Στο μισό δισεκατομμύριο ευρώ ανέρχεται η άμεση οικονομική συνεισφορά της κρουαζιέρας στην ελληνική οικονομία, με την Ελλάδα να διατηρεί την τρίτη θέση στην κατάταξη με τους κορυφαίους προορισμούς στην Ευρώπη, πίσω από την Ιταλία και την Ισπανία, ενώ τον τίτλο των δημοφιλέστερων λιμανιών στη χώρα κερδίζουν η Σαντορίνη, η Μύκονος, ο Πειραιάς, η Κέρκυρα και το Κατάκολο.

Σύμφωνα με στοιχεία της Διεθνούς Ενωσης Κρουαζιέρας Ευρώπης (CLIA), με 4,17 εκατομμύρια επιβάτες και καταλαμβάνοντας το 13,3% από τον συνολικό αριθμό επισκεπτών, η χώρα μας παραμένει έστω και με απώλειες ο τρίτος κορυφαίος προορισμός κρουαζιέρας στην Ευρώπη, πίσω από την Ιταλία (6,8 εκ. επιβάτες) και την Ισπανία (5,9 εκ. επιβάτες). Η Ελλάδα -σύμφωνα με την έκθεση της Διεθνούς Ενωσης Κρουαζιέρας- συνεχίζει να αποτελεί έναν από τους πλέον δημοφιλείς προορισμούς επιβατών κρουαζιέρας, παρότι ο Πειραιάς έπεσε στην πέμπτη από την τρίτη θέση των «home ports» λιμανιών της Μεσογείου με σχεδόν ένα εκατομμύριο επιβάτες να εκκινούν το 2015 την κρουαζιέρα τους από τον Πειραιά.

Η λίστα
Στην ευρωπαϊκή λίστα με τα δημοφιλέστερα λιμάνια ενδιάμεσων προορισμών προσέγγισης κρουαζιερόπλοιων βρίσκονται η Σαντορίνη με 791.927 επισκέπτες, έναντι 742.553 επισκεπτών την προηγούμενη χρόνια, η Μύκονος με 649.914 επισκέπτες, έναντι 610.207 επισκεπτών το 2014, η Κέρκυρα με 647.355, έναντι 672.368 επισκεπτών το 2014 και το Κατάκολο με 459.882 επισκέπτες, έναντι 584.874 επισκεπτών την περασμένη χρονιά.

Ωστόσο, οι επιδόσεις αυτές σε αριθμό επισκεπτών δεν συμβαδίζουν με αντίστοιχα έσοδα για τη χώρα μας. Παρότι η Ελλάδα κατέχει μία από τις υψηλότερες θέσεις στη λίστα των ευρωπαϊκών χωρών με τη μεγαλύτερη επισκεψιμότητα τουριστών κρουαζιέρας, κατατάσσεται στην όγδοη θέση των χωρών με τα μεγαλύτερα έσοδα. Για το 2015 η άμεση οικονομική προσφορά της κρουαζιέρας στην Ελλάδα ήταν 489 εκ. ευρώ, όταν τα έσοδα της Ιταλίας που βρίσκεται στην πρώτη θέση ανέρχονται σε 4,55 δισ. ευρώ και ακολουθεί δεύτερο το Ηνωμένο Βασίλειο με 3,260 δισ. ευρώ, τρίτη η Γερμανία με 2,946 δισ. ευρώ, τέταρτη η Ισπανία με 1,323 δισ. ευρώ.

Αυτό έχει να κάνει με το γεγονός ότι τα λιμάνια της χώρας δεν έχουν τις απαραίτητες λιμενικές εγκαταστάσεις υποδοχής κρουαζιερόπλοιων και δεν προτιμώνται ως σημεία εκκίνησης κρουαζιέρας (home ports).

Η συντριπτική πλειονότητα των ελληνικών λιμανιών αποτελεί σήμερα κυρίως λιμάνια διέλευσης και όχι λιμάνια εκκίνησης και συνεπώς οι δαπάνες των επιβατών αλλά και των εταιρειών κρουαζιέρας που πραγματοποιούνται στη χώρα μας είναι χαμηλές.

Αυτό συμβαίνει διότι:

?Οι εταιρείες κρουαζιέρας συνήθως χρησιμοποιούν τα λιμάνια εκκίνησης ως βάσεις απ’ όπου προμηθεύονται καύσιμα, τρόφιμα και λοιπό εξοπλισμό, ενώ πραγματοποιούν και μεγάλο μέρος των επισκευών των πλοίων. Η μέση δαπάνη είναι της τάξης των 600 ευρώ ανά επιβάτη στα λιμάνια εκκίνησης έναντι περίπου 80 ευρώ στα λιμάνια διέλευσης.

