Νίκος Μυλωνάς: Δήμος Κω - για την κοινωνική ανάπτυξη ‘’δεῖ δὲ χρημάτων’’ και χρήματα υπάρχουν! να τα ζητήσουμε από τα υπερκέρδη των υπερεθνικών τουριστικών ομίλων που αποκομίζουν από το νησί μας!
Για μερικούς πολίτες η αλλαγή προσώπων στην δημοτική διαχείριση είναι αρκετή. Όμως η αλλαγή προσώπων δεν σημαίνει νέα πολιτική και στην δημοτική διαχείριση. Η κριτική αποτίμηση των περιόδων που πέρασαν είναι πρωταρχική κάθε νέας πολιτικής πρότασης.
α. Η σύγχρονη πολιτική ζωή στην Κω ξεκινά το 1974 και συμπίπτει με την είσοδο του νησιού στην τουριστική αγορά. Η περίοδος 1975-1989 γίνεται το πέρασμα από την αγροτική Κω στην τουριστική Κω. Με την ισχυρή κρατική παρέμβαση, μέσω του αναπτυξιακού νόμου χρηματοδοτείται η τουριστική ανάπτυξη σε μικρής δυναμικότητας ξενοδοχεία. Με την συνδρομή της τραπεζικής πίστης δημιουργούνται πλήθος ενοικιαζόμενων δωματίων, χωρίς οργανωτική και επιχειρηματική βάση και χωρίς αυτοδιοικήθηκες υποδομές. Ανάπτυξη χωρίς σχέδιο με όλα τα αρνητικά χαρακτηριστικά της πρωτογενούς συγκέντρωσης κεφαλαίων: προχειρότητα, βιασύνη, υπερεκμετάλλευση.
Η επόμενη περίοδος 1987-1995 χαρακτηρίζεται από τις χρηματοδοτήσεις των μεσογειακών προγραμμάτων που προωθούν την είσοδο στην τοπική τουριστική αγορά του οργανωμένου κεφαλαίου και μεγάλων εταιρειών. Ξεκινά ο γιγαντισμός με ξενοδοχεία πάνω από 300 κλίνες υψηλών κατηγοριών. Μαζί προχωρεί η κατασκευή κρατικών υποδομών (επέκταση αεροδιαδρόμου, βιολογικός Κω, νέες λιμενικές εγκαταστάσεις κλπ).
Η περίοδος 1995-2002 ήταν περίοδος σχετικής τουριστικής ανάπτυξης, με κύριο περιεχόμενο τις επεκτάσεις υφιστάμενων μονάδων η ιδιοκτησία των οποίων κυρίως είναι Κωοι επιχειρηματίες.
β. Αυτή την 25-ετία στο νησί μας συντελείται ένας μεγάλος κοινωνικός μετασχηματισμός. Αποκρυσταλλώνονται νέες κοινωνικές σχέσεις, μορφοποιούνται οι κοινωνικές τάξεις και αλλάζουν τα πολιτισμικά χαρακτηριστικά και τα κοινωνικά πρότυπα. Το κράτος καθορίζει τους ρυθμούς και στο περιεχόμενο της τοπικής ανάπτυξης ενισχύοντας τον ιδιωτικό τομέα, την στιγμή που υποχρηματοδοτεί υγεία, παιδεία, ποιότητας ζωής, κοινωνικές υποδομές. Το κράτος μπαλώνει τις καταστάσεις και σπρώχνει τον Δήμο και τις 5 κοινότητες να αναπληρώσουν τον ρόλο του όπως-όπως! Ο Δήμος Κω με τον κ. Καΐσερλη αναδεικνύεται με την ισχυρή κυβερνητική συνδρομή σε πρωτοπόρο παράγοντα της κρατικής υποκατάστασης μέσω ‘’μιας δοτής’’ εξουσιοδότησης υλοποίησης κρατικών υποδομών! Οι ξενοδόχοι, οι μεγαλέμποροι και οι μεγαλοϊδιοκτήτες ζητούν δρόμους, δίκτυα υποδομών, σχέδια πόλης για τις επενδύσεις τους! Ζητούν τυφλά