Ιστορικός για την αγορά των φωτοβολταϊκών στην Ελλάδα χαρακτηρίζεται από πηγές του κλάδου ο περίφημος μεικτός διαγωνισμός ΑΠΕ που διενεργήθηκε την περασμένη Δευτέρα και άνοιξε τον δρόμο για την υλοποίηση έργων συνολικού μεγέθους 455 MW και ύψους επένδυσης 200 εκατ. ευρώ.

Τι συνέβη; Σχεδόν η μισή ισχύς του διαγωνισμού προέρχεται από ένα εμβληματικό έργο, το φωτοβολταϊκό ισχύος 204 MW της ελληνικής θυγατρικής του γερμανικού ομίλου ΑΠΕ Juwi, μιας από τις μεγαλύτερες εταιρείες ΑΠΕ στην Ευρώπη με συνολική ισχύ 4,8 GW και υλοποιημένες επενδύσεις 8,8 δις ευρώ. Πρόκειται για το μεγαλύτερο φωτοβολταϊκό έργο που αναπτύσσεται στη χώρα μας και το οποίο ισοδυναμεί με το 50% της ισχύος μιας μεγάλης θερμικής μονάδας φυσικού αερίου. Το έργο που θα κατασκευαστεί στην Κοζάνη (αποτελείται από τρία επιμέρους πάρκα) και θα κοστίσει περί τα 100 εκατ. ευρώ, εξασφάλισε μέσω του διαγωνισμού μέση τιμή για την αποπληρωμή της παραγόμενης ενέργειας στα 5,7 σεντ/KWh, ή αλλιώς 57 ευρώ/MWh.

Τι σημαίνει πρακτικά αυτή η τιμή; Αυτήν τη στιγμή εξαιτίας των συνθηκών της αγοράς, οι τιμές χονδρικής του ρεύματος βρίσκονται σε υψηλά επίπεδα. Ενδεικτικά τον Φεβρουάριο η μέση χονδρεμπορική τιμή του ρεύματος (Οριακή Τιμή του Συστήματος) ήταν στα 69 ευρώ/MWh δηλαδή 12 ευρώ πάνω από την τιμή του φωτοβολταϊκού της Κοζάνης.

Στον ίδιο διαγωνισμό, που είχε τιμή εκκίνησης τα 65,7 ευρώ/MWh, η κατώτερη τιμή ήταν ακόμη χαμηλότερη στα 53 ευρώ/MWh και αφορά την προσφορά που έκανε η γαλλική EDF για ένα πάρκο 60MW στη Βοιωτία. Επίσης πετυχημένες προσφορές έγιναν για έργα 107 MW της Spes Solaris (όμιλος Παναγάκου), και 65 MW της Sunedison.

Νέες επενδύσεις

Ο διαγωνισμός στον οποίο κυριάρχησαν τα φωτοβολταϊκά είναι ένα μικρό δείγμα του τι πρόκειται να επακολουθήσει τα επόμενα χρόνια. Όπως τονίζει ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εταιρειών Φωτοβολταϊκών, Σωτήρης Καπέλος, σύμφωνα με το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα, θα πρέπει μέχρι το 2030 η ισχύς των φωτοβολταϊκών να φτάσει τα 6.900 MW. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να εγκατασταθούν μέσα σε μία 10ετία 4,5 GW πάρκων, με ρυθμό 300 έως 400 MW ετησίως. Δηλαδή μέσα στα επόμενα χρόνια θα προστίθεται φωτοβολταϊκή ισχύς ίση με μια νέα μονάδα αερίου ενώ στο τέλος της περιόδου θα έχει εγκατασταθεί στο ελληνικό σύστημα μια νέα μικρή ΔΕΗ, με επένδυση αξίας 2 δις ευρώ, μόνο από φωτοβολταϊκά πάρκα.

Ακόμη πιο ενδιαφέρον είναι ότι με το νέο μοντέλο της αγοράς που θα ισχύσει από το 2020, οι επενδυτές ΑΠΕ και φωτοβολταϊκών θα μπορούν να συνάπτουν διμερείς συμβάσεις με καταναλωτές και να συμμετέχουν κανονικά στην ημερήσια αγορά ανταγωνιζόμενοι άλλες μορφές παραγωγής ενέργειας, μέσω των πράσινων aggregators.

