Τι συμβαίνει με την υπόθεση της Αμφίπολης; - Ποιος κοροϊδεύει ποιον;
Σεπτέμβριος 19, 2014Πληθαίνουν οι φωνές από την αρχαιολογική κοινότητα που υποστηρίζουν ότι το ταφικό μνημείο της Αμφίπολης δεν είναι αρχαιοελληνικό μακεδονικό, αλλά ρωμαϊκό, πράγμα που σημαίνει ότι η χρονολόγηση με άνθρακα 14 έπεσε έξω για περίπου 300 χρόνια.
Μάλιστα για το θέμα εξέδωσε πριν λίγο ανακοίνωση η υπεύθυνη αρχαιολόγος των ανασκαφών Κ.Περιστέρη. Στην ανακοίνωσή της επιτίθεται σε όσους υποστηρίζουν ότι το μνημείο είναι ρωμαϊκό και τους κατηγορεί ότι το κάνουν για λόγους προσωπικής προβολής.
Εάν αποδειχθεί ότι το μνημεί είναι ρωμαϊκό, τότε μιλάμε για μια "μουσαντένια", "στημένη" χρονολόγηση που αποσκοπούσε σε πρόσκαιρα πολιτικά οφέλη και στο να τονώσει το καταρρακωμένο προφίλ του Α.Σαμαρά, καθως όλοι γνωρίζουν ότι στην πραγματικότητα βρισκόμαστε ήδη σε παρατεταμένη προεκλογική περίοδο. Και αυτό γιατί η χρονολόγηση με άνθρακα 14, όπως θα δείτε, που χρησιμοποείται για ευρήματα ηλικίας 50000 ετών ΔΕΝ μπορεί να πέσει τόσο έξω!
H καθηγήτρια Κλασσικής Αρχαιολογίας, Όλγα Παλαγγιά, μιλώντας για τον τάφο στην Αμφίπολη στα Παραπολιτικά 90,1», είπε: «Όταν άρχισε αυτή η ανασκαφή, έσπευσαν να δηλώσουν ότι επειδή είναι μεγάλο τεχνικό έργο, είναι του Δεινοκράτη, του αρχιτέκτονα του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Μάλιστα υπέθεσαν ότι ο Λέων της Αμφιπόλεως συνδέεται με τον τύμβο αλλά αυτό δεν ισχύει. Πρώτα ολοκληρώνουμε την ανασκαφή και μετά βγάζουμε συμπεράσματα».
Και συνέχισε: «Η μέθοδος συμπερασμάτων είναι ανορθόδοξη. Στοιχεία επι της ουσίας δεν έχουν παρουσιαστεί. Βασίζουν τα συμπεράσματά τους στην τυπολογία των γλυπτών που έχουν ανακαλυφθεί».
«Το μνημείο δεν είναι Μακεδονικό. Είναι Ρωμαϊκό, όπως τα περισσότερα μνημεία στην περιοχή. Εκτιμώ ότι στον τάφο βρίσκεται κάποιος από τους Ρωμαίους στρατηγούς που έπεσαν στη μάχη των Φιλίππων» ανέφερε χαρακτηριστικά η κυρία Παλαγγιά.
Μάλιστα, απέδωσε τον ισχυρισμό της αυτό στο γεγονός ότι «σε Μακεδονικούς τάφους δε συναντώνται Καρυάτιδες και σφίγγες» και συμπλήρωσε πως «ο τάφος που είναι σαν μεγάλο τούνελ δε συνάδει με την τυπολογία των μακεδονικών τάφων»
Ένα ανώνυμο κείμενο, αρχαιολόγου, που κάνει το γύρο του διαδικτύου της τελευταίες ώρες άναψε νεες φωτιές.
Το κείμενο έχει τίτλο: "Το χώμα εκδικείται"
Τα ερωτήματα που θέτει είναι:
Με τις σημερινές μας γνώσεις αρχαιολογίας, αν αυτές τις Καρυάτιδες μας τις έφερναν στο γραφείο από κατάσχεση, οι περισσότεροι θα τις τοποθετούσαμε στην αρχαϊστική γλυπτική του 1ου αι. π.Χ. και εξής. Το νωρίτερο να λέγαμε 2ο αι. π.Χ.
Αν μας έλεγαν για ένα μνημείο που έχει μαρμάρινη επένδυση σε πώρινους τοίχους, θα λέγαμε ότι σε αυτή την τεχνική επιδόθηκαν κατεξοχήν οι Ρωμαίοι.Αν μας λέγανε για ένα κυκλικό τύμβο τέτοιου μεγέθους, θα σκεφτόμασταν ότι είναι πολυάνδριο.Αν μας λέγανε ότι βρίσκουν ταφικούς θαλάμους γεμάτους χώμα, θα λέγαμε ότι είναι συλημένοι είτε τώρα είτε στην αρχαιότητα -πόσο μάλλον αν βρίσκουμε τρύπες από τις οποίες χωράει ένας άνθρωπος σε κάθε διαφραγματικό τοίχο.
Αν μας έβαζαν σε προφορική άσκηση στο πανεπιστήμιο τάφο που έχει τη μορφή μακεδονικού, αλλά αποτελείται από 3 ή περισσότερους θαλάμους που καθένας έχει το δικό του πρόπυλο με Σφίγγες και Καρυάτιδες, μαρμάρινη οροφή και μαρμάρινες επενδύσεις, θα λέγαμε ότι ίσως κάποιος σημαντικός ντόπιος, που δεν έζησε την εποχή που φτιαχνόταν το μακεδονικό στυλ, αλλά αργότερα, θέλησε να παραγγείλει έναν τάφο που να μιμείται τους μακεδονικούς για λόγους μεγαλοπρέπειας, ενσωματώνοντας ετερόκλητα στοιχεία -και αυτός ο συγκρητισμός από μόνος του θα μας οδηγούσε σε νεότερη χρονολόγηση.
Αν μας έλεγαν ότι ο τάφος έχει μεγαλοπρεπείς θύρες χωρίς θυρώματα (σαν να είναι στοά με πρόπυλα ανοιχτή για να την επισκεφτείς), αλλά μπροστά από κάθε τέτοια θύρα έχει έναν στιβαρό τοίχο που δεν επιτρέπει την πρόσβαση σε αυτήν, θα σκεφτόμασταν κατευθείαν ότι πρόκειται για τοίχους που φτιάχτηκαν σε δεύτερη φάση, για να το σφραγίσουν ή για να στηρίξουν, κι όχι όταν πρωτοχτίστηκε το μνημείο (αν θες να κλείσεις τις θύρες, όταν πρωτοχτίζεις το μνημείο, το «λογικό» είναι να βάλεις θυρόφυλλα, όχι να φτιάξεις άλλο τοίχο).
Αν μας τα έλεγαν όλα αυτά μαζί για ένα μνημείο, θα λέγαμε να τελειώσει η ανασκαφή και να δούμε οπωσδήποτε την κεραμική μέσα και έξω από τον τάφο! Γιατί όλα τα παραπάνω θα ήταν τα «λογικά», όμως μόνο η ανασκαφή θα μας έδειχνε αν ήταν και «πραγματικά».
Η επιστολή καταλήγει σε δύο πολύ σμαντικά λάθη που έγιναν αφήνοντας ερωτήματα κατά πόσο πρόκειται όντως περί λαθών.
"Στην υπόθεση της Αμφίπολης από την αρχή γίνονται δύο λάθη, που το ένα φέρνει το άλλο. Το πρώτο λάθος είναι όλες οι υποθέσεις που γίνονται, και πρέπει να γίνονται για να επιβεβαιωθούν ή να αναιρεθούν στην πορεία μιας ανασκαφικής έρευνας (συμπεριλαμβανομένης και της χρονολόγησης, της μη σύλησης κ.λπ.), βγαίνουν ως Δελτία Τύπου και αναπαράγονται ως απόλυτες αλήθειες με έναν απόλυτα αντιεπιστημονικό τρόπο (που απλώς υπογραμμίζεται από τα συνεχή λάθη των δελτίων Τύπου με την «επιστημονικοφανή» γλώσσα). Και αυτόν τον αντιεπιστημονικό τρόπο τον επιβάλλει το ίδιο το Υπουργείο Πολιτισμού (και ο πρωθυπουργός, βέβαια, αλλά αυτά τα χουμε ξαναπεί).
Το δεύτερο λάθος, απόρροια του πρώτου, είναι ότι η αμφισβήτηση κάποιου από αυτά τα στοιχεία (της χρονολόγησης, της απόδοσης σε ιστορικό πρόσωπο κ.λπ.) θεωρείται αυτομάτως ότι είναι αμφισβήτηση της αξίας του μνημείου! Για μας τους αρχαιολόγους, και θα πρεπε και για όλους, τα μνημεία δεν έχουν μεγαλύτερη ή μικρότερη αξία με βάση το αν είναι νεότερα, αλλά με βάση τις ιστορικές και άλλες πληροφορίες που κουβαλάνε. Κι εδώ θα επικαλεστώ την άποψη της Ο. Παλαγγιά, που είπε στα ΝΕΑ ότι, αν η άποψή της ότι το μνημείο είναι ρωμαϊκό και συνδέεται με τη μάχη των Φιλίππων είναι σωστή, το μνημείο αποκτά ακόμη μεγαλύτερη αξία, καθώς συνδέεται με τη μία από τις δύο μάχες που έκριναν το μέλλον της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας."
Πριν από λίγο απάντησε και η Κ.Περιστέρη. Με δήλωσή της προς τα ΜΜΕ, η ΚΠεριστέρη αποδοκίμασε έντονα τις εκ του μακρόθεν εκτιμήσεις διαφόρων αρχαιολόγων, περί χρονολόγησης του ταφικού μνημείου π.χ. στη ρωμαϊκή εποχή κ.λπ.Επί τη ευκαιρία, διευκρίνισε ότι ο τάφος ανήκει, πέραν πάσης αμφιβολίας, στο τελευταίο τέταρτο του 4ου π.Χ αιώνα. Κατασκευάστηκε, δηλαδή, κατά την περίοδο 325-300 π.Χ. και θα μπορούσε να φιλοξενεί το νεκρό του Δεινοκράτη, του επιφανέστερου αρχιτέκτονα της εποχής του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Πιο αναλυτικά, η κυρία Περιστέρη, αφού εξέφρασε τις εγκάρδιες ευχαριστίες της σε όλους όσοι εργάζονται στην ανασκαφή, την πολιτική ηγεσία κ.λπ, δήλωσε:
«Νιώθω αγανάκτηση για συναδέλφους, οι οποίοι, χωρίς να ξέρουν ούτε την ανασκαφή, ούτε τον αρχαιολογικό χώρο της Αμφίπολης, βγαίνουν και μιλάνε στις τηλεοράσεις, στις εφημερίδες κ.ο.κ, προσπαθώντας να έχουν πέντε λεπτά, για να φανούν οι ίδιοι. Αυτό για εμένα δεν είναι καλό. Προσβάλλει και την ανασκαφή, προσβάλλει όχι μόνο την έρευνά μας, αλλά και τον τόπο. Γιατί αυτή η ανασκαφή γίνεται, όχι μόνο για το καλό της αρχαιολογίας, γίνεται για το καλό αυτού του τόπου, σε μια κρίσιμη χρονική περίοδο και την παρακολουθεί όλος ο κόσμος. Και χαίρομαι που συνάδελφοι αρχαιολόγοι από την Ελλάδα και από όλο τον κόσμο, από Αμερική, Ευρώπη κ.λπ., με παίρνουν τηλέφωνο για να μου πουν τα καλά τους λόγια. Αυτό μάς δίνει δύναμη και μας κάνει να πιστεύουμε ότι πραγματικά αξίζει η δουλειά που κάνουμε και μας δικαιώνει ακόμη πιο πολύ».
