Η τάση ήταν σαφής. Πλέον είναι γεγονός: Η Ισπανία πήρε τη θέση της Ιταλίας ως κύριος δέκτης των προσφυγικών ροών. Η λαϊκιστική κυβέρνηση στη Ρώμη δεν σκοπεύει να αποκλίνει από την αντιμεταναστευτική της γραμμή

Για πρώτη φορά η λεγόμενη δυτική μεσογειακή διαδρομή μέσω Ισπανίας κατέγραψε μεγαλύτερο αριθμό προσφύγων και μεταναστών που προσπαθούν να εισέλθουν στην ΕΕ σε σχέση με τις δυο άλλες κύριες οδούς. Αντίθετα, ο αριθμός των νεοεισερχομένων μέσω της μέχρι πρότινος προτιμώμενης κεντρικής μεσογειακής οδού προς την Ιταλία σημειώνει αισθητή κάμψη σε ό,τι αφορά τον όγκο των προσφυγικών ροών. Τη συγκεκριμένη εξέλιξη καταδεικνύουν τα νεότερα στοιχεία που παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Φύλαξης Συνόρων Frontex.

Μέχρι τα μέσα Ιουλίου είχαν φθάσει στην Ισπανία -σύμφωνα με στοιχεία του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης (IOM)- περί τους 18.000 άνδρες γυναίκες και παιδιά. Επιπλέον 3.000 μετανάστες αποπειράθηκαν να εισέλθουν στην Ισπανία μέσω των ισπανικών θυλάκων Μελίγια και Θέουτα στη βόρεια Αφρική, επισήμανε ο ΙΟΜ. Η αύξηση των μεταναστευτικών ροών προς την Ισπανία είναι έντονη. Ο επικεφαλής της Frontex Φαμπρίς Λεζερί απευθύνει εδώ και μήνες προειδοποιήσεις ότι ο διάδρομος που οδηγεί στην ΕΕ μέσω Ισπανίας ενδέχεται να γίνει η βασική οδός για τους πρόσφυγες.

Καταλύτης εξελίξεων η νέα ιταλική κυβέρνηση

Η συγκεκριμένη εξέλιξη συμπίπτει με την άνοδο στην εξουσία της συγκυβέρνησης λαϊκιστών και ακροδεξιών στην Ιταλία μόλις τον προηγούμενο Ιούνιο. Η νέα ιταλική κυβέρνηση ακολουθεί εξαιρετικά σκληρή γραμμή στο μεταναστευτικό. Κατά την άποψη του ιταλού υπουργού Εσωτερικών Ματέο Σαλβίνι, ο μόνος τρόπος να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά η προσφυγική κρίση είναι να επαναπροωθούνται προς τη Λιβύη όλοι οι διασωθέντες στην ανοιχτή θάλασσα. Ο ακροδεξιός πολιτικός ζήτησε πρόσφατα να χαρακτηριστεί η βορειοαφρικανική χώρα «ασφαλές λιμάνι».

Στην Ιταλία έφθασαν φέτος 80% λιγότεροι πρόσφυγες σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του περσινού έτους, δείχνουν στοιχεία του ΙΟΜ. Οι αρμόδιες αρχές έχουν καταμετρήσει συγκεκριμένα 17.800 αφίξεις. Η δραστική αυτή μείωση εξηγείται και από το γεγονός ότι η Λιβύη, με την υποστήριξη της Ιταλίας, μεταφέρει πίσω στο έδαφός της όσους πρόσφυγες εντοπίζει στα εθνικά της ύδατα με προορισμό την ΕΕ.