Ποιοι επενδύουν

Καθώς οι τιμές των φωτοβολταϊκών μειώνονται και η τεχνολογία γίνεται πιο ανταγωνιστική, είναι σαφές ότι απαιτούνται δημιουργίες οικονομίας κλίμακας σε μεγάλα έργα προκειμένου να υπάρχουν ικανοποιητικές αποδόσεις. Η ωρίμανση του κλάδου μετατοπίζει το κέντρο βάρους της ανάπτυξης από τις μικρές και μεσαίες εταιρείες, στους μεγαλύτερους ομίλους που έχουν τη δυνατότητα να αντεπεξέλθουν σε μεγάλης κλίμακας επενδύσεις. Στην Ελλάδα οι μεγαλύτεροι παίκτες της αγοράς είναι η Τέρνα Ενεργειακή, η METKA EGN της Μυτιληναίος, η ΕΛΠΕ Ανανεώσιμες, η ΔΕΗ Ανανεώσιμες, η ΕΛΤΕΧ Άνεμος, ο όμιλος Παναγάκου (Spes Solaris), οι οποίοι αναπτύσσουν μεγάλα πάρκα. Σε ό,τι αφορά τους διεθνείς παίκτες στην ελληνική αγορά σταδιακά επαναδραστηριοποιούνται στα φωτοβολταϊκά παίκτες όπως η Juwi, η Sunedison, η ABO Wind, η Total Eren και οι κινεζικές εταιρείες China Energy, Sumec Energy και Spi Energy.

Εξοπλισμός

Η αγορά των φωτοβολταϊκών είχε γνωρίσει εκρηκτική ανάπτυξη από το 2010 έως το 2013 όταν δόθηκαν υπερβολικά κίνητρα με υψηλότατες τιμές αποπληρωμής χωρίς περιορισμούς, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί πρόβλημα συνολικά στον κλάδο των ΑΠΕ και στις πληρωμές και τα κόστη της αγοράς. Τελικά με το «κούρεμα» των τιμών η αγορά κατέρρευσε και ακολούθησε μια πενταετία πλήρους ακινησίας. Με το νέο καθεστώς των διαγωνισμών αλλά και σε επόμενο στάδιο με την ανταγωνιστική λειτουργία των φ/β στην αγορά, πλέον εξορθολογίζεται ο κλάδος ενώ υπάρχει στενή παρακολούθηση με στόχο να μην υπάρξει ξανά υπερθέρμανση και «φούσκα». Ενδεικτικό των προσδοκιών ήταν και το πρώτο μεγάλο deal που έγινε στον τομέα του εξοπλισμού μεταξύ της αλυσίδας ΚΑΥΚΑΣ που δραστηριοποιείται στον ηλεκτρικό εξοπλισμό και 2 εκ των μεγαλύτερων προμηθευτών φ/β στον κόσμο, της Jinko (πλαίσια) και της Huawei (inverters).

Ανοίγει ο δρόμος και για τα… powerball

Μια άλλη ενδιαφέρουσα διάσταση αφορά την εξέλιξη της τεχνολογίας και τις προοπτικές των φωτοβολταϊκών να γίνουν μονάδες βάσης με αξιοποίηση υβριδικών τεχνολογιών (μπαταρίες). Τεχνολογικές λύσεις σε αυτήν την κατεύθυνση υπάρχουν αυτήν τη στιγμή σε πιλοτικό στάδιο ωστόσο σύντομα αναμένεται να είναι και εμπορικά διαθέσιμες. Πρόσφατα μάλιστα με τη νέα ρύθμιση που υιοθετήθηκε για την αυτοπαραγωγή / net metering, δηλαδή για μικρά συστήματα που μπορεί να εγκατασταθούν είτε σε κατοικίες είτε σε επιχειρήσεις, άνοιξε ο δρόμος και για την αποθήκευση. Αυτό σημαίνει ότι μπορούν να συνδυαστούν φωτοβολταϊκά με μπαταρίες που θα αποθηκεύουν την ενέργεια, σε πρώτη φάση για μικρά συστήματα μέχρι 30 KVA, και να εντάσσονται στο net metering, δηλαδή ο καταναλωτής να συμψηφίζει την κατανάλωσή του με την παραγωγή ενέργειας αποσβένοντας την επένδυσή του. Ήδη οικιακά συστήματα αποθήκευσης είναι εμπορικά διαθέσιμα, όπως, για παράδειγμα, η περίφημη μπαταρία της Tesla Powerball.

Πάντως, να σημειωθεί ότι υπάρχουν ακόμη και σήμερα αρκετά ζητήματα, που σχετίζονται με τη γραφειοκρατία στις αδειοδοτήσεις, το χωροταξικό, τον κορεσμό των δικτύων αλλά και θέματα κινήτρων για την αυτοπαραγωγή, που δημιουργούν μικρά αναχώματα στην ανάπτυξη της αγοράς.

πηγή capital.gr

Του Χάρη Φλουδόπουλου