»Από εκεί και πέρα, πιστεύω ακράδαντα ότι αυτό το μνημείο είναι του 4ου π.Χ. αιώνα, και έχουμε όλες τις αποδείξεις για αυτό. Εξού και είναι μάταιο να βγαίνουν κάποιοι συνάδελφοί μου και να λένε για ρωμαϊκά χρόνια ή οτιδήποτε άλλο. Δηλαδή έχουμε περιπτώσεις, όπως πχ της κας Όλγας Παλαγγιά, η οποία μιλάει για ρωμαϊκά χρόνια, χωρίς ποτέ να έχει δει ούτε την ανασκαφή, ούτε την Αμφίπολη και χωρίς να έχω εγώ κάποια επαφή μαζί της ή χωρίς να με έχει ρωτήσει οτιδήποτε».
»Κάτι καινούργιο με αυτή την ανασκαφή είναι ότι προσπαθούμε να ενημερώσουμε, όχι μόνο τους αρχαιολόγους, αλλά όλο τον κόσμο, και τον πιο απλό άνθρωπο, και τον πιο απλό αγρότη, και τον μαθητή και όλους, με τα δελτία τύπου. Τα οποία εκδίδουμε σε συνεργασία με το υπουργείο Πολιτισμού, με τη γ.γ. Λίνα Μενδώνη που είναι στο πλευρό μας, με την Άννα Παναγιωταρέα και από εκεί και πέρα τον υφυπουργό και όλους τους υπόλοιπους αρμόδιους. Αυτό βοηθά ώστε όλος ο κόσμος να ξέρει τι γίνεται κάθε στιγμή. Μέχρι τώρα, ξέρουμε καλά ότι οι ανασκαφές ήταν στα κρυφά. Οι αποθήκες είναι γεμάτες ευρήματα που τι σκοπό έχουν; Μετά από κάποιες δεκαετίες να μελετηθούν, μετά από κάποιες δεκαετίες να μείνουν στις αποθήκες να συντηρηθούν, χάνοντας έτσι την αξία τους».
»Για εμάς είναι καλό η επιστήμη και ο πολιτισμός να κυκλοφορεί. Γιατί είναι καλό όχι μόνο της ανασκαφής, αλλά και ολόκληρης της Ελλάδας. Έχουμε παραδείγματα, εδώ στο Μουσείο της Αμφίπολης, την επιγραφή του Εφηβαρχικού Νόμου, την οποία μελετά από το 1984 η κόρη του αείμνηστου Δημήτρη Λαζαρίδη, κα Καλλιόπη Λαζαρίδη και ακόμη δεν έχει μελετηθεί. Έρχονται ξένοι συνάδελφοι και ρωτούν τι γίνεται. Κι εγώ ως διευθύντρια του Μουσείου νιώθω άσχημα, διότι η έρευνα πρέπει να προχωρά. Πρέπει αυτά που ξέρουμε να τα δίνουμε στους άλλους, όχι μόνο στους δημοσιογράφους».
Ας δούμε τώρα πως λειτουργεί η περίφημη μέθοδος χρονολόγησης του Άνθαρακα 14 όπως και μερικές άλλες μέθοδοι χρονολόγησης.
Η Χρονολόγηση με άνθρακα – 14
Ίσως η σημαντικότερη ανάπτυξη για την αρχαιολογία στον 20ο αιώνα, προήλθε από την ανακάλυψη της ραδιοχρονολόγησης και ειδικότερα της χρονολόγησης με άνθρακα 14. Το 1946 ο Willard Libby του Πανεπιστημίου του Σικάγο προέβλεψε ότι όλα τα ζώντα φυτά και ζώα απορροφούν τον ραδιενεργό άνθρακα-14, ένα ισότοπο από την ατμόσφαιρα. Η διαδικασία σταματά όταν τα φυτά ή τα ζώα πεθαίνουν και οι πυρήνες του άνθρακα-14 αρχίζουν να αποσυντίθενται με ένα ρυθμό χρόνου ημιζωής 5.730 έτη.
Οι μετρήσεις της υπόλοιπης ραδιενέργειας ενός δείγματος παρέχουν έτσι μια εκτίμηση της ηλικίας του, υπό τον όρο ότι είναι μικρότερο από 50.000 ετών. Ο Libby και οι συνάδελφοί του ήσαν οι πρώτοι που υπολόγισαν την ηλικία των αρχαιολογικών δειγμάτων κατ’ αυτό τον τρόπο, μια εργασία για την οποία ο Libby κέρδισε το βραβείο Νόμπελ Χημείας το 1960.
Η χρονολόγηση με άνθρακα – 14 είναι σημαντική στην εύρεση της χρονολογικής σειράς των γεγονότων, ιδιαίτερα για τα προϊστορικά γεγονότα που εμφανίστηκαν πριν την ύπαρξη γραπτών μνημείων.
Η χρονολόγηση με άνθρακα 14 βασίζεται στο γεγονός ότι με το θάνατο ενός οργανισμού ή το κόψιμο ενός δένδρου, ο ραδιενεργός άνθρακας - 14 παύει να αναπληρώνεται με τη λήψη τής τροφής. Έτσι, αντί να βρίσκεται σε σταθερή αναλογία μέσα στο υλικό ή τον οργανισμό, όπως και στο περιβάλλον, αρχίζει να ελαττώνεται, διασπώμενος με την εκπομπή βήτα σωματιδίων. Η συγκέντρωση του C-14 στο δείγμα μπορεί να μετρηθεί. Η μέτρηση τής σημερινής συγκέντρωσης ατόμων C-14 είναι μέτρο τής ηλικίας τού δείγματος από τη στιγμή τού θανάτου, ή από τη στιγμή που σταματά η πρόσληψη διοξειδίου του άνθρακα μέσω τής τροφής, φωτοσύνθεσης και αναπνοής.
Αντικείμενα χρονολόγησης
Οργανισμοί που έπαψαν να προσλαμβάνουν διοξείδιο τού άνθρακα.
Η άμμος σε μεγάλα βάθη, περιέχει 1% οργανική ύλη.
Το κονίαμα που χρησιμοποιείται για κατασκευές εδώ και 2000 έτη.
Μετεωρίτες που παράγουν από την κοσμική ακτινοβολία τού διαστήματος, 50 πυρήνες ραδιενεργού άνθρακα ανά χιλιόγραμμο και ανά λεπτό, ή 10 πυρήνες για σιδηρομετεωρίτες. Τη στιγμή τής πτώσης τους στη Γη, παύει η παραγωγή, και μπορεί έτσι να προσδιοριστεί η εποχή τής πτώσης.
Τα προϊστορικά γεγονότα μπορούν πλέον να χρονολογηθούν, με ακρίβεια μερικών δεκαετιών, εφόσον η ραδιοχρονολόγηση υποβοηθείται με στοιχεία από τους δακτυλίους των δένδρων και συνδυάζεται με στατιστικά πρότυπα που ενσωματώνουν τις στρωματογραφικές πληροφορίες. Παραδείγματος χάριν, τώρα γνωρίζουμε ότι η τάφρος που περιβάλλει το Stone hedge σκάφτηκε κατά τη διάρκεια της αρχικής φάσης κατασκευής μεταξύ του 30202910 π.Χ.
Πιο πρόσφατα, ένας συνδυασμός ραδιοχρονολόγησης, με μαθηματικά πρότυπα και μετρήσεις δένδρο – δακτυλίων, χρησιμοποιήθηκε για να χρονολογήσει τον περίεργο κύκλο σε μια παραλία του Norfolk, μεταξύ Απρίλιου και Ιουνίου του 2049 π.Χ. ακριβώς!
Άλλα ραδιενεργά ισότοπα με πιο μακροχρόνιες ημιζωές όπως το κάλιο- 40 (που διασπάται σε αργό- 40) και το ουράνιο- 238 (που διασπάται σε θόριο- 230) επεκτείνουν τη ραδιομετρική χρονολόγηση, αρκετά μετά τα 50.000 έτη με τη μέτρηση της συγκέντρωσης των προϊόντων της διάσπασης.
Τέτοιες μέθοδοι έχουν αποδειχθεί ζωτικής σημασίας στην έρευνα της εξέλιξης των πρώτων ανθρώπων και την ακόλουθη αποίκιση της Ευρασίας κατά τη διάρκεια των τελευταίων 2 εκατομμυρίων ετών.
Προς το τέλος της δεκαετίας του ‘70 οι αρχαιολόγοι στράφηκαν στη φασματογραφία μαζών με χρήση επιταχυντών (AMS) μια τεχνική αρκετά γνωστή στη πυρηνική φυσική, για να βελτιώσουν τη χρονολόγηση με άνθρακα – 14. Στο AMS το δείγμα μετατρέπεται αρχικά σε γραφίτη και κατόπιν βομβαρδίζεται με ιόντα καισίου, το οποίο αναγκάζει τα ιόντα του άνθρακα να απελευθερωθούν. Τα ιόντα του άνθρακα επιταχύνονται έπειτα σε υψηλές ταχύτητες και διέρχονται μέσα από ένα μαγνητικό πεδίο, το οποίο τα εκτρέπει κατά μια γωνία που είναι ανάλογη με το ατομικό βάρος τους. Αυτό σημαίνει ότι τα ισότοπα, άνθρακας-14, άνθρακας- 13 και άνθρακας-12 μπορούν να ανιχνευθούν χωριστά.
