Μετά την διαμόρφωση του κόμβου (πρώην Σημαίες) στην είσοδο της πόλης μας, ο Δήμος, όπως είναι γνωστό, τοποθέτησε ένα γλυπτό, που απεικονίζει την «Αρπαγή της Ευρώπης».

Ασφαλώς και η τοποθέτηση στην περίοπτη αυτή θέση ενός γλυπτού κρίνεται επιβεβλημένη, καθώς δεσπόζει στο σημείο εκείνο της πόλης, όπου εισέρχονται όλοι όσοι καταφθάνουν στην Κω αεροπορικώς και οι ντόπιοι από το υπόλοιπο νησί. Αλλά η επιλογή του παγκοίνως γνωστού μυθολογικού θέματος της αρπαγής της Ευρώπης, με τον ομολογουμένως βαθύτερο συμβολισμό του, ουδεμία σχέση έχει, ιστορικά τουλάχιστον, με το νησί μας, ένα τόπο βαθειά διαποτισμένο από το πνεύμα της ιατρικής, που πρώτος στον κόσμο κατέστησε επιστήμη ο Ιπποκράτης. Μπορεί, βέβαια, στη δυτική ζώνη των ανασκαφών της πόλης μας να ανακαλύφθηκε ένα θαυμάσιο ψηφιδωτό δάπεδο (όπως τόσα άλλα ) του α΄ μισού του 3ου μ. Χ. αιώνα, που έχει ως θέμα την αρπαγή της Ευρώπης από τον μεταμορφωμένο σε ταύρο Δία, προσφιλές και σύνηθες μοτίβο των αρχαίων Ελλήνων [βλέπε αντίστοιχο ψηφιδωτό του 4ου π. Χ. αιώνα στο αρχαιολογικό μουσείο της Σπάρτης, παραστάσεις της αρπαγής της Ευρώπης σε πήλινα αγγεία, σε δακτυλιόλιθους, σε αρχαία ελληνικά νομίσματα καθώς και απεικόνισή της στο κυκλοφορούν σήμερα ελληνικό κέρμα των 2 ευρώ], που όμως δεν παρέχει τη μοναδικότητα ενός αυθεντικού, κωακής θεματολογίας, γλυπτού έργου, που να προβάλλει το δικό μας αποκλειστικά πλούσιο ιστορικό και πολιτιστικό παρελθόν, όπως θα ήταν, για παράδειγμα, η μεταφορά σε γλυπτή απεικόνιση ενός άλλου ψηφιδωτού δαπέδου της Κω, που σήμερα κοσμεί το περιστύλιο του Μουσείου μας, εκείνου του 2ου – 3ου μ. Χ. αιώνα που παριστάνει την άφιξη του Ασκληπιού στην Κω, τον οποίον υποδέχεται ένας Κώος μαζί με τον Ιπποκράτη!

Θα ταίριαζε απόλυτα στην είσοδο της πόλης μας να υπήρχε ένα τέτοιο γλυπτό, που θα το αντίκριζαν όσοι θα εισέρχονται στην πόλη και το οποίο θα αναπαριστούσε το απαράμιλλο θέμα της μωσαϊκής απεικόνισης των «Επιφανείων» (Άφιξης) του Ασκληπιού στο νησί του Ιπποκράτη. Ποια θα ήταν η καλύτερη σύνθεση για τη συγκεκριμένη θέση, αυτή που έχουμε στην τσέπη μας με το κέρμα των 2 ευρώ ή μήπως εκείνη που προβάλλει το αναμφισβήτητα αποκλειστικό τρίπτυχο: Ασκληπιός (θεότητα) – Ιπποκράτης (θεραπευτής) – Κώος (εντοπιότητα); Προτείνω στη νέα Δημοτική Αρχή την τοποθέτηση στον κόμβο αυτό της εισόδου στην πόλη ενός γλυπτού με την απεικόνιση της Άφιξης του Ασκληπιού στην Κω ή έστω ενός υπερμεγέθους αγάλματος του Ιπποκράτη και τη μεταφορά του υπάρχοντος της αρπαγής της Ευρώπης σε άλλη τοποθεσία.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

Ιστορικός Συγγραφέας-Δικηγόρος

ΤΟ ΕΘΙΜΟ ΤΗΣ 1ης ΤΟΥ ΣΕΠΤΕΜΒΡΗ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΤΗΣ ΚΩ

Του κ. Βασίλη Χατζηβασιλείου, Ιστορικού Συγγραφέα-Δικηγόρου.

