Κάτω από τις πιέσεις των δανειστών αλλά και της κοινωνίας και με την αντιπολίτευση να της έχει γυρίσει την πλάτη, η κυβέρνηση καλείται να λύσει το γόρδιο δεσμό του Ασφαλιστικού.
Οι Θεσμοί διαμηνύουν ότι το ποσοστό αναπλήρωσης για τις κύριες και τις επικουρικές συντάξεις αθροιστικά δεν θα πρέπει να είναι πάνω από 56%, με το υπουργείο Εργασίας να καταβάλλει προσπάθειες το ποσοστό αναπλήρωσης για τις κύριες συντάξεις να μην μειωθεί κάτω από το επίπεδο ασφαλείας του 65%.
Σε ότι αφορά τις επικουρικές συντάξεις για να καλυφθεί το έλλειμμα θα πρέπει να μειωθούν κλιμακωτά 6%-10% όσες είναι άνω των 165 ευρώ. Σε περίπτωση που οι δύο πλευρές συμφωνήσουν οι περικοπές να γίνουν μόνο για τις υψηλότερες συντάξεις, τότε η μείωση αυτών θα φθάσει το 15%.
Εντωμεταξύ, με τη νέα εγκύκλιο του υπουργείου Εργασίας που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα επέρχονται τέσσερις ανατροπές σοκ:
αυξημένες περικοπές στις πρόωρες,
έξτρα μειώσεις αποδοχών κατά 10% ακόμη και σε όσους αποχωρούν στα 62 με μειωμένη σύνταξη,
αυξήσεις ορίων ηλικίας από το 50ό έτος στο 67ο, (δηλαδή ως και 17 χρόνια επιπλέον εργασίας ακόμη και για κατηγορίες ασφαλισμένων όπως ηθοποιοί, μουσικοί και χορευτές, οι οποίοι έχουν παρόμοιο καθεστώς συνταξιοδότησης με αυτό των «βαρέων»,
μπλόκο στην έκδοση επικουρικής σύνταξης.
Δέσμη αλλαγών που καθορίζουν νέες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης για 3,5 εκατομμύρια ασφαλισμένους σε ΙΚΑ, Δημόσιο, ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ, ΟΓΑ και ταμεία ΔΕΚΟ και τραπεζών περιλαμβάνουν οι νόμοι που έχουν ψηφιστεί μέχρι τώρα για το συνταξιοδοτικό σύστημα και αφορούν στην αύξηση των ορίων ηλικίας αλλά και στον υπολογισμό των συντάξεων για πλήρη και για μειωμένη σύνταξη.
Τα νέα όρια ηλικίας επηρεάζουν όλους τους ασφαλισμένους, με εξαίρεση ειδικές κατηγορίες όπως οι εργαζόμενοι με το καθεστώς των βαρέων και ανθυγιεινών, είτε στον ιδιωτικό είτε στο δημόσιο τομέα, οι μητέρες και οι χήροι πατέρες με ανάπηρο τέκνο, εφόσον ανήκουν σε ταμεία του ιδιωτικού τομέα, ενώ την ίδια εξαίρεση από την αύξηση των ορίων ηλικίας διατηρεί ο ένας από τους γονείς στο Δημόσιο.
Ο χρόνος και η ηλικία της συνταξιοδότησης με τις αλλαγές που ήδη εφαρμόζονται καθορίζονται από τρεiς παράγοντες:
1. Στην ηλικία που συμπληρώνουν οι ασφαλισμένοι πριν ή μετά τις 19/8/2015 που ισχύει ο νέος νόμος. Αν συμπληρώνουν πριν από το νόμο την ηλικία που θα μπορούσαν να συνταξιοδοτηθούν με πλήρη ή μειωμένη, δεν επηρεάζονται, αρκεί να έχουν και τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης, δηλαδή να έχουν θεμελιωμένο δικαίωμα συνταξιοδότησης. Αν συμπληρώσουν μετά το νόμο, είτε την ηλικία είτε το συνολικό χρόνο ασφάλισης, τότε θα βγουν στη σύνταξη με τα νέα αυξημένα όρια ηλικίας.
