Οι γεωπολιτικές προεκτάσεις της συνεργασίας Τουρκίας - Λιβύης στην Ανατολική Μεσόγειο και η στάση της Ελλάδας. Ποια είναι τα ερωτήματα που προκύπτουν.

Εντείνονται οι τουρκικές προκλήσεις στο χώρο της ανατολικής Μεσογείου.

Εν μέσω ελληνικών αντιδράσεων για την παράνομη συμφωνία Τουρκίας - Λιβύης για τα θαλάσσια σύνορα στη Μεσόγειο, η Άγκυρα εξέδωσε την Παρασκευή, Navtex, πιέζοντας ακόμη περισσότερο.

Η Τουρκία ως πάγια πρακτική θέλει να δει πως αντιδρά η Ελλάδα, ενώ ακόμη μια φορά μοιάζει να επενδύει στη λογική των "γκρίζων ζωνών".

Κορωνίδα της προκλητικότητας ήταν οι νέες δηλώσεις σε σχέση με Ελλάδα και Κύπρο στις οποίες προέβη το Σάββατο ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σε εκδήλωση στην Ανατολική Θράκη, με αποτέλεσμα ο υφυπουργός Περιβάλλοντος Δημήτρης Οικονόμου που ήταν παρών, να αποχωρήσει σε ένδειξη διαμαρτυρίας.

Αντιστοίχως, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης αναγκάστηκε να απαντήσει σε οργισμένο ύφος στην Άγκυρα κατά την ομιλία του στο συνέδριο της Νέας Δημοκρατίας.

Η επίμαχη εκδήλωση πραγματοποιήθηκε το μεσημέρι του Σαββάτου στα Ύψαλα της Ανατολικής Θράκης και αφορούσε τον αγωγό φυσικού αερίου TANAP.

Σύμφωνα δε με τον Φιλελεύθερο Κύπρου, στην ομιλία του στην τελετή εγκαινίων του αγωγού TANAP, ο Τούρκος Πρόεδρος υποστήριξε ότι "κάποιοι προσπαθούν να υποδαυλίσουν την ένταση" στο θέμα του διαμοιρασμού του φυσικού αερίου, αντί να υπάρχει "δίκαιη μοιρασιά".

Ο κ.Χατζηδάκης χαρακτήρισε αυτονόητη την αποχώρηση του κ.Οικονόμου από την εκδήλωση και δήλωσε ότι: "Η Ελλάδα είναι βεβαίως διατεθειμένη να έχει μία ειρηνική συμβίωση με την Τουρκία, δεν είναι όμως διατεθειμένη να παραιτηθεί των κυριαρχικών της δικαιωμάτων".

Είναι λοιπόν ξεκάθαρο πως στόχος του Ερντογάν είναι τα ενεργειακά της ανατολικής Μεσογείου και η εδραίωση των ερευνών στην ευρύτερη περιοχή. Δηλώσεις για την εν λόγω πρακτική έκανε άλλωστε, χθες, και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος, κατά τη συνάντησή του με τον πρόεδρο της Επιτροπής Συνταγματικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού κοινοβουλίου, Αντόνιο Ταγιάνι, στο Προεδρικό Μέγαρο.

Συγκεκριμένα, δήλωσε πως η δράση της Τουρκίας, ως προς την οριοθέτηση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης -που είναι Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη όχι μόνο της Ελλάδας και της Κύπρου αλλά και της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης- αποτελεί επιδεικτική περιφρόνηση του Δικαίου της Θάλασσας κατά την Συνθήκη του Montego Bay του 1982.
Είτε με Ερντογάν είτε με κεμαλικούς, η πολιτική της Άγκυρας θα ήταν η ίδια

Ο Σωτήρης Ρούσσος, Αναπληρωτής Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου - υπεύθυνος του Κέντρου Μεσογειακών, Μεσανατολικών και Ισλαμικών Σπουδών και συνεργάτης του Ινστιτούτου Ένα, παρατηρεί σχετικά με τις τελευταίες εξελίξεις:

"Το πλαίσιο συνεργασίας που υπέγραψαν Τουρκία και Λιβύη, επικυρώνοντας τη μεταξύ τους συνεργασία περιλαμβάνει πολλαπλές προεκτάσεις για τη γεωπολιτική σκακιέρα στην Ανατολική Μεσόγειο αλλά και την Ελλάδα.

Πρόκειται για μνημόνιο αμοιβαίας κατανόησης, το οποίο από τη φύση του, περιγράφει τους τομείς και τις επιθυμίες συνεργασίας δύο κρατών και δεν αποτελεί διμερή συμφωνία με άμεσο δεσμευτικό χαρακτήρα. Μένει βέβαια να δούμε το κείμενο για να γνωρίζουμε τη δεσμευτικότητά του.

