωπίσει. Η Μάλτα δεν πρέπει να εγκαταλειφθεί αμαχητί στην αγκάλη της γείτονος.
 

Η Ελλάδα με τον Νόμο 4001/2011 για την εξερεύνηση υδρογονανθράκων, τοποθετήθηκε ως προς το εσωτερικό της δίκαιο στο ζήτημα της οριοθέτησης υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ με τη Λιβύη, δίνοντας πλήρη δικαιώματα στο νησί της Γαύδου. Υποστηρίζεται ότι με τον τρόπο αυτό, η Ελλάδα όρισε μονομερώς, τα όρια της υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής της Ζώνης με τη Λιβύη, δηλώνοντας την πλήρη επήρεια της Γαύδου.

Στην σπαρασσόμενη από τον εμφύλιο πόλεμο χώρα ο ηγέτης της Ανατολικής Λιβύης Στρατάρχης Χαφτάρ ηγέτης του Εθνικού Λιβυκού Στρατό (LNA) επεδίωξε να επικρατήσει εδαφικά και να καταλάβει την εξουσία από την διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Τρίπολης. που υποστηρίζεται ανοιχτά από την Τουρκία με Σύριους μισθοφόρους και πολεμικό υλικό χωρίς να επιτύχει τον στόχο του, εξ αυτού του λόγου.

Η τουρκική ανάμειξη καταφέρει να διασώσει την ασταθή κυβέρνηση Σάρατζ παραβιάζοντας απροκάλυπτα το διεθνές εμπάργκο όπλων που είχε επιβληθεί στους εμπολέμους. Δεν υπέστη σοβαρές κυρώσεις από τη διεθνή κοινότητα, παρά μόνο φραστικές επιπλήξεις για τις οποίες η Τουρκία όπως κάθε αναθεωρητική δύναμη αδιαφορεί. Η επιχείρηση IRINI» της EUNAVFORMED στο πλαίσιο της Κοινής Πολιτικής Ασφάλειας και Άμυνας για ειρήνευση στη Λιβύη, της Ευρωπαϊκής Ένωσης για νηοψίες σε πλοία που παραβιάζουν το εμπάργκο, καρκινοβατεί. Η Κυβέρνηση της Τρίπολης εξ αυτού του λόγου είχε σταθεροποιηθεί πλην όμως με ισχυρή παρέμβαση της Αιγύπτου που προειδοποίησε με στρατιωτική επέμβαση αν οι Κυβερνητικές Δυνάμεις κινηθούν προς την πόλη της Σύρτης, δεν επιχείρησε προέλαση ανατολικά.

Την ίδια χρονική περίοδο τουρκικά οπλικά συστήματα καταστράφηκαν από αεροπορική επιδρομή αγνώστων μαχητικών αεροσκαφών γαλλικής κατασκευής. Σημαντική εξέλιξη στην πορεία του εμφυλίου εκτός από την τουρκική παρέμβαση, αποτελεί σίγουρα η Αιγυπτιακή στήριξη στον ηγέτη του LNA με ενίσχυση και από άλλες Αραβικές χώρες όπως τα ΗΑΕ.

Οι πιθανότητες μιας ευνοϊκής συμφωνίας για την Ελλάδα αυξάνονται, εάν ο στρατηγός Χαφτάρ που εδρεύει στο Τομπρούκ και εκφράζει θέσεις προσέγγισης και συνεννόησης με την Αθήνα, διατηρήσει πολιτικό ρόλο ή η χώρα διχοτομηθεί. Η προσπάθεια ειρήνευσης και γεφύρωσης του χάσματος μέσω μεταβατικής κυβέρνησης βρίσκεται σήμερα σε εξέλιξη. Ίδωμεν… Στη Λιβύη τα πάντα εξακολουθούν να βρίσκονται στην κόψη του ξυραφιού.