2. Στο χρόνο ασφάλισης που έχουν συμπληρώσει ως τις 31/12/2012 ή μπορούν να συμπληρώσουν και τώρα εξαγοράζοντας «ένσημα» με πλασματικούς χρόνους παιδιών, σπουδών, στρατιωτικής θητείας, ανεργίας, κενών ασφάλισης, γονικής άδειας.
3. Στο συνολικό χρόνο ασφάλισης που θα πρέπει να έχουν για να πάρουν σύνταξη με το νέο όριο ηλικίας που ισχύει ανά περίπτωση.
Τα νέα όρια ηλικίας για σύνταξη ανά ταμείο
ΙΚΑ-ασφαλισμένοι μέχρι 31/12/1992.
• Γυναίκες: Βασική προϋπόθεση είναι να συμπληρώνεται μέχρι το 2012 είτε η ηλικία των 55 ετών με 4.500 ημέρες ασφάλισης (είτε πριν είτε μετά το 2012) για τις γυναίκες προκειμένου να θεμελιώσουν δικαίωμα για μειωμένη σύνταξη, είτε η ηλικία των 60 ετών προκειμένου να θεμελιώσουν δικαίωμα για πλήρη σύνταξη. Οσες είχαν συμπληρώσει το 60ό έτος μέχρι το 2012, δεν επηρεάζονται και μπορούν να αποχωρήσουν με τα παλιά όρια ηλικίας που είναι είτε το 61ο είτε το 62ο έτος. Αντίθετα, στη μειωμένη όσες είχαν το 55ο έτος αλλά από τις 4.500 ημέρες συνολικά δεν έχουν τις 100 ανά έτος την τελευταία 5ετία, παγιδεύονται και θα βγουν στη σύνταξη στην ηλικία που θα συμπληρώνουν τις 100 ημέρες ανά έτος στην τελευταία 5ετία. Για παράδειγμα, ασφαλισμένη που ήταν 55 το 2012 και είχε 5.000 ημέρες ασφάλισης, θα έβγαινε στη σύνταξη από τα 57 (μειωμένη) αν είχε 100 ημέρες ανά έτος στην τελευταία 5ετία πριν από την ηλικία συνταξιοδότησης. Δεδομένου ότι έκλεισε τα 57 το 2014, θα έπρεπε να έχει τις 100 ημέρες τα έτη 2009-2013. Αν δεν τις έχει, δεν θα μπορεί να συνταξιοδοτηθεί. Ετσι, αν συμπληρώνει τις 100 ημέρες στην πενταετία 2012-2016, θα συνταξιοδοτηθεί στα 59.
• Μητέρες: Βασική προϋπόθεση είναι να είχαν ανήλικο παιδί και 5.500 ημέρες ασφάλισης στο ΙΚΑ ως το 2012. Ετσι, κατοχυρώνουν τα όρια ηλικίας που ισχύουν μέχρι τις 18/8/2015 για πλήρη ή μειωμένη, αρκεί βέβαια να είχαν συμπληρώσει ένα από τα όρια αυτά για να μη θιγούν. Για παράδειγμα, ασφαλισμένη με ανήλικο το 2011 και 5.500 ημέρες στο ΙΚΑ, παίρνει σύνταξη αν είχε συμπληρώσει ως τις 18/8/2015 το 52ο έτος για μειωμένη ή το 57ο έτος για πλήρη. Αν όμως συμπληρώνει τα 52 μετά τις 19/8/2015 τότε θα πάρει μειωμένη με το νέο όριο ηλικίας που για φέτος είναι το 55ο έτος. Αντίστοιχα, αν συμπληρώνει το 57ο έτος μετά το νόμο θα συνταξιοδοτηθεί στα 58 και 3 μήνες. Αν δεν έχει τις 5.500 ημέρες το 2011, μπορεί να αναγνωρίσει πλασματικό χρόνο (πλην παιδιών) γιατί αλλιώς θα πάρει σύνταξη στα 62 μειωμένη και στα 67 πλήρη ή στα 62 με 40 χρόνια ασφάλισης.