?Οι επιβάτες πραγματοποιούν στα λιμάνια εκκίνησης δαπάνες διαμονής, ενώ παράλληλα η χώρα όπου βρίσκεται το λιμάνι εκκίνησης καρπώνεται επιπλέον όφελος μέσω των αεροπορικών εισιτηρίων. Από την άλλη πλευρά, οι επισκέψεις των επιβατών στα λιμάνια διέλευσης έχουν μικρή διάρκεια με αποτέλεσμα οι δαπάνες τους να αφορούν κυρίως τρόφιμα, τουριστικά είδη, μεταφορές και αξιοθέατα.

Την αναντιστοιχία αυτή των εσόδων και του αριθμού επισκεπτών στη χώρα πιθανολογείται ότι θα επιδεινώσουν φέτος οι απεργιακές κινητοποιήσεις των εργαζομένων σε ΟΛΠ και ΟΛΘ, με κάποιες εταιρείες κρουαζιέρας να έχουν ήδη εκφράσει την πρόθεσή τους να ακυρώσουν προγραμματισμένα δρομολόγια για φέτος το καλοκαίρι.

Αριθμός ρεκόρ
Τα στοιχεία πάντως που δόθηκαν από τη CLIA, αποκαλύπτουν ότι η οικονομική απόδοση του κλάδου της κρουαζιέρας στην Ευρώπη έφτασε τα 40,95 δισ. ευρώ το 2015, σημειώνοντας αριθμό ρεκόρ και αύξηση 2% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Οι άμεσες δαπάνες του κλάδου έφτασαν τα 16,89 δισεκατομμύρια ευρώ, έχοντας αυξηθεί συγκριτικά με τα 16,6 δισεκατομμύρια ευρώ το 2014.

Μέσα στο 2015, ο κλάδος της κρουαζιέρας δημιούργησε περισσότερες από 10.000 νέες θέσεις εργασίας σε όλη την Ευρώπη, με σύνολο απασχολούμενων σε επιχειρήσεις κρουαζιέρας και επιχειρήσεις που σχετίζονται με την κρουαζιέρα, 360.571 άτομα. Οι μισθοί και τα επιδόματα για τους Ευρωπαίους εργαζόμενους του κλάδου έφτασαν τα 11,05 δισ. ευρώ.

Και ενώ ο κλάδος της κρουαζιέρας συνεχίζει να αναπτύσσεται σε άλλες περιοχές του κόσμου, η Ευρώπη παραμένει ένας δραστήριος και ζωτικός για την κρουαζιέρα κόμβος. Αυτή η τάση υποστηρίζεται από τρεις σημαντικούς παράγοντες:

• Η Ευρώπη αντιπροσωπεύει τη δεύτερη παγκοσμίως μεγαλύτερη αγορά επιβατών κρουαζιέρας – 6,6 εκατομμύρια Ευρωπαίοι έκαναν διακοπές κρουαζιέρας μέσα στο 2015, κατά 3% περισσότεροι από το 2014.

• Η Ευρώπη παραμένει ο δεύτερος πιο δημοφιλής προορισμός κρουαζιέρας, μετά την Καραϊβική. Η μελέτη έδειξε ότι 6,12 εκατομμύρια επιβάτες επιβιβάστηκαν για την κρουαζιέρα τους από ευρωπαϊκά λιμάνια μέσα στο 2015, κατά 4,5% περισσότεροι από την προηγούμενη χρονιά.

• Ως το κέντρο ναυπήγησης κρουαζιερόπλοιων παγκοσμίως, τα ευρωπαϊκά ναυπηγεία συνεχίζουν να κατασκευάζουν τα πιο καινοτόμα και μεγάλα πλοία στον κόσμο, με τις δαπάνες για νέες κατασκευές και συντήρηση αντίστοιχα να αυξάνονται για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά. Αυτήν τη στιγμή υπάρχουν παραγγελίες, στα ευρωπαϊκά ναυπηγεία για 48 κρουαζιερόπλοια μέχρι το 2019, συνολικής αξίας άνω των 27 δισεκατομμυρίων ευρώ.

Μέσα στο 2015, οι εταιρείες κρουαζιέρας ξόδεψαν 4,6 δισεκατομμύρια ευρώ σε ευρωπαϊκά ναυπηγεία, ποσό που αντιπροσωπεύει 1,2% αύξηση των εσόδων των ναυπηγείων συγκριτικά με το 2014.