Προστίθεται σε μια αλυσίδα κινήσεων της Τουρκίας (επιστολή με οριοθετήσεις ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας προς τον ΟΗΕ) στην Ανατολική Μεσόγειο. Με «αέρα στα πανιά» από την συριακή της εκστρατεία, η Άγκυρα θα στραφεί πλέον με αποφασιστικότητα προς την Ανατολική Μεσόγειο. Βασικός σκοπός της Τουρκίας δεν είναι τόσο να περιορίσει την Ελλάδα και την Κύπρο (αυτό θα γίνει εκ του αποτελέσματος) αλλά να καταστήσει σαφές σε όλους (Αίγυπτο, Ισραήλ, ΗΠΑ, κ.λπ.) ότι στην Ανατ. Μεσόγειο «δουλειές» χωρίς αυτήν δεν γίνονται. Είτε με Ερντογάν είτε με κεμαλικούς, η πολιτική της Άγκυρας θα ήταν η ίδια.

Η λιβυκή κυβέρνηση είναι η αναγνωρισμένη από τον ΟΗΕ, αλλά δεν μπορεί να ελέγξει τα ανατολικά παράλια γιατί απλούστατα εκεί τον έλεγχο έχει ο υποστηριζόμενος από Αίγυπτο, Ρωσία και Εμιράτα στρατηγός Χαφτάρ. Για τον λόγο αυτό, όμως, είναι πιθανό να ζητήσει κι επισήμως την βοήθεια της Τουρκίας στην βάση αυτού του μνημονίου, δίνοντας στον τουρκικό στόλο δυνατότητα/νομιμοποίηση να πλέει στο Λιβυκό Πέλαγος, δηλαδή νότια της Κρήτης.

Η κίνηση αυτή δείχνει ότι η υπερβολική στήριξή μας στις τριγωνικές συνεργασίες με Ισραήλ και Αίγυπτο δεν προφυλάσσει την Ελλάδα από την τουρκική πολιτική. Χρειάζεται μεγαλύτερη ενασχόληση της ίδιας της Ελλάδας με τη Μέση Ανατολή και όχι «μέσω αντιπροσώπων» στο Τελ Αβίβ και το Κάιρο. Παρεμπιπτόντως, η Αίγυπτος δεν μπορεί να μας προσφέρει πολλά, αφού διατηρεί εχθρική στάση απέναντι στη διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Λιβύης. Την ίδια ώρα, η Ουάσινγκτον, η οποία στηρίζει την αναγνωρισμένη λιβυκή κυβέρνηση, δεν αντιδρά στις προβλέψεις του τουρκο-λιβυκού μνημονίου για την οριοθέτηση των ζωνών εκμετάλλευσης.

Τέλος, σχετικά με τους ελληνικούς χειρισμούς, προκύπτουν εύλογα ερωτήματα: Γιατί η Ελλάδα δεν έχει Πρέσβη στην Λιβύη αλλά και στην Συρία; Και γιατί δεν κλήθηκε ο Πρέσβης/Επιτετραμμένος της Λιβύης στο Υπουργείο Εξωτερικών για εξηγήσεις; Συνήθως αν θες να πιέσεις, το κάνεις προς το αδύναμο μέρος μιας συμφωνίας και όχι προς το δυνατό. Η λιβυκή κυβέρνηση θα ανησυχήσει από μια εχθρική προς αυτή Ελλάδα στην Ευρωπαϊκή Ένωση ενώ η Τουρκία…".
Σωτήρης Ρούσσος..news247.gr

«Η στήριξη της Ε.Ε. έχει πιάσει τόπο στους πρόσφυγες που φιλοξενούνται στην Τουρκία» δήλωσε ο Χρήστος Στυλιανίδης
Επιπλέον 663 εκατ. ευρώ δίνει η Κομισιόν στην Τουρκία για τους πρόσφυγες. Τα 600 εκατομμύρια θα εξασφαλίσουν τη συνέχεια του μεγαλύτερου προγράμματος ανθρωπιστικής βοήθειας της Ε.Ε. – το δίκτυο κοινωνικής ασφάλειας έκτακτης ανάγκης (ESSN).

Τα υπόλοιπα κονδύλια θα συνεχίσουν να υποστηρίζουν σχέδια στους τομείς της εκπαίδευσης και των βασικών υπηρεσιών, όπως η υγειονομική περίθαλψη.