Η Αρχή του Ορθόδοξου Εκκλησιαστικού Έτους θεωρείται η 1η του Σεπτέμβρη. Η ημερομηνία αυτή, της οποίας ο συμβολισμός έχει τις ρίζες του στο Βυζάντιο, λέγεται και «αρχή της ινδίκτου». Οι κυρίες του Παραρτήματος του Λυκείου Ελληνίδων της πόλης Κω και πολλές συντοπίτισσες τηρούν κάθε χρόνο ένα παμπάλαιο έθιμο, που ξεκινά απ’ τους ζευγάδες της Κω καθώς αυτοί θεωρούσαν την 1η του Σεπτέμβρη ως την ημέρα έναρξης της γεωργικής τους χρονιάς και τη λέγανε μάλιστα «αρκιχρονιά». Το βράδυ της παραμονής της αρκιχρονιάς (31 Αυγούστου) οι ζευγάδες «αστρονομούσαν» ένα μεγάλο σπορικό καρπούζι, που το άφηναν όλη τη νύχτα στο δώμα του σπιτιού τους μαζί με ένα ρόδι, ένα κεφάλι σκόρδου κι ένα τσαμπί σταφύλι.

Ανήμερα της «Αρκιχρονιάς», πρωί-πρωί, πριν ακόμα βγουν οι πρώτες ακτίνες του ήλιου, γυναίκες και παιδιά της πόλης Κω κρατώντας χάλκινα δοχεία και την αρμαθιά των αστρονομημένων καρπών της προηγούμενης και της νέας χρονιάς, έβγαιναν απ’ τα σπίτια τους και κατευθύνονταν προς το γιαλό. Εκεί πετούσαν τους καρπούς της προηγούμενης χρονιάς και βουτούσαν τους νέους καρπούς στη θάλασσα. Έβρεχαν τα πρόσωπά τους με θαλασσινό νερό, έπαιρναν από σαράντα κύματα νερό στα δοχεία τους, μάζευαν απ’ την ακροθαλασσιά «κουχλάκια» (βότσαλα) και ξεκινούσαν για τον Πλάτανο του Ιπποκράτη. Άνοιγαν τότε τα χέρια τους κι αγκάλιαζαν τον πελώριο κορμό του αιωνόβιου δέντρου, ενώ συγχρόνως απάγγελλαν δίστιχα, με τα οποία ευχόντουσαν να τους χαρίζει ο γερο-Πλάτανος «δύναμη από τη δύναμή του και χρόνια από τα χρόνια του!». Στα μικρά παιδιά έδιναν την ευχή: «Σ’ εσάς παιδιά ευχόμαστε χρόνια πολλά να ζήσετε και σαν το Πλάτανο της Κω να χιλιοκλωνίσετε!!!».

Επέστρεφαν ύστερα στα σπίτια τους, μόλις γλυκοχάραζε. Εκεί, μπροστά στο κατώφλι του σπιτιού τους και πριν ακόμα μπουν μέσα, σπούσε ο οικοδεσπότης το ρόδι, σαν σύμβολο ευτυχίας κι ευφορίας και το νερό της θάλασσας μαζί με τα βότσαλα «λαντουρούσε» (ράντιζε) σ’ όλους τους χώρους του σπιτιού και τις αυλές. Την ίδια μέρα στους ναούς του νησιού τελείται λειτουργία και οι παπάδες αγιάζουν τα σπίτια των ενοριών τους.