Ανοδική τάση και πάλι στην Ελλάδα

Η ισπανική ανθρωπιστική οργάνωση Proactiva Open Arms επέρριψε την Τρίτη στην Λιβυκή Ακτοφυλακή ότι εγκατέλειψε σκόπιμα ανθρώπους η ζωή των οποίων βρισκόταν σε κίνδυνο. Τις προηγούμενες ημέρες είχαν εντοπιστεί δύο πτώματα στη θάλασσα. Η Λιβυκή Ακτοφυλακή αρνείται τις κατηγορίες, με τον ιταλό υπουργό Εσωτερικών να επιρρίπτει στις οργανώσεις διάσωσης μεταναστών ψεύδη και χυδαιότητες. «Η μείωση των αναχωρήσεων και των αφίξεων (σ.σ. μεταναστών) σημαίνουν λιγότερους νεκρούς. (…) Θα παραμείνω σκληρός», τονίζει ο Ματέο Σαλβίνι.

Τα στοιχεία του ΙΟΜ καταγράφουν επίσης αύξηση των αφίξεων στην Ελλάδα, με τον αριθμό τους να φτάνει φέτος τις 14.700. Συνολικά μέχρι τα μέσα Ιουλίου είχαν φτάσει στην Ευρώπη μέσω της Μεσογείου σχεδόν 51.000 άνθρωποι. Το 2017 ήταν 110.000, το 2016 μάλιστα 241.000. Ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης εκτιμά ότι ο αριθμός όσων έχασαν τη ζωή τους στην προσπάθειά τους να διασχίσουν τη θάλασσα αγγίζει φέτος ήδη τα 1.500 άτομα.

Πηγή: dw.com

Η ιταλική κυβέρνηση έκανε γνωστό ότι το πλοιάριο πρέπει να κατευθυνθεί στην Μάλτα, η οποία σήμερα το πρωί φέρεται να είχε δηλώσει πρόθυμη να το δεχθεί.

Σύμφωνα με νεότερες πληροφορίες, όμως, το σκάφος, την ώρα αυτή, κατευθύνεται προς το ιταλικό νησί της Λαμπεντούζα.

"Ας ξεχάσουν ότι μπορεί να έρθουν στην Ιταλία, δώσαμε ήδη την συμβολή μας, πρέπει να πάνε στην Μάλτα", τόνισε ο Ιταλός υπουργός Εσωτερικών Ματτέο Σαβίνι.

Και ο υπουργός Υποδομών Ντανίλο Τονινέλι, συμπλήρωσε ότι, ενδεχομένως, η ιταλική ακτοφυλακή μπορεί μόνο να βοηθήσει τις αρχές της Μάλτας με στόχο το αίσιο τέλος της διάσωσης.

dikaiologitika.gr/

Η μεταστροφή της Μέρκελ από την πολιτική των ανοιχτών θυρών σε μια πολιτική που μετατρέπει σε φρούριο την Ευρώπη και βέβαια τη Γερμανία και η απόφασή της συνάψει διμερείς συμφωνίες επαναπροώθησης προκειμένου να διασώσει τον κυβερνητικό συνασπισμό στη Γερμανία κινδυνεύουν να πυροδοτήσουν ντόμινο εξελίξεων από γειτονικά κράτη όπως η Αυστρία.

Μετά από ένα θρίλερ εκβιαστικών διαπραγματεύσεων το CDU και το CSU φαίνεται ότι κατέληξαν σε μια συμφωνία με πολλές ασάφειες. «Διαδικασίες μεταφοράς» αντί για κλειστά κέντρα ασύλου, επιτάχυνση των διαδικασιών εξέτασης αιτήσεων ασύλου και επαναπροώθηση των προσφύγων που έχουν υποβάλει αίτηση σε άλλη χώρα-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι τα βασικά σημεία της συμφωνίας των τριών κυβερνητικών εταίρων.

Την ίδια στιγμή, η πίεση των υπερσυντηρητικών λαϊκιστών και ηγετών που τάσσονται αναφανδόν κατά της μετανάστευσης οδήγησε την ΕΕ στην τελευταία σύνοδο Κορυφής σε μια συμφωνία που ουσιαστικά στέλνει το μήνυμα ότι η Ευρώπη δεν θέλει μετανάστες και πρόσφυγες. “Πηγαίνετε πίσω και να μείνετε στις χώρες σας - αυτό ήταν το μήνυμα που περνούσε ανάμεσα στις γραμμές και πίσω από το γραφειοκρατικό ύφος της ανακοίνωσης” αναφέρει χαρακτηριστικά το Politico.