• Ανδρες και γυναίκες με 10.500 ημέρες ασφάλισης. Το κλειδί είναι να συμπληρώνουν τις 10.500 ημέρες ως το 2012, ώστε να αποφύγουν την απότομη αύξηση του ορίου ηλικίας από τα 58 και τα 59 στα 62, εφόσον οι 10.500 ημέρες συμπληρωθούν μετά το 2013. Οσοι λοιπόν έχουν 10.500 ημέρες το 2010, και είναι 58 ετών πριν από το νόμο, σώζονται. Αν το 58ο έτος συμπληρωθεί φέτος μετά τις 18/8/2015, θα επιβαρυνθούν με ένα εξάμηνο και θα πάρουν σύνταξη το 2016 που θα γίνουν 58 ετών και 6 μήνες. Αν το 58ο έτος συμπληρωθεί το 2017, θα πάρουν σύνταξη στα 59 και 6 μήνες, δηλαδή το 2018 ή το 2019.
e-typos.com
Να δίνουν τα Ταμεία συντάξεις που δεν θα ξεπερνούν τον...μισό μισθό των ασφαλισμένων ζητούν οι Θεσμοί προκειμένου να μειωθεί η συνταξιοδοτική δαπάνη και να παραμείνει, διαχρονικά, ως ποσοστό του ΑΕΠ κάτω από το 15,5% (περίπου στα 28 δισ. ευρώ).
Μελέτη που έχουν παραδώσει οι εμπειρογνώμονες των δανειστών στην ηγεσία του υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης -και η οποία αποτελεί τη βάση της διαπραγμάτευσης και των εναλλακτικών σεναρίων για τις παρεμβάσεις στο Ασφαλιστικό- ξεκινά από τη διαπίστωση ότι το σημερινό πραγματικό ποσοστό αναπλήρωσης «αγγίζει» το 80% (64,32% στην κύρια και 15,26% στην επικουρική).
Και, με βάση τις εκτιμήσεις για την εξέλιξη του ΑΕΠ, της απασχόλησης και του μελλοντικού αριθμού των συνταξιούχων, ζητείται να μειωθεί στο 64,68% στο διάστημα 2016 - 2020 (53,02 για την κύρια και 11,66% για την επικουρική) και να μην ξεπερνά το 56,80% (48,51% για την κύρια και 8,29% για την επικουρική) έως το... 2060.
Τις παραδοχές για τη μακροπρόθεσμη εξέλιξη των βασικών δεικτών και παραμέτρων της οικονομίας, της απασχόλησης και κατ’ επέκταση της συνταξιοδοτικής δαπάνης, αμφισβητούν τα αρμόδια κυβερνητικά και κομματικά στελέχη ζητώντας, σε πρώτο χρόνο, να γίνουν μικρότερες μειώσεις στις συντάξεις (δηλαδή να ισχύσουν υψηλότερα από τα προτεινόμενα από τους Θεσμούς ποσοστά αναπλήρωσης) και, αν χρειαστεί στην πορεία, μέσω ενός αξιόπιστου «μηχανισμού», να γίνονται οι όποιες «διορθώσεις».
Μετά την απόφαση που ελήφθη να διατηρηθεί αυτόνομη -χωρίς δηλαδή κρατική χρηματοδότηση- η επικουρική ασφάλιση, η ελληνική πλευρά έχει αντιπροτείνει ειδικά για τις κύριες συντάξεις να μην «πέσουν» τα ποσοστά αναπλήρωσης κάτω από το 65% (με βάση το καλύτερο σενάριο) και το 57% (το χειρότερο σενάριο) για 40 έτη ασφάλισης.
Σύμφωνα με τα σχετικά παραδείγματα που παρουσιάζει η «Ημερησία» το ποσοστό αναπλήρωσης για τα 35 έτη ασφάλισης έως το 2010 ήταν 80% που αν αλλάξει και καθοριστεί στο 65% για 40 έτη ασφάλισης, θα δίνει σύνταξη ίση με το 56,7% του μισθού, μαζί με την εθνική σύνταξη. Με ποσοστό αναπλήρωσης 57% η σύνταξη πέφτει κάτω από το 50% (στο 49,7%) και με ποσοστό αναπλήρωσης 53% (όσο ζητούν οι Θεσμοί) περιορίζεται στο 45,5%. Βάση υπολογισμού για τον μισθό θα είναι οι αποδοχές τουλάχιστον των δέκα χρόνων και σταδιακά ολόκληρου του εργασιακού βίου.ΜΕΙΩΣΕΙΣ
Οποιο σενάριο κι αν συμφωνηθεί οδηγεί, πάντως, σε μειώσεις καθώς θα εφαρμόζεται χαμηλότερο, σε σχέση με τα ισχύοντα, ποσοστό αναπλήρωσης και μάλιστα για 40 έτη ασφάλισης, αντί των 35 που ήταν η βάση υπολογισμού των συντάξεων για τη λήψη πλήρους ποσού.