μάτια στις χρεώσεις των δημοτικών υποδομών, λυμάτων και σκουπιδιών! Ζητούν την ανεξέλικτη εκμετάλλευση των φυσικών πόρων αυξάνοντας την κερδοφορία τους! Οι μικρο-μεσαίοι βολεύονται με τις καταλήψεις δημοτικών και κοινοχρήστων χωρών και τις εξατομικευμένες εξυπηρετήσεις. Η εργατική τάξη ψάχνει το βόλεμα στις κρατικές, δημοτικές και κοινοτικές θέσεις εργασίας με την κατάλληλη διαμεσολάβηση. Είναι η χρυσή εποχή του ‘’καΐσερλισμού-πασοκισμού’’ και ‘’το ανώτατο στάδιο των πελατειακών σχέσεων’’! Η πολιτική αυτής της μακράς περιόδου δημιούργησε τοπικό κοινωνικό και πολιτικό καθεστώς. Συγκροτήθηκε ισχυρότατη κοινωνική συμμαχία που ηγεμονεύονταν από το ΠΑΣΟΚ. Οι παράγοντες του ήλεγχαν την τοπική αυτοδιοίκηση της Κω και δημιούργησαν πάγιας μορφής εκπροσωπήσεις και εκλογικούς μηχανισμούς. Τα διαχειριστικά χαρακτηριστικά της 25-ετίας ήταν: Υποκοστολόγηση δημοτικών υπηρεσιών. Υποκοστολόγηση δημοτικών υποδομών. Πελατειακές σχέσεις, κομματισμός και παραγοντισμός. Αδιαφορία για το περιβάλλον, τους φυσικούς πόρους και το πολιτιστικό απόθεμα της τοπικής κοινωνίας .
γ. Η είσοδος στον ΟΝΕ 2002 και το ευρώ συνιστούν παράγοντες μιας νέας κατάστασης για τον Δήμο και το νησί μας. Η περίοδος 2002-2008 ήταν εποχή ευκαιριών λόγω του εύκολου δανεισμού. Αυτό πυροδότησε μια πρωτόγνωρη οικοδομική ανάπτυξη σε νέα ξενοδοχεία 5* και σε κατοικίες υψηλών προδιαγραφών. Είναι η περίοδος του γιγαντισμού των τουριστικών επιχειρήσεων και της παρουσίας υπερκαταστημάτων που κατακτούν την τοπική λιανική αγορά. Η Κως κυριαρχείται από μεγάλους πρωτόγνωρους οικονομικούς μηχανισμούς. Ζει την περίοδο της ενσωμάτωσης της στην παγκοσμιοποίηση. Οι Τράπεζες και οι tour operators είναι τα αφεντικά στην Κω. Τα πράγματα ξεφεύγουν από την τοπική κοινωνία. Η ιδιαιτερότητα της εποχής δεν έγινε αντιληπτή γιατί το τοπικό πολιτικό προσωπικό! Ζούσε σε συνθήκες της αδιαμφισβήτητης βασιλείας του! Κλονίζονταν μόνο από εσωτερικούς διχασμούς ! Γι αυτό ο Δήμος δεν ακλούθησε το άλμα που έγινε στον ιδιωτικό τομέα και δεν εκμεταλλεύτηκε τα πλεονεκτήματα της περιόδου. Αντί να προωθηθεί ένα δημοτικό αναπτυξιακό σχέδιο που να αμβλύνει τα πασιφανή οικονομικά και περιβαλλοντικά προβλήματα του μοντέλου ανάπτυξης (αξιοποίηση χρηματοδοτήσεων για περιβαλλοντικές υποδομές, εκμετάλλευση της ευνοϊκής νομοθεσίας, του χωροταξικού σχεδιασμού και των πολεοδομικών, ) σπρώχνοντας τον Δήμο μπροστά, περιέπεσε στην στασιμότητα της σιγουριάς του παρελθόντος με τον κρατισμό, τον παραγοντισμό, και τις πελατειακές πρακτικές. Αποτέλεσμα η συνεχώς φθίνουσα κατάσταση.