«Μία χώρα σαν την Ελλάδα -επισημαίνει ο κ. Κυριάκος Αναστασιάδης, διευθύνων σύμβουλος της Celestyal Cruises και εκτελεστικό μέλος της CLIA Ευρώπης- με προορισμούς μοναδικής ομορφιάς και ποικιλίας, με ιστορία και πολιτισμό, μπορεί και θα πρέπει να εξελιχθεί σε κορυφαίο προορισμό κρουαζιέρας και μάλιστα για όλο τον χρόνο. Η κρουαζιέρα αποτελεί ένα ανερχόμενο αλλά ταυτόχρονα με πολύ θετικές προοπτικές κλάδο του τουρισμού, που συμβάλλει πολύπλευρα στην ευρωπαϊκή οικονομία».

ΚΩΣΤΑΣ ΝΑΝΟΣ -ΕΘΝΟΣ

Για ζημιά στον κλάδο της κρουαζιέρας που ίσως φτάσει περίπου τα 12 εκατ. ευρώ τον Ιούνιο και πιθανόν να πολλαπλασιαστεί ανάλογα τους επόμενους μήνες κάνει λόγο η Ένωση Εφοπλιστών Κρουαζιεροπλοίων και Φορέων Ναυτιλίας, με αφορμή τις συνεχιζόμενες απεργίες των λιμενεργατών σε Πειραιά και Θεσσαλονίκη.

Όπως υποστηρίζει, οι κινητοποιήσεις αυτές ανατρέπουν το καλό κλίμα που είχε δημιουργηθεί φέτος και τις προσδοκίες αύξησης της κίνησης στα ελληνικά λιμάνια -δεδομένης και της έκρυθμης κατάστασης στην Τουρκία και των ταξιδιωτικών οδηγιών που ακολούθησαν από Ευρώπη κι Αμερική-, καθώς τις τελευταίες ημέρες παρατηρήθηκε αλλαγή πορείας πλοίων που είχαν προορισμό τον Πειραιά, από τη στιγμή που δε μπορούσαν να εξυπηρετηθούν στο μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας.

Παράλληλα, σύμφωνα με τους εφοπλιστές της κρουαζιέρας, σε μερίδα κρουαζιερόπλοιων που προσέγγισαν τον Πειραιά τις ημέρες των απεργιών υπήρξε ταλαιπωρία τόσο στους επιβάτες αποεπιβίβασης για τη μεταφορά των αποσκευών τους, όσο και στις διαδικασίες προμηθειών διαφόρων υλικών, κυρίως τροφοεφοδίων.

«Έτσι λοιπόν έχουμε σήμερα την εικόνα να σκέπτονται αρκετοί operators να αλλάξουν προορισμό, γεγονός που θα προκαλέσει αρνητική εικόνα για το μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας και θα σημαίνει ακυρώσεις προσεγγίσεων που θα επηρεάσουν και τους άλλους λιμένες της Περιφέρειας τους οποίους περιλαμβάνει το κυκλικό ταξίδι.

»Η κατάσταση αυτή εξαναγκάζει τους tour operator να οδηγούν και πάλι τα πλοία σε τούρκικους προορισμούς, χάνοντας έτσι την ευκαιρία που είχε η Ελλάδα να αυξήσει φέτος την κίνηση στον θαλάσσιο τουρισμό» τονίζει η Ένωση Εφοπλιστών Κρουαζιεροπλοίων και Φορέων Ναυτιλίας.

Επισημαίνει ότι μόνο τον Ιούνιο, μήνα κατά τον οποίο έχουν προγραμματιστεί 41 αφίξεις κρουαζιερόπλοιων στον Πειραιά, οι άμεσες οικονομικές επιπτώσεις από την όλη κατάσταση που διαμορφώνεται από τις επαναλαμβανόμενες απεργίες μπορούν να εκτιμηθούν σε μείωση επιβατών Ιn transit κατά 45.000-50.000 επιβάτες, μείωση επιβατών Home porting κατά 25.000-30.000 επιβάτες, μείωση τουριστικού εισοδήματος ύψους περίπου 3,5-4 εκατ. €, μείωση εμπορικού εισοδήματος (προμήθειες κλπ) ύψους 5-5,5 εκατ. €. και μείωση εσόδων από υπηρεσίες λιμένων/αεροδρομίων κλπ ύψους 2-2,5 εκατ. €.

Σε αυτές τις μειώσεις θα πρέπει να υπολογιστεί και η μείωση εργατοϋπαλληλικού προσωπικού για τις υπηρεσίες που έχουν ακυρωθεί, αλλά και η περαιτέρω μείωση εσόδων στο Κράτος από λιγότερους φόρους λόγω της μείωσης επισκεπτών και υπηρεσιών που προσφέρονται.

Το ΒΗΜΑ