Αύξηση από 100% έως και 130% στις εισφορές που καταβάλλουν οι αγρότες, αλλά και διπλασιασμό της ήδη προβλεπόμενης μείωσης στις προνοιακές συντάξεις που καταβάλλει ο ΟΓΑ, περιλαμβάνονται μεταξύ των σαρωτικών αλλαγών που προβλέπει το 3ο μνημόνιο για το σύνολο των ασφαλισμένων και συνταξιούχων.
Παράλληλα με τη φορολογική καταιγίδα που πρόκειται να πλήξει το επόμενο διάστημα τον αγροτικό πληθυσμό, μια σειρά από ασφαλιστικά μέτρα που αποτελούν προαπαιτούμενο για την αξιολόγηση του Οκτωβρίου, η οποία ξεκινά τις επόμενες ημέρες, αναμένεται να οδηγήσει τους αγρότες σε πλήρες αδιέξοδο.
Εάν αυτά μάλιστα συνδυαστούν με την κατάργηση του ΟΓΑ και την ένταξή του στο ΙΚΑ, όπως προβλέπει η συμφωνία του Αυγούστου, τότε οι ειδικοί εκτιμούν ότι η συντριπτική πλειονότητα των περίπου 700.000 σημερινών ασφαλισμένων θα οδηγηθεί εκτός ασφάλισης, με βαρύτατες συνέπειες για την οικονομία και την κοινωνία. Η πρόβλεψη του μνημονίου για «εναρμόνιση» των εισφορών του ΟΓΑ προς τη δομή των εισφορών που ισχύουν στο ΙΚΑ και μάλιστα ως μέτρο που θα απαντά την κατάργηση «όλων των εξαιρέσεων που χρηματοδοτούνται από κρατικούς πόρους» δεν αφήνει και πολλά περιθώρια στη διοίκηση του Οργανισμού αλλά και στην επιτροπή εμπειρογνωμόνων που υπό την εποπτεία του υπουργείου Εργασίας επεξεργάζεται σενάρια για μια νέα ασφαλιστική μεταρρύθμιση.
Η αύξηση των εισφορών του ΟΓΑ για τους αγρότες αποτελεί μονόδρομο, ενώ μεταξύ των σεναρίων που επεξεργάζονται στο υπουργείο Εργασίας, προκειμένου να αμβλυνθούν οι μνημονιακές προβλέψεις, είναι και η μείωση της προνοιακής σύνταξης κατά 8% από το 2016 έως το 2021, αντί του 4% που ήδη εφαρμόζεται. Αν και ο ΟΓΑ φαίνεται να έχει μπει στο στόχαστρο των δανειστών, εξαιτίας της κρατικής χρηματοδότησης που λαμβάνει, ύψους 3,277 δισ. ευρώ για το 2015, έναντι 2,5 δισ. ευρώ στο ΙΚΑ (στοιχεία προϋπολογισμού 2015), οι ειδικοί της κοινωνικής ασφάλισης επισημαίνουν ότι τα 2,663 δισ. ευρώ χορηγούνται για την καταβολή της βασικής (προνοιακής) σύνταξης του ΟΓΑ, που δίνεται σε αγρότες οι οποίοι δεν έχουν πληρώσει αντίστοιχες εισφορές.
Αντίθετα, η κρατική χρηματοδότηση για το έλλειμμα του κλάδου κύριας ασφάλισης του Οργανισμού δεν ξεπερνάει τα 150 εκατ. ευρώ. Μάλιστα, το μη ανταποδοτικό τμήμα των συντάξεων μειώνεται κατά 4% το έτος, από το 2003 έως το 2027.
Σύμφωνα με το σενάριο που επεξεργάζονται στην Επιτροπή Σοφών για το ασφαλιστικό, το 4% μπορεί να γίνει 8%, που αντιστοιχεί σε επιπλέον μείωση της προνοιακής σύνταξης κατά 6 ευρώ τον μήνα κάθε χρόνο, προκειμένου η είσοδος νέων συνταξιούχων - δικαιούχων της προνοιακής σύνταξης να κλείσει νωρίτερα, δηλαδή το 2021. Πενταετής περίοδος προσαρμογής εξετάζεται και για την αύξηση των εισφορών, κατά 100% στα χαμηλά εισοδήματα και κατά 130% στα υψηλότερα. Να σημειωθεί ότι το μνημόνιο προβλέπει στην πράξη τον δραστικό περιορισμό της κρατικής χρηματοδότησης εντός τριετίας, παράλληλα με την ένταξη του ΟΓΑ στον υπό σύσταση ενιαίο φορέα ασφάλισης όλων των μισθωτών και αυτοαπασχολούμενων. Πρόκειται για πρόταση των πιστωτών που έρχεται σε αντίθεση τόσο με τη σύσταση της ελληνικής κοινωνίας και τη λειτουργία της εγχώριας οικονομίας, όσο και με τις πρακτικές που ακολουθούν άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης όπως Γαλλία, Γερμανία, Φινλανδία, Αυστρία και Πολωνία, που διαθέτουν ισχυρό αγροτικό τομέα.
Οι ειδικοί μάλιστα κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, εκτιμώντας ότι μια πιθανή κατάργηση του ΟΓΑ θα οδηγούσε εκτός κοινωνικής ασφάλισης την πλειονότητα των σημερινών αγροτών, οι οποίοι σήμερα αδυνατούν να ρυθμίσουν χρέη από ανεξόφλητες εισφορές που δεν ξεπερνούν τα 1.000-1.500 ευρώ.