Μόλις τρία χρόνια πριν, η Άνγκελα Μέρκελ άνοιγε τα σύνορα της Γερμανίας στα κύματα των προσφύγων και των μεταναστών, κυρίως Σύριων που προσπαθούσαν να ξεφύγουν από τον πόλεμο, καθιερώνοντας το σύνθημα “Μπορούμε να τα καταφέρουμε”. Παρά το γεγονός ότι οι ροές έχουν μειωθεί κατά 95% από το 2015, το μήνυμα που δείχνει να εκπέμπει σήμερα η Ευρώπη είναι τελείως διαφορετικό. Το στοιχείο όμως αυτό αναδεικνύει με γλαφυρό τρόπο τις πολιτικές ανακατάξεις που έχουν συντελεστεί τόσο στο επίπεδο των ηγεσιών των κρατών της ΕΕ και των εσωτερικών πολιτικών συσχετισμών της κάθε χώρας όσο και στο επίπεδο των συμμαχίων στο συγκεκριμένο ζήτημα.

Επιχειρώντας μια χαρτογράφηση των τελευταίων, θα μπορούσε να υποστηρίξει κανείς ότι αυτή τη στιγμή, σε σχέση με το προσφυγικό-μεταναστευτικό, η ΕΕ είναι διαιρεμένη σε τέσσερις επιμέρους ομάδες.

1) Η ομάδα των σκληρών και η Αυστρία
Την πιο σκληρή στάση τηρούν από την αρχή της κρίσης του 2015 οι λεγόμενες χώρες του Βίζεγκραντ (Πολωνία, Ουγγαρία, Τσεχία και Σλοβακία). Οι συγκεκριμένες χώρες απέρριψαν εξαρχής και ουσιαστικά κατάφεραν να ακυρώσουν την βασική πρόταση για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης στο αρχικό και πιο κρίσιμο στάδιό της, την υποχρεωτική ποσόστωση στην ανακατανομή των προσφύγων. Στην ομάδα αυτή οφείλεται, μεταξύ άλλων παραγόντων, και η αδυναμία της ΕΕ να αρθρώσει έναν συνεκτικό και αποτελεσματικό λόγο στο συγκεκριμένο θέμα, στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής. Με την ομάδα των σκληρών του Βίζεγκραντ φαίνεται να φλερτάρει την τελευταία περίοδο και η Αυστρία του Σεμπάστιαν Κουρτς, η οποία σημειωτέον από την 1η Ιουλίου έχει αναλάβει και την προεδρία της ΕΕ. Χαρακτηριστική των προθέσεων της Βιέννης ήταν πάντως η δήλωση της κυβερνητικής ηγεσίας, σύμφωνα με την οποία εάν τελικώς η Γερμανία προχωρήσει στη δημιουργία κέντρων τράνζιτ τότε «η ομοσπονδιακή κυβέρνηση είναι έτοιμη να λάβει ειδικά μέτρα για να προστατεύσει τα νότια σύνορά της».

2) Η Ιταλία
Στην ομάδα των σκληρών ανήκει πλεόν και η Ιταλία, η οποία απειλώντας με βέτο την πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής κατάφερε να επιβάλει αρκετές από τις θέσεις της στο κείμενο συμπερασμάτων. Μία από αυτές αφορά τη δημιουργία περιφερειακών κέντρων αποβίβασης στις χώρες της Βόρειας Αφρικής. Επρόκειτο για ένα βασικό αίτημα της Ιταλίας, η οποία επιθυμεί να μεταφέρει το βάρος και την ευθύνη για τις διασώσεις στη Μεσόγειο στην ακτοφυλακή της Λιβύης, μια κίνηση που πολύ αβέβαια αποτελέσματα. Αξίζει να σημειωθεί ότι η σκλήρυνση της ιταλικής στάσης, λόγω της νέας κυβέρνησης και της ακραίας ρητορικής του επικεφαλής της Λέγκας και υπουργού Εσωτερικών Ματέο Σαλβίνι, καθώς και τα νέα μέτρα που έχει λάβει η ιταλική κυβέρνηση είναι πιθανόν να οδηγήσουν τους διακινητές να αναλαμβάνουν μεγαλύτερα ρίσκα στη Μεσόγειο κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε περισσότερους θανάτους προσφύγων στην προσπάθειά τους να περάσουν στην Ευρώπη. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, οι θάνατοι προσφύγων και μεταναστών στη θάλασσα της Μεσογείου ξεπερνούν τους 1.000.