Επειδή με τη μέθοδο αυτή μπορούν να μετρηθούν τα μεμονωμένα άτομα άνθρακα – 14, η μέθοδος AMS επιτρέπει σε πολύ μικρότερα δείγματα να αναλυθούν ακριβέστερα, από ότι ήταν προηγουμένως δυνατόν. Αυτό σημαίνει ότι μπορούν να χρονολογηθούν μικροσκοπικά στοιχεία όπως οι μεμονωμένοι σπόροι. Εν τω μεταξύ η χρονολόγηση πολύτιμων αντικειμένων, μπορεί να επιτευχθεί με την αφαίρεση μικρών δειγμάτων χωρίς σημαντική ή προφανή ζημία. Μια φημισμένη εφαρμογή αυτής της τεχνολογίας το 1989, απέδειξε ότι το ύφασμα του σαβάνου του Τορίνο ήταν μεσαιωνικό.
Ένα πιο πεζό και πρόσφατο παράδειγμα με χρονολόγηση με AMS, έχει δείξει ότι τα απορρίμματα απανθρακωμένης οργανικής ύλης που ανακτήθηκε από ένα κοίλωμα που ανασκάφθηκε κοντά την Οξφόρδη, είναι τα πιο πρόωρα παραδείγματα ψημένου ψωμιού στο Ηνωμένο Βασίλειο (έφτιαχναν άραγε οι πρόγονοί μας tost;). Πειράματα με ακόμα μεγαλύτερη ευαισθησία χρησιμοποίησαν το AMS για να χρονολογήσουν τις μεμονωμένες κέρινες και ελαιούχες ενώσεις που συντηρούνται σε προϊστορικά δοχεία. Τα αποτελέσματα θα παράσχουν πληροφορίες τόσο για τη διατροφή, όσο και για τη χρονολογία των προγόνων μας.
Θερμοφωταύγεια, spin και μαγνητισμός
Άλλες μέθοδοι χρονολόγησης που εξαρτώνται έμμεσα από τη ραδιενέργεια είναι η χρονολόγηση με «θερμοφωταύγεια» και ο «συντονισμός του ηλεκτρονικού spin». Η χρονολόγηση θερμοφωταύγειας στηρίζεται στη μέτρηση της ενέργειας των ηλεκτρονίων που είναι παγιδευμένα στη κρυσταλλική δομή του αρχαιολογικού αντικειμένου. Αυτά τα ηλεκτρόνια έχουν εγκαταλείψει τα άτομα τους με την ακτινοβολία που έχουν δεχθεί από τα ραδιενεργά στοιχεία στο δείγμα, ή στο περιβάλλον του δείγματος και έχουν παγιδευτεί στις ατέλειες του δικτυωτού πλέγματος του κρυστάλλου. Τα ηλεκτρόνια απελευθερώνονται από τις παγίδες, με τη θέρμανση του δείγματος (παραδείγματος χάριν όταν ένα δοχείο μπαίνει στη φωτιά ή όταν μια τσακμακόπετρα ανάβει ή και με την έκθεση στο φως). Με άλλα λόγια, η θέρμανση επαναρρυθμίζει το «ρολόι θερμοφωταύγειας» στο μηδέν. Ο αριθμός παγιδευμένων ηλεκτρονίων συναθροίζεται με ρυθμό που ελέγχεται από την τοπική πηγή ακτινοβολίας.
Προκειμένου να χρονολογηθεί το αντικείμενο, το δείγμα αρχικά θερμαίνεται εκ νέου και η ενέργεια ηλεκτρονίων καθορίζεται με τη μέτρηση του φωτός που εκπέμπεται, όταν επανασυνδυάζονται τα ηλεκτρόνια με τα αποκαλούμενα κέντρα φωταύγειας στον κρύσταλλο. Εάν το τοπικό επίπεδο της ακτινοβολίας από το δείγμα και το περιβάλλον στα οποία θάφτηκε είναι γνωστό, η αντίστοιχη συσσωρευμένη θερμοφωταύγεια, μπορεί να παράσχει μια εκτίμηση της ηλικίας του αντικειμένου δεδομένου ότι το “ρολόι” τέθηκε στο μηδέν. Αν και λιγότερο ακριβής από την χρονολόγηση με άνθρακα-14, η θερμοφωταύγεια μπορεί να βοηθήσει στην χρονολόγηση υλικών που θερμαίνονται όπως τα κεραμικά, η τσακμακόπετρα και μερικά βιομηχανικά προϊόντα. Η μέθοδος υπερβαίνει σημαντικά το όριο των 50.000 ετών της χρονολόγησης με άνθρακα 14.
Στη μέθοδο συντονισμού του spin των ηλεκτρονίων η παρουσία παγιδευμένης ενέργειας σε ένα δείγμα μετριέται από την απόκριση της στην υψηλής συχνότητας ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, με την παρουσία ενός μαγνητικού πεδίου. Αυτή η μέθοδος είναι χρήσιμη για τα υλικά, όπως το σμάλτο δοντιών, το οποίο αποσυντίθεται εάν θερμανθεί. Ο συντονισμός του spin των ηλεκτρονίων έχει αποδειχθεί πολύτιμος για τη χρονολόγηση των υπολειμμάτων ανθρωποειδούς στη Μέση Ανατολή, στην κρίσιμη περίοδο όταν ο Νεάντερταλ και ο σύγχρονος άνθρωπος συνυπήρχαν περίπου 100.000 χρόνια πριν.
Όπως θα γίνει προφανές αργότερα, το γήινο μαγνητικό πεδίο διαδραματίζει ποικίλους ρόλους στην αρχαιολογική επιστήμη, ένας από τους οποίους είναι η «αρχαιομαγνητική χρονολόγηση». Αυτό εξαρτάται από τη σφραγίδα του γήινου περιβαλλοντικού μαγνητικού πεδίου στα μαγνητικά υλικά όπως ψύχθηκαν κάτω από τη θερμοκρασία Curie. Για να χρονολογήσουμε ένα δείγμα με τη μέθοδο αυτή, ο προσανατολισμός του μέσα στο πεδίο στο οποίο βρέθηκε, πριν μετακινηθεί από αυτό. Το μαγνητικό πεδίο του δείγματος μετριέται έπειτα με ένα εργαστηριακό μαγνητόμετρο και συγκρίνεται με τις γνωστές μεταβολές του πεδίου στο πέρασμα του χρόνου.
Κατά διαστήματα η πολικότητα του Γήινου μαγνητικού πεδίου έχει αντιστραφεί. Η υπογραφή τέτοιων αντιστροφών έχει καταγραφεί σε ορισμένους τύπους ιζηματογενών και ηφαιστειακών βράχων. Ο Παλαιομαγνητισμός έχει χρησιμοποιηθεί μέχρι σήμερα σε απολιθωμένα υπολείμματα των πιο πρόωρων ειδών σχετικών με τα ανθρώπινα όντα. Το 1998, παραδείγματος χάριν, χρησιμοποιήθηκε για να χρονολογήσει έναν πλήρη σκελετό ανθρωποειδούς που βρέθηκε στο Sterkfontein στη Νότια Αφρική. Οι μετρήσεις αποκάλυψαν ότι τα υπολείμματα ήταν μεταξύ 3,22 και 3,58 εκατομμυρίων ετών, εξ αιτίας της θέσης τους μεταξύ των στρωμάτων του βράχου, για τα οποία γνωρίζαμε τις αντιστροφές πολικότητας που είχαν υποστεί.
Άρθρο των αρχαιολόγων Andrew David και Neil Linford του English Heritage Centre for Archaeology, Fort Cumberland, Portsmouth
Πρόκειται για αμφισβήτηση του ευρήματος της Αμφίπολης όχι για την αξια του η οποία είναι δεδομένη, αλλά για το πως παρουσιάστηκε στον ελληνικό λαό λιγες μέρες πριν την άνοδο του Α.Σαμαρά στην ΔΕΘ. Μην ξεχνάμε την επίσκεψη Σαμαρά και τις φωτογραφίες που έβγαζε στην είσοδο του ταφικού μνημείου. Εάν τα ευρήματα δείξουν ότι μιλάμε για ρωμαϊκό τάφο, και μάλλιστα συνδεόμενο με την μάχη των Φιλίππων που έγινε μεταξύ Ρωμαίων και έκρινε το μέλλον της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Εμείς δεν είμαστε αρχαιολόγοι ερωτήματα θέτουμε, και μάλιστα τα θέτουν άλλοι αρχαιολόγοι.
Η μάχη των Φιλίππων πραγματοποιήθηκε το 42 π.Χ. στους Φιλίππους της Καβάλας. Αντίπαλοι ήταν από τη μια πλευρά ο Οκταβιανός και ο Μάρκος Αντώνιος και από την άλλοι ο Βρούτος και ο Κάσσιος, δηλαδή οι δολοφόνοι του Ιούλιου Καίσαρα. Όπως είπαμε η χρονολόγηση του άνθρακα 14 μπορεί να σφάλλει για μια-δύο δεκαετίες, αλλά για τρεις αιώνες, όχι! Έτσι και ο τάφος δεν προκυψει μακεδονικός κάποιοι θα πρέπει να λογοδοτήσουν, και μέσα σε αυτούς και η κυβέρνηση.
Tμήμα ειδήσεων defencenet.gr
Μάλιστα για το θέμα εξέδωσε πριν λίγο ανακοίνωση η υπεύθυνη αρχαιολόγος των ανασκαφών Κ.Περιστέρη. Στην ανακοίνωσή της επιτίθεται σε όσους υποστηρίζουν ότι το μνημείο είναι ρωμαϊκό και τους κατηγορεί ότι το κάνουν για λόγους προσωπικής προβολής.
Εάν αποδειχθεί ότι το μνημεί είναι ρωμαϊκό, τότε μιλάμε για μια "μουσαντένια", "στημένη" χρονολόγηση που αποσκοπούσε σε πρόσκαιρα πολιτικά οφέλη και στο να τονώσει το καταρρακωμένο προφίλ του Α.Σαμαρά, καθως όλοι γνωρίζουν ότι στην πραγματικότητα βρισκόμαστε ήδη σε παρατεταμένη προεκλογική περίοδο. Και αυτό γιατί η χρονολόγηση με άνθρακα 14, όπως θα δείτε, που χρησιμοποείται για ευρήματα ηλικίας 50000 ετών ΔΕΝ μπορεί να πέσει τόσο έξω!
H καθηγήτρια Κλασσικής Αρχαιολογίας, Όλγα Παλαγγιά, μιλώντας για τον τάφο στην Αμφίπολη στα Παραπολιτικά 90,1», είπε: «Όταν άρχισε αυτή η ανασκαφή, έσπευσαν να δηλώσουν ότι επειδή είναι μεγάλο τεχνικό έργο, είναι του Δεινοκράτη, του αρχιτέκτονα του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Μάλιστα υπέθεσαν ότι ο Λέων της Αμφιπόλεως συνδέεται με τον τύμβο αλλά αυτό δεν ισχύει. Πρώτα ολοκληρώνουμε την ανασκαφή και μετά βγάζουμε συμπεράσματα».