Προτείνουν, δε, τη διατήρηση του ΟΓΑ ως αυτόνομου ταμείου κύριας ασφάλισης αγροτών, με ξεκάθαρο προσδιορισμό των υπαγομένων στην ασφάλισή του (ενιαίος καθορισμός του κατά κύριο επάγγελμα αγρότη), σύνδεση των εισφορών με το πραγματικό εισόδημα των αγροτών και δυνατότητα επιλογής της ασφαλιστικής κλάσης ανά τριετία, προκειμένου να λαμβάνονται υπόψη και οι ιδιαιτερότητες της αγροτικής παραγωγής, πιθανές εκπτώσεις στην περίπτωση που ασφαλίζονται και οι δύο σύζυγοι, κατάργηση των στρεβλώσεων που ισχύουν στη χορήγηση της βασικής σύνταξης, διατήρηση του εργόσημου με τις απαιτούμενες παρεμβάσεις, διατήρηση της ασφάλισης στον ΟΓΑ των ελεύθερων επαγγελματιών σε περιοχές κάτω των 2.000 κατοίκων, υπό την προϋπόθεση ότι το επάγγελμά τους θα ασκείται μόνο στην έδρα της επιχείρησης και κατάργηση μιας σειράς «ρουσφετολογικών» ασφαλιστικών διατάξεων, όπως για παράδειγμα αυτής που εντάσσει τους μισθωτούς του πρωτογενούς τομέα (π.χ. εργαζόμενοι σε συσκευαστήρια - τυποποιητήρια) στην ασφάλιση του ΟΓΑ και όχι του ΙΚΑ...
www.dikaiologitika.gr
Στο στόχαστρο ξαναμπαίνουν, αυτή τη φορά για να... πληρώσουν τα «ισοδύναμα» για να μη μειωθούν οι χαμηλές συντάξεις και το ΕΚΑΣ, περίπου 1 εκατ. συνταξιούχοι που, μετά τις περικοπές των δύο πρώτων Μνημονίων, εξακολουθούν να έχουν μηνιαίο εισόδημα από συντάξεις (κύριες και επικουρικές) πάνω από 1.000 ή 1.500 ευρώ.
Τη συγκεκριμένη κατηγορία των συνταξιούχων που την τελευταία πενταετία «σήκωσε», μέσω των γνωστών -και αμφισβητούμενων από ένα σημείο και μετά ως προς τη συνταγματικότητά τους- περικοπών, το μεγαλύτερο βάρος της δημοσιονομικής προσαρμογής, «στοχοποιούν» τα στελέχη του υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης ως «έχοντες».
Και, κατά συνέπεια, ως υποψήφιους «χρηματοδότες» της πολιτικής που σχεδιάζεται να προταθεί στους θεσμούς προκειμένου να «αμβλυνθούν» οι επιπτώσεις του 3ου Μνημονίου στις χαμηλές συντάξεις (περικοπές λόγω λίγων ετών ασφάλισης και χαμηλών ασφαλιζόμενων αποδοχών) και στο ΕΚΑΣ (μείωση του 20% των δικαιούχων τον Μάρτιο του 2016 και κατάργηση το 2019 με υποκατάστατο την ένταξη των πιο αδύναμων οικονομικά στο ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα). Αν, ωστόσο, οι δανειστές αποδεχθούν να συνυπολογιστούν τα έσοδα των 740 εκατ. ευρώ από τις νέες εισφορές ασθενείας στον στόχο για την εξοικονόμηση 1,8 δισ. ευρώ το 2016, οι περικοπές στις συντάξεις θα είναι μικρότερες.
ΑΣΥΜΜΕΤΡΕΣ ΜΕΙΩΣΕΙΣ
Στελέχη της κοινωνικής ασφάλισης υπογραμμίζουν ότι «αν τα οικονομικά δεδομένα των Ταμείων και της αγοράς εργασίας υπαγόρευσαν τις περικοπές συντάξεων στο πλαίσιο της εσωτερικής υποτίμησης και της δημοσιονομικής προσαρμογής της χώρας, η... επέκταση των μειώσεων στις ίδιες κατηγορίες δεν δικαιολογείται για να δοθεί... κοινωνικό πρόσημο στη μεταρρύθμιση του Ασφαλιστικού». Οπως τονίζουν χαρακτηριστικά, «η κοινωνική πολιτική δεν μπορεί να ασκηθεί σε βάρος εκείνων που έχουν συνεισφέρει στο σύστημα για πάνω από 35 χρόνια και ήδη έχουν χάσει έως και το 60% της σύνταξής τους μέσω της ανατροπής της αναλογικότητας εισφορών και παροχών». Οι χαρακτηριζόμενες ως «υψηλές» συντάξεις, με βάση τα στοιχεία που παρουσιάζει η «Ημερησία», έχουν υποστεί δυσανάλογες, σε σχέση με τις εισφορές, περικοπές.