3) Η συμμαχία (;) Γερμανίας-Γαλλίας
Κατά τη διάρκεια της περίφημης συνάντησης της Άνγκελα Μέρκελ και του Εμανουέλ Μακρόν στο Βερολίνο, η γερμανίδα καγκελάριος, πιεζόμενη ακόμη τότε από τον κυβερνητικό βαυαρό εταίρο, δέχθηκε να ανοίξει ορισμένα από τα ζητήματα που έθετε ο γάλλος πρόεδρος αναφορικά με την ανάγκη μεταρρύθμισης των δομών της ευρωζώνης, προκειμένου να κερδίσει τη στήριξή του στην ανάγκη μιας κοινής απάντησης στο μεταναστευτικό. «Να ενισχύσουμε τη στελέχωση της Frontex.

Ο στόχος μας παραμένει μια Ευρωπαϊκή απάντηση πάνω στο μεταναστευτικό ζήτημα», είχε δηλώσει τότε χαρακτηριστικά η κ. Μέρκελ. Η απάντηση αυτή ήταν -όπως αποδείχθηκε από το ίδιο το κείμενο της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ που ακολούθησε- ανεπαρκής, προκαλώντας μια σειρά ενεργειών από μέρους της καγκελαρίου που οδήγησαν στη σημερινή κατάσταση. Εκείνο που θα πρέπει όμως να τονιστεί είναι ότι η Γαλλία εμφανίστηκε αρνητική ακόμη και στη δημιουργία ενός ελεγχόμενου κέντρου σε γαλλικό έδαφος στο οποίο θα γινόταν διαχωρισμός παράτυπων μεταναστών από εκείνους που δικαιούνται διεθνούς προστασίας. Η δημιουργία τέτοιων κέντρων προβλέπεται από την απόφαση της Συνόδου της ΕΕ, αλλά σε εθελοντική βάση.

4) Οι υπόλοιπες χώρες του Νότου: Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία
Παρεμφερή στάση, χωρίς ωστόσο να μπορεί κανείς να μιλήσει για μέτωπο ή για οργανωμένη ομάδα, τηρούν οι άλλες τρεις χώρες του Νότου πλην της Ιταλίας, καθώς εμφανίζονται υπέρ ευρωπαϊκών λύσεων στο προσφυγικό. Σημειώνεται ότι η Ισπανία και η Ελλάδα συμφώνησαν με την Γερμανία διμερώς να αποδεχθούν επαναπροωθήσεις από το γερμανικό έδαφος.

Όπως σημειώνεται στο κείμενο της συμφωνίας, «η Ελλάδα και η Ισπανία είναι έτοιμες να επαναδεχτούν τους αιτούντες άσυλο που θα εντοπιστούν στο μέλλον στα σύνορα της Γερμανίας με την Αυστρία από τις γερμανικές αρχές και η είσοδός τους έχει καταγραφεί από το σύστημα Eurodac (σ.σ. ευρωπαϊκό σύστημα παραβολής των δακτυλικών αποτυπωμάτων των αιτούντων άσυλο) στις προαναφερόμενες χώρες», ενώ «η Γερμανία θα δεχτεί σταδιακά και θα ολοκληρώσει την επανένωση των οικογενειών από την Ελλάδα και την Ισπανία, στοχεύοντας να διασφαλίσει την ενότητα των οικογενειών».

Φωτογραφία: Reuters

thetoc.gr