Και συνέχισε: «Η μέθοδος συμπερασμάτων είναι ανορθόδοξη. Στοιχεία επι της ουσίας δεν έχουν παρουσιαστεί. Βασίζουν τα συμπεράσματά τους στην τυπολογία των γλυπτών που έχουν ανακαλυφθεί».
«Το μνημείο δεν είναι Μακεδονικό. Είναι Ρωμαϊκό, όπως τα περισσότερα μνημεία στην περιοχή. Εκτιμώ ότι στον τάφο βρίσκεται κάποιος από τους Ρωμαίους στρατηγούς που έπεσαν στη μάχη των Φιλίππων» ανέφερε χαρακτηριστικά η κυρία Παλαγγιά.
Μάλιστα, απέδωσε τον ισχυρισμό της αυτό στο γεγονός ότι «σε Μακεδονικούς τάφους δε συναντώνται Καρυάτιδες και σφίγγες» και συμπλήρωσε πως «ο τάφος που είναι σαν μεγάλο τούνελ δε συνάδει με την τυπολογία των μακεδονικών τάφων»
Ένα ανώνυμο κείμενο, αρχαιολόγου, που κάνει το γύρο του διαδικτύου της τελευταίες ώρες άναψε νεες φωτιές.
Το κείμενο έχει τίτλο: "Το χώμα εκδικείται"
Τα ερωτήματα που θέτει είναι:
Με τις σημερινές μας γνώσεις αρχαιολογίας, αν αυτές τις Καρυάτιδες μας τις έφερναν στο γραφείο από κατάσχεση, οι περισσότεροι θα τις τοποθετούσαμε στην αρχαϊστική γλυπτική του 1ου αι. π.Χ. και εξής. Το νωρίτερο να λέγαμε 2ο αι. π.Χ.
Αν μας έλεγαν για ένα μνημείο που έχει μαρμάρινη επένδυση σε πώρινους τοίχους, θα λέγαμε ότι σε αυτή την τεχνική επιδόθηκαν κατεξοχήν οι Ρωμαίοι.Αν μας λέγανε για ένα κυκλικό τύμβο τέτοιου μεγέθους, θα σκεφτόμασταν ότι είναι πολυάνδριο.Αν μας λέγανε ότι βρίσκουν ταφικούς θαλάμους γεμάτους χώμα, θα λέγαμε ότι είναι συλημένοι είτε τώρα είτε στην αρχαιότητα -πόσο μάλλον αν βρίσκουμε τρύπες από τις οποίες χωράει ένας άνθρωπος σε κάθε διαφραγματικό τοίχο.
Αν μας έβαζαν σε προφορική άσκηση στο πανεπιστήμιο τάφο που έχει τη μορφή μακεδονικού, αλλά αποτελείται από 3 ή περισσότερους θαλάμους που καθένας έχει το δικό του πρόπυλο με Σφίγγες και Καρυάτιδες, μαρμάρινη οροφή και μαρμάρινες επενδύσεις, θα λέγαμε ότι ίσως κάποιος σημαντικός ντόπιος, που δεν έζησε την εποχή που φτιαχνόταν το μακεδονικό στυλ, αλλά αργότερα, θέλησε να παραγγείλει έναν τάφο που να μιμείται τους μακεδονικούς για λόγους μεγαλοπρέπειας, ενσωματώνοντας ετερόκλητα στοιχεία -και αυτός ο συγκρητισμός από μόνος του θα μας οδηγούσε σε νεότερη χρονολόγηση.
Αν μας έλεγαν ότι ο τάφος έχει μεγαλοπρεπείς θύρες χωρίς θυρώματα (σαν να είναι στοά με πρόπυλα ανοιχτή για να την επισκεφτείς), αλλά μπροστά από κάθε τέτοια θύρα έχει έναν στιβαρό τοίχο που δεν επιτρέπει την πρόσβαση σε αυτήν, θα σκεφτόμασταν κατευθείαν ότι πρόκειται για τοίχους που φτιάχτηκαν σε δεύτερη φάση, για να το σφραγίσουν ή για να στηρίξουν, κι όχι όταν πρωτοχτίστηκε το μνημείο (αν θες να κλείσεις τις θύρες, όταν πρωτοχτίζεις το μνημείο, το «λογικό» είναι να βάλεις θυρόφυλλα, όχι να φτιάξεις άλλο τοίχο).
Αν μας τα έλεγαν όλα αυτά μαζί για ένα μνημείο, θα λέγαμε να τελειώσει η ανασκαφή και να δούμε οπωσδήποτε την κεραμική μέσα και έξω από τον τάφο! Γιατί όλα τα παραπάνω θα ήταν τα «λογικά», όμως μόνο η ανασκαφή θα μας έδειχνε αν ήταν και «πραγματικά».
Η επιστολή καταλήγει σε δύο πολύ σμαντικά λάθη που έγιναν αφήνοντας ερωτήματα κατά πόσο πρόκειται όντως περί λαθών.
"Στην υπόθεση της Αμφίπολης από την αρχή γίνονται δύο λάθη, που το ένα φέρνει το άλλο. Το πρώτο λάθος είναι όλες οι υποθέσεις που γίνονται, και πρέπει να γίνονται για να επιβεβαιωθούν ή να αναιρεθούν στην πορεία μιας ανασκαφικής έρευνας (συμπεριλαμβανομένης και της χρονολόγησης, της μη σύλησης κ.λπ.), βγαίνουν ως Δελτία Τύπου και αναπαράγονται ως απόλυτες αλήθειες με έναν απόλυτα αντιεπιστημονικό τρόπο (που απλώς υπογραμμίζεται από τα συνεχή λάθη των δελτίων Τύπου με την «επιστημονικοφανή» γλώσσα). Και αυτόν τον αντιεπιστημονικό τρόπο τον επιβάλλει το ίδιο το Υπουργείο Πολιτισμού (και ο πρωθυπουργός, βέβαια, αλλά αυτά τα χουμε ξαναπεί).
Το δεύτερο λάθος, απόρροια του πρώτου, είναι ότι η αμφισβήτηση κάποιου από αυτά τα στοιχεία (της χρονολόγησης, της απόδοσης σε ιστορικό πρόσωπο κ.λπ.) θεωρείται αυτομάτως ότι είναι αμφισβήτηση της αξίας του μνημείου! Για μας τους αρχαιολόγους, και θα πρεπε και για όλους, τα μνημεία δεν έχουν μεγαλύτερη ή μικρότερη αξία με βάση το αν είναι νεότερα, αλλά με βάση τις ιστορικές και άλλες πληροφορίες που κουβαλάνε. Κι εδώ θα επικαλεστώ την άποψη της Ο. Παλαγγιά, που είπε στα ΝΕΑ ότι, αν η άποψή της ότι το μνημείο είναι ρωμαϊκό και συνδέεται με τη μάχη των Φιλίππων είναι σωστή, το μνημείο αποκτά ακόμη μεγαλύτερη αξία, καθώς συνδέεται με τη μία από τις δύο μάχες που έκριναν το μέλλον της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας."
Πριν από λίγο απάντησε και η Κ.Περιστέρη. Με δήλωσή της προς τα ΜΜΕ, η ΚΠεριστέρη αποδοκίμασε έντονα τις εκ του μακρόθεν εκτιμήσεις διαφόρων αρχαιολόγων, περί χρονολόγησης του ταφικού μνημείου π.χ. στη ρωμαϊκή εποχή κ.λπ.Επί τη ευκαιρία, διευκρίνισε ότι ο τάφος ανήκει, πέραν πάσης αμφιβολίας, στο τελευταίο τέταρτο του 4ου π.Χ αιώνα. Κατασκευάστηκε, δηλαδή, κατά την περίοδο 325-300 π.Χ. και θα μπορούσε να φιλοξενεί το νεκρό του Δεινοκράτη, του επιφανέστερου αρχιτέκτονα της εποχής του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Πιο αναλυτικά, η κυρία Περιστέρη, αφού εξέφρασε τις εγκάρδιες ευχαριστίες της σε όλους όσοι εργάζονται στην ανασκαφή, την πολιτική ηγεσία κ.λπ, δήλωσε:
«Νιώθω αγανάκτηση για συναδέλφους, οι οποίοι, χωρίς να ξέρουν ούτε την ανασκαφή, ούτε τον αρχαιολογικό χώρο της Αμφίπολης, βγαίνουν και μιλάνε στις τηλεοράσεις, στις εφημερίδες κ.ο.κ, προσπαθώντας να έχουν πέντε λεπτά, για να φανούν οι ίδιοι. Αυτό για εμένα δεν είναι καλό. Προσβάλλει και την ανασκαφή, προσβάλλει όχι μόνο την έρευνά μας, αλλά και τον τόπο. Γιατί αυτή η ανασκαφή γίνεται, όχι μόνο για το καλό της αρχαιολογίας, γίνεται για το καλό αυτού του τόπου, σε μια κρίσιμη χρονική περίοδο και την παρακολουθεί όλος ο κόσμος. Και χαίρομαι που συνάδελφοι αρχαιολόγοι από την Ελλάδα και από όλο τον κόσμο, από Αμερική, Ευρώπη κ.λπ., με παίρνουν τηλέφωνο για να μου πουν τα καλά τους λόγια. Αυτό μάς δίνει δύναμη και μας κάνει να πιστεύουμε ότι πραγματικά αξίζει η δουλειά που κάνουμε και μας δικαιώνει ακόμη πιο πολύ».
»Από εκεί και πέρα, πιστεύω ακράδαντα ότι αυτό το μνημείο είναι του 4ου π.Χ. αιώνα, και έχουμε όλες τις αποδείξεις για αυτό. Εξού και είναι μάταιο να βγαίνουν κάποιοι συνάδελφοί μου και να λένε για ρωμαϊκά χρόνια ή οτιδήποτε άλλο. Δηλαδή έχουμε περιπτώσεις, όπως πχ της κας Όλγας Παλαγγιά, η οποία μιλάει για ρωμαϊκά χρόνια, χωρίς ποτέ να έχει δει ούτε την ανασκαφή, ούτε την Αμφίπολη και χωρίς να έχω εγώ κάποια επαφή μαζί της ή χωρίς να με έχει ρωτήσει οτιδήποτε».
»Κάτι καινούργιο με αυτή την ανασκαφή είναι ότι προσπαθούμε να ενημερώσουμε, όχι μόνο τους αρχαιολόγους, αλλά όλο τον κόσμο, και τον πιο απλό άνθρωπο, και τον πιο απλό αγρότη, και τον μαθητή και όλους, με τα δελτία τύπου. Τα οποία εκδίδουμε σε συνεργασία με το υπουργείο Πολιτισμού, με τη γ.γ. Λίνα Μενδώνη που είναι στο πλευρό μας, με την Άννα Παναγιωταρέα και από εκεί και πέρα τον υφυπουργό και όλους τους υπόλοιπους αρμόδιους. Αυτό βοηθά ώστε όλος ο κόσμος να ξέρει τι γίνεται κάθε στιγμή. Μέχρι τώρα, ξέρουμε καλά ότι οι ανασκαφές ήταν στα κρυφά. Οι αποθήκες είναι γεμάτες ευρήματα που τι σκοπό έχουν; Μετά από κάποιες δεκαετίες να μελετηθούν, μετά από κάποιες δεκαετίες να μείνουν στις αποθήκες να συντηρηθούν, χάνοντας έτσι την αξία τους».
