Ο γάμος είναι αναμφίβολα ένας από τους πιο ανθεκτικούς και σημαντικούς κοινωνικούς θεσμούς. Ορισμένες κοινωνίες στην Ευρώπη και στη Μέση Ανατολή θεωρούν τον γάμο κυριολεκτικά μια επιχειρηματική διευθέτηση. Τα παιδιά στην Ινδία αρραβωνιάζονται για να ενώσουν ισχυρές οικογένειες. Δεν είναι πολλά τα χρόνια που για να παντρευτεί μια γυναίκα έπρεπε να καταβληθεί προίκα.

Εδώ και αιώνες βασιλείς και βασίλισσες παντρεύονταν για πολιτικούς λόγους και όχι από αγάπη. Στις παραδοσιακές κοινωνίες ο γάμος ήταν περισσότερο συμμαχία οικογενειών παρά ατόμων. Χρησίμευε για την διατήρηση της κοινωνικής τάξης και της οικογενειακής περιουσίας καθώς και για την ένταξη των παιδιών στον κοινωνικό ιστό.

Στην αρχαία Ελλάδα η σημασία του γάμου θέλει τον άντρα κυρίαρχο και τη γυναίκα υποταγμένη μέσα από χιλιάδες μορφές ατομικής και κοινωνικής έκφρασης, μέσα από χιλιάδες καταστάσεις κοινωνικής συμπεριφοράς και δεοντολογίας (Παυλάκου 1991).
Ιπποτικός έρωτας

Ο ρομαντικός έρωτας ή αλλιώς ο ιπποτικός έρωτας εμφανίστηκε στο Νότο τον 12ο αιώνα και λίγο πολύ πήγαζε από τις σχέσεις ανάμεσα στην κυρά και τους νεαρούς υποτελείς της, όμως ήταν σχεδόν πάντα πλατωνικός. Το σεξ ήταν εξορισμένο και η γυναίκα θεωρούνταν άρρωστη αν είχε ερωτική επιθυμία ή ικανοποίηση.

Δεν ήταν παρά στον 14ο αιώνα που οι βικτωριανοί συνέλαβαν μια οπτική του γάμου βασισμένη σε ρομαντικά ιδεώδη, όπου τα κορίτσια από μικρή ηλικία διδάσκονταν τα πάντα σχετικά με το γάμο αλλά και την φροντίδα της οικογένειας. Όλη τους η ζωή περιστρεφόταν γύρω από τον ιδανικό σύζυγο τον ιδανικό γάμο και την ιδανική οικογένεια! Από εκείνη την εποχή ξεκίνησε ο ρομαντισμός στον γάμο όμως το σκηνικό άρχισε να αλλάζει τον 19ο αιώνα όπου η βιομηχανική επανάσταση και η δημιουργία της μεσαίας τάξης έδωσε την οικονομική δυνατότητα στους νέους ανθρώπους να επιλέγουν συντρόφους και να τους παντρεύονται χωρίς την γονική συναίνεση.

Στο τέλος του 19ου αιώνα μάλιστα όταν εμφανίστηκαν τα πρώτα κινήματα για τα δικαιώματα των γυναικών, οι αλλαγές στον θεσμό του γάμου είναι ριζικές. Οι γυναίκες έπαψαν να θεωρούνται κτήμα του συζύγου ή του πατέρα τους και αντιμετωπίζονται ως ίσες, τουλάχιστον στον δυτικό κόσμο.

Η σύγχρονη εποχή των διαζυγίων

Στην σύγχρονη εποχή λοιπόν, η κοινωνία προσπαθεί να ενώσει τον ρομαντικό έρωτα, το σεξ και τον γάμο σε ένα ενιαίο θεσμό (σε ένα πρόσωπο). Η αντίληψη αυτή είναι πολύ πρόσφατη και σύμφωνα με την Μάργκαρετ Μέντ είναι ίσως μια από τις πιο δύσκολες μορφές γάμου που έχει επινοήσει η ανθρώπινη φυλή.

