Πώς μπορεί κάποιος να γίνει ειδικός στη συμπεριφορά του σκύλου και της γάτας;

Ο Συμπεριφοριολόγος Κτηνίατρος έχει εκπαιδευτεί στην αντιμετώπιση των προβλημάτων συμπεριφοράς των ζώων συντροφιάς, δηλαδή, σκύλου, γάτας, πτηνών καθώς και εξωτικών ζώων. Για να γίνει κάποιος ειδικός στην αντιμετώπιση των προβλημάτων συμπεριφοράς απαιτούνται 5 χρόνια σπουδών για το πτυχίο της κτηνιατρικής, 2 χρόνια εργασίας ως κτηνίατρος πρώτης γνώμης και το ελάχιστο 3 χρόνια ειδικότητας υπό την καθοδήγηση κάποιου ειδικού κτηνίατρου συμπεριφοριστή. Η ειδικότητα περιλαμβάνει την αντιμετώπιση τουλάχιστον 300 περιστατικών προβλημάτων συμπεριφοράς παραπομπής, τη δημοσίευση ερευνητικών εργασιών, τις διαλέξεις σε συνέδρια, τη διδασκαλία προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών και τέλος την επιτυχή διήμερη πρακτική και θεωρητική εξέταση απο Ευρωπαικά αναγνωρισμένο φορέα, ο οποίος καθορίζει όλες τις κτηνιατρικές ειδικότητες στην Ευρώπη (EBVS). Οι εξετάσεις αυτές βασίζονται σε ολόκληρο το φάσμα των επιστημών που σχετίζονται με τη συμπεριφορά των ζώων συντροφιάς και τη σύγχρονη βιβλιογραφία. Υπάρχουν 35 κτηνίατροι στην Ευρώπη με αυτόν τον τίτλο και ο Δρ. Καραγιάννης είναι ο πρώτος και ο μόνος Έλληνας που τον κατέχει.

Τι είδους προβλήματα αντιμετωπίζονται από έναν Συμπεριφοριολόγο Κτηνίατρο;

Ενδεικτικά παραδείγματα προβλημάτων που αντιμετωπίζονται από έναν Κτηνίατρο που ειδικεύεται στη συμπεριφορά ζώων:

Επιθετικότητα προς ανθρώπους

Η επιθετική συμπεριφορά (π.χ. γαύγισμα, γρύλισμα, δάγκωμα) είναι ένα πολύπλοκο πρόβλημα που μπορεί να οφείλεται σε διαφορετικούς λόγους για κάθε ζώο. Σε κάποιες περιπτώσεις, η αιτία που μπορεί να οδηγεί ένα ζώο να υιοθετεί επιθετική συμπεριφορά, π.χ. να δαγκώσει, μπορεί να είναι κάποιο υποκείμενο παθολογικό πρόβλημα.

Αν ένα πρόβλημα επιθετικότητας δεν αντιμετωπιστεί με το σωστό τρόπο η ένταση και η συχνότητα της επιθετικότητας συχνά αυξάνεται. Επειδή οι πιθανές συνέπειες τις επιθετικής συμπεριφοράς και η ευθύνη του κηδεμόνα μπορεί να είναι ιδιαίτερα σοβαρές, για κάθε ζώο που εμφανίζει επιθετική συμπεριφορά συνιστάται η επαγγελματική υποστήριξη από έναν κτηνίατρο με γνώσεις στα προβλήματα συμπεριφοράς.

Επιθετικότητα προς άλλα ζώα

Η επιθετική συμπεριφορά προς άλλα ζώα, ένα συχνό πρόβλημα, είναι συνήθως πολύ-παραγοντικό, το οποίο μπορεί να έχει ποικίλη αιτιολογία. Η επιθετική συμπεριφορά μπορεί να προκαλέσει σημαντικά προβλήματα: έμμεσα στους κηδεμόνες του ζώου και ταυτόχρονα άμεσα στα άλλα ζώα. Προκειμένου να αποφευχθούν οι σοβαρές επιπτώσεις του προβλήματος, συνίσταται η έγκαιρη αντιμετώπιση του προβλήματος, προτού η συμπεριφορά επιδεινωθεί.