»Για εμάς είναι καλό η επιστήμη και ο πολιτισμός να κυκλοφορεί. Γιατί είναι καλό όχι μόνο της ανασκαφής, αλλά και ολόκληρης της Ελλάδας. Έχουμε παραδείγματα, εδώ στο Μουσείο της Αμφίπολης, την επιγραφή του Εφηβαρχικού Νόμου, την οποία μελετά από το 1984 η κόρη του αείμνηστου Δημήτρη Λαζαρίδη, κα Καλλιόπη Λαζαρίδη και ακόμη δεν έχει μελετηθεί. Έρχονται ξένοι συνάδελφοι και ρωτούν τι γίνεται. Κι εγώ ως διευθύντρια του Μουσείου νιώθω άσχημα, διότι η έρευνα πρέπει να προχωρά. Πρέπει αυτά που ξέρουμε να τα δίνουμε στους άλλους, όχι μόνο στους δημοσιογράφους».
Ας δούμε τώρα πως λειτουργεί η περίφημη μέθοδος χρονολόγησης του Άνθαρακα 14 όπως και μερικές άλλες μέθοδοι χρονολόγησης.
Η Χρονολόγηση με άνθρακα – 14
Ίσως η σημαντικότερη ανάπτυξη για την αρχαιολογία στον 20ο αιώνα, προήλθε από την ανακάλυψη της ραδιοχρονολόγησης και ειδικότερα της χρονολόγησης με άνθρακα 14. Το 1946 ο Willard Libby του Πανεπιστημίου του Σικάγο προέβλεψε ότι όλα τα ζώντα φυτά και ζώα απορροφούν τον ραδιενεργό άνθρακα-14, ένα ισότοπο από την ατμόσφαιρα. Η διαδικασία σταματά όταν τα φυτά ή τα ζώα πεθαίνουν και οι πυρήνες του άνθρακα-14 αρχίζουν να αποσυντίθενται με ένα ρυθμό χρόνου ημιζωής 5.730 έτη.
Οι μετρήσεις της υπόλοιπης ραδιενέργειας ενός δείγματος παρέχουν έτσι μια εκτίμηση της ηλικίας του, υπό τον όρο ότι είναι μικρότερο από 50.000 ετών. Ο Libby και οι συνάδελφοί του ήσαν οι πρώτοι που υπολόγισαν την ηλικία των αρχαιολογικών δειγμάτων κατ’ αυτό τον τρόπο, μια εργασία για την οποία ο Libby κέρδισε το βραβείο Νόμπελ Χημείας το 1960.
Η χρονολόγηση με άνθρακα – 14 είναι σημαντική στην εύρεση της χρονολογικής σειράς των γεγονότων, ιδιαίτερα για τα προϊστορικά γεγονότα που εμφανίστηκαν πριν την ύπαρξη γραπτών μνημείων.
Η χρονολόγηση με άνθρακα 14 βασίζεται στο γεγονός ότι με το θάνατο ενός οργανισμού ή το κόψιμο ενός δένδρου, ο ραδιενεργός άνθρακας - 14 παύει να αναπληρώνεται με τη λήψη τής τροφής. Έτσι, αντί να βρίσκεται σε σταθερή αναλογία μέσα στο υλικό ή τον οργανισμό, όπως και στο περιβάλλον, αρχίζει να ελαττώνεται, διασπώμενος με την εκπομπή βήτα σωματιδίων. Η συγκέντρωση του C-14 στο δείγμα μπορεί να μετρηθεί. Η μέτρηση τής σημερινής συγκέντρωσης ατόμων C-14 είναι μέτρο τής ηλικίας τού δείγματος από τη στιγμή τού θανάτου, ή από τη στιγμή που σταματά η πρόσληψη διοξειδίου του άνθρακα μέσω τής τροφής, φωτοσύνθεσης και αναπνοής.
Αντικείμενα χρονολόγησης
Οργανισμοί που έπαψαν να προσλαμβάνουν διοξείδιο τού άνθρακα.
Η άμμος σε μεγάλα βάθη, περιέχει 1% οργανική ύλη.
Το κονίαμα που χρησιμοποιείται για κατασκευές εδώ και 2000 έτη.
Μετεωρίτες που παράγουν από την κοσμική ακτινοβολία τού διαστήματος, 50 πυρήνες ραδιενεργού άνθρακα ανά χιλιόγραμμο και ανά λεπτό, ή 10 πυρήνες για σιδηρομετεωρίτες. Τη στιγμή τής πτώσης τους στη Γη, παύει η παραγωγή, και μπορεί έτσι να προσδιοριστεί η εποχή τής πτώσης.
Τα προϊστορικά γεγονότα μπορούν πλέον να χρονολογηθούν, με ακρίβεια μερικών δεκαετιών, εφόσον η ραδιοχρονολόγηση υποβοηθείται με στοιχεία από τους δακτυλίους των δένδρων και συνδυάζεται με στατιστικά πρότυπα που ενσωματώνουν τις στρωματογραφικές πληροφορίες. Παραδείγματος χάριν, τώρα γνωρίζουμε ότι η τάφρος που περιβάλλει το Stone hedge σκάφτηκε κατά τη διάρκεια της αρχικής φάσης κατασκευής μεταξύ του 30202910 π.Χ.
Πιο πρόσφατα, ένας συνδυασμός ραδιοχρονολόγησης, με μαθηματικά πρότυπα και μετρήσεις δένδρο – δακτυλίων, χρησιμοποιήθηκε για να χρονολογήσει τον περίεργο κύκλο σε μια παραλία του Norfolk, μεταξύ Απρίλιου και Ιουνίου του 2049 π.Χ. ακριβώς!
Άλλα ραδιενεργά ισότοπα με πιο μακροχρόνιες ημιζωές όπως το κάλιο- 40 (που διασπάται σε αργό- 40) και το ουράνιο- 238 (που διασπάται σε θόριο- 230) επεκτείνουν τη ραδιομετρική χρονολόγηση, αρκετά μετά τα 50.000 έτη με τη μέτρηση της συγκέντρωσης των προϊόντων της διάσπασης.
Τέτοιες μέθοδοι έχουν αποδειχθεί ζωτικής σημασίας στην έρευνα της εξέλιξης των πρώτων ανθρώπων και την ακόλουθη αποίκιση της Ευρασίας κατά τη διάρκεια των τελευταίων 2 εκατομμυρίων ετών.
Προς το τέλος της δεκαετίας του ‘70 οι αρχαιολόγοι στράφηκαν στη φασματογραφία μαζών με χρήση επιταχυντών (AMS) μια τεχνική αρκετά γνωστή στη πυρηνική φυσική, για να βελτιώσουν τη χρονολόγηση με άνθρακα – 14. Στο AMS το δείγμα μετατρέπεται αρχικά σε γραφίτη και κατόπιν βομβαρδίζεται με ιόντα καισίου, το οποίο αναγκάζει τα ιόντα του άνθρακα να απελευθερωθούν. Τα ιόντα του άνθρακα επιταχύνονται έπειτα σε υψηλές ταχύτητες και διέρχονται μέσα από ένα μαγνητικό πεδίο, το οποίο τα εκτρέπει κατά μια γωνία που είναι ανάλογη με το ατομικό βάρος τους. Αυτό σημαίνει ότι τα ισότοπα, άνθρακας-14, άνθρακας- 13 και άνθρακας-12 μπορούν να ανιχνευθούν χωριστά.
Επειδή με τη μέθοδο αυτή μπορούν να μετρηθούν τα μεμονωμένα άτομα άνθρακα – 14, η μέθοδος AMS επιτρέπει σε πολύ μικρότερα δείγματα να αναλυθούν ακριβέστερα, από ότι ήταν προηγουμένως δυνατόν. Αυτό σημαίνει ότι μπορούν να χρονολογηθούν μικροσκοπικά στοιχεία όπως οι μεμονωμένοι σπόροι. Εν τω μεταξύ η χρονολόγηση πολύτιμων αντικειμένων, μπορεί να επιτευχθεί με την αφαίρεση μικρών δειγμάτων χωρίς σημαντική ή προφανή ζημία. Μια φημισμένη εφαρμογή αυτής της τεχνολογίας το 1989, απέδειξε ότι το ύφασμα του σαβάνου του Τορίνο ήταν μεσαιωνικό.
Ένα πιο πεζό και πρόσφατο παράδειγμα με χρονολόγηση με AMS, έχει δείξει ότι τα απορρίμματα απανθρακωμένης οργανικής ύλης που ανακτήθηκε από ένα κοίλωμα που ανασκάφθηκε κοντά την Οξφόρδη, είναι τα πιο πρόωρα παραδείγματα ψημένου ψωμιού στο Ηνωμένο Βασίλειο (έφτιαχναν άραγε οι πρόγονοί μας tost;). Πειράματα με ακόμα μεγαλύτερη ευαισθησία χρησιμοποίησαν το AMS για να χρονολογήσουν τις μεμονωμένες κέρινες και ελαιούχες ενώσεις που συντηρούνται σε προϊστορικά δοχεία. Τα αποτελέσματα θα παράσχουν πληροφορίες τόσο για τη διατροφή, όσο και για τη χρονολογία των προγόνων μας.
Θερμοφωταύγεια, spin και μαγνητισμός
Άλλες μέθοδοι χρονολόγησης που εξαρτώνται έμμεσα από τη ραδιενέργεια είναι η χρονολόγηση με «θερμοφωταύγεια» και ο «συντονισμός του ηλεκτρονικού spin». Η χρονολόγηση θερμοφωταύγειας στηρίζεται στη μέτρηση της ενέργειας των ηλεκτρονίων που είναι παγιδευμένα στη κρυσταλλική δομή του αρχαιολογικού αντικειμένου. Αυτά τα ηλεκτρόνια έχουν εγκαταλείψει τα άτομα τους με την ακτινοβολία που έχουν δεχθεί από τα ραδιενεργά στοιχεία στο δείγμα, ή στο περιβάλλον του δείγματος και έχουν παγιδευτεί στις ατέλειες του δικτυωτού πλέγματος του κρυστάλλου. Τα ηλεκτρόνια απελευθερώνονται από τις παγίδες, με τη θέρμανση του δείγματος (παραδείγματος χάριν όταν ένα δοχείο μπαίνει στη φωτιά ή όταν μια τσακμακόπετρα ανάβει ή και με την έκθεση στο φως). Με άλλα λόγια, η θέρμανση επαναρρυθμίζει το «ρολόι θερμοφωταύγειας» στο μηδέν. Ο αριθμός παγιδευμένων ηλεκτρονίων συναθροίζεται με ρυθμό που ελέγχεται από την τοπική πηγή ακτινοβολίας.