ΤΑ ΤΡΙΑ «ΑΓΚΑΘΙΑ»
Το ποσοστό αναπλήρωσης αποτελεί ίσως το μεγαλύτερο «αγκάθι» της μεταρρύθμισης του Ασφαλιστικού για την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς θα επηρεάσει το εισόδημα όχι μόνο των σημερινών απασχολουμένων-μελλοντικών συνταξιούχων, αλλά και των ήδη συνταξιούχων (λόγω του επανϋπολογισμού των συντάξεων).
Δεύτερο «πρόβλημα» είναι η ενοποίηση των Ταμείων και των περιουσιών τους που βρίσκεται στον «πυρήνα» της νέας αρχιτεκτονικής του συστήματος και προκαλεί ήδη τις αντιδράσεις πολλών επαγγελματικών ομάδων.
Τρίτο «αγκάθι» είναι η προτεινόμενη από την κυβέρνηση αύξηση των εισφορών (κατά 1 ποσοστιαία μονάδα στην κύρια και κατά 0,50% στην επικουρική για τις εργοδοτικές και κατά 0,50% στην επικουρική για τους εργαζόμενους). Η αύξηση προκρίνεται ως μέτρο περιορισμού των περικοπών στις συντάξεις.
ΝΟΜΟΣ - ΠΛΑΙΣΙΟ
Το τελικό σχέδιο της μεταρρύθμισης του Ασφαλιστικού προβλέπει την ψήφιση ενός νόμου - πλαισίου με κεντρικούς άξονες:
1 Τις ενοποιήσεις των Ταμείων και των περιουσιών τους.
2 Τη διατήρηση της αυτοτέλειας της επικουρικής ασφάλισης υπό το ΕΤΕΑ όπου θα εφαρμοστεί, στην... πράξη, η «ρήτρα μηδενικού ελλείμματος» («κάλυψη» ελλειμμάτων από ίδια μέσα).
3 Την απονομή συντάξεων με σύστημα προκαθορισμένων παροχών, αλλά, με νέα χαμηλότερα ποσοστά αναπλήρωσης.
4 Την «εθνική σύνταξη» ως συμπλήρωμα της αναλογικής.
5 Ενιαία ποσοστά ελάχιστων ασφαλίστρων και μέτρα για την αύξηση της εισπραξιμότητας των ασφαλιστικών εισφορών και την αντιμετώπιση της «μαύρης» εργασίας.
imerisia.gr
Το ποσοστό αναπλήρωσης στις καταβαλλόμενες και στις νέες συντάξεις και η αύξηση των εισφορών παραμένουν «ανοικτά» στη διαπραγμάτευση της κυβέρνησης για τη μεταρρύθμιση του Ασφαλιστικού που θα κατατεθεί για ψήφιση στη Βουλή στα μέσα Δεκεμβρίου (μετά τη ψήφιση του κρατικού προϋπολογισμού του 2016),
όπως δήλωσε ο υπουργός Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Γ. Κατρούγκαλος μετά τη χθεσινή συνεδρίαση του Κυβερνητικού Συμβουλίου Κοινωνικής Πολιτικής.
Το ΚΥΣΚΟΙΠ που συνεδρίασε υπό την προεδρία του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Γ. Δραγασάκη, ενέκρινε τους άξονες των αλλαγών για τις οποίες διαπίστωσε ότι θα χρειαστεί να γίνει «ουσιαστικός διάλογος μέσα στην κοινωνία», καθώς θα... θιγούν κεκτημένα.
