Άρθρο του Ιωάννη Φλεβάρη
Ανεξάρτητος Περιφερειακός Σύμβουλος, δικηγόρος

Η γεωπολιτική είναι η ανάλυση των γεωγραφικών επιρροών στις σχέσεις εξουσίας στον κλάδο των διεθνών σχέσεων. Στην παγκόσμια σκακιέρα, τα πεδία ανταγωνισμού που αναδύθηκαν μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου είναι αρκετά και διαταράσσουν δυνεχώς τις διεθνείς σχέσεις και τις ισορροπίες ισχύος. Η Ελλάδα γεωγραφικά ριζωμένη στο νοτιοανατολικό άκρο της Ευρώπης, αποτελεί «ενδιάμεσο χώρο», σταυροδρόμι Δύσης και Ανατολή και είναι σημείο συνάντησης τριών ηπείρων. Η συμμετοχή της χώρας στους δυτικούς θεσμούς (ΕΕ, ΝΑΤΟ) τής προσδίδει ένα ισχυρόπλεονέκτημα.

Στην ανατολή του έτους 2022, σημείο αναφοράς και δείκτη γεωστρατηγικής και γεωπολιτικήςεπιρροήςαποτελούν οι αμυντικές συμφωνίες της Ελλάδας με ΗΠΑ, Γαλλία, ΗΑΕ και τα τριμερή γεωοικονομικά σχήματα Ελλάδας, Κύπρου, Αιγύπτου και Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ.

ΑΜΥΝΤΙΚΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΜΕ ΗΠΑ

Στις 14 Οκτωβρίου 2021 στην Ουάσιγκτον των ΗΠΑ μπήκαν οι τελικές υπογραφές για την πενταετή συμφωνία αμυντικής συνεργασίας Ελλάδας και ΗΠΑ. Την υπέγραψαν οι δύο Υπουργοί Εξωτερικών, Ν. Δένδιας και Α. Μπλίνκεν. Επί της ουσίας πρόκειται για ανανέωση της αμυντικής συμφωνίας που είχε υπόγραφεί το 1990 ανάμεσα στα δύο κράτη.

Σημαντική είναι η δεύτερη παράγραφος της συμφωνίας αυτή καθώς αναφέρει ρητά την αμοιβαία συνδρομή σε περίπτωση ένοπλης επίθεσης ή απειλής επίθεσης. Είναι σαφές ότι σε αυτήν στοχοποιείται το casusbelliτης Τουρκίας. Επιπρόσθετα η συμφωνία αυτή δίνει σημαντικές δυνατότητες για επενδύσεις των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων σε μια σειρά από τοποθεσίες όπου υπάρχουν οι βάσεις τους όπως, η Αλεξανδρούπολη, η Λάρισα, το Στεφανοβίκειο και η Σούδα, περιοχές οι οποίες είναι αυξημένηςγεωστρατηγικής αξίας τόσο για την Ελλάδα όσο και για τις ΗΠΑ. Συνοδευτική της συμφωνίας αυτής είναι η επιστολή του Υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Α. Μπλίνκεν, η οποία κάνει λόγο για τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας, που καλύπτει την υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ, για το δίκαιο της θάλασσας, αλλά και για την αξιοποίηση των ελληνικών νησιών από πλευράς Αμερικής για την ανάπτυξη στρατιωτικής παρουσίας εκεί.

ΑΜΥΝΤΙΚΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΜΕ ΓΑΛΛΙΑ

Ένα αμυντικό δόγμα ανάμεσα σε Ελλάδα και Γαλλία συμφωνήσθηκε στις 28 Σεπτεμβρίου 2021. Τη συμφωνία ανάμεσα στην ελληνική και την γαλλική Κυβέρνηση υπέγραψαν οι υπουργοί Εξωτερικών Ν. Δένδιας και Ζαν Υβ Λε Ντριάν και Άμυνας Ν. Παναγιωτόπουλος και Φλοράνς Παρλί, ενώ παρόντες ήταν ο Πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης και ο Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας Ε. Μακρόν.

Η συγκεκριμένη συμφωνία απαρτίζεται από 31 άρθρα, με το πιο σημαντικό να είναι το δεύτερο άρθρο. Συγκεκριμένα, αναφέρει «τα Μέρη παρέχουν το ένα στο άλλο βοήθεια και συνδρομή, με όλα τα κατάλληλα μέσα που έχουν στην διάθεσή τους, κι εφόσον υφίσταται ανάγκη με τη χρήση ένοπλης βίας, εάν διαπιστώσουν από κοινού ότι μία ένοπλη επίθεση λαμβάνει χώρα εναντίον της επικράτειας ενός από τα δύο, σύμφωνα με το Άρθρο 51 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.»