Προκειμένου να χρονολογηθεί το αντικείμενο, το δείγμα αρχικά θερμαίνεται εκ νέου και η ενέργεια ηλεκτρονίων καθορίζεται με τη μέτρηση του φωτός που εκπέμπεται, όταν επανασυνδυάζονται τα ηλεκτρόνια με τα αποκαλούμενα κέντρα φωταύγειας στον κρύσταλλο. Εάν το τοπικό επίπεδο της ακτινοβολίας από το δείγμα και το περιβάλλον στα οποία θάφτηκε είναι γνωστό, η αντίστοιχη συσσωρευμένη θερμοφωταύγεια, μπορεί να παράσχει μια εκτίμηση της ηλικίας του αντικειμένου δεδομένου ότι το “ρολόι” τέθηκε στο μηδέν. Αν και λιγότερο ακριβής από την χρονολόγηση με άνθρακα-14, η θερμοφωταύγεια μπορεί να βοηθήσει στην χρονολόγηση υλικών που θερμαίνονται όπως τα κεραμικά, η τσακμακόπετρα και μερικά βιομηχανικά προϊόντα. Η μέθοδος υπερβαίνει σημαντικά το όριο των 50.000 ετών της χρονολόγησης με άνθρακα 14.
Στη μέθοδο συντονισμού του spin των ηλεκτρονίων η παρουσία παγιδευμένης ενέργειας σε ένα δείγμα μετριέται από την απόκριση της στην υψηλής συχνότητας ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, με την παρουσία ενός μαγνητικού πεδίου. Αυτή η μέθοδος είναι χρήσιμη για τα υλικά, όπως το σμάλτο δοντιών, το οποίο αποσυντίθεται εάν θερμανθεί. Ο συντονισμός του spin των ηλεκτρονίων έχει αποδειχθεί πολύτιμος για τη χρονολόγηση των υπολειμμάτων ανθρωποειδούς στη Μέση Ανατολή, στην κρίσιμη περίοδο όταν ο Νεάντερταλ και ο σύγχρονος άνθρωπος συνυπήρχαν περίπου 100.000 χρόνια πριν.
Όπως θα γίνει προφανές αργότερα, το γήινο μαγνητικό πεδίο διαδραματίζει ποικίλους ρόλους στην αρχαιολογική επιστήμη, ένας από τους οποίους είναι η «αρχαιομαγνητική χρονολόγηση». Αυτό εξαρτάται από τη σφραγίδα του γήινου περιβαλλοντικού μαγνητικού πεδίου στα μαγνητικά υλικά όπως ψύχθηκαν κάτω από τη θερμοκρασία Curie. Για να χρονολογήσουμε ένα δείγμα με τη μέθοδο αυτή, ο προσανατολισμός του μέσα στο πεδίο στο οποίο βρέθηκε, πριν μετακινηθεί από αυτό. Το μαγνητικό πεδίο του δείγματος μετριέται έπειτα με ένα εργαστηριακό μαγνητόμετρο και συγκρίνεται με τις γνωστές μεταβολές του πεδίου στο πέρασμα του χρόνου.
Κατά διαστήματα η πολικότητα του Γήινου μαγνητικού πεδίου έχει αντιστραφεί. Η υπογραφή τέτοιων αντιστροφών έχει καταγραφεί σε ορισμένους τύπους ιζηματογενών και ηφαιστειακών βράχων. Ο Παλαιομαγνητισμός έχει χρησιμοποιηθεί μέχρι σήμερα σε απολιθωμένα υπολείμματα των πιο πρόωρων ειδών σχετικών με τα ανθρώπινα όντα. Το 1998, παραδείγματος χάριν, χρησιμοποιήθηκε για να χρονολογήσει έναν πλήρη σκελετό ανθρωποειδούς που βρέθηκε στο Sterkfontein στη Νότια Αφρική. Οι μετρήσεις αποκάλυψαν ότι τα υπολείμματα ήταν μεταξύ 3,22 και 3,58 εκατομμυρίων ετών, εξ αιτίας της θέσης τους μεταξύ των στρωμάτων του βράχου, για τα οποία γνωρίζαμε τις αντιστροφές πολικότητας που είχαν υποστεί.
Άρθρο των αρχαιολόγων Andrew David και Neil Linford του English Heritage Centre for Archaeology, Fort Cumberland, Portsmouth
Πρόκειται για αμφισβήτηση του ευρήματος της Αμφίπολης όχι για την αξια του η οποία είναι δεδομένη, αλλά για το πως παρουσιάστηκε στον ελληνικό λαό λιγες μέρες πριν την άνοδο του Α.Σαμαρά στην ΔΕΘ. Μην ξεχνάμε την επίσκεψη Σαμαρά και τις φωτογραφίες που έβγαζε στην είσοδο του ταφικού μνημείου. Εάν τα ευρήματα δείξουν ότι μιλάμε για ρωμαϊκό τάφο, και μάλλιστα συνδεόμενο με την μάχη των Φιλίππων που έγινε μεταξύ Ρωμαίων και έκρινε το μέλλον της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Εμείς δεν είμαστε αρχαιολόγοι ερωτήματα θέτουμε, και μάλιστα τα θέτουν άλλοι αρχαιολόγοι.
Η μάχη των Φιλίππων πραγματοποιήθηκε το 42 π.Χ. στους Φιλίππους της Καβάλας. Αντίπαλοι ήταν από τη μια πλευρά ο Οκταβιανός και ο Μάρκος Αντώνιος και από την άλλοι ο Βρούτος και ο Κάσσιος, δηλαδή οι δολοφόνοι του Ιούλιου Καίσαρα. Όπως είπαμε η χρονολόγηση του άνθρακα 14 μπορεί να σφάλλει για μια-δύο δεκαετίες, αλλά για τρεις αιώνες, όχι! Έτσι και ο τάφος δεν προκυψει μακεδονικός κάποιοι θα πρέπει να λογοδοτήσουν, και μέσα σε αυτούς και η κυβέρνηση.
Tμήμα ειδήσεων defencenet.gr
Αμφίπολη, αφαιρούν χώμα, προσθέτουν στήριξη
Σεπτέμβριος 18, 2014Ενα ειδικό μηχάνημα αφαίρεσης χώματος ενισχύει πλέον τις συντονισμένες προσπάθειες των αρχαιολόγων, μηχανικών, αρχιτεκτόνων και στατικών στον αγώνα τους να στηρίξουν όσο το δυνατόν αποτελεσματικότερα τον τρίτο θάλαμο της ανασκαφής στην Αμφίπολη.
Ενας τεράστιος όγκος χώματος πάνω από τον τάφο βαραίνει επικίνδυνα το μνημείο. Το μηχάνημα χρησιμοποιείται εξωτερικά για να αφαιρέσει με προσοχή όσο το δυνατόν περισσότερο χώμα, μειώνοντας την πίεση που υφίσταται ειδικά η οροφή του αποκαλυπτόμενου τώρα τρίτου θαλάμου.
Ετσι οι ειδικοί πιστεύουν ότι δεν θα υπάρξει ανάγκη για εσωτερική «βαριά» στήριξη, η οποία θα ήταν εξάλλου δυσκολότερη λόγω της στενότητας και της ευαισθησίας του χώρου. Εσωτερική υποστύλωση βεβαίως θα χρειαστεί. Το είδος της υπολογίζεται με μαθηματική ακρίβεια και αυτή θα πραγματοποιηθεί μετά το πέρας της ελάφρυνσης από το εξωτερικό φορτίο του χώματος.
Δουλεύοντας όμως παράλληλα με τους μηχανικούς, οι αρχαιολόγοι δεν χάνουν τον χρόνο τους. Mετά το πέρας των εργασιών, συχνά έως αργά τη νύχτα πραγματοποιούνται συσκέψεις για τα επόμενα προσεκτικά βήματα μέσα στον τάφο, προσαρμόζοντας κάθε τους απόφαση στις απαιτήσεις που θέτει ο επερχόμενος χειμώνας αλλά πάνω απ’ όλα η επιστήμη και η προσοχή απέναντι στο μοναδικό μνημείο.
Υπό την επίβλεψη της γ.γ. του υπουργείου Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη θα προχωρήσουν και στην αφαίρεση των λίθων, που θα επιτρέψει να αποκαλυφθούν οι μαρμάρινες πτυχώσεις, όλο το σώμα των Καρυατίδων και να ανοίξει η είσοδος. Οσο για το ερώτημα αν τελικά το μνημείο έχει και τέταρτο θάλαμο, κανείς δεν μπορεί να το απαντήσει με βεβαιότητα. «Κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει την ύπαρξη κι άλλων θαλάμων», δήλωσε χθες η κ. Μενδώνη στον ρ/σ Real Fm.
Η ανησυχία του υπουργείου όπως και της διεπιστημονικής ομάδας είναι να προστατευθεί και εξωτερικά ο χώρος γύρω από την τέντα. Θα προχωρήσουν -σύμφωνα με πληροφορίες- σε κατασκευή περιμετρικά που θα «πατήσει» στο νάιλον, με ειδική απορροή για τα νερά της βροχής. Αυτό, όπως και η αποφόρτιση της θόλου από το βάρος του χώματος, επείγει.
Οσοι εργάζονται στον λόφο Καστά στην Αμφίπολη κάνουν λόγο για «ανασκαφή βαρέος τύπου», που δεν έχει -όπως λένε- σχέση με τις μέχρι τώρα εμπειρίες των αρχαιολόγων. Σχεδόν 22 μ. μέσα στη γη, δημιουργεί σε όλους τους επιστήμονες νέα τεχνογνωσία. «Δεν υπάρχει ανάλογη εμπειρία», λένε χαρακτηριστικά στην «Κ».