Δυστυχώς, οι δυσκολίες σε ένα γάμο στην σημερινή εποχή είναι αρκετές και αν λάβουμε υπόψη μας και όλες τις δραματικές αλλαγές που έχει υποστεί ο οικογενειακός θεσμός τόσο στην δομή, στην λειτουργία αλλά και στην διάρθρωσή του, καταλαβαίνουμε γιατί μεγαλώνουν και τα ποσοστά διαζυγίων. Για παράδειγμα τα στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα για το 2017 αναφέρουν 19.190 διαζύγια, έναντι 11.013 το 2016 (αύξηση 74,2%).

Τα περισσότερα διαζύγια φαίνεται να προκύπτουν ανάμεσα στο 4ο και το 12ο έτος του έγγαμου βίου.

Κάποιες από τις κύριες απογοητεύσεις στον γάμο είναι θυμός και καταπίεση, απόρριψη, σεξ, έλλειψη συντροφικότητας, οικογένεια, έλλειψη επικοινωνίας και νευρωτική συμπεριφορά. Όλα αυτά είναι βασικά στοιχεία που αν δεν βρουν λύση τότε πολύ συχνά το ζευγάρι οδηγείται σε χωρισμό. Όμως ποια είναι η ρίζα του κακού;

Τις περισσότερες φόρες το ουσιαστικό πρόβλημα είναι η αντίληψη μας για τον γάμο. Οι πεποιθήσεις μας αυτές που ανήκουν στην σφαίρα του φανταστικού και δεν έχουν κανέναν ρεαλισμό. Σαφώς και δεν πρέπει να αφαιρέσουμε την μαγεία από τον έρωτα και τον γάμο και ότι αποτελεί μια από τις σημαντικότερες σχέσεις στην ζωή των ενηλίκων. Για να δουλέψει όμως σωστά θα πρέπει να τον αντιμετωπίσουμε στην πραγματική του διάσταση. Σε αυτό θα μας βοηθήσει αν εντοπίσουμε αρχικά και να αποκλείσουμε στη συνέχεια μερικούς από τους μύθους του γάμου.

Μύθοι για τον γάμο

1. Ο γάμος θα κάνει ένα άνθρωπο να νοικοκυρευτεί και να αφήσει τις παλιές κακές του συνήθειες.

Αυτό μπορεί να συμβεί μόνο αν και εφόσον τα σημάδια που έχετε δει πριν τον γάμο σας δείχνουν ότι έχει υπάρξει αυτή η αλλαγή ήδη.

2. Υπάρχει μόνο ένας άνθρωπος ιδανικός για μένα.

Ο μύθος για το άλλο μου μισό. Ο ιδανικός άνθρωπος είναι αυτός που θα σας ικανοποιήσει τις βαθύτερες επιθυμίες και ανάγκες. Αυτός άλλωστε είναι και ο ορισμός της αγάπης. Αυτό δεν σημαίνει ότι λειτουργούμε εγωκεντρικά. Σημαίνει ότι αγαπάμε τους ανθρώπους που μας φέρονται καλά και μας ικανοποιούν επειδή αισθανόμαστε έτσι ότι είμαστε σημαντικοί για αυτούς.

3. Για να μου αποδείξει την αγάπη του θα πρέπει να μου κάνει τα χατήρια.

Στην αγάπη υπάρχει και ο εγωισμός, η καλή έννοια του εγωισμού που σημαίνει ότι οφείλουμε να αγαπάμε και να προσέχουμε τον εαυτό μας. Δεν μιλάμε για εγωλατρία, να αγαπάμε μόνο τον εαυτό μας αλλά ούτε και για εγωκεντρισμό να θεωρούμε ότι είμαστε το κέντρο του κόσμου του δικού μας αλλά και του συντρόφου μας. Τα χατήρια θα πρέπει πάντα να είναι συμβιβαστικά.

4. Οσοι αγαπιούνται δεν τσακώνονται.

