Ο κομματικός χώρος που διαμόρφωσε την σύγχρονη πολιτική ταυτότητα της κοινωνίας του νησιού μας είναι το ΠΑΣΟΚ. Ακόμη και σήμερα, παρά το ότι δεν υφίσταται ως κόμμα, η ιδεολογία του, τα προγράμματα του και προ παντός η πρακτική του και τα στελέχη του επηρεάζουν την ζωή μας!.
Το ΠΑΣΟΚ αποσπώντας δυνάμεις από το κέντρο και την αριστερά μονοπώλησε την τοπική εξουσία εκλέγοντας Βουλευτές, Νομάρχες, Περιφερειάρχη, Δημάρχους και Κοινοτάρχες, κλπ. Ακόμη και στους συλλόγους … γονέων είχε τον πρώτο λόγο! Μέχρι που ήρθε η αποκάλυψη του 2010 και οι εκλογές του 2011 για να το φέρουν στην τρίτη θέση και σε μονοψήφια ποσοστά. Το 2019 χάνει την κοινοβουλευτική παρουσία στα Δωδεκάνησα!
---Τι μέλλει γενέσθαι; Ρωτήσαμε φίλο ιστορικό μέλος του, που το ακολουθεί πιστά, στέλεχος στην τοπική αυτοδιοίκηση ως ΠΑΣΟΚ, ως Ελιά, ως Δημοκρατική συμπαράταξη και ως ΚΙΝΑΛ τώρα.
---Δεν υπάρχει κάτι άλλο κόμμα που να μπορείς να εμπιστευτείς στην Ελλάδα! Συνεχίζουμε! Απάντησε.
---Ως ΚΙΝΑΛ ή ως ΣΥΡΙΖΑ; τον ρωτούμε.
---Θα δούμε! Στην Ελλάδα και στην Ευρώπη η σοσιαλδημοκρατία είναι η μόνη εναλλακτική στην Δεξιά!
1974: Αμέσως μετά την δικτατορία στην Ελλάδα δημιουργείται μια νέα κατάσταση. Ο εθνικισμός και το κράτος της Δεξιάς έχουν καταρρεύσει ως συνέπεια της εθνικής καταστροφής στην Κύπρο. Η κοινωνία ψάχνεται και αναζητά νέες πολιτικές διεξόδους. Το κατεστημένο έχει ηττηθεί και το ΠΑΣΟΚ με τον Α. Παπανδρέου την 3η Σεπτέμβρη 1974 εξαγγέλλει και στην συνέχεια μορφοποιεί μια πρόταση για την Νέα Ελλάδα με βασικό σύνθημα ‘’η Ελλάδα στους Έλληνες’’. Η άνοδος του στην εξουσία ήταν θέμα χρόνου. Πολιτικά, ιδεολογικά και οργανωτικά ενώνει ιστορικά κινήματα ( Βενιζελικοί, ΕΑΜογενείς, Κεντρώοι) και σύγχρονα ρεύματα (μαρξιστικής και της τριτοδιεθνιστικής αριστεράς, νεολαία και φοιτητές) θεμελιώνοντας την πρόταση της ‘’αλλαγής’’. Τον Οκτώβρη του 1981 κατακτά την κυβέρνηση με 48% και την περίοδο 1981-1983 γίνονται σημαντικά πράγματα. Στην συνέχεια τελματώνεται μέσα στην διαχείριση του κράτους, υποχωρεί, συμβιβάζεται, συνδιαλλάσσεται με στόχο την μακροημέρευση του στην Κυβέρνηση. Αποτέλεσμα: κομματισμός, παραγοντισμός, διαπλοκή, ευνοιοκρατία, σκάνδαλα, αμοραλισμός, και στο τέλος από την ΑΛΛΑΓΗ βρεθήκαμε στην ΧΡΕΟΚΟΠΙΑ !

