Μέχρι στιγμής, οι ερευνητές έχουν δημιουργήσει συνθετικά αγγεία διαμέτρου δύο έως 24 χιλιοστών, ώστε να ταιριάζουν από καρδιές μωρών έως ενηλίκων

Ερευνητές στις ΗΠΑ κατάφεραν για πρώτη φορά να δημιουργήσουν στο εργαστήριό τους τεχνητά αιμοφόρα αγγεία, τα οποία όχι μόνο μπορούν να αντικαταστήσουν πνευμονικές αρτηρίες, αλλά επιπλέον μπορούν να αναπτύσσονται κανονικά μέσα στο σώμα με το πέρασμα του χρόνου.

Τα αγγεία τοποθετήθηκαν σε τρία πειραματόζωα (αρνάκια). Αν κάτι ανάλογο καταστεί εφικτό και στους ανθρώπους, τότε θα μειωθεί η ανάγκη για συνεχείς χειρουργικές επεμβάσεις μεταμόσχευσης αγγείων σε παιδιά που π.χ. γεννιούνται με σοβαρές βλάβες στην καρδιά και τα οποία πλέον δεν θα χρειάζονται διαδοχικά χειρουργεία, καθώς μεγαλώνουν. Σήμερα ένα παιδί μπορεί να υποχρεωθεί ακόμη και σε πέντε εγχειρίσεις ανοιχτής καρδιάς, επειδή τα αγγεία που τοποθετούνται την πρώτη φορά, δεν μεγαλώνουν μαζί με το υπόλοιπο σώμα.

Έτσι, μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις στη δημιουργία εργαστηριακών αγγείων είναι, μόλις αυτά εισαχθούν στο σώμα, να αναπτύσσονται ομαλά μαζί με τον υπόλοιπο οργανισμό και να μην απορριφθούν ως ξένο σώμα από το ανοσοποιητικό σύστημα. Μέχρι τώρα έχουν γίνει διάφορες προσπάθειες δημιουργίας τέτοιων αγγείων, οι οποίες όμως απαιτούν μια μακρά και εξαντλητική προετοιμασία των αγγείων από κύτταρα του ίδιου του ασθενούς, τα οποία καλλιεργούνται στο εργαστήριο προτού εισαχθούν αμέσως στον συγκεκριμένο ασθενή και μόνο.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Ρόμπερτ Τρνακουίλο του Πανεπιστημίου ης Μινεσότα στη Μινεάπολις, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "Nature Communications", κατόρθωσαν με μεθόδους εμβιομηχανικής (bioengineering) να δημιουργήσουν αιμοφόρα αγγεία, τα οποία είναι δυνατό να αποθηκευθούν σε ψυγείο και να μεταμοσχευθούν οποτεδήποτε και σε οποιονδήποτε ασθενή υπάρχει ανάγκη.

Μέχρι στιγμής, οι ερευνητές έχουν δημιουργήσει συνθετικά αγγεία διαμέτρου δύο έως 24 χιλιοστών, ώστε να ταιριάζουν από καρδιές μωρών έως ενηλίκων. Ως πρώτη ύλη για τη δημιουργία των αγγείων χρησιμοποιήθηκαν κύτταρα από το δέρμα των αρνιών, τα οποία τροφοδοτήθηκαν με τις κατάλληλες χημικές και θρεπτικές ουσίες.

Τα τεχνητά αγγεία, όπως αποδείχθηκε, δεν προκαλούν αντίδραση απόρριψης από το ανοσοποιητικό σύστημα. Όταν αντικατέστησαν ένα μέρος από τις κανονικές πνευμονικές αρτηρίες των τριών αρνιών, τα μεταμοσχευμένα αγγεία ενσωμάτωσαν γρήγορα και χωρίς πρόβλημα τα φυσιολογικά κύτταρα των πειραματόζωων, εμφάνισαν ελαστικότητα, καθώς και ικανότητα περαιτέρω ανάπτυξης έως την ενηλικίωση των πειραματόζωων.