Κυρίως λόγω της ενοποίησης των Ταμείων και των περιουσιών τους (που αποτελεί τον «πυρήνα» της νέας αρχιτεκτονικής του συστήματος, παρά τις αντιδράσεις πολλών επαγγελματικών ομάδων) και του επανϋπολογισμού των ήδη καταβαλλόμενων συντάξεων, ο οποίος θα γίνει με βάση το ποσοστό αναπλήρωσης που θα αποφασιστεί, τα έτη ασφάλισης και το συντάξιμο μισθό επηρεάζοντας όσους έχουν «βγει» λαμβάνοντας ποσά πάνω από το 70%, συμπεριλαμβανομένων και των ασφαλισμένων στο πρώην ΤΕΒΕ (έχουν μη ανταποδοτικό «μπόνους» 220 ευρώ ακόμη και στην κατώτατη σύνταξη). Η κυβέρνηση έχει αποφασίσει, τέλος, να επιμείνει στην πρόταση για την αύξηση των εισφορών (κατά 1 ποσοστιαία μονάδα στην κύρια και κατά 0,50% στην επικουρική για τις εργοδοτικές και κατά 0,50% στην επικουρική για τους εργαζόμενους) έτσι ώστε να αυξήσει τα έσοδα και να «μετριάσει» τις περικοπές στις συντάξεις.
Το σχέδιο
Σύμφωνα με το Κυβερνητικό Συμβούλιο Κοινωνικής Πολιτικής:
1 Οι αλλαγές θα διασφαλίζουν τον αναδιανεμητικό χαρακτήρα του συστήματος στη βάση των αρχών της κοινωνικής αλληλεγγύης και της αλληλεγγύης των γενεών και όχι στη λογική των εξατομικευμένων λογαριασμών.
2 Θα ισχύει σύστημα εγγυημένων παροχών, στο πλαίσιο του οποίου η συνολική σύνταξη θα αποτελείται από την εθνική σύνταξη (με χρηματοδότηση από τη γενική φορολογία) και την αναλογική, η οποία θα προκύπτει από την προσμέτρηση του μισθού (για μισθωτούς) ή του εισοδήματος (για ελεύθερους επαγγελματίες, αγρότες κ.λπ.), το ενιαίο ποσοστό αναπλήρωσης και τα έτη ασφάλισης.
3 Θα εφαρμόζονται απλοί, ενιαίοι και διαφανείς κανόνες για όλους, αφού η ενοποίηση θα βάλει τέλος στα αποσπασματικά - πελατειακά χαρακτηριστικά.
4 Θα δημιουργηθεί ενιαίος «κουμπαράς» για τους διατηρούμενους κοινωνικούς και άλλους πόρους, καθώς και μέρους της περιουσίας του Δημοσίου με τελικό στόχο την ανακεφαλαιοποίηση του συστήματος.
5 Θα προβλέπονται μέτρα για την αύξηση της εισπραξιμότητας των ασφαλιστικών εισφορών και τη δραστική αντιμετώπιση της «μαύρης» εργασίας.
Μέσα στις επόμενες ημέρες, το σχέδιο Κατρούγκαλου θα συζητηθεί στο Υπουργικό Συμβούλιο και θα οριστικοποιηθούν οι τελικές αποφάσεις για τα «ανοικτά» θέματα που παραμένουν στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης με τους Θεσμούς, σε συνάρτηση με τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η κυβέρνηση για περιστολή της συνταξιοδοτικής δαπάνης.
Με βάση το νέο ασφαλιστικό οι συνταξιούχοι του Δημοσίου θα δουν τη σύνταξής τους να μειώνεται κατά μέσο όρο από 5% έως και 7%, οι συνταξιούχοι ΙΚΑ θα έχουν μειώσεις από 2% έως και 3% (κατά μέσο όρο). Όσον αφορά στους συνταξιούχους του ΤΕΒΕ θα έχουν μειώσεις έως και 15%, ενώ σε ΔΕΚΟ και Τράπεζες η μείωση των συντάξεων θα φτάσει και το 20%.
Αίτημα των δανειστών είναι η εθνική σύνταξη των 384 ευρώ να μην καταβάλλεται σε περίπτωση πρόωρης συνταξιοδότησης, αλλά μόνο να έχουν συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας τους, με λιγότερα από 40 έτη ασφάλισης, ή μόνο αν έχουν συμπληρώσει 40 χρόνια ασφάλισης στα 62 τους χρόνια.
imerisia.gr