Φωτογραφίες από ταξίδια σε φεστιβάλ «έκαψαν» δανειολήπτη που επιχειρούσε να ενταχθεί στον νόμο για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, αφού το Μονομελές Πρωτοδικείο Πειραιά δέχτηκε τα έγγραφα αυτά ως αποδεικτικά μέσα.
Μάλιστα, η δικαστής ήταν «καταπέλτης» εις βάρος του δανειολήπτη κάνοντας λόγο στη 1015/2023 απόφασή της για «ανειλικρινή οφειλέτη στο κρίσιμο ζήτημα των εισοδημάτων του», που κατά συνέπεια «δεν κρίνεται άξιος να τύχει της ευνοϊκής μεταχείρισης του ν. 3869/2010». Ο δανειολήπτης είχε αρχικά προσφύγει στο Ειρηνοδικείο, το οποίο απέρριψε την αίτησή του ως αόριστη, ενώ στη συνέχεια έκανε έφεση και η υπόθεση συζητήθηκε στο Μονομελές Πρωτοδικείο.
Η πρωτοδίκης με την απόφασή της απέρριψε την αρχική αίτηση, αποδεχόμενη ως αποδεικτικά μέσα τα στοιχεία από το facebook του οφειλέτη, που προσκόμισε ο δικηγόρος της τράπεζας, από τα οποία αποδείχθηκε πως ο αιτών προέβη δολίως σε ανειλικρινή δήλωση ως προς τα εισοδήματά του. Αρχικά, στη δικαστική απόφαση ξεκαθαρίζεται πως ιδιωτικά έγγραφα, όπως φωτογραφίες ή κινηματογραφικές αναπαραστάσεις, φωνοληψίες και κάθε άλλη μηχανική απεικόνιση, που προσκομίζονται ως αποδεικτικά μέσα σε πολιτική δίκη και αφορούν σε ιδιωτική επαφή και συνομιλία εν αγνοία και χωρίς τη συναίνεση ενός εκ των συμμετεχόντων, καθίστανται απαράδεκτα αποδεικτικά μέσα.
«Τέτοια απαγορευμένα αποδεικτικά μέσα, τα οποία δεν λαμβάνονται υπ’ όψιν στα πλαίσια της δίκης, αποτελούν και οι εκτυπώσεις που αποτυπώνουν αναρτήσεις στις οποίες προέβη κάποιος χρήστης στο “προφίλ” του στο μέσο κοινωνικής δικτύωσης “facebook”, ώστε να είναι ορατές μόνο από τους “φίλους” του στο συγκεκριμένο μέσο κοινωνικής δικτύωσης», σημειώνει η δικαστής.
Ομως, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά, «όσο η ιδιωτική ζωή είναι απόρρητη, είναι άξια προστασίας, όμως, όταν πλέον έχει ευρέως δημοσιοποιηθεί, παύει να είναι άξια προστασίας από τον εν λόγω νόμο, ήτοι, όταν τέτοια προσωπικά δεδομένα του ατόμου είναι γνωστά σε έναν σχετικά μεγάλο αριθμό προσώπων ή μπορούν να γίνουν από αυτούς εύκολα αντιληπτά και θεωρούνται εξακριβωμένα, τότε δεν προσβάλλεται το δικαίωμα για πληροφορική αυτοδιάθεση και στην ιδιωτική ζωή». Μάλιστα, υπογραμμίζεται πως στην περίπτωση του facebook ο χρήστης έχει τη δυνατότητα να προβεί σε ρυθμίσεις ιδιωτικότητας στο «προφίλ» του, εάν επιθυμεί να περιορίσει τον κύκλο των προσώπων που έχουν πρόσβαση σε αυτό, στις φωτογραφίες του και γενικότερα στις αναρτήσεις του.
«Ακόμη όμως έχει τη δυνατότητα να καταστήσει δημόσια και ελεύθερα προσβάσιμα σε όλους (ακόμη και σε χρήστες του Διαδικτύου που δεν έχουν λογαριασμό στο facebook) τα στοιχεία αυτά, με την καταχώρισή τους στον εν λόγω ιστότοπο χωρίς ρυθμίσεις ασφαλείας. Ετσι, πληροφορίες που αναρτώνται από το υποκείμενο των δεδομένων σε δημόσια πρόσβαση στο Διαδίκτυο δεν συνιστούν προσωπικό δεδομένο και δεν εμπίπτουν στις προστατευτικές διατάξεις του ν. 2472/1997», αναφέρεται στο σκεπτικό της απόφασης.
