Από την ιστοσελίδα της Βουλής και τη «Διαύγεια» μαθαίνει συχνά η Ενιαία Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΑΑΔΗΣΥ) για νομοθετήματα και κανονιστικές πράξεις της κυβέρνησης που αφορούν σε δημόσιες συμβάσεις και που σε αρκετές περιπτώσεις προβλέπουν ακόμη και απευθείας αναθέσεις.

Οπως επισημαίνουν τα ίδια τα στελέχη της ανεξάρτητης Αρχής πλέον μόνο δύο στα δέκα νομοθετήματα και κανονιστικές πράξεις που αφορούν σε δημόσιες συμβάσεις περνούν πρώτα από τον έλεγχο της ΕΑΑΔΗΣΥ, γεγονός που αφενός δεν είναι σύννομο, αφετέρου μπορεί να δώσει βάσιμα επιχειρήματα για καταγγελίες διαγωνισμών και συμβάσεων όχι μόνο από εμπλεκόμενους στην Ελλάδα, αλλά και από άλλες χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Απευθείας αναθέσεις

Η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι ήταν η πρόσφατη τροπολογία του υπουργού Εθνικής Αμυνας, Π. Καμμένου, με την οποία επιτρέπεται στο υπουργείο να αναθέτει απευθείας, χωρίς δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού, τις συμβάσεις που αφορούν την οργάνωση των hotspots για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες. Και ήταν η αφορμή για να προχωρήσει ο πρόεδρος της ΕΑΑΔΗΣΥ σε μια πρωτοφανή για τον ίδιο κίνηση, στην έκδοση ανακοίνωσης με την οποία «εκφράζει την έντονη αντίθεσή του απέναντι στην πρακτική της κατάθεσης τροπολογιών που ορίζουν παρεκκλίσεις από τις ανοικτές και διαφανείς διαδικασίες που προβλέπει το ενωσιακό και εθνικό δίκαιο δημοσίων συμβάσεων για “λόγους κατεπείγουσας και απρόβλεπτης ανάγκης”, επιτρέποντας τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης (σ.σ. απευθείας ανάθεση) χωρίς προηγούμενη δημοσίευση προκήρυξης».

Υπενθυμίζεται ότι το απόγευμα της περασμένης Παρασκευής κατατέθηκε από τον υπουργό Εθνικής Αμυνας τροπολογία η οποία δίνει τη δυνατότητα στο ΥΕΘΑ να συνάπτει με τρίτους συμβάσεις εκτέλεσης έργων, παροχής υπηρεσιών, προμήθειας αγαθών ή μισθώσεων σχετική με την ίδρυση, κατασκευή και συντήρηση των Κέντρων Πρώτης Υποδοχής (ΚΕΠΥ), Κέντρων Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ) και των Ανοικτών Δομών Προσωρινής Υποδοχής και Φιλοξενίας προσφύγων και μεταναστών και τη λειτουργία των κέντρων και των δομών αυτών. Στην ίδια τροπολογία αναφέρεται ότι «η διαδικασία σύναψης των εν λόγω συμβάσεων μπορεί να γίνεται, για λόγους κατεπείγουσας και απρόβλεπτης ανάγκης, λαμβανομένων υπόψη και λόγων εθνικής ασφάλειας ή δημόσιας τάξης, να διενεργείται κατόπιν διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού, κατά παρέκκλιση κάθε άλλης διάταξης της εθνικής νομοθεσίας, με την επιφύλαξη εφαρμογής της νομοθεσίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης για τις δημόσιες συμβάσεις».

Οπως επισημαίνει στην ανακοίνωσή του ο κ. Δημήτρης Ράικος «είναι αυτονόητο ότι η επίκληση λόγων επείγουσας και απρόβλεπτης ανάγκης, καθώς και λόγων εθνικής ασφαλείας ή δημόσιας τάξης για την προσφυγή στην, εξαιρετική κατά το ενωσιακό δίκαιο, διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη προκήρυξη, πρέπει να εφαρμόζεται στο πλαίσιο των οριζομένων από το δίκαιο αυτό και δεν αρκεί η απλή αναφορά τους σε εθνική διάταξη». Ο πρόεδρος της ΕΑΑΔΗΣΥ τονίζει ακόμη ότι «πρέπει να ακολουθούνται οι απαιτούμενες διαδικαστικές προϋποθέσεις που έχουν τεθεί από την ίδια την πολιτεία για τη διασφάλιση της νομιμότητας και του δημοσίου συμφέροντος».

Τι λέει με απλά λόγια ο κ. Ράικος; Οτι τόσο στην περίπτωση της επίμαχης τροπολογίας Καμμένου όσο και σε πλείστες όσες περιπτώσεις νόμων, προεδρικών διαταγμάτων, υπουργικών αποφάσεων και εγκυκλίων που αφορούν σε δημόσιες συμβάσεις δεν ζητήθηκε προηγουμένως η γνώμη της ΕΑΑΔΗΣΥ κατά παράβαση του άρθρου 3, παράγραφος 2 του νόμου 4013/2011 που αποτελεί τον ιδρυτικό νόμο της ΕΑΑΔΗΣΥ. Στον νόμο αναφέρεται ρητώς ότι η ανεξάρτητη Αρχή «γνωμοδοτεί για τη νομιμότητα κάθε διάταξης σχεδίου νόμου ή κανονιστικής πράξης που αφορά τις δημόσιες συμβάσεις και συμμετέχει στις οικείες νομοπαρασκευαστικές επιτροπές» και μάλιστα «τα αρμόδια όργανα οφείλουν να λαμβάνουν υπόψη τη γνώμη της Αρχής».

Καταγγελίες

«Η ΕΑΑΔΗΣΥ υπάρχει για να προστατεύει την εκτελεστική εξουσία από λάθη που μετά μπορεί να οδηγήσουν σε καταγγελίες. Είναι κακό για το δημοκρατικό πολίτευμα να ψηφίζεται ένας νόμος και στη συνέχεια να έρχεται μια ανεξάρτητη Αρχή και να λέει ότι η τάδε διάταξη είναι αντιενωσιακή» ανέφερε στην «Κ» ο κ. Δ. Ράικος.

Η πρακτική του να γράφει η εκτελεστική εξουσία στα παλαιότερα των υποδημάτων της την ΕΑΑΔΗΣΥ δεν αφορά μόνο την παρούσα κυβέρνηση.

Σύμφωνα με τα στοιχεία από την έκθεση πεπραγμένων της ανεξάρτητης Αρχής, για το 2014 η γνώμη της ζητήθηκε για 14 από συνολικά 32 νομοσχέδια, σχέδια προεδρικών διαταγμάτων, υπουργικές αποφάσεις κ.λπ. που αφορούσαν σε δημόσιες συμβάσεις, δηλαδή για λιγότερα από τα μισά.

Οσο για τα περί «κατεπείγουσας και απρόβλεπτης ανάγκης» που αναφέρεται στην τροπολογία Καμμένου, αλλά και κάθε φορά που μια αναθέτουσα Αρχή ζητεί να κάνει απευθείας αναθέσεις, ας θυμηθούμε τι ανέφερε ο κ. Ράικος στις 16/2/2016 ενώπιον της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής: «Ο κατεπείγων χαρακτήρας υπάρχει σχεδόν πάντα. Το ζήτημα προκύπτει με την επίκληση του απρόβλεπτου, καθώς πρέπει να αποδείξει ο φορέας απουσία δικής του υπαιτιότητας και αμέλειας».

Καθημερινή