ΜΕΙΩΣΗ ΕΩΣ 60%
Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα γενικού διευθυντή ασφαλιστικού ταμείου ο οποίος, ύστερα από 38 έτη ασφάλισης, «βγήκε» με κύρια σύνταξη 2.948,65 ευρώ που σήμερα έχει πέσει, λόγω των παρακρατήσεων εισφορών, στα 1.652,93 ευρώ (-43,94%) και συνολικά το εισόδημα από όλες τις πρόσθετες συντάξεις (κύρια + επικουρική + μέρισμα από το Μετοχικό Ταμείο Πολιτικών Υπαλλήλων) έχει μειωθεί σε ετήσια βάση κατά 51,5% προ φόρου (στα 28.020,84 ευρώ από 57.784,02 ευρώ) και κατά 60% μετά τον φόρο («καθαρά» 22.986,24 ευρώ).
Αντίθετα, συνταξιούχος του ΙΚΑ με 15 έτη ασφάλισης που «βγήκε» με σύνταξη 486 ευρώ, από τα οποία τα 343 ευρώ αντιστοιχούν σε πληρωμένες εισφορές, έχει απωλέσει 972 ευρώ (τα δώρα) ή 14,30%. Το ίδιο ένας χαμηλοσυνταξιούχος που λαμβάνει μαζί με το ΕΚΑΣ 716 ευρώ (486 ευρώ κατώτατη σύνταξη + 230 ευρώ ΕΚΑΣ) και συνταξιούχος του πρώην ΤΕΒΕ με 15 χρόνια ασφάλισης που, συνυπολογιζομένου του «μπόνους» των 220 ευρώ, ελάμβανε και λαμβάνει σήμερα κατώτατη σύνταξη 768,04 ευρώ.
ΑΝΑΤΡΟΠΗ ΣΧΕΣΗΣ ΕΙΣΦΟΡΩΝ - ΠΑΡΟΧΩΝ
Ενδεικτικά των ασύμμετρων μειώσεων που έχουν γίνει στις υψηλότερες συντάξεις οδηγώντας στην ανατροπή της σχέσης των εισφορών και των παροχών αλλά και στην... αφαίρεση εισοδήματος, μετά τις αυξήσεις των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης που περιορίζουν σε σχέση με το προσδόκιμο ζωής τον χρόνο καταβολής της σύνταξης, είναι και τα παρακάτω (πραγματικά) παραδείγματα:
• Η σύνταξη για 37 έτη ασφάλισης από το ΙΚΑ με αποδοχές 2.400 ευρώ, από 1.780 ευρώ έχει «πέσει» στα 1.270 ευρώ και η επικουρική από 647 ευρώ στα 245 ευρώ προ φόρου (μείωση στο συνολικό ποσό κατά 37,60%), δηλαδή δίνει ποσοστό αναπλήρωσης 50% η κύρια και 10,2% η επικουρική. Και ενώ οι εισφορές που έχουν καταβληθεί, σε παρούσα αξία, είναι 404.000 ευρώ, το συνολικό ποσό των συντάξεων που θα πληρωθούν με προσδόκιμο ζωής τα 80 έτη θα είναι 327.240 ευρώ, εφόσον ο συνταξιούχος «βγήκε» στα 62 και 236.340 ευρώ αν, λόγω των αλλαγών, υποχρεωθεί να «βγει» στη σύνταξη στα 67 έτη.
• Στον αντίποδα, εργαζόμενος στον ιδιωτικό τομέα με ασφάλιση ΙΚΑ για 15 έτη και αποδοχές 700 ευρώ που έχει συνταξιοδοτηθεί στα 65, λαμβάνει 486 ευρώ κύρια σύνταξη («καθαρά» 457 ευρώ) και επικουρική 185 ευρώ (128 ευρώ μετά τις κρατήσεις) απολαμβάνοντας ένα ποσοστό αναπλήρωσης 150% από την κύρια και 42% από την επικουρική. Και ενώ έχει καταβάλει συνολικές εισφορές 47.700 ευρώ, σε παρούσα αξία, ως συνταξιούχος θα εισπράξει 105.300 ευρώ, εφόσον ζήσει έως τα 80.
ΠΟΙΟΙ ΘΑ ΠΛΗΡΩΣΟΥΝ
Εφόσον επιβληθούν επιλεκτικά νέες παρακρατήσεις εισφορών για να εξοικονομηθούν 1,8 δισ. ευρώ το 2016, πάνω από 910.000 συνταξιούχοι που έχουν συνολικό εισόδημα από συντάξεις άνω των 1.000 ευρώ θα υποστούν νέες μειώσεις. Αν αποφασιστεί να γίνει αναλογική μείωση και στις χαμηλότερες συντάξεις, θα πρέπει να πληρώσουν και οι περίπου 1.750.000 συνταξιούχοι που λαμβάνουν συντάξεις κάτω από τα 1.000 ευρώ(1.190.000 από αυτούς έχει μηναίο εισόδημα από συντάξεις έως 700 ευρώ).