Οι συγκρούσεις είναι αναπόφευκτες και απαραίτητες. Έτσι μαθαίνουμε ο ένας τον άλλο. Ο σύντροφος μας είναι ο καθρέφτης μας που μπορεί να μας δείξει αυτό που πολλές φορές δεν μπορούν να δουν τα μάτια μας. Και αυτό γιατί στο πιο οικείο μας πρόσωπο μπορούμε δείξουμε τις καλύτερες αλλά και τις χειρότερες πλευρές μας. Δεν πρέπει να ξεχνάμε τους λόγους που μας οδήγησαν στην επιλογή του συντρόφου μας, συνήθως αυτοί οι λόγοι είναι αργότερα και η αιτία των συγκρούσεων.

Συμβαίνει συνήθως να μας ελκύει αυτή η διαφορετικότητα στον άλλο, μας γοητεύει που ο άλλος έχει αυτό που για μένα είναι τόσο δύσκολο να αποκτήσω. Αν για παράδειγμα η σύντροφος είναι ένας άνθρωπος δραστήριος με μεγάλη ενέργεια, αυτό που την γοητεύει στον άλλο είναι η ηρεμία του και η δεκτικότητα του. Όταν ο έρωτας όμως εξασθενεί αυτή η παθητικότητα και η ηρεμία του συντρόφου μπορεί να μεταμορφωθεί σαν έννοια για εμάς σε τεμπελιά και από την άλλη η μόνιμη ενεργητικότητα να μεταμορφωθεί σε ανησυχία ή νευρωτισμό ή ακόμα και αίσθημα ανοκανοποίητου.

5. Κάθε γάμος μπορεί να πετύχει αν βάλετε τα δυνατά σας.

Υπάρχουν γάμοι που με την επικοινωνία, τον συμβιβασμό την αγάπη και την κατανόηση μπορούν να βελτιωθούν και να υπάρξει αρμονία. Υπάρχουν όμως και γάμοι που δεν έπρεπε να έχουν γίνει. Οι διαφορές τόσο κοινωνικές, ηθικές ιδεολογικές και οικονομικές είναι τόσο μεγάλες που μιλάμε για 2 διαφορετικούς κόσμους.

Η σκληρή προσπάθεια και οι καλές προθέσεις μπορούν να κάνουν θαύματα αλλά όχι και να κινήσουν βουνά. Συχνά ακούμε για τοξικές σχέσεις και πως μας φθείρουν. Όταν ο σύντροφος μας μειώνει, είναι συνέχεια εχθρικός, δεν επικοινωνεί μας χειρίζεται συναισθηματικά ή μας κακοποιεί και έχουμε ένα συναίσθημα μόνιμης δυστυχίας χωρίς να υπάρχει μια δεκτικότητα στην αλλαγή, τότε αν υπάρχουν οι τρόποι, σίγουρα πρέπει να τερματίσει αυτός ο δεσμός εξάρτησης.

6. Ο γάμος θα κάνει αυτομάτως 2 ανθρώπους μόνιμα ευτυχισμένους.

Ο γάμος έχει μόνιμα σκαμπανεβάσματα και θα χρειαστεί χρόνος και προσπάθεια για να πετύχετε την ισορροπία.
Τα 2 συστατικά επιτυχίας για το γάμο

Ο γάμος αποτελεί την πιο βασική σταθερή μας σχέση μέσα στη ζωή. Για αυτό και πρέπει να τον φροντίζουμε. Η υιοθέτηση 2 βασικών στοιχείων θα μας βοηθήσει να το πετύχουμε. Το πρώτο είναι να μην κινούμαστε από τον θυμό. Να διεκδικούμε όπου χρειάζεται, να θέτουμε τα όριά μας, αλλά να το κάνουμε με ευγένεια, καλοσύνη και ευαισθησία.

Τέλος, να αποδεχόμαστε τον σύντροφο μας σαν ένα όν με λάθη και αδυναμίες. Να συγχωρούμε αυτές τις ιδιαιτερότητες για να μπορούν να γίνουν και οι δικές μας αποδεκτές. Στο κάτω κάτω το ρητό λέει «αγάπα τον φίλο σου με τα ελαττώματα του» γιατί να μην το κάνουμε και για τους συντρόφους μας;

Αρθρογράφος: Κατερίνα Τζανοπούλου-Καβουσανου
Ψυχολόγος

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου
Αικατερίνη Τζανοπούλου Καβουσανού - Ψυχολόγος

www.psychology.gr