Πιεστικός ο διεθνής Τύπος
Στο μεταξύ, ο διεθνής Τύπος γίνεται όλο και πιο πιεστικός προς την Αρχαιολογική Υπηρεσία για λεπτομέρειες και νέα στοιχεία. Με απόφαση του υπουργού Πολιτισμού Κώστα Τασούλα συγκροτήθηκε επιτροπή αποτελούμενη από την Αννα Παναγιωταρέα (καθηγήτρια Δημοσιογραφίας στο ΑΠΘ) ως συντονίστρια, τον Βασίλη Νταβώνη (συνεργάτη στο πολιτικό γραφείο του υπουργού Πολιτισμού) και τον Λεωνίδα Μακρή (δημοσιογράφο), με σκοπό να συνδράμει στο έργο του ΥΠΠΟΑ επί θεμάτων προβολής και επικοινωνιακής διαχείρισης της ασκούμενης πολιτιστικής πολιτικής. Η επιτροπή θα λειτουργεί αμισθί.
kathimerini.gr
Νέα Ευρήματα: Πληθαίνουν τα αινίγματα της Αμφίπολης
Σεπτέμβριος 12, 2014Πού βρίσκεται ο ενδιάμεσος τοίχος, ανάμεσα στον πρώτο και το δεύτερο θάλαμο του τάφου, εφόσον οι αρχαιολόγοι φαίνονται να κινούνται ελεύθερα στο διάστημα ανάμεσα και πίσω από τις δύο Καρυάτιδες;
Σε μαγικό ταξίδι στα έγκατα ενός σπουδαίου μακεδονικού ταφικού μνημείου εξελίσσεται η ανασκαφή στον τύμβο Καστά της Αμφίπολης. Κάθε σπουδαία αποκάλυψη, που γίνεται πλέον σε καθημερινή συχνότητα, οδηγεί σε νέες απορίες, ενισχύοντας αντί να λύνει το μυστήριο του τάφου.
Εχθές το κυνήγι του κρυμμένου αρχαιολογικού θησαυρού συνεχίστηκε με την σχεδόν πλήρη ανάδυση των Καρυάτιδων μέσα από το αμμώδες χώμα στο οποίο παρέμεναν πνιγμένες επί περίπου δυόμιση χιλιετίες. Η χάρη, η κομψότητα αλλά και η πλαστική αίσθηση του μέτρου με τις οποίες σμιλεύτηκαν έγιναν πλέον ορατές και φωτογραφήθηκαν για πρώτη φορά.
Εξίσου σημαντικό είναι όμως ότι, καθώς ανευρέθηκαν σπασμένα κομμάτια τους, οι μορφές τους αποκαθίστανται με την επανασυγκόλληση των θραυσμάτων. Στην επόμενη φωτογραφία τους, οι Καρυάτιδες πιθανότατα θα είναι ακόμη πιο γοητευτικές από ό,τι είχαν αρχικώς εμφανιστεί.
Και μολονότι δεν θα μπορούσαν να συναγωνιστούν σε καλλιτεχνική λεπτομέρεια εκείνες του αθηναϊκού Ερεχθείου, οι Κόρες της Αμφίπολης διεκδικούν άνετα μια θέση στο πάνθεον των πλέον σημαντικών αρχαιοελληνικών Καρυάτιδων. Σε αυτό συνηγορεί όχι μόνο η τεχνοτροπία σύμφωνα με την οποία δημιουργήθηκαν, αλλά και ο ασυνήθιστος ρόλος τους ως φρουρών σε είσοδο τάφου.
Παρόλ' αυτά, το πληροφοριακό υλικό που δίνεται στη δημοσιότητα από το υπουργείο Πολιτισμού, εκτός από τον θαυμασμό, το δέος και τη συγκίνηση που προκαλεί στο παγκόσμιο, πλέον, κοινό, κεντρίζει ακόμη περισσότερο την περιέργεια. Διότι, όπως διακρίνεται στις τελευταίες φωτογραφίες, ο διαφραγματικός τοίχος στον οποίον υποτίθεται πως δεσπόζουν οι Καρυάτιδες, μάλλον λάμπει δια της απουσίας του.
Πού βρίσκεται ο ενδιάμεσος τοίχος, ανάμεσα στον πρώτο και το δεύτερο θάλαμο του τάφου, εφόσον οι αρχαιολόγοι φαίνονται να κινούνται ελεύθερα στο διάστημα ανάμεσα και πίσω από τις δύο Καρυάτιδες; Το δελτίο τύπου του ΥΠΠΟ αναφέρει απλώς ότι «προχώρησαν οι εργασίες απομάκρυνσης των αμμωδών χωμάτων στον χώρο, μπροστά και πίσω από τον διαφραγματικό τοίχο με τις Καρυάτιδες». Και είναι τέτοιες οι γωνίες λήψης των φωτογραφιών, ώστε είναι σχεδόν αδύνατο να σχηματίσει κάποιος ολοκληρωμένη εικόνα του χώρου ή συγκεκριμένα της μορφής που έχει ο διαφραγματικός τοίχος των Καρυάτιδων.
Όπως και να 'χει, είναι σαφές ότι η ανασκαφή έχει προχωρήσει σημαντικά, έχοντας περάσει μέσα από την πύλη που φύλασσαν οι Καρυάτιδες με τα πλαγίως εκτεταμένα χέρια τους, τα οποία, όπως σημειώνεται στο ενημερωτικό κείμενο του ΥΠΠΟ μάλλον δεν στήριζαν την οροφή. Σύμφωνα με τοπικά ΜΜΕ από την περιοχή πλησίον της ανασκαφής, πίσω από τις Κόρες βρίσκεται ένας ακόμη μεγαλύτερος, ως προς το ύψος του, θάλαμος, καθώς έχουν αποκαλυφθεί σκαλοπάτια.
Το εάν όντως αυτά υπάρχουν, πού οδηγούν και τι μπορεί να συμβολίζουν, συνιστούν όλα λόγους για τους οποίους η αγωνία γύρω από το μυστήριο που περιβάλλει τον τύμβο Καστά εξακολουθεί να εντείνεται -και μάλιστα καλπάζοντας.
Εχθές το κυνήγι του κρυμμένου αρχαιολογικού θησαυρού συνεχίστηκε με την σχεδόν πλήρη ανάδυση των Καρυάτιδων μέσα από το αμμώδες χώμα στο οποίο παρέμεναν πνιγμένες επί περίπου δυόμιση χιλιετίες. Η χάρη, η κομψότητα αλλά και η πλαστική αίσθηση του μέτρου με τις οποίες σμιλεύτηκαν έγιναν πλέον ορατές και φωτογραφήθηκαν για πρώτη φορά.
Εξίσου σημαντικό είναι όμως ότι, καθώς ανευρέθηκαν σπασμένα κομμάτια τους, οι μορφές τους αποκαθίστανται με την επανασυγκόλληση των θραυσμάτων. Στην επόμενη φωτογραφία τους, οι Καρυάτιδες πιθανότατα θα είναι ακόμη πιο γοητευτικές από ό,τι είχαν αρχικώς εμφανιστεί.
Και μολονότι δεν θα μπορούσαν να συναγωνιστούν σε καλλιτεχνική λεπτομέρεια εκείνες του αθηναϊκού Ερεχθείου, οι Κόρες της Αμφίπολης διεκδικούν άνετα μια θέση στο πάνθεον των πλέον σημαντικών αρχαιοελληνικών Καρυάτιδων. Σε αυτό συνηγορεί όχι μόνο η τεχνοτροπία σύμφωνα με την οποία δημιουργήθηκαν, αλλά και ο ασυνήθιστος ρόλος τους ως φρουρών σε είσοδο τάφου.
Παρόλ' αυτά, το πληροφοριακό υλικό που δίνεται στη δημοσιότητα από το υπουργείο Πολιτισμού, εκτός από τον θαυμασμό, το δέος και τη συγκίνηση που προκαλεί στο παγκόσμιο, πλέον, κοινό, κεντρίζει ακόμη περισσότερο την περιέργεια. Διότι, όπως διακρίνεται στις τελευταίες φωτογραφίες, ο διαφραγματικός τοίχος στον οποίον υποτίθεται πως δεσπόζουν οι Καρυάτιδες, μάλλον λάμπει δια της απουσίας του.
Πού βρίσκεται ο ενδιάμεσος τοίχος, ανάμεσα στον πρώτο και το δεύτερο θάλαμο του τάφου, εφόσον οι αρχαιολόγοι φαίνονται να κινούνται ελεύθερα στο διάστημα ανάμεσα και πίσω από τις δύο Καρυάτιδες; Το δελτίο τύπου του ΥΠΠΟ αναφέρει απλώς ότι «προχώρησαν οι εργασίες απομάκρυνσης των αμμωδών χωμάτων στον χώρο, μπροστά και πίσω από τον διαφραγματικό τοίχο με τις Καρυάτιδες». Και είναι τέτοιες οι γωνίες λήψης των φωτογραφιών, ώστε είναι σχεδόν αδύνατο να σχηματίσει κάποιος ολοκληρωμένη εικόνα του χώρου ή συγκεκριμένα της μορφής που έχει ο διαφραγματικός τοίχος των Καρυάτιδων.
Όπως και να 'χει, είναι σαφές ότι η ανασκαφή έχει προχωρήσει σημαντικά, έχοντας περάσει μέσα από την πύλη που φύλασσαν οι Καρυάτιδες με τα πλαγίως εκτεταμένα χέρια τους, τα οποία, όπως σημειώνεται στο ενημερωτικό κείμενο του ΥΠΠΟ μάλλον δεν στήριζαν την οροφή. Σύμφωνα με τοπικά ΜΜΕ από την περιοχή πλησίον της ανασκαφής, πίσω από τις Κόρες βρίσκεται ένας ακόμη μεγαλύτερος, ως προς το ύψος του, θάλαμος, καθώς έχουν αποκαλυφθεί σκαλοπάτια.
Το εάν όντως αυτά υπάρχουν, πού οδηγούν και τι μπορεί να συμβολίζουν, συνιστούν όλα λόγους για τους οποίους η αγωνία γύρω από το μυστήριο που περιβάλλει τον τύμβο Καστά εξακολουθεί να εντείνεται -και μάλιστα καλπάζοντας.
protothema.gr
Ο Αλέξανδρος, η Ολυμπιάδα, η Ρωξάνη και οι άλλοι "υποψήφιοι" του τάφου της Αμφίπολης
Σεπτέμβριος 11, 2014Ποιοι είναι οι πιθανοί "κάτοικοι" του τύμβου του Καστά. Διαβάστε αναλυτικά τα στοιχήματα για τον τάφο
Οσο οι σκαπανείς της κ. Κατερίνας Περιστέρη προχωρούν προς τα ενδότερα του τύμβου του Καστά, η αγωνία και η παραφιλολογία για τον «ένοικο» του νεκρικού θαλάμου κορυφώνονται. Ειδικοί και «ειδικοί» στα τηλεοπτικά παράθυρα, τα social media, όπου άρχισαν να πέφτουν βροχή τα στοιχήματα, στα καφενεία ή και στα κομμωτήρια αποφαίνονται για την ταυτότητα του εν τάφω κοιμωμένου και καθώς η «μεγάλη ώρα πλησιάζει», όπως πάμε θα πλουτίσουν «μπούκηδες» και χαρτορίχτρες.