Οι περικοπές που έχουν γίνει έως σήμερα
Η αύξηση της εισφοράς ασθενείας από 4% στο 6% στην κύρια σύνταξη και η επιβολή αντίστοιχης εισφοράς 6% στην επικουρική είναι η πρόσφατη (από την 1η Ιουλίου) περικοπή που καταλαμβάνει όλες ανεξαιρέτως τις συντάξεις. Οι προηγούμενες περικοπές που έχουν γίνει και εξακολουθούν να γίνονται, αν και ορισμένες έχουν κριθεί από το ΣτΕ ως αντισυνταγματικές, είναι:
Τέσσερις περικοπές επιβάλλονται κάθε μήνα στις κύριες συντάξεις που ξεπερνούν συγκεκριμένα ποσά: Εισφορά 3% - 14% παρακρατείται σε συντάξεις άνω των 1.400 ευρώ. Επιπλέον μείωση 6% -10% επιβάλλεται σε συνταξιούχους κάτω των 60 ετών για τον υπόλοιπο ποσό, εφόσον αυτό υπερβαίνει τα 1.700 ευρώ και ακολουθούν μειώσεις 40% στο υπερβάλλον ποσό για συνταξιούχους κάτω των 55 ετών, αν μετά την παρακράτηση της εισφοράς αλληλεγγύης απομένουν άνω των 1.000 ευρώ ή 20% για ποσό άνω των 1.200 ευρώ στους συνταξιούχους που έχουν συμπληρώσει το 55ο έτος. Μείωση ποσοστού 12% επιβάλλεται, τέλος, αφού αφαιρεθούν οι προηγούμενες μειώσεις στο ποσό της σύνταξης που υπερβαίνει τα 1.300 ευρώ.
Τρεις είναι οι βασικές περικοπές στις επικουρικές που ξεπερνούν τα 300 ευρώ. Επιβάλλονται μειώσεις 3% - 10% στο αρχικό ποσό, μείωση 30% στο υπερβάλλον των 150 ευρώ, παρακρατήσεις 10% - 20% για τα άνω των 200 ευρώ ποσά. Οριζόντια μείωση 5,2% έχει γίνει σε όλες τις επικουρικές συντάξεις του ΕΤΕΑ, όπου εκκρεμεί η εφαρμογή της «ρήτρας» μηδενικού ελλείμματος, δηλ. νέες μειώσεις αν δεν βρεθούν «ισοδύναμα» ή δεν προχωρήσει το σχέδιο ενοποίησης των Ταμείων κύριας και επικουρικής ασφάλισης που συζητείται στην Επιτροπή Κατρούγκαλου για το Ασφαλιστικό.
Μειώσεις 5% - 20% επιβάλλονται, ανάλογα με το ύψος του αθροίσματος των μηνιαίων συντάξεων (κυρίων, επικουρικών και μερισμάτων) που υπερβαίνουν τα 1.000 ευρώ (από 1.000 ευρώ έως και 1.500 ευρώ μειώνεται το σύνολο του ποσού κατά 5% και το ποσό που απομένει δεν μπορεί να υπολείπεται των 1.000,01 ευρώ. Από 1.500,01ευρώ έως και 2.000 ευρώ μειώνεται το σύνολο του ποσού κατά 10% και ποσό που απομένει δεν μπορεί να υπολείπεται των 1.425,01ευρώ. Από 2,000,01ευρώ έως και 3.000,00 ευρώ μειώνεται το σύνολο του ποσού κατά 15% και το ποσό που απομένει δεν μπορεί να υπολείπεται των 1.800,01ευρώ. Τέλος, από 3.000,01ευρώ και πάνω μειώνεται το σύνολο του ποσού κατά 20% χωρίς να υπολείπεται το τελικό ποσό των 2.550,01ευρώ).
imerisia.gr
Στο στόχαστρο ξαναμπαίνουν, αυτή τη φορά για να... πληρώσουν τα «ισοδύναμα» για να μη μειωθούν οι χαμηλές συντάξεις και το ΕΚΑΣ,
περίπου 1 εκατ. συνταξιούχοι που, μετά τις περικοπές των δύο πρώτων Μνημονίων, εξακολουθούν να έχουν μηνιαίο εισόδημα από συντάξεις (κύριες και επικουρικές) πάνω από 1.000 ή 1.500 ευρώ.
Τη συγκεκριμένη κατηγορία των συνταξιούχων που την τελευταία πενταετία «σήκωσε», μέσω των γνωστών -και αμφισβητούμενων από ένα σημείο και μετά ως προς τη συνταγματικότητά τους- περικοπών, το μεγαλύτερο βάρος της δημοσιονομικής προσαρμογής, «στοχοποιούν» τα στελέχη του υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης ως «έχοντες». Και, κατά συνέπεια, ως υποψήφιους «χρηματοδότες» της πολιτικής που σχεδιάζεται να προταθεί στους θεσμούς προκειμένου να «αμβλυνθούν» οι επιπτώσεις του 3ου Μνημονίου στις χαμηλές συντάξεις (περικοπές λόγω λίγων ετών ασφάλισης και χαμηλών ασφαλιζόμενων αποδοχών) και στο ΕΚΑΣ (μείωση του 20% των δικαιούχων τον Μάρτιο του 2016 και κατάργηση το 2019 με υποκατάστατο την ένταξη των πιο αδύναμων οικονομικά στο ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα). Αν, ωστόσο, οι δανειστές αποδεχθούν να συνυπολογιστούν τα έσοδα των 740 εκατ. ευρώ από τις νέες εισφορές ασθενείας στον στόχο για την εξοικονόμηση 1,8 δισ. ευρώ το 2016, οι περικοπές στις συντάξεις θα είναι μικρότερες.