Ο Χρήστος Στυλιανίδης, επίτροπος αρμόδιος για την Ανθρωπιστική Βοήθεια και τη Διαχείριση Κρίσεων, δήλωσε: «Η στήριξη της ΕΕ έχει πιάσει τόπο στους πρόσφυγες που φιλοξενούνται στην Τουρκία. Χάρη στην υποστήριξη της Ε.Ε., περίπου 1,7 εκατομμύρια πρόσφυγες μπορούν να καλύψουν τις βασικές τους ανάγκες και πάνω από μισό εκατομμύριο παιδιά πρόσφυγες πηγαίνουν στο σχολείο. Αυτά τα αποτελέσματα μιλούν από μόνα τους. Θα ήθελα να ευχαριστήσω τους ανθρωπιστικούς μας εταίρους στο έδαφος για να καταστήσουμε την βοήθεια της Ε.Ε. στην Τουρκία επιτυχημένη. Η Ε.Ε. δεσμεύεται να συνεχίσει να εκπληρώνει τις δεσμεύσεις της σύμφωνα με τη δήλωση Ε.Ε.-Τουρκίας» είπε.

4912354.jpg
O Ευρωπαίος επίτροπος Χρήστος Στυλιανίδης (Eurokinissi)
Διά της συνέχισης του προγράμματος ESSN, οι πλέον ευάλωτοι πρόσφυγες στην Τουρκία θα συνεχίσουν να λαμβάνουν μηνιαία οικονομική βοήθεια μέσω ειδικής χρεωστικής κάρτας. Βοηθάει τους πρόσφυγες να καλύψουν τις βασικές τους ανάγκες, όπως τα τρόφιμα και το μίσθωμα, ενώ ταυτόχρονα ενσωματώνουν την τοπική οικονομία και την κοινωνία.

Η κοινοτική χρηματοδότηση θα εξασφαλίσει επίσης ότι πάνω από μισό εκατομμύριο παιδιά πρόσφυγες θα παρακολουθούν τακτικά το σχολείο και επίσης θα βοηθήσουν περίπου 20.000 μαθητές εκτός σχολείου να προσελκύσουν το σχολείο τους. Άλλη υποστήριξη, όπως η πρόσβαση σε υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης και προστασίας, θα συνεχιστεί επίσης.

Όλες οι ανθρωπιστικές χρηματοδοτήσεις της Ε.Ε. παρακολουθούνται αυστηρά, παρέχονται αποκλειστικά από τους ανθρωπιστικούς μας εταίρους και οι δικαιούχοι είναι γνωστοί.

πηγή ethnos.gr

Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών τόνισε ότι το ιδιοκτησιακό καθεστώς των νησίδων δεν καθορίζεται επακριβώς στις Συνθήκες Λωζάνης και Παρισίων – Επισημαίνει ότι η Τουρκία συνεχίζει τις διερευνητικές επαφές με την Ελλάδα – «Λαμβάνουμε τα μέτρα μας για τις γεωτρήσεις» δήλωσε για την Ανατολική Μεσόγειο
Αίσθηση προκάλεσαν οι εκ νέου εμπρηστικές δηλώσεις του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ο οποίος τόνισε ότι δεν υπήρξε καμία de facto αλλαγή στο καθεστώς των νησίδων του Αιγαίου», ενώ προειδοποίησε όσους κατηγορούν το κόμμα του ότι θέτοντας αυτό το ευαίσθητο ζήτημα βλάπτουν τα συμφέροντα της Τουρκίας.
Όπως γράφει η Hurriyet ο Τσαβούσογλου, απαντώντας σε σχετική ερώτηση κατά την συζήτηση του προϋπολογισμού στην τουρκική εθνοσυνέλευση, τόνισε ότι «το ιδιοκτησιακό καθεστώς των Ιμίων δεν καθορίζεται επακριβώς ούτε στη συνθήκη της Λωζάνης το 1923, ούτε στη συνθήκη των Παρισίων το 1947, τονίζοντας ότι δεν είναι σωστό να κατηγορείται το ΑΚΡ γι’ αυτό».