Δεν παρατηρήθηκαν δυνητικά επικίνδυνες παρενέργειες, όπως θρόμβωση, στένωση αρτηριών ή ασβέστωση (αγγειακή αποτιτάνωση). Μελλοντικές μελέτες σε περισσότερα ζώα θα επιβεβαιώσουν κατά πόσο η τεχνική είναι ασφαλής για να δοκιμασθεί κλινικά και σε ανθρώπους. Ήδη πάντως οι ερευνητές εργάζονται πάνω σε πιο πολύπλοκα αγγεία που περιλαμβάνουν και βαλβίδες.

Πηγή:ΑΠΕ-ΜΠΕ

Η πολυκεντρική μελέτη SYNTAX που δημοσιεύθηκε στο πρώτο τεύχος αυτού του χρόνου του επίσημου περιοδικού του Αμερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας (JACC) προκάλεσε συζητήσεις και απορίες διεθνώς αλλά ακόμη και στους αναγνώστες αυτής της στήλης.

Πρώτον, γιατί έδειξε ότι η οποιαδήποτε επέμβαση π.χ. εγχείρηση bypass ή αγγειοπλαστική (μπαλόνι) σε ασθενείς με εκτεταμένη στεφανιαία νόσο και των τριών αρτηριών δεν προφυλάσσει τον ασθενή από το έμφραγμα και μάλιστα το θανατηφόρο.

Δεύτερον, γιατί η αλόγιστη εμφύτευση του stent (μπαλόνι) όχι μόνο δεν προφυλάσσει αλλά αντίθετα αυξάνει πολύ την πιθανότητα θανατηφόρου εμφράγματος. Είναι εντυπωσιακό ότι οι άρρωστοι που χάθηκαν από έμφραγμα του μυοκαρδίου μέσα σε μια πενταετία από τότε που υποβλήθηκαν σε bypass ή αγγειοπλαστική (μπαλόνι με stent) ήταν εξαπλάσιοι στην ομάδα που είχε υποστεί αγγειοπλαστική συγκριτικά με εκείνους που είχαν χειρουργηθεί.

Η εγχείρηση bypass αντιμετωπίζει με παράκαμψη όχι μόνο τις μεγάλες στενώσεις (βουλώματα) των στεφανιαίων αρτηριών αλλά και τις μικρές στενώσεις οι οποίες είναι οι πλέον επικίνδυνες για τη δημιουργία εμφράγματος μυοκαρδίου. Γι’ αυτό είναι προτιμότερη για ασθενείς με στενώσεις άνω των 2 σε αριθμό.

Αντίθετα η αγγειοπλαστική εξαλείφει μόνο τις μεγάλες στενώσεις και όχι τις μικρές οι οποίες είναι οι πλέον επικίνδυνες και μάλιστα πολλές φορές δεν φαίνονται ούτε με την κλασική στεφανιαιογραφία.

Αλλά πέραν τούτου, και αυτό καθεαυτό το stent έστω και σε μικρό ποσοστό αρρώστων μπορεί να θρομβωθεί και να προκαλέσει θανατηφόρο έμφραγμα. Για τον λόγο αυτόν άλλωστε οι ασθενείς υποχρεώνονται να παίρνουν τουλάχιστον για έναν χρόνο αντιαιμοπεταλιακά φάρμακα, δηλαδή φάρμακα που αντιστρατεύονται τη δημιουργία θρόμβου μέσα στο stent.

Αλλωστε οι κατευθυντήριες οδηγίες συνιστούν να εμφυτευθεί το stent στον άρρωστο με έμφραγμα του μυοκαρδίου μόνο σε μία αρτηρία και συγκεκριμένα στη βλάβη που προκάλεσε το έμφραγμα: μόνο σε αυτή την αρτηρία και όχι όπου υπάρχουν στενώσεις ή στις άλλες στεφανιαίες αρτηρίες.

Στην Αμερική, η παράβλεψη της εφαρμογής των κατευθυντηρίων οδηγιών πέραν του ότι συνιστά ποινικό αδίκημα για τον γιατρό, σε ορισμένες περιπτώσεις οδηγεί στην αφαίρεση του ιατρικού του διπλώματος.

Κατά συνέπεια οι απόλυτες ενδείξεις εμφύτευσης των stents είναι το έμφραγμα και η προεμφραγματική (ασταθής) στηθάγχη.

Αλήθεια, το υπουργείο Υγείας γνωρίζει τι συμβαίνει σήμερα στην Ελλάδα;