ΑΣΥΜΜΕΤΡΕΣ ΜΕΙΩΣΕΙΣ
Στελέχη της κοινωνικής ασφάλισης υπογραμμίζουν ότι «αν τα οικονομικά δεδομένα των Ταμείων και της αγοράς εργασίας υπαγόρευσαν τις περικοπές συντάξεων στο πλαίσιο της εσωτερικής υποτίμησης και της δημοσιονομικής προσαρμογής της χώρας, η... επέκταση των μειώσεων στις ίδιες κατηγορίες δεν δικαιολογείται για να δοθεί... κοινωνικό πρόσημο στη μεταρρύθμιση του Ασφαλιστικού». Οπως τονίζουν χαρακτηριστικά, «η κοινωνική πολιτική δεν μπορεί να ασκηθεί σε βάρος εκείνων που έχουν συνεισφέρει στο σύστημα για πάνω από 35 χρόνια και ήδη έχουν χάσει έως και το 60% της σύνταξής τους μέσω της ανατροπής της αναλογικότητας εισφορών και παροχών». Οι χαρακτηριζόμενες ως «υψηλές» συντάξεις, με βάση τα στοιχεία που παρουσιάζει η «Ημερησία», έχουν υποστεί δυσανάλογες, σε σχέση με τις εισφορές, περικοπές.
ΜΕΙΩΣΗ ΕΩΣ 60%
Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα γενικού διευθυντή ασφαλιστικού ταμείου ο οποίος, ύστερα από 38 έτη ασφάλισης, «βγήκε» με κύρια σύνταξη 2.948,65 ευρώ που σήμερα έχει πέσει, λόγω των παρακρατήσεων εισφορών, στα 1.652,93 ευρώ (-43,94%) και συνολικά το εισόδημα από όλες τις πρόσθετες συντάξεις (κύρια + επικουρική + μέρισμα από το Μετοχικό Ταμείο Πολιτικών Υπαλλήλων) έχει μειωθεί σε ετήσια βάση κατά 51,5% προ φόρου (στα 28.020,84 ευρώ από 57.784,02 ευρώ) και κατά 60% μετά τον φόρο («καθαρά» 22.986,24 ευρώ).
Αντίθετα, συνταξιούχος του ΙΚΑ με 15 έτη ασφάλισης που «βγήκε» με σύνταξη 486 ευρώ, από τα οποία τα 343 ευρώ αντιστοιχούν σε πληρωμένες εισφορές, έχει απωλέσει 972 ευρώ (τα δώρα) ή 14,30%. Το ίδιο ένας χαμηλοσυνταξιούχος που λαμβάνει μαζί με το ΕΚΑΣ 716 ευρώ (486 ευρώ κατώτατη σύνταξη + 230 ευρώ ΕΚΑΣ) και συνταξιούχος του πρώην ΤΕΒΕ με 15 χρόνια ασφάλισης που, συνυπολογιζομένου του «μπόνους» των 220 ευρώ, ελάμβανε και λαμβάνει σήμερα κατώτατη σύνταξη 768,04 ευρώ.
• Η σύνταξη για 37 έτη ασφάλισης από το ΙΚΑ με αποδοχές 2.400 ευρώ, από 1.780 ευρώ έχει «πέσει» στα 1.270 ευρώ και η επικουρική από 647 ευρώ στα 245 ευρώ προ φόρου (μείωση στο συνολικό ποσό κατά 37,60%), δηλαδή δίνει ποσοστό αναπλήρωσης 50% η κύρια και 10,2% η επικουρική. Και ενώ οι εισφορές που έχουν καταβληθεί, σε παρούσα αξία, είναι 404.000 ευρώ, το συνολικό ποσό των συντάξεων που θα πληρωθούν με προσδόκιμο ζωής τα 80 έτη θα είναι 327.240 ευρώ, εφόσον ο συνταξιούχος «βγήκε» στα 62 και 236.340 ευρώ αν, λόγω των αλλαγών, υποχρεωθεί να «βγει» στη σύνταξη στα 67 έτη. ΑΝΑΤΡΟΠΗ ΣΧΕΣΗΣ ΕΙΣΦΟΡΩΝ - ΠΑΡΟΧΩΝ
Ενδεικτικά των ασύμμετρων μειώσεων που έχουν γίνει στις υψηλότερες συντάξεις οδηγώντας στην ανατροπή της σχέσης των εισφορών και των παροχών αλλά και στην... αφαίρεση εισοδήματος, μετά τις αυξήσεις των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης που περιορίζουν σε σχέση με το προσδόκιμο ζωής τον χρόνο καταβολής της σύνταξης, είναι και τα παρακάτω (πραγματικά) παραδείγματα:
• Στον αντίποδα, εργαζόμενος στον ιδιωτικό τομέα με ασφάλιση ΙΚΑ για 15 έτη και αποδοχές 700 ευρώ που έχει συνταξιοδοτηθεί στα 65, λαμβάνει 486 ευρώ κύρια σύνταξη («καθαρά» 457 ευρώ) και επικουρική 185 ευρώ (128 ευρώ μετά τις κρατήσεις) απολαμβάνοντας ένα ποσοστό αναπλήρωσης 150% από την κύρια και 42% από την επικουρική. Και ενώ έχει καταβάλει συνολικές εισφορές 47.700 ευρώ, σε παρούσα αξία, ως συνταξιούχος θα εισπράξει 105.300 ευρώ, εφόσον ζήσει έως τα 80.
