Τα περίπου εννέα εκατομμύρια φορολογούμενοι «μοιράστηκαν» το 2018 περίπου 74 δισ. ευρώ εισοδημάτων όπως προκύπτει από την επεξεργασία των φετινών φορολογικών δηλώσεων η διαδικασία υποβολής των οποίων ολοκληρώθηκε και τυπικά στις 16 Αυγούστου.

Το πρόβλημα της υπερσυγκέντρωσης των φορολογικών βαρών στους μισθωτούς και στους συνταξιούχους έχει γίνει μεγαλύτερο από ποτέ
Πώς μοιράστηκαν αυτό το ποσό;

Οι μισθωτοί και συνταξιούχοι εισέπραξαν περίπου τα 60-61 δις. ευρώ, γύρω στα 6-6,5 δις. ευρώ ήταν τα εισοδήματα από ενοίκια, κάτω από 1,5 δις. ευρώ δήλωσαν όλοι οι αγρότες μαζί και έμεινε ένα ποσό κάτω των 6 δις. ευρώ για μετόχους επιχειρήσεων που ζουν από τα μερίσματα αλλά και φυσικά για το ένα εκατομμύριο ελεύθερους επαγγελματίες και επιτηδευματίες οι οποίοι –με βάση το περιεχόμενο των φορολογικών τους δηλώσεων- υπέστησαν νέα μείωση εισοδημάτων το 2018 με αποτέλεσμα να περιοριστούν στα 3,3 δις ευρώ.

Οι πληροφορίες από την εκκαθάριση των φετινών φορολογικών δηλώσεων δείχνουν ότι το πρόβλημα της υπερσυγκέντρωσης των φορολογικών βαρών στους μισθωτούς και στους συνταξιούχους έχει γίνει μεγαλύτερο από ποτέ καθώς οι αυτοαπασχολούμενοι και οι «μερισματούχοι» συμβάλλουν ελάχιστα στα συνολικά φορολογικά βάρη. Τα 3,3 δις. ευρώ δηλωθέντα εισοδήματα του 2018 από την πλευρά των αυτοαπασχολουμένων, είναι το χαμηλότερο ποσό που έχει καταγραφεί την τελευταία 10ετία ενώ για να βρεθεί το αντίστοιχο νούμερο θα χρειαστεί να επιστρέψουμε πολλά χρόνια πίσω. Μόνο από το 2015 μέχρι σήμερα, τα δηλωθέντα εισοδήματα έχουν μειωθεί κατά περισσότερο από 1,5 δις. ευρώ με αποτέλεσμα το δημόσιο να χάνει περισσότερα από 500-600 εκατ. ευρώ ετησίως εξαιτίας αυτής της μείωσης. Από τα 4,67 δις. ευρώ το 2015, έπεφτε κάθε χρόνο την τελευταία 3ετία και τώρα διαμορφώνεται στα 3,3 δις. ευρώ. Γιατί;

1. Πρώτον διότι οι ασφαλιστικές εισφορές συνδέθηκαν με το δηλωθέν εισόδημα. Ισχυρότατο κίνητρο ώστε τα κέρδη να μην ξεπερνούν το ύψος του κατώτατου μισθού δηλαδή τα 650 ευρώ τον μήνα ή τα 7800 ευρώ τον χρόνο καθώς έτσι επιβάλλονται μόνο οι ελάχιστες ασφαλιστικές εισφορές.

2. Δεύτερον διότι για κέρδη άνω των 20.000 ευρώ ετησίως, επιβάλλεται φόρος 29% και όχι 22% χωρίς να συνυπολογιστεί η εισφορά αλληλεγγύης.

Ποια είναι τα εισοδήματα των υπόλοιπων κατηγοριών;

1. Οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι, έχουν περιοριστεί (από κοινού) στα 60-61 δις. ευρώ ποσό που ήταν το ίδιο (περίπου) και το 2017 και το 2016. Κανονικά θα έπρεπε να καταγράφεται μεγαλύτερη αύξηση λόγω της μείωσης της ανεργίας αλλά κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει λόγω των πολύ χαμηλών αποδοχών.

2. Στα εισοδήματα από ενοίκια, επίσης δεν παρατηρείται «άνοιξη» παρά την ανάπτυξη του Airbnb. Το δηλωθέν εισόδημα περιορίζεται σταθερά τα τελευταία χρόνια στα 6-6,2 δις. ευρώ καθώς όλοι προσπαθούν να αποφύγουν τους υψηλούς φορολογικούς συντελεστές που εφαρμόζονται για εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ τον χρόνο.

3. Στα μερίσματα έχει γίνει «σφαγή» καθώς ουδείς θέλει να προχωρήσει στη διανομή κερδών και να πληρώσει και το 15% του φόρου στα μερίσματα αλλά και την εισφορά αλληλεγγύης. Το διανεμόμενο ποσό, έχει περιοριστεί στα 2,2 δις. ευρώ από 3,7 δις. ευρώ που ήταν πριν από τρία χρόνια.

4. Οι αγρότες εξακολουθούν να δηλώνουν ελάχιστα κέρδη της τάξεως των 1,3-1,4 δις. ευρώ. Το ποσό τους αυξήθηκε λίγο μετά το 2016 επειδή μπήκε το αφορολόγητο των 8600 ευρώ και έτσι η εμφάνιση εισοδημάτων μέχρι αυτού του ορίου ήταν φορολογικά ανέξοδη.

Η κυβέρνηση θέλει τώρα να αντιστρέψει αυτή την κατάσταση. Η πρώτη κίνηση έγινε από την προηγούμενη κυβέρνηση με τη μείωση του συντελεστή υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών από το 26,95% στο 20% περίπου λόγω της μείωσης του συντελεστή υπολογισμού της κύριας ασφάλισης από το 20% στο 13,33%. Τώρα, εκκρεμεί η επανεξέταση στον τρόπο υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών για τους αυτοαπασχολούμενους, η θέσπιση του κατώτατου συντελεστή 9% για το τμήμα του εισοδήματος έως τα 9000 ευρώ. Το αν αυτές οι κινήσεις θα συμβάλλουν στο να αυξηθεί και πάλι η φορολογητέα ύλη ειδικά από την πλευρά των αυτοαπασχολουμένων, είναι και το μεγάλο στοίχημα.