Όπως γράφει η "Καθημερινή", οι πάντες θέλουν «Αλέξανδρο», δι’ ευχών, από άμβωνος, και του Αγίου Ανθίμου του Θεσσαλονίκης, για να τελειώνουμε με την υπόθεση της ελληνικότητας της Μακεδονίας και να καθαρίσουμε μια και καλή με τους «Σκοπιανούς».
Επειδή όμως τα ιστορικά στοιχεία δεν βγαίνουν, από τους πλέον ευφάνταστους επιστρατεύεται η θεωρία της ηρωικής Ελληνίδας Μακεδόνισσας μάνας, της Ολυμπιάδας εν προκειμένω, που μετέφερε κρυφίως την ταριχευμένη σορό ή την τέφρα του ένδοξου γιου της και την ενταφίασε στην Αμφίπολη, απ’ όπου εξόρμησε για τις Ινδίες. Χωρίς τον μύθο του Αλεξάνδρου, ο τύμβος του Καστά όσο και αν αναδύεται μεγαλοπρεπής, δεν επρόκειτο να κάνει τον γύρο του πλανήτη και να προκαλέσει τέτοιο ενδιαφέρον παγκοσμίως. Ο Μακεδόνας στρατηλάτης έχει θαυμαστές στις πέντε ηπείρους και πουλάει ως ήρωας του Χόλιγουντ ακόμα πιο πολύ και ως εκ τούτου δεν θα μπορούσε να μην φιλοξενηθεί μεταξύ των πρώτων ειδήσεων στα διεθνή ραδιοτηλεοπτικά και έντυπα ΜΜΕ.
Αν όμως δεν είναι θαμμένος στην Αμφίπολη ο Αλέξανδρος, ποιος μπορεί να είναι;
Η μάνα του, η Ολυμπιάδα, απαντούν όσοι θεωρούν αδιανόητο ότι μπορεί να κείται ενθάδε ένας μη γαλαζοαίματος. Μα η Ολυμπιάδα συνελήφθη από τον Κάσσανδρο μετά τη συντριβή της στην μάχη της Πύδνας, διαπομπεύθηκε και στο τέλος σφαγιάσθηκε ή λιθοβολήθηκε. Είναι δυνατόν να ετάφη με τέτοιες τιμές; ενίστανται οι προστρέχοντες στην ιστορία.
Ο μακαρίτης ο Λαζαρίδης, που ανάλωσε τη ζωή του σκυμμένος πάνω από το χώμα του Καστά, πίστευε ότι μέσα είναι η σύζυγος του Αλεξάνδρου, Ρωξάνη και ο γιος τους, λένε κάποιοι που ισχυρίζονται ότι τον είχαν ακούσει να το εκμυστηρεύεται. Αλλά η θέση της Ρωξάνης και του γιου της δεν δικαιολογούσαν τέτοια ταφικά μεγαλεία, σπεύδουν να υποστηρίξουν, άλλοι που θεωρούν εαυτούς επαΐοντες.
Υπομονή, έχουμε και συνέχεια: Μόνο ο Κάσσανδρος, ο ισχυρός άντρας της Μακεδονίας μετά τον Αλέξανδρο θα μπορούσε να τύχει τέτοιων τιμών, μεταδίδουν οι διαφωνούντες με τους παραπάνω. Πιθανό να είναι και ο Νέαρχος, ο περίφημος ναύαρχος του Μεγάλου Αλέξανδρου, που καταγόταν από την Αμφίπολη, υποθέτουν κάποιοι με λιγότερο χαμηλές προσδοκίες, αν και δεν απαντούν στην παρατήρηση ότι η μεγαλοπρέπεια του τύμβου δεν δικαιολογεί τη «φιλοξενία» στρατηγού.
Οσο για τους αρχαιοκάπηλους της Αμφίπολης, τους αυτοαποκαλούμενους «πραγματικούς αρχαιολόγους», αυτοί έχουν αποφανθεί ήδη: Αλέξανδρος!
Αφού εξαντλήθηκαν όλες οι πιθανότητες για Μακεδόνες αξιωματούχους, στο «μενού» της δημόσιας συζήτησης μπήκε και ολίγη από Αθήνα. Ετσι θέση στον τάφο διεκδικεί τις τελευταίες μέρες ο ιδρυτής της Αμφίπολης, ως αποικίας των Αθηναίων, στρατηγός Αγνων και κύριος οίδε ποιος έχει αύριο σειρά...
Α, να μην παραλείψουμε και τον Βρετανό αιγυπτιολόγο Αντριου Τσανγκ, που φέρεται δηλώσας ότι «η Ολυμπιάδα είναι η επικρατέστερη “ένοικος” του Τάφου της Αμφίπολης, με τη Ρωξάνη να έρχεται δεύτερη, χωρίς να αποκλείεται να είναι θαμμένες τελικά και οι δύο μαζί». Αν προσέθετε και τον Αλέξανδρο, θα είχαμε περισσότερες...
Ολη η Ελλάδα τούτη την εποχή «αρχαιολογεί». Οι πάντες έχουν και να εκφέρουν άποψη για τον «Λάζαρο» της Αμφίπολης και αναμένουν με κομμένη την ανάσα τη στιγμή που η κ. Περιστέρη θα αναφωνήσει το «δεύρο έξω». Κάποιοι ανυπόμονοι ή έμπλεοι πατριωτικής υπερηφάνειας, σπεύδουν από τώρα στην Αμφίπολη να απολαύσουν λίγη από τη «μακεδονική αύρα», την αναδυόμενη από το χώμα που ανασύρουν οι δύο εκσκαφείς και οι περίπου σαράντα εργάτες.
Απ’ αυτή την ανασκαφή, δεν θα μπορούσε να απουσιάσει και ο... Κωνσταντίνος Μητσοτάκης. Με τη μορφή ανέκδοτου στα καφενεία, ευτυχώς: Ρώτησαν, λέει, τον Μητσοτάκη, τι γνωρίζει για τον τύμβο του Καστά. «Δεν θυμάμαι καλά, ήμουν μικρός όταν τον κατασκεύαζαν…».
Και για να μην ξεχνιόμαστε: από αγωνία δεν έχουμε καταληφθεί μόνο εμείς για το τι περιέχει ο τύμβος, αλλά και οι φίλοι μας στα Σκόπια, όπου -άλλοι αυτοίψάχνουν πυρετωδώς τον τάφο του Μεγάλου Αλεξάνδρου με οδηγό τον αστερισμό της Κασσιόπης... Ούτε εκεί όμως λείπουν τα ανέκδοτα: Θεσσαλονικιός φίλος τηλεφώνησε σε φίλο του στα Σκόπια και εκείνος τον ρώτησε πώς πάει η ανασκαφή στην Αμφίπολη, για να λάβει την απάντηση ότι βρέθηκαν σφίγγες και Καρυάτιδες. «Ωχ, τώρα ο Γκρουέφσκι θα ξοδέψει ένα κάρο λεφτά για να χτίσει παρόμοιες στην πλατεία» σχολίασε.
Διάψευση από το υπουργείο Πολιτισμού
Εως την Τρίτη είχαμε τις ενημερωτικές ανακοινώσεις του υπουργείου Πολιτισμού για τις εξελίξεις στον λόφο Καστά. Χθες το μεσημέρι, ο υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Κώστας Τασούλας ερωτηθείς για τις φήμες που κυκλοφορούσαν από το πρωί για ευρήματα στην ανασκαφή της Αμφίπολης, υποχρεώθηκε στην πρώτη δήλωση διάψευσης σε σχέση με το τρέχον αρχαιολογικό «θρίλερ»: «Το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού και μόνον ενημερώνει τακτικά για την πορεία των ανασκαφικών εργασιών στον λόφο Καστά από την ΚΗ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων. Εγκαιρα και υπεύθυνα πληροφορούμε για κάθε εύρημα που βρίσκεται και για την κατάστασή του. Αντιλαμβάνεσθε συνεπώς ότι ενημερώνουμε για ό,τι βρίσκουμε. Δεν γίνεται να ενημερώνουμε και για ό,τι δεν βρίσκουμε!».
Πηγή: Καθημερινή
Ολα όσα αποκαλύπτει η σεισμική τομογραφία του τάφου της Αμφίπολης
Σεπτέμβριος 09, 2014Μια δεκαετία πριν, η αρχαιολόγος Χάιδω Κουκούλη, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Πατρών και την επιστημονική ομάδα του Λάζαρου Πολυμενάκο δουλεύοντας με τη μέθοδο της σεισμικής τομογραφίας επιχείρησαν να καταγράψουν ότι υπάρχει μέσα στον τύμβο Καστά στην Αμφίπολη.
Οπως αναφέρεται στην μελέτη η μέθοδος της ακτινωτής τομογραφίας με την χρήση των σεισμικών, εφαρμόστηκε, την οποία δημοσιεύει το xronometro.com «Σε τεχνητό λόφο (πιθανό τύμβο) στη θέση Καστά Μεσολακκιάς Σερρών στην περιοχή της Αρχαίας Αμφίπολης έγινε διερεύνηση για τη λιθολογική δομή και τον εντοπισμό αρχαιολογικών δομών στο εσωτερικό του λόφου.
Το περιβάλλον εφαρμογής αποτελείται από πιθανά κατάλοιπα κλασσικών ή ελληνιστικών κατασκευών σε μέτρια έως ασθενώς συνεκτικό εδαφικό υλικό μέγιστου πάχους 15m. Το γεωλογικό υπόβαθρο είναι στιφρή άργιλος και βρίσκεται σε μέσο βάθος 5.0 m. Η τοποθεσία βρίσκεται σε κοιλάδα, με μικρή μορφολογική κλίση. Ερευνήθηκε έκταση κυκλικής διατομής με ακτίνα 90 m και πάχος 6-8 m».
Στη σεισμική τομογραφία φαίνεται καθαρά το πού βρίσκεται το ταφικό μνημείο και ποιες είναι οι διαστάσεις του. Σύμφωνα με αυτή, το ταφικό οικοδόμημα έχει κατεύθυνση νοτιοδυτική – προς την αρχαία Αμφίπολη – και οι διαστάσεις του οικοδομήματος σύμφωνα με τα αποτελέσματα των μετρήσεων είναι 20 μέτρα μήκος, 5 μέτρα πλάτος, 5 μέτρα ύψος και περιλαμβάνει μια ράμπα – από την ανασκαφή αποδείχθηκε ότι είναι σκαλάκια – και ένα ταφικό μνημείο. Η επιφάνεια που καλύπτει φθάνει τα 100 τ.μ. και το ύψος του τα 5 μέτρα, το οποίο είναι μέσα σε ένα τύμβο, ενώ ο μαρμάρινος περίβολος έχει μήκους 497 μέτρα.
Ροή Ειδήσεων
Ελλάδα
Δωδεκάνησα
Οικονομία
RSS