ΠΟΙΟΙ ΘΑ ΠΛΗΡΩΣΟΥΝ
Εφόσον επιβληθούν επιλεκτικά νέες παρακρατήσεις εισφορών για να εξοικονομηθούν 1,8 δισ. ευρώ το 2016, πάνω από 910.000 συνταξιούχοι που έχουν συνολικό εισόδημα από συντάξεις άνω των 1.000 ευρώ θα υποστούν νέες μειώσεις. Αν αποφασιστεί να γίνει αναλογική μείωση και στις χαμηλότερες συντάξεις, θα πρέπει να πληρώσουν και οι περίπου 1.750.000 συνταξιούχοι που λαμβάνουν συντάξεις κάτω από τα 1.000 ευρώ(1.190.000 από αυτούς έχει μηναίο εισόδημα από συντάξεις έως 700 ευρώ).
Οι περικοπές που έχουν γίνει έως σήμερα
Η αύξηση της εισφοράς ασθενείας από 4% στο 6% στην κύρια σύνταξη και η επιβολή αντίστοιχης εισφοράς 6% στην επικουρική είναι η πρόσφατη (από την 1η Ιουλίου) περικοπή που καταλαμβάνει όλες ανεξαιρέτως τις συντάξεις. Οι προηγούμενες περικοπές που έχουν γίνει και εξακολουθούν να γίνονται, αν και ορισμένες έχουν κριθεί από το ΣτΕ ως αντισυνταγματικές, είναι:
Τέσσερις περικοπές επιβάλλονται κάθε μήνα στις κύριες συντάξεις που ξεπερνούν συγκεκριμένα ποσά: Εισφορά 3% - 14% παρακρατείται σε συντάξεις άνω των 1.400 ευρώ. Επιπλέον μείωση 6% -10% επιβάλλεται σε συνταξιούχους κάτω των 60 ετών για τον υπόλοιπο ποσό, εφόσον αυτό υπερβαίνει τα 1.700 ευρώ και ακολουθούν μειώσεις 40% στο υπερβάλλον ποσό για συνταξιούχους κάτω των 55 ετών, αν μετά την παρακράτηση της εισφοράς αλληλεγγύης απομένουν άνω των 1.000 ευρώ ή 20% για ποσό άνω των 1.200 ευρώ στους συνταξιούχους που έχουν συμπληρώσει το 55ο έτος. Μείωση ποσοστού 12% επιβάλλεται, τέλος, αφού αφαιρεθούν οι προηγούμενες μειώσεις στο ποσό της σύνταξης που υπερβαίνει τα 1.300 ευρώ.
Τρεις είναι οι βασικές περικοπές στις επικουρικές που ξεπερνούν τα 300 ευρώ. Επιβάλλονται μειώσεις 3% - 10% στο αρχικό ποσό, μείωση 30% στο υπερβάλλον των 150 ευρώ, παρακρατήσεις 10% - 20% για τα άνω των 200 ευρώ ποσά. Οριζόντια μείωση 5,2% έχει γίνει σε όλες τις επικουρικές συντάξεις του ΕΤΕΑ, όπου εκκρεμεί η εφαρμογή της «ρήτρας» μηδενικού ελλείμματος, δηλ. νέες μειώσεις αν δεν βρεθούν «ισοδύναμα» ή δεν προχωρήσει το σχέδιο ενοποίησης των Ταμείων κύριας και επικουρικής ασφάλισης που συζητείται στην Επιτροπή Κατρούγκαλου για το Ασφαλιστικό.
Μειώσεις 5% - 20% επιβάλλονται, ανάλογα με το ύψος του αθροίσματος των μηνιαίων συντάξεων (κυρίων, επικουρικών και μερισμάτων) που υπερβαίνουν τα 1.000 ευρώ (από 1.000 ευρώ έως και 1.500 ευρώ μειώνεται το σύνολο του ποσού κατά 5% και το ποσό που απομένει δεν μπορεί να υπολείπεται των 1.000,01 ευρώ. Από 1.500,01ευρώ έως και 2.000 ευρώ μειώνεται το σύνολο του ποσού κατά 10% και ποσό που απομένει δεν μπορεί να υπολείπεται των 1.425,01ευρώ. Από 2,000,01ευρώ έως και 3.000,00 ευρώ μειώνεται το σύνολο του ποσού κατά 15% και το ποσό που απομένει δεν μπορεί να υπολείπεται των 1.800,01ευρώ. Τέλος, από 3.000,01ευρώ και πάνω μειώνεται το σύνολο του ποσού κατά 20% χωρίς να υπολείπεται το τελικό ποσό των 2.550,01ευρώ).
Η δημοσιοποίηση του πορίσματος της επιτροπής σοφών και η έκδοση νέων εγκυκλίων για την αύξηση των ορίων ηλικίας και τον υπολογισμό των συντάξεων που θα αποσαφηνίζουν τα θολά σημεία- γιατί η προηγούμενη εγκύκλιος περισσότερο συσκότιζε παρά διαφώτιζε- καθιστούν ιδιαιτέρως κρίσιμη την ερχόμενη εβδομάδα για τις εξελίξεις στο ασφαλιστικό.