«Δεν υπάρχει αλλαγή στο παρόν καθεστώς αυτών των νησίδων του Αιγαίου μετά την κρίση των Ιμίων το 1995. Συνεπώς, υπάρχει ένα πεδίο έντασης μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας. Και δεν είναι σωστό, να κατηγορείται το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης. Εκείνη την περίοδο και μετά την κρίση, ο Ισμαήλ Τζεμ, προκειμένου να βρεθεί μία λύση σε αυτά τα ζητήματα είχε ξεκινήσει διερευνητικές επαφές. Εάν τώρα προσπαθείτε να «στριμώξετε» στη γωνία το ΑΚΡ, θα βλάψετε την Τουρκία, καθώς πρόκειται για ένα ευαίσθητο θέμα για τη χώρα μας. Αυτός που δεν πρέπει να ζημιωθεί ή να ζημιωθεί στο ελάχιστο είναι το Κόμμα. Τόσο το Γενικό Επιτελείο μας, όσο και το υπουργείο Άμυνάς μας συνεχίζουν τις διερευνητικές συνομιλίες με την Ελλάδα», τόνισε ο Τσαβούσογλου.
Και κατέληξε: «Αυτό το ζήτημα είναι ιδιαιτέρως ευαίσθητο και θα συνεχίσουμε τις μεταξύ μας διαβουλεύσεις. Αν η βουλή επιθυμεί να ενημερωθεί σε μία κεκλεισμένων των θυρών συνεδρίαση, θα πραγματοποιηθεί μετά χαράς».
«Λαμβάνουμε τα μέτρα μας για τις γεωτρήσεις»

Όσον αφορά τις γεωτρήσεις στην Κυπριακή ΑΟΖ, ο Τσαβούσογλου ανέφερε πως υπενθυμίζει «σε αυτούς που ονειρεύονται μηδέν εγγυήσεις και μηδέν στρατεύματα στη Κύπρο, να ξυπνήσουν από αυτό το όνειρο, ας το εγκαταλείψουν, τέτοιο πράγμα δεν θα συμβεί ποτέ».

Μια από τις εθνικές υποθέσεις της Τουρκίας, είπε, είναι και η Κύπρος, προσθέτοντας ότι χρειάζονται ειλικρινείς προσπάθειες για μια δίκαιη και μόνιμη λύση.

Ο κ. Τσαβούσογλου υποστήριξε ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν προσέγγισε τις ειλικρινείς προσπάθειες της Τουρκίας. «Πλέον δεν τίθεται θέμα να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις μόνο για να γίνεται λόγος. Θα ορίσουμε τι, γιατί, σε ποιες παραμέτρους, σε ποιο πλαίσιο θα συζητήσουμε. Υπενθυμίζω ξανά σε εκείνους που ονειρεύονται μηδέν εγγυήσεις, μηδέν στρατεύματα: Ας ξυπνήσουν από αυτό το όνειρο, να το εγκαταλείψουν, τέτοιο πράγμα δεν θα γίνει ποτέ».
Για τους υδρογονάνθρακες είπε ότι η θέση της Τουρκίας είναι καθαρή. Ανέφερε ότι «θα ξεκινήσουν γεωτρήσεις στα πεδία που έχει προσκαλέσει η ‘τδβκ’ (ψευδοκράτος) και στην ΑΟΖ που παλαιότερα είχε καταγραφεί στον ΟΗΕ». Τέλος, είπε ότι «πλέον έχουμε και γεωτρύπανο. Δεν κάνουμε μόνο έρευνες, λαμβάνουμε και συνεχίζουμε να λαμβάνουμε τα αναγκαία μέτρα εκεί με τα πλοία μας και τους ήρωες στρατιώτες μας».

Χουλουσί Ακάρ: Δεν θα επιτρέψουμε τετελεσμένα

Σε παρόμοια γραμμή κινήθηκαν και οι δηλώσεις του υπουργού Άμυνας της χώρας, Χουλουσί Ακάρ, ο οποίος, υπογράμμισε τη σημασία της επίλυσης των ζητημάτων που υπάρχουν στο Αιγαίο και την ανατ. Μεσόγειο υπό το πρίσμα του διεθνούς δικαίου και στο πλαίσιο των σχέσεων της καλής γειτονίας, της φιλίας και της συνεργασίας.

Ωστόσο, προέβη και πάλι στις γνωστές προειδοποιήσεις για Κύπρο, Αιγαίο και ανατ. Μεσόγειο.

«Στην Κύπρο, το Αιγαίο και την ανατ. Μεσόγειο δεν πρόκειται να επιτρέψουμε κανένα βήμα που δεν συμπεριλαμβάνει την Τουρκία και κανένα τετελεσμένο. Στην ανατολικήΜεσόγειο δεν θα δώσουμε άδεια για μονομερείς έρευνες υδρογονανθράκων και δεν πρόκειται να επιτρέψουμε την εφαρμογή και υλοποίηση κανενός σχεδίου στην περιοχή, στο οποίο δεν συμμετέχει η Τουρκία και η ΤΔΒΚ. Αυτά τα θέματα τα παρακολουθούμε από πολύ κοντά», τόνισε ο Ακάρ.

πηγή protothema.gr

Πηγή:www.dimokratiki.gr