49 άτομα, ημεδαποί και αλλοδαποί, μεταξύ των οποίων συμβολαιογράφοι και δικηγόροι, βρέθηκαν υπόλογοι σε υπόθεση αγοραπωλησιών ακινήτων σε υπηκόους τρίτων χωρών και δη σε Τούρκους σε δικογραφία, που σχηματίστηκε κατόπιν αναφοράς του δημάρχου Λέρου κ Μιχάλη Κόλλια.
Το θέμα είχε προσλάβει μάλιστα πανελλήνια διάσταση μετά από δημοσίευμα της εφημερίδας «Real News».
Σύμφωνα με την εφημερίδα, τρεις Τούρκοι επιχειρηματίες είχαν βρει τρόπους να παρακάμψουν την νομοθεσία και να αποκτήσουν ακίνητα σε συγκεκριμένες περιοχές της Λέρου, οι οποίες χαρακτηρίζονται ως στρατηγικής σημασίας για την Ελλάδα.
Σύμφωνα με την νομοθεσία περί δικαιοπραξιών, για λόγους προστασίας του εθνικού συμφέροντος, απαγορεύεται η απόκτηση γης από υπηκόους τρίτων χωρών εκτός ΕΕ στην ελληνική παραμεθόριο.
Ωστόσο, σύμφωνα με το δημοσίευμα, οι τρεις Τούρκοι επιχειρηματίες έχουν καταφέρει από το 2013 μέχρι και το 2017 να κάνουν επτά αγορές ακινήτων μέσω ενός διευρυμένου δικτύου φυσικών προσώπων και υπεράκτιων εταιρειών.
Η τελευταία αγοραπωλησία πραγματοποιήθηκε σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα το 2018 μέσω ενός Τούρκου ακαδημαϊκού, ο οποίος κατέχει διαβατήριο κράτους-μέλους της ΕΕ.
Συγκεκριμένα, ο ακαδημαϊκός αγόρασε για λογαριασμό ενός εκ των τριών Τούρκων επιχειρηματιών έκταση περίπου 950 τ.μ. έναντι 130.000 ευρώ σε περιοχή κοντά στο ναύσταθμο και το παρατηρητήριο του Πολεμικού μας Ναυτικού στη Λέρο.
Όπως αναφέρει το δημοσίευμα, και τα επτά προηγούμενα ακίνητα συνολικού εμβαδού 16,4 στρεμμάτων που αγοράστηκαν έναντι 2,94 εκατ. ευρώ, βρίσκονται περίπου στην ίδια περιοχή.
Οι τοποθεσίες που βρίσκονται τα ακίνητα, αλλά κυρίως το πολύ υψηλό τίμημα που καταβλήθηκε για την απόκτησή τους, σε σχέση με τα δεδομένα της κτηματαγοράς του νησιού, δεν πέρασαν απαρατήρητα από την Δικαιοσύνη, η οποία διενήργησε προκαταρκτική έρευνα, η οποία ολοκληρώθηκε πριν από λίγες ημέρες.
Την 23η Απριλίου 2018 υποβλήθηκε από τον Δήμαρχο Λέρου σχετική αναφορά προς τον Εισαγγελέα Εφετών Δωδεκανήσου και σχηματίσθηκε ποινική δικογραφία
Κατόπιν Εισαγγελικής έρευνας που ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 2020 ασκήθηκε εις βάρος 49 κατηγορούμενων ποινική δίωξη για τις πράξεις της παράβασης καθήκοντος, άπαξ και κατ’ εξακολούθηση, της ηθικής αυτουργίας, άπαξ και κατ’ εξακολούθηση τελεσθείσα στην ως άνω πράξη, και της συνέργειας, άπαξ και κατ’ εξακολούθηση τελεσθείσα στην ως άνω πράξη.