Στην προκειμένη περίπτωση, σύμφωνα με τις φωτογραφίες του facebook του δανειολήπτη, τις οποίες προσκόμισε η τράπεζα, αποδείχθηκε ότι: «Στα πλαίσια αυτών των εργασιών του πραγματοποίησε και ταξίδια στο εξωτερικό. Ο ισχυρισμός του αιτούντος ότι τα τελευταία αυτά ταξίδια πραγματοποιήθηκαν με δωρεές από φίλους του προκειμένου να βγάζει φωτογραφίες στα αντίστοιχα φεστιβάλ δεν κρίνεται πειστικός. Ο αιτών εργάζεται επιπλέον και στο φαρμακείο που διατηρεί η μητέρα του», εξηγεί η πρωτοδίκης και συνεχίζει: «Καθίσταται σαφές ότι ο αιτών παρέλειψε να αναφέρει στην αίτησή του αφανή εισοδήματα από άδηλη εργασιακή του απασχόληση, γεγονός που συνεπάγεται πως η περιουσιακή του κατάσταση είναι διαφορετική από αυτήν που παρουσιάζει στην κρινόμενη αίτηση και έφεσή του και άρα έχει προβεί σε ανειλικρινή δήλωση, η δε αποσιώπηση της ύπαρξης κι άλλων πηγών εισοδημάτων έγινε δολίως και έχει ιδιαίτερη σημασία για την εκτίμηση της πραγματικής οικονομικής του κατάστασης, αφού είναι πρόσφορη να ζημιώσει την ικανοποίηση των πιστωτριών του, καθώς εμφανίζει τις οικονομικές του δυνάμεις ασθενέστερες των πραγματικών».
Δεν είναι η πρώτη φορά που αναγορεύεται σε αποδεικτικό μέσο το facebook, με τα δικαστήρια να σταθμίζουν κατά πόσο οι αναρτήσεις που κάνουν οι χρήστες τους υπέχουν ακόμη και λόγο εξαίρεσής τους από τις ευνοϊκές ρυθμίσεις για τους δανειολήπτες και την υπαγωγή τους στον νόμο Κατσέλη.
Πλέον τα social media έχουν καταστεί αποδεικτικό μέσο για δεκάδες δίκες τόσο σε υποθέσεις δανειοληπτών όσο και διατροφής τέκνων. Ενδεικτικό παράδειγμα υπήρξε η απόφαση ασφαλιστικών μέτρων του Μονομελούς Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης (16791/2009) που απαγόρευσε προσωρινά σε «ανήλικα παιδιά να διανυκτερεύουν στην κατοικία του πατέρα τους, διότι αυτός, φερόμενος τουλάχιστον απερίσκεπτα και ενόσω διαρκούσε η έγγαμη συμβίωση των διαδίκων, ανήρτησε στο Διαδίκτυο και συγκεκριμένα στην ιστοσελίδα facebook προσωπικό βίντεο που γύρισε ο ίδιος, που δείχνει την ηλικίας 9 ετών κόρη τους σε άσεμνες στάσεις».
Αντίστοιχα, σε απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου της Αθήνας (11183/2012) αναφέρεται ότι, παρά τους ισχυρισμούς του συζύγου για διακοπή της έγγαμης συμβίωσης λόγω κακής διαχείρισης των οικονομικών εκ μέρους της συζύγου του, κατά τον δικαστή η διακοπή της έγγαμης συμβίωσης πιθανολογήθηκε ότι «οφείλεται στη σύναψη εξωσυζυγικής σχέσης εκ μέρους του συζύγου με τρίτο άτομο, τούτο πιθανολογείται από το γεγονός ότι ο καθ’ ου σε ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης “facebook” αναφέρει ότι ευρίσκεται σε σχέση τη 18.12.2011, με το σχόλιο “Η KALYTERH MERA STH ΖΟΗ ΜΟΥ”».