 Το Δ.Ι.Ι.ΚΩ αποτελεί από την ίδρυσή του μέχρι σήμερα τον κύριο φορέα και εκφραστή των ακατάλυτων Ιπποκρατικών ιδεών, που τυγχάνει αναγνώρισης τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.

Ως ίδρυμα, σύνολο, δηλαδή, περιουσίας που έχει ταχθεί για την εξυπηρέτηση ενός κοινωφελούς σκοπού, συστάθηκε με το αριθ.731/29-10-1960 Βασιλικό Διάταγμα, που ενέκρινε το αριθ.44567/10-8-1960 Καταστατικό του, αποτελούμενο από 20 άρθρα, το οποίο συντάχθηκε από τον Συμβολαιογράφο Αθηνών Ευστάθιο Κουτσοχέρα, με συμβαλλόμενους, εκτός από τον αρχικό εμπνευστή Σπύρο Οικονόμου και τους δυο υιούς του, και από τέσσερα ακόμη πρόσωπα, όλους κατοίκους Αθηνών. Γι αυτό και στο 1ο άρθρο του καταστατικού διαβάζουμε: «Ιδρύεται Ίδρυμα υπό τον τίτλον ΔΙΕΘΝΕΣ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟΝ ΙΔΡΥΜΑ της ΚΩ (Δ.Ι.Ι.Κ) προς τιμήν του πατρός της Ιατρικής με έδραν τας ΑΘΗΝΑΣ».

Θα περάσουν από τότε μερικά χρόνια παλινωδιών και ατυχούς προσπάθειας οικειοποίησης του Ιδρύματος από μέρους των υιών Οικονόμου, ωσότου οι Κώοι αποφασίσουμε ότι επιβάλλεται τόσο η δίκαιη μεταφορά της έδρας του Ιδρύματος στην Κω, όσο και η τροποποίηση του 5ου άρθρου του καταστατικού, που προέβλεπε ότι μόνο διπλωματούχοι επιστήμονες θα είναι μέλη του Ιδρύματος, αποκλείοντας έτσι πρόσωπα όχι απαραίτητα κατόχους πτυχίου Ανωτάτης Σχολής, που απασχολούνται όμως με Ιπποκρατικές μελέτες, την Ιπποκρατική ηθική και Δεοντολογία και προωθούν τους στόχους του Ιδρύματος.

Αναδιφώντας ένα πλήρες αρχείο, που έχω στην κατοχή μου, το οποίο περιλαμβάνει όλα τα έγγραφα που συνάδουν με τις εξελίξεις γύρω από το ΔΙΙΚ, δημοσιεύω σήμερα την αλήθεια για την τύχη του καταστατικού του Ιδρύματος. Προσπερνώ τις πρώτες προσπάθειες για την απρόσκοπτη λειτουργία του ΔΙΙΚ, που έγιναν επί δημαρχίας Κ. Καΐσερλη, για να αναφέρω τις δυο νομιμοποιήσεις της διοίκησης του Ιδρύματος, που έγιναν από το αρμόδιο Υπουργείο Οικονομικών, καθώς οποιαδήποτε μεταβολή στο ΔΙΙΚ περνά από αυτό το Υπουργείο-και όχι από δικαστικές αποφάσεις, όπως ισχύει για τα Σωματεία-μετά από γνωμοδότηση του Συμβουλίου Εθνικών Κληροδοτημάτων. Έτσι επί δημαρχίας Μ. Φάκκου στις 9-4-2001 με αριθ.πρωτ.1002511.459/Β0011 εγκρίθηκε από το Υπουργείο Οικονομικών η εκλογή και ο διορισμός νέας 5μελούς διοίκησης του ΔΙΙΚ για μία πενταετία και ακολούθως την 22-1-2007 με πράξη του ίδιου Υπουργού είχαμε νέα και πάλι 5μελή διοίκηση για μία πενταετία (ΦΕΚ 37/1-2-2007,σ.232).