1984: ΚΩΣ: Θυμίζουμε ένα από τα τολμηρά βήματα της αρχικής περιόδου Πασοκ. Ένα από τα φωτεινά πρόσωπα της εποχής ήταν ο Α. Τρίτσης, πρώτος υπουργός ‘’χωροταξίας, οικισμού και περιβάλλοντος’’. Τρεις λέξεις- τρείς νεωτερισμοί! ‘’Η κυβέρνηση της αλλαγής’’ δημοσιοποιεί τις προτάσεις της για την ανάπτυξη! Η Ελλάδα είναι πίσω από τα Ευρωπαϊκά πρότυπα ανάπτυξης. Τα Δωδεκάνησα είναι μια παρθένα περιοχή. Η πρόταση προβλέπει στήριξη του αγροτοκτηνοτροφικού τομέα και της μεταποίησης και στο τέλος ανάπτυξη τον τουρισμό μιλώντας για ισόρροπη ανάπτυξη. . Ως μέγιστη δυναμικότητα των τουριστικών μονάδων ορίζει τις 300 κλίνες. Γίνεται μεγάλη αναφορά στο φυσικό περιβάλλον. Η Κως τότε έχει 13.500 κατοίκους (το 2000 προβλέπονται 20.000) και 20.000 κλίνες. Προβλέπονται 7 προστατευόμενα σημεία: Δάσος Τσουκαλαριάς, Άγιος Φωκάς, περιοχή ‘’Καρδάμαινας-Ελαιώνα-μπάνια’’. περιοχή ‘’Ασκληπιείου και Κοκκινόνερου με ιαματικά λουτρά’’, τα Σπήλαια: ‘’Σιδερότρυπα’’ Δικαίου, ‘’Σχίστρες’’ Λαγουδίου και ‘’Ασπρης Πέτρας’’ Κεφάλου. Προτείνεται η θέσπιση 2 ζωνών προστασίας: ΖΟΕ πόλεως Κω και ΖΟΕ Αλυκής Τιγκακίου. Προτείνονται παραλιακές ζώνες τουριστικής ανάπτυξης από τις παρυφές του σχεδίου πόλεως της Κω που κηρύσσεται ‘’κορεσμένη’’ για τουριστικές επενδύσεις. μέχρι το Μαστιχάρι Σε διοικητικό επίπεδο προτείνει 2 δημοτικές αρχές: πόλεως Κω και μια των τότε 5 κοινοτήτων.
Το τι έγινε από τότε το ζήσαμε και το ζούμε. Οι υποχωρήσεις από τα αρχικά σχέδια οδήγησαν στα μεγάλα σημερινά περιβαλλοντικά και οικονομικά προβλήματα του γιγαντισμού και του ολιγοπωλιακού χαρακτήρα του τουρισμού στα νησιά μας. Τα πράγματα μπορούσαν να πάνε αλλιώς. Ο Τρίτσης εκδιώχθηκε από κυβέρνηση και μαζί τα σχεδία για μια νέα Ελλάδα.
1990: μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης περιορίζεται ρόλος της πολιτικής . Όλα κρίνονται από την δύναμη του χρήματος και των αγορών! Κυρίαρχο ρόλο σ’ αυτή την «ανατροπή» είχε η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία που την τελευταία δεκαετία του εικοστού αιώνα «κυβερνούσε» ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το ΠΑΣΟΚ συμμετείχε στην διαδικασία εκφυλισμού των σοσιαλδημοκρατικών αντιλήψεων και πολιτικών. Το 2007, στην Εθνική Συνδιάσκεψη του ΠΑΣΟΚ ο Γιώργος (άκης) Παπανδρέου ομολογούσε: «Κυβερνούσαμε με πλαστή σοσιαλιστική ταυτότητα». Και συνέχισε λέγοντας ότι: ‘’«Το εκσυγχρονιστικό» ΠΑΣΟΚ δυσφήμισε το σοσιαλισμό και την αριστερά»’’.!
Δ. Φτάνουμε στο 2013 με υπερχρέωση, μνημόνια, ύφεση, ανεργία, φτώχεια και μιζέρια, το ΠΑΣΟΚ είναι ισχυρό και μετέχει στην κυβέρνηση Σαμαρά.
---Στηρίζουμε την κυβέρνηση για την σωτηρία της Ελλάδας (Ε.Βενιζέλος)
---να φύγουμε από την κυβέρνηση στηρίζοντας από έξω, διαφωνώντας όπου εκτιμούμε (Κ. Σκανδαλίδης).
Ε. Σήμερα όλα έχουν αλλάξει. Το ΠΑΣΟΚ δεν υπάρχει. Ο ΣΥΡΙΖΑ δηλώνει ότι θέλει να συνεχίσει αυτό που ήταν το ΠΑΣΟΚ χωρίς τα κακά του χαρακτηριστικά.: ‘’πελατειακές σχέσεις, κομματισμός, παραγοντισμός, ταύτιση κράτους-κυβέρνησης-κόμματος, διαπλοκή, σκάνδαλα. Ωραία άλλα όπως όλα τα ωραία δυσκολευόμαστε να πιστέψουμε ότι θα είναι αληθινά. Πρώτα γιατί ‘’αρχή άνδρα δείκνυσι’’ και η πρώτη 5-ετία ΣΥΡΙΖΑ έδειξε ότι τα πράγματα δεν άλλαξαν. Το πιο σημαντικό όμως είναι η απουσία πίστης και ελπίδας στην κοινωνία και η ανυπαρξία λαϊκού κινήματος όπως αυτό του 1981 και 2015! Ζούμε σε μια εποχή χαμηλών προσδοκιών που ούτε το ΠΑΣΟΚ, ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται ότι θέλουν και ότι μπορούν να ανατρέψουν. Οι ιστορικές ευκαιρείς παρουσιάζονται κάποτε-κάποτε και αν χαθούν! … απλά τις συζητούμε!
Νίκος Μυλωνάς