Πιο συγκεκριμένα 6 συμβολαιογράφοι κατηγορούνται για παράβαση καθήκοντος (άπαξ και κατ’ εξακολούθηση) που συνίσταται στο ότι, στην Αθήνα με την ιδιότητά τους ως συμβολαιογράφοι συνέταξαν συμβόλαια για την μεταβίβαση ακινήτων στην Αθήνα, τη Λέρο, την Αλεξανδρούπολη και τη Μυτιλήνη, κατά το χρονικό διάστημα από 30 Ιουνίου 2016 έως και τις 6 Δεκεμβρίου 2018 παρά το γεγονός ότι, απαγορεύεται ρητώς δυνάμει των διατάξεων των άρθρων 25 και 30 του Ν. 1892/1990 ως ισχύει, που έχει τεθεί για την προστασία των συμφερόντων του κράτους, η μεταβίβαση εμπραγμάτων δικαιωμάτων σε ακίνητα ευρισκόμενα σε παραμεθόρια περιοχή, σε φυσικά πρόσωπα με ιθαγένεια εκτός των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, χωρίς μάλιστα προηγουμένως να υποβληθεί σχετική αίτηση στην Επιτροπή Αρσης Απαγόρευσης Δικαιοπραξιών του άρθρου 26 Ν. 1892/90 της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου.
Φέρονται μάλιστα με τα συμβόλαια που συνέταξαν να σκόπευαν να προσπορίσουν όφελος στους συμπράξαντες σε αυτά.
Κατηγορούμενοι βρέθηκαν και δικηγόροι που παραστάθηκαν στα συμβόλαια εκπροσωπώντας εταιρείες με έδρα σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης (Αγγλία, Κύπρο, Βουλγαρία, Γαλλία κλπ).
Οπως προέκυψε από την έρευνα που διεξήχθη αρμοδίως από την Εισαγγελία στις περισσότερες περιπτώσεις οι αντισυμβαλλόμενοι δεν ήταν φυσικά πρόσωπα, αλλά εταιρίες με έδρα εντός κρατών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις οποίες δεν υφίστανται απαγορεύσεις για δικαιοπραξίες σε παραμεθόριες περιοχές, παρά το γεγονός ότι μέλη, νόμιμοι εκπρόσωποι τους είναι Τούρκοι υπήκοοι.
Σε μια περίπτωση αντισυμβαλλόμενοι στα συμβόλαια ήταν Γάλλοι υπήκοοι, τουρκικής καταγωγής.
Προέκυψε επιπλέον ότι για ορισμένα ακίνητα που άλλαξαν χέρια, είχαν εκδηλώσει ενδιαφέρον φυσικά πρόσωπα που υπέβαλαν αιτήσεις στην επιτροπή παραμεθορίου οι οποίες απορρίφθηκαν και ακολούθως προχώρησαν στη σύσταση των εταιριών.
Επιπλέον προέκυψε ότι ως εκπρόσωποι αγοραστών ή και πωλητών σε δικαιοπραξίες που ελέγχθηκαν είναι ίδια πρόσωπα.
Ωστόσο προέκυψε ότι δεν εμπίπτει στα καθήκοντα του συμβολαιογράφου να διαπιστώσει εάν μια δικαιοπραξία είναι εικονική.
Ούτε μπορούν και έχουν υποχρέωση να ελέγξουν αν οι εταιρείες συστάθηκαν με σκοπό να προχωρήσουν οι δικαιοπραξίες σε παραμεθόρια περιοχή χωρίς να απαιτείται σχετική έγκριση.
Προέκυψε έτσι ότι δεν στοιχειοθετείται η αντικειμενική υπόσταση του αδικήματος της παράβασης καθήκοντος στις ανωτέρω πράξεις, άπαξ και κατ’ εξακολούθηση που φέρονται τελεσθείσες στην Αθήνα, τη Λέρο, την Αλεξανδρούπολη και τη Μυτιλήνη.

Ως εκ τούτου η Εισαγγελία Εφετών Δωδεκανήσου εισηγήθηκε να μην γίνει κατηγορία εις βάρος των κατηγορούμενων.