Στο μεταξύ είχε κριθεί πια αναγκαία η σύσταση Κωακής Επιτροπής, που μαζί με τα μέλη του Δ.Σ. του Ιδρύματος, ανέλαβε την τροποποίηση του Καταστατικού, για τη μεταφορά της έδρας του Ιδρύματος στην Κω, τη δυνατότητα εγγραφής μελών και από μη πτυχιούχους Ανωτάτων Σχολών καθώς και για την απλούστευση των οργάνων της διοίκησης και εξυγχρονισμό της λειτουργίας του Ιδρύματος. Πολλά τακτικά μέλη υπέβαλαν τότε τις προτάσεις τους για την τροποποίηση του Καταστατικού και ανέλαβα εγώ με τον αείμνηστο εκδότη της εφημερίδας «Το Βήμα της Κω» Γιάννη Ιωαννίδη, να συλλέξουμε τις προτάσεις της Κωακής Επιτροπής και να συντάξουμε ένα νέο, σύγχρονο Καταστατικό, το οποίο εγκρίθηκε και υπογράφτηκε από 29 τακτικά μέλη του Ιδρύματος, σε συνέλευση που έγινε στα γραφεία της Ένωσης Κώων της Αθήνας «Ο Ιπποκράτης» στις 29-3-2002. Να σημειωθεί εδώ ότι η συνέλευση αυτή έγινε απαραίτητα στην Αθήνα, γιατί εκεί ήταν η καταστατική έδρα του Ιδρύματος. Το δε καταστατικό υπόγραψαν μέλη του ΔΙΙΚ που διαμένουν μόνιμα στην Αθήνα, αλλά και αρκετά προερχόμενα από το νησί μας, που πήγαν ειδικά για τη συνέλευση που έγινε εκεί. Ακολούθως το καταστατικό αυτό υποβλήθηκε στο Υπουργείο Οικονομικών για έγκριση. Πληροφορηθήκαμε στη συνέχεια ότι καθυστερούσε η γνωμοδότηση του αρμόδιου Συμβουλίου Εθνικών Κληροδοτημάτων, εξαιτίας της απουσίας ενός μέλους του. Επακολούθησαν Κυβερνητικές μεταβολές που επιβράδυναν τη σύνθεση των μελών του πιο πάνω Συμβουλίου και η υπόθεση της τροποποίησης του Καταστατικού του ΔΙΙΚ έμεινε τελικά στις καλένδες.

Αυτό βέβαια δεν εμπόδισε τις δραστηριότητες του Ιδρύματος χάρη στην επιτυχημένη συμμετοχή ως Προέδρου του Καθηγητή Στέφανου Γερουλάνου, που μαζί με τα υπόλοιπα μέλη του Δ.Σ., εδώ και χρόνια καταβάλλουν άοκνες προσπάθειες, ώστε να συνεχίζεται και να διευρύνεται το έργο και η αποστολή του Κοινωφελούς αυτού Ιδρύματος, που προασπίζει και προάγει τις ακατάλυτες Ιπποκρατικές αξίες. Ελπίδα όμως και ευχή όλων μας είναι να δούμε εγκεκριμένο από την Πολιτεία και το νέο Καταστατικό του ΔΙΙΚ, που θα απλουστεύσει τη λειτουργία του και θα πληροί εσαεί όλες τις σύγχρονες πολιτιστικές ανάγκες του. Ας μη ξεχνούμε ότι το Ίδρυμα αυτό υπηρετεί αποκλειστικά τις παγκόσμια αναγνωρισμένες Ιπποκρατικές Αρχές και προς χάριν του μπορούμε να περηφανευόμαστε ότι ο μεγάλος πρόγονός μας Ιπποκράτης, Πατέρας της Ιατρικής, αποτελεί το μοναδικό στοιχείο ταυτότητας του νησιού μας.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