Επίσης, σημαντικό είναι και το τρίτο μέρος της συμφωνίας αυτής που κάνει λόγο για την στρατιωτική συνεργασία ανάμεσα στα δύο κράτη. Γίνεται αναφορά στην εμβάθυνση της συνεργασίας σε θέματα άμυνας, όπως την αμυντικοτεχνική συνεργασία, την περιφερειακή αμυντική συνεργασία, τις αμυντικές πρωτοβουλίες, τη θαλάσσια ασφάλεια, τις υβριδικές απειλές και προκλήσεις, τις κυβερνο-απειλές, ενώ επίσης γίνεται λόγος και για συνεργασία στην εκπαίδευση των Στελεχών των δύο κρατών. Εξίσου γίνεται αναφορά, στο τέταρτο μέρος, για την συνεργασία στους εξοπλισμούς και τις βιομηχανίες άμυνας. Την ίδια ημέρα επίσης προωθήθηκε η συμφωνία για την αγορά 3 φρεγατών τύπου Belharra από την γαλλική NavalGroup, με δυνατότητα απόκτησης άλλης μιαςκαθώς και 6 επιπλέονσυγχρόνωνμαχητικώνRafale(συνολικά 24) τα οποίααναβαθμίζουν την ελληνικήαποτρεπτική ισχύ.

Στο δεύτερο επίπεδο, την γεωπολιτική στην Αν. Μεσόγειο, η Γαλλία θέλει να δείξει ότι θα συμπληρώσει το κενό που ενδεχομένως θα αφήσει μία μετατόπιση του αμερικανικού ενδιαφέροντος προς τον Ειρηνικό Ωκεανό. Η Γαλλία είναι μία δύναμη με ισχυρή δραστηριότητα στην περιοχή. Συνεπώς, η συμφωνία με την Γαλλία είναι μια περιφερειακή συμφωνία που αλλάζει το γεωπολιτικό περιβάλλον. Από την μία πλευρά, οι νέες φρεγάτες μετατοπίζουν τις ισορροπίες ισχύος προς την πλευρά της Ελλάδας όχι μόνο στο Αιγαίο αλλά στην ευρύτερη Ανατολική Μεσόγειο. Από την άλλη πλευρά, η δέσμευση της Γαλλίας να συνδράμει σε περίπτωση που η Ελλάδα δεχθεί επίθεση αποδεικνύει πρακτικά ότι η Ελλάδα δεν είναι μόνη στην περιοχή όχι μόνο αναφορικά με τους κινδύνους που έχει να αντιμετωπίσει αλλά και αναφορικά με την ασφάλεια και

σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή, και κατ’επέκταση γίνεται η πρωτοπόρος χώρα στην Ανατολική Μεσόγειο. Αυτή η συμφωνία επίσης θα μπορούσε να αποτελέσει και ένα μονοπάτι για την γενικότερη ευρωπαϊκή συνεργασία σε θέματα άμυνας έτσι ώστε να καταστεί ξανά η Ευρώπη μία γεωστρατηγική υπερδύναμη. Στην παρούσα στιγμή πάντως η Ευρώπη βρίσκει την δύναμή της στην Ανατολική Μεσόγειο μέσω της συνεργασίας της Ελλάδας και της Γαλλίας.

ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΜΕ ΗΑΕ

Η Αθήνα και το Άμπου Ντάμπι υπέγραψαν τον Νοέμβριο του 2020 μία αμυντική συμφωνία ως απάντηση προς τον αποσταθεροποιητικό ρόλο της Τουρκίας. Η Συμφωνία Κοινής Συνεργασίας και η Ρήτρα Αμοιβαίας Στρατιωτικής Συνδρομής αποσκοπούν στη διατήρηση της ασφάλειας, της ειρήνης και της σταθερότητας στην περιοχή.

ΣΑΟΥΔΙΚΗ ΑΡΑΒΙΑ

Στις 14 Σεπτεμβρίου 2021 αναχώρησε ελληνική δύναμη με μια Πυροβολαρχία Κατευθυνομένων Βλημάτων (ΠΚΒ) του αντιαεροπορικού συστήματος μεγάλου βεληνεκούς PATRIOT, τα οποία θα συμβάλουν στην αεράμυνα του Βασιλείου της Σαουδικής Αραβίας. Είναι μια σημαντική αποστολή για την Ελλάδα, καθώς συμβάλει στην διεθνή προβολή της ισχύος της. Αυτή η αποστολή μαζί με άλλες κοινές στρατιωτικές δράσεις ουσιαστικά επιβεβαιώνουν τις άριστες σχέσεις Ελλάδας και Σαουδικής Αραβίας, ενώ προωθούν την ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο και στην Μέση Ανατολή.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Στόχος αυτών των αμυντικώνσυμφωνιών είναι να αποτελέσουν καταλύτη στην περιοχή και αντίβαρο στις τουρκικές προκλητικότητες και αναθεωρητισμούς. Γέρνουν την πλάστιγγα υπέρ της Ελλάδας καθώς συμπλέει με ισχυρές δυνάμεις που δρουν στην ΑνατολικήΜεσόγειο. Οι αμυντικές συμφωνίες κινούνται προς την σωστή κατεύθυνση και η Ελλάδα καταφέρνει με αυτόν τον τρόπο όχι μόνο να θωρακίζει την κυριαρχία της και την εδαφική της ακεραιότητα, αλλά και να προωθεί συνθήκες συνεργασίας, σεβασμού και προβολής της ισχύος της με κύριοστόχοτην επαύξηση της δίκης της αποτρεπτικήςδύναμης και της ικανότητας να αντιμετωπίζει μόνη της κάθε εχθρό.https://www.rodiaki.gr/article/470015/arthro-toy-i-flebarh-oi-amyntikes-symfwnies-ths-elladas-gia-to-2022?fbclid=IwAR0-rlpylfXNX3NIiWg719MgwEiVux0rCitO5RluHZpyYiNaje0vj39-C6U