δ. Η χρονιά ορόσημο είναι το 2008. Η οικονομική κρίση επιβάλλει διοικητική τροποποίηση και η Κως γίνεται ένας Δήμος! Από τότε το κράτος μειώνει σταδιακά τις κρατικές επιχορηγήσεις και αποσύρεται από τις δημοτικές υποθέσεις! Οι πολιτικές της εσωτερικής υποτίμησης της εργασίας, ιδιωτικοποίησης των δημόσιων υποδομών, εκκαθάρισης των υπερχρεωμένων επιχειρήσεων, η πώληση των ελληνικών τραπεζών σε διεθνή ‘’κεφάλαια-founds’’, η εξαγορά ή η ανάληψη της διαχείρισης ξενοδοχειακών μονάδων από μεγάλες αλυσίδες διαχείρισης και η άμεση εμπλοκή των μεγάλων tour operators στην χρηματοδότηση νέων ξενοδοχειακών μονάδων είναι η νέα πραγματικότητα! Η έκρηξη της τουριστικής ανάπτυξης συνοδεύεται με αλλαγές στην ιδιοκτησία των τοπικών επιχειρήσεων! Νέα περίοδος, νέα προβλήματα και απαίτηση για ένα νέο επίπεδο οργάνωσης και παραγωγής Δημοτικών Υπηρεσιών! Ενώ την περίοδο 2010-2018 συντελέστηκε μια τεράστια κοινωνική και οικονομική αλλαγή σε βάρος των λαϊκών τάξεων και του περιβάλλοντος και υπέρ των ισχυρών η δημοτική διαχειριστική πολιτική δεν άλλαξε! Η συνήθειας και ο συντηρητισμός εξαφάνισαν από το προσκήνιο τα εκσυγχρονιστικά δημοτικά αιτήματα για τις υπηρεσίες και τις υποδομές, για το περιβάλλον, τους φυσικούς πόρους και το πολιτιστικό απόθεμα! Σιωπή για τα μεγάλα προβλήματα και προσαρμογή στην αγορά! Η δημοτική πολιτική υποχωρεί σε βαθύτερα επίπεδα αδυναμίας και αναξιοπιστίας με αποτέλεσμα υποβάθμιση της δημόσιας ζωής στο νησί μας και την πολιτική κρίση αντιπροσώπευσης. Η διέξοδος δεν είναι εύκολη, αλλά είναι αναγκαία.
ε. Η δυσκολία και της επομένης διαχειριστικής περιόδου είναι προφανής. Η απουσία του κράτους και τα σημερινά πτωχά οικονομικά των δήμων σε συνδυασμό με τα οξυμμένα κοινωνικά και δημοτικά ζητήματα επιβάλλουν αλλαγές στην τοπική διαχείριση. Επιβάλλουν την δημοτική και την κοινωνική αυτενέργεια. ‘’δεῖ δὲ χρημάτων, καὶ ἄνευ τούτων οὐδὲν ἔστι γενέσθαι τῶν δεόντων (Το χρήμα είναι αναγκαίο, χωρίς αυτό τίποτε δε γίνεται από όσα πρέπει) Δημοσθένης Ολυνθιακός/Α . Χάθηκε πολύτιμος χρόνος. Είναι δύσκολο αλλά όχι αδύνατο να επιβάλεις τοπικό τουριστικό τέλος όταν έχεις απέναντι σου οικονομικούς παράγοντες του μεγέθους της ΤUI που ελέγχει το 35% της εισερχόμενης τουριστικής κίνησης, και της FRAPORT που συνεργάζεται με την ΤUI και ελέγχει το δίκτυο μεταφορών στο νησί μας! Η δημοτική αρχή που θα εκλεγεί πρέπει να ανακτήσει κατά αρχάς το τουριστικό τέλος του 2,5% όπως ήταν πριν το 2009! Πρέπει να ανακτήσει τα 4 εκ του δημοτικού φόρου! Αυτό θα σημάνει αύξηση των ίδιων εσόδων του Δημου μας κατά 6 εκ ευρώ ετησίως και είναι αυτά που θα χρηματοδοτήσουν τον εκσυγχρονισμό και την ανανέωση! Δεν είναι επαναστατικά αιτήματα! Ίσχυαν μέχρι το 2009! Έχουμε ευθύνες γι αυτές τις απώλειες δημοτικών εσόδων. Δεν δικαιολογείται σήμερα ο Δήμος μας να συνεχίζει την πολιτική του χθές βάζοντας πάνω από τις τοπικές ανάγκες την απρόσκοπτη κερδοφορία υπερεθνικών κολοσσών και πολυεθνικών επιχειρήσεων! Δεν είναι πολιτικές του σήμερα αυτά που γίνονταν στην περίοδο της αρχικής ανάπτυξης! Στον ολοκληρωμένο καπιταλισμό που ζούμε και στις εκμεταλλευτικές για την τοπική φύση και εργασία συνθήκες η τοπική πολιτική πρέπει να κάνει άλματα! Είναι μονόδρομος!
---Αν υπάρξει δημοτική κίνηση που θα θέσει αυτά τα ζητήματα έχουμε καθήκον να σταθούμε δίπλα της.
Ν. Μυλωνάς