Την ίδια ώρα η εθνική αναλογιστική αρχή υπό την καθοδήγηση του κ. Κατρούγκαλου αναζητά ακόμα αλγόριθμους και μοντέλα για τον υπολογισμό των νέων συντάξεων που θα «κουμπώνουν» με τη δέσμευση για εξοικονόμηση 1% του ΑΕΠ (περίπου 1,8 δισ. ευρώ) από τις συνταξιοδοτικές δαπάνες το 2016. Πάντως όποιο μοντέλο και αν επιλεγεί το σίγουρο είναι ότι θα θεσπιστούν ενιαίοι κανόνες εισφορών και παροχών για όλα τα ταμεία που θα εξισώνουν προς τα κάτω τις παροχές στα πρότυπα του ΙΚΑ. Αυτό σημαίνει ότι όσοι ασφαλισμένοι, κυρίως των ειδικών ταμείων, διατηρούσαν κάποια προνόμια θα τα χάσουν καθώς θα εφαρμοστούν μόνο δύο τρόποι υπολογισμού των συντάξεων. Ενας ενιαίος για τους μισθωτούς και ένας ενιαίος για τους αυτoαπασχολούμενους.
Παράλληλα, για να μην σηκώσουν μόνο οι μελλοντικοί συνταξιούχοι το αβάσταχτο βάρος των αλλαγών, σχεδιάζεται να μπει μαχαίρι κλιμακωτά έως 15% στις ελάχιστα υψηλότερες υπάρχουσες συντάξεις πάνω από 1000, 1500 ή 2000 ευρώ . Η απόφαση για το «βάθος» του μαχαιριού θα ληφθεί όταν ολοκληρωθεί η ποσοτικοποίηση των αλλαγών με την τεχνική βοήθεια που θα προσφέρουν οι θεσμοί .
Η μεταρρύθμιση Κατρούγκαλου που θα νομοθετηθεί έως το τέλος Οκτωβρίου για να υλοποιηθεί από 1/1/2016 είναι πιθανόν να ακυρώσει το ν. 3863/2010 ο οποίος θα εφαρμοστεί μόνο για λίγους μήνες προκειμένου να «ξεπαγώσει» η διαδικασία απονομής συντάξεων. Από την αρχή του χρόνου έχουν υποβληθεί περίπου 70.000 αιτήσεις για συνταξιοδότηση (24.000 στο ΙΚΑ , 34.000 για επικουρικές) αλλά τα ταμεία εξέδωσαν μόνο λίγες δεκάδες προσωρινές, περιμένοντας να ξεκαθαρίσει το τοπίο.
Το νέο μοντέλο υπολογισμού των συντάξεων όλα δείχνουν ότι θα ισχύσει για όλους όσοι υπέβαλαν αίτηση συνταξιοδότησης από 1/1/2015 χωρίς να εξαιρεί τα θεμελιωμένα δικαιώματα και να ρίχνει στα μαλακά τους παλαιότερους ασφαλισμένους οι οποίοι θα είχαν μικρότερες μειώσεις αν εφαρμοζόταν ο ν. 3863/2010 ( προβλεπόταν ο ασφαλιστικός βίος έως 31.12.2010 να υπολογίζεται με τον ισχύοντα τρόπο υπολογισμού ενώ ο βίος από το 2011 και μετά με το νέο τρόπο ).
Πάντως ο υπουργός εργασίας ίσως ζητήσει από τους θεσμούς μια μικρή χρονική παράταση για να καλυφθεί ο χαμένος χρόνος των εκλογών. Η ηγεσία του υπουργείου απέκλεισε το ενδεχόμενο περαιτέρω αύξησης του γενικού ορίου ηλικίας των 67 ετών ανάλογα με το προσδόκιμο ζωής των Ελλήνων, τονίζοντας σε ανακοίνωση ότι η πρόβλεψη του Ν.3863/2010 («νόμος Λοβέρδου») για ενδεχόμενο αύξησης των ορίων ηλικίας εκπληρώθηκε με το Ν. 4093/2012 («Μεσοπρόθεσμο» κυβέρνησης Σαμαρά) που αύξησε τα όρια από το 60οστο 62ο και από το 65ο στο 67ο έτος ηλικίας . Διευκρίνισε επίσης ότι η εγκύκλιος Πετρόπουλου που εκδόθηκε την Τρίτη αφορά μόνο στα ποσά των κατώτατων ορίων συντάξεων γήρατος (πρόωρες συνταξιοδοτήσεις) και όχι σε συντάξεις άλλων κατηγοριών (αναπηρίας, παραπληγικών, βαρέων κλπ).
Επιβεβαιώνεται δηλαδή ότι οι μεγάλοι χαμένοι των νέων ρυθμίσεων είναι οι δικαιούχοι των κατωτάτων ορίων που θα πάρουν σύνταξη μετά την 1η Ιουλίου 2015. Πρόκειται για τις πιο αδύναμες κατηγορίες της κοινωνίας όπως μητέρες ανηλίκων του ΙΚΑ που αποχωρούν πρόωρα οι οποίες μέχρι σήμερα δικαιούνταν σύνταξη 486 ευρώ, διαδοχικά ασφαλισμένους και χαμηλά αμειβόμενους με 600 ευρώ και λίγα χρόνια στη δουλειά λόγω ανεργίας.
Σύμφωνα με την εγκύκλιο όσοι αποτολμήσουν να συνταξιοδοτηθούν πριν από τα 67 θα εισπράξουν ποσό από 200 έως 330 ευρώ μηνιαίως αφού θα χάσουν το προνοιακό μέρος που επιδοτούσε το κράτος. Αλλά και όταν συμπληρώσουν τα 67 , η σύνταξη τους δε θα υπερβεί τα 392 έως 430 ευρώ στην καλύτερη περίπτωση.