Άγχος / Φόβοι/ Φοβίες

Ο φόβος είναι μια προσαρμοστική συμπεριφορά που προστατεύει τα ζώα ή τα πράγματα που έχουν αξία για τα ζώα, π.χ. το φαγητό τους ή το μέρος που κοιμούνται, ενώ φοβία είναι μία μη-προσαρμοστική συμπεριφορά που προκαλείται συνήθως χωρίς να υπάρχει το ανάλογο ερέθισμα και περιγράφεται από υπερβολικές αντιδράσεις. Το άγχος με τη σειρά του είναι η προσμονή ενός φόβου ή άλλου αρνητικού ερεθίσματος , π.χ. κάποια ζώα (σκύλος ή γάτα συνήθως) που φοβούνται την επίσκεψη στον κτηνίατρο δείχνουν συμπτώματα άγχους με το που μπαίνουν στο αυτοκίνητο για το κτηνιατρείο ή σκύλοι που π.χ. γαυγίζουν ή κάνουν καταστροφές στο σπίτι όταν μένουν μόνα τους, αρχίζουν να δείχνουν σημάδια άγχους με το που ξεκινάνε οι κηδεμόνες τους να ετοιμάζονται για να φύγουν από το σπίτι.

Δυνατοί ήχοι, βροντές ή πυροτεχνήματα είναι επίσης συχνές καταστάσεις οι οποίες γίνονται προβληματικές για πολλούς σκύλους και τους κηδεμόνες τους, διότι ο φόβος και το άγχος παίζουν πρωταρχικό ρόλο. Άλλες συμπεριφορές, όπως η επιθετικότητα ή οι επαναλαμβανόμενες -στερεοτυπικές- συμπεριφορές, π.χ. κυνήγι ουράς, μπορεί να είναι και αυτές επακόλουθα ενός υποκείμενου άγχους ή φόβου. Εκτός αυτών, οι σκύλοι ή οι γάτες οι οποίοι έχουν ζήσει ως αδέσποτα συχνά δυσκολεύονται να προσαρμοστούν στις συνθήκες διαβίωσης ενός σπιτιού και η κύρια αιτία είναι το άγχος που τους προκαλεί το καινούργιο τους περιβάλλον. Σε όλα τα ζώα, το άγχος μπορεί να επιδεινώσει ορισμένες ιατρικές παθήσεις ή ακόμα και να προκαλέσει νέες παθολογικές καταστάσεις.

Όταν ένας σκύλος ή μια γάτα υποφέρει από άγχος είναι ζωτικής σημασίας να ζητηθεί βοήθεια από έναν κτηνίατρο που ειδικεύεται στην αντιμετώπιση των προβλήματων συμπεριφοράς, καθώς, σκοπός είναι η αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτιών του προβλήματος και η μείωση του άγχους και του φόβου του ζώου με γνώμονα την προάσπιση της ευζωίας του και όχι τη συγκάλυψη του προβλήματος.

Ούρηση / Αφόδευση μέσα στο σπίτι

Η ούρηση μέσα στο σπίτι, είτε από τη γάτα, είτε από το σκύλο, συχνά συνδέεται εκτός απο τους παθολογικούς παράγοντες, π.χ κάποια κυστίτιδα, και με στρεσσικούς παράγοντες. Για την επίλυση του προβλήματος αυτού, εκτός απο την επίσκεψη στον κτηνίατρο σας, πολλές φορές χρειάζεται βοήθεια από κάποιον κτηνίατρο ειδικό στην αντιμετώπιση των προβλημάτων συμπεριφοράς, για να αξιολογήσει όλα τα πιθανά αίτια που μπορούν να προκαλέσουν το πρόβλημα και να τα αντιμετωπίσει με τα κατάλληλα θεραπευτικά μέτρα.

Άλλα Συνήθη Προβλήματα Συμπεριφοράς

Άλλα συνήθη προβλήματα συμπεριφοράς που αντιμετωπίζει ένας κτηνίατρος που ειδικεύεται σ’ αυτά, είναι: Προβλήματα αποχωρισμού (όταν ο σκύλος μένει μόνος του: καταστροφές στο σπίτι, ούρηση/αφόδευση μέσα στο σπίτι, σιελόρροια, γαύγισμα), υπερβολικό γαύγισμα, στερεοτυπικές συμπεριφορές (π.χ. κυνήγι της ουράς, αυτοτραυματισμοί), προβλήματα συμπεριφοράς ηλικιωμένων σκύλων (συμπεριφορές «γεροντικής άνοιας»), προβλήματα προσαρμογής σκύλων που μεγάλωσαν στο δρόμο (πρώην αδέσποτα).

Δρ. Χρήστος Καραγιάννης

DVM, MSc, Dip. ECAWBM(BM), MRCVS

European Specialist in Veterinary Behavioural Medicine

Επισημονικά Υπεύθυνος : Ελληνικού Ινστιτούτο Συμπεριφοράς Σκύλου & Γάτας
Πηγή: http://behaviour.gr