Στην πράξη, όσοι έχουν υπαχθεί για πρώτη φορά στην ασφάλιση οποιουδήποτε φορέα κύριας ασφάλισης ή το Δημόσιο έως και 31.12.2010 και υποβάλουν αίτηση συνταξιοδότησης για σύνταξη γήρατος ή αναπηρίας από την 1η Ιανουαρίου 2015 δικαιούνται:
α) Τμήμα σύνταξης που αντιστοιχεί στον χρόνο ασφάλισής τους έως 31.12.2010, το οποίο υπολογίζεται με βάση την κατώτατη σύνταξη ύψους 486 ευρώ. β) Τμήμα σύνταξης που αντιστοιχεί στο χρόνο ασφάλισής τους από 1.1.2011 έως την ημερομηνία συνταξιοδότησής τους. Η κατώτατη σύνταξη ορίζεται βάσει της νέας εγκυκλίου Χαϊκάλη στα 392 ευρώ.
Έτσι , ο μέσος όρος των δύο τμημάτων της σύνταξης που θα παραμείνει παγωμένη στα ίδια επίπεδα έως το 2021 είναι περίπου 400 ευρώ ( 392 έως 430).
Αλλά και οι νυν συνταξιούχοι είδαν ήδη μειωμένες και τις συντάξεις του Οκτωβρίου λόγω των αναδρομικών κρατήσεων της αυξημένης εισφοράς υπέρ ΕΟΠΥΥ. Υπενθυμίζεται ότι με εγκύκλιο Κατρούγκαλου η αυξημένη εισφορά 6% που ισχύει από την 1η Ιουλίου θα εισπραχθεί σε τρεις δόσεις αρχής γενομένης από τη σύνταξη Οκτωβρίου προκειμένου να μετριάσει τις απώλειες των συνταξιούχων.
aftodioikisi.gr
Το κατώτατο όριο των συντάξεων των 486 ευρώ δεν θα ισχύει πλέον για όσους βγαίνουν στη σύνταξη πριν τα 67, καθώς, σύμφωνα με το νέο Mνημόνιο, θα δικαιούνται το ποσό που αναλογεί στις εισφορές τους.
Σύμφωνα με τον «Ελεύθερο Τύπο», ο νόμος αφορά όσους αρχίζουν να συνταξιοδοτούνται από την 1η Ιουλίου του 2015 και μετά, εφόσον έχουν υποβάλει αίτηση συνταξιοδότησης από την 1η/1/2015, αλλά μέχρι τις 30/6/2015 δεν είχαν πάρει στα χέρια τους την οριστική απόφαση συνταξιοδότησης, και επηρεάζει περίπου 60.000 με 70.000 ασφαλισμένους.
Για παράδειγμα,στην περίπτωση που ένας ασφαλισμένος έχει 18 έτη ασφάλισης και είναι 62 ετών δεν θα πάρει τα 486 της εγγυημένης σύνταξης, αλλά περίπου 300 ευρώ. Το υπόλοιπο ποσό θα το λάβει ως σύνταξη μόνο όταν φτάσει στα 67, ενώ στην περίπτωση που βγει με το καθεστώς πρόωρης σύνταξης τότε θα έχει και το πέναλτι του 10% λόγω πρόωρης συνταξιοδότησης.
Όπως τονίζει η εφημερίδα, η νέα εγκύκλιος θίγει ακόμα και τις γυναίκες που αποχωρούν από το ΙΚΑ με διατάξεις ανήλικου τέκνου. Στην περίπτωσή τους, μέχρι σήμερα, η νομοθεσία τις προστάτευε και προέβλεπε ότι δικαιούνται το πλήρες κατώτατο όριο σύνταξης, δηλαδή τα παλιά 486 ευρώ, ακόμη και όταν βγαίνουν με μειωμένη σύνταξη, αυτό όμως πλέον δεν θα ισχύει μια και με βάση την νέα εγκύκλιο όλοι οι ασφαλισμένοι θα παίρνουν σύνταξη ανάλογη με τις εισφορές τους.
Πάντως σε καμία περίπτωση η αλλαγή αυτή δεν σημαίνει ότι όλες οι συντάξεις θα πάνε στα 300 και στα 445 ευρώ, αλλά αυτό που λέει ο νόμος είναι ότι το κράτος δεν θα συμπληρώνει τις χαμηλές συντάξεις, όπως συνέβαινε για δεκαετίες, και πλέον τα ποσά που θα παίρνουν οι ασφαλισμένοι είναι αυτά που αντιστοιχούν στις εισφορές και στα χρόνια ασφάλισής τους.
Όσοι λοιπόν βγάζουν σύνταξη πάνω από τα 300 ή τα 450 ευρώ, θα παίρνουν το ποσό που τους αναλογεί. Για παράδειγμα, ασφαλισμένος με 27 χρόνια στο ΙΚΑ, εκ των οποίων τα 22 μέχρι το 2010, και μέσο όρο αποδοχών 1.350 ευρώ, θα βγάλει πλήρη σύνταξη με το νέο σύστημα 784,74 ευρώ. Αν αποχωρήσει με πρόωρη 2 χρόνια νωρίτερα, θα έχει ποινή 12%+10% από το έξτρα πέναλτι, δηλαδή 22%, και θα πάρει 690,57 ευρώ.