Η μεγάλη χιονόπτωση και τα τεράστια προβλήματα που προκάλεσε στην πρωτεύουσα ανέδειξαν με τον πιο δυσάρεστο τρόπο δυσλειτουργίες και χρόνιες αδυναμίες της Πολιτικής Προστασίας που παραμένουν άλυτες.

Η πραγματικότητα είναι πως το σχέδιο αναδιάρθρωσης της Πολιτικής Προστασίας ήταν έτοιμο και πριν από τη χιονοκαταιγίδα, αλλά πλέον, με την κυβέρνηση να έχει νικηθεί τρεις φορές από τα καιρικά φαινόμενα –«Μήδεια», πυρκαγιές Αυγούστου και «Ελπίς»–, είναι επιτακτική ανάγκη η άμεση υλοποίησή του. Το προανήγγειλε άλλωστε και ο πρωθυπουργός στο τελευταίο υπουργικό συμβούλιο, μιλώντας για ενίσχυση της Πολιτικής Προστασίας.

Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», η βασικότερη τομή που πρόκειται να γίνει είναι η νέα φιλοσοφία λειτουργίας του Εθνικού Συντονιστικού Κέντρου Επιχειρήσεων και Διαχείρισης Κρίσεων (ΕΣΚΕΔΙΚ) με βασικό σκοπό να δημιουργηθεί ένα κεντρικό συντονιστικό κέντρο για τη διαχείριση κάθε κινδύνου, καταστροφής ή έκτακτης ανάγκης. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω διαλειτουργικότητας και διασύνδεσης, δηλαδή με την «ενοποίηση» των επιμέρους συντονιστικών κέντρων που διαθέτουν οι λοιποί φορείς (ΕΛ.ΑΣ., ΔΕΔΔΗΕ, παραχωρησιούχοι διαχείρισης οδικού δικτύου) και τη διεύρυνση των συμμετεχόντων με εκπροσώπους του ΕΚΑΒ, του ΥΕΘΑ, της Περιφέρειας αλλά και των δήμων που εμπλέκονται στην αντιμετώπιση του όποιου φαινομένου, κάτι που δεν έγινε σωστά στην τελευταία κακοκαιρία, με τα γνωστά αποτελέσματα.

Η βασική φιλοσοφία είναι να υπάρχει σε πραγματικό χρόνο διαμοιρασμός των πληροφοριών, ώστε η Πολιτική Προστασία, κεντρικά, αφενός να έχει διαρκώς πλήρη εικόνα τής οποιασδήποτε εξελισσόμενης κατάστασης, αφετέρου να μπορεί να συντονίζει αποτελεσματικά τις ενέργειες των λοιπών φορέων.

Ο τελικός στόχος είναι το ΕΣΚΕΔΙΚ να λειτουργεί στη βάση τεσσάρων επιπέδων: Το υψηλότερο επίπεδο θα είναι οι αρμόδιοι υπουργοί και, εάν χρειαστεί, και ο ίδιος ο πρωθυπουργός.

Το δεύτερο επίπεδο είναι αμιγώς επιστημονικό. Ειδικοί επιστήμονες θα κάνουν την αξιολόγηση των δεδομένων και θα επεξεργάζονται όλα τα σενάρια, ώστε οι επιχειρησιακοί παράγοντες να λαμβάνουν έγκυρα στοιχεία για τη λήψη των σχετικών αποφάσεων. Ηδη ο υπουργός Χρήστος Στυλιανίδης έχει έρθει σε επικοινωνία με το Παν/μιο Αθηνών, το Πολυτεχνείο, τον «Δημόκριτο», το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο και το Αστεροσκοπείο προς αυτή την κατεύθυνση.

Το τρίτο επίπεδο θα είναι αμιγώς επιχειρησιακό. Ενα war room. Εκεί, σε ένα «δωμάτιο», θα βρίσκονται εκπρόσωποι από όλους τους φορείς που εμπλέκονται στη διαχείριση μιας κρίσης και θα ακολουθούνται συγκεκριμένες διαδικασίες βάσει πρωτοκόλλων, ώστε όλοι οι φορείς να ξέρουν ότι σε περίπτωση, λ.χ., σεισμού, σφοδρής καταιγίδας, χιονόπτωσης κ.λπ. στο ΕΣΚΕΔΙΚ θα βρίσκονται συγκεκριμένα πρόσωπα με συγκεκριμένες αρμοδιότητες.

Το τέταρτο επίπεδο είναι το Συντονιστικό Κέντρο της Πυροσβεστικής, που είναι ο κατεξοχήν επιχειρησιακός βραχίονας της Πολιτικής Προστασίας. Αυτή τη στιγμή, από τα τέσσερα επίπεδα λειτουργεί πλήρως μόνο το τελευταίο.

Κατά τη διάρκεια της κακοκαιρίας «Ελπίς» υπήρχαν σύνδεσμοι από την Τροχαία, το ΕΚΑΒ και τον ΔΕΔΔΗΕ στο ΕΣΚΕΔΙΚ, αλλά ο ρόλος τους, όπως αποδείχθηκε, πρέπει να αναβαθμιστεί με σταθερή παρουσία όχι χαμηλόβαθμων αλλά πιο υψηλόβαθμων στελεχών.

Προσλήψεις
Για να μπορέσει να λειτουργήσει το νέο ΕΣΚΕΔΙΚ σε αυτό το πρότυπο απαιτούνται περίπου 500 άτομα προσωπικό. Αυτή τη στιγμή η Πολιτική Προστασία διαθέτει 38 άτομα μόνιμο πολιτικό προσωπικό. Οι προσλήψεις είναι θέμα του υπουργείου Εσωτερικών.

Επίσης, ένα πρόβλημα είναι ότι η Πολιτική Προστασία δεν έχει καμία ελεγκτική αρμοδιότητα επί των φορέων με τους οποίους συνεργάζεται, παρά μόνο συντονιστικό ρόλο, κάτι που σίγουρα χρειάζεται αναδιάρθρωση.

Ο ρόλος του «ΑΙΓΙΣ»
Ολα τα παραπάνω σχεδιάζεται να γίνουν υπό την ομπρέλα του Εθνικού Προγράμματος Πολιτικής Προστασίας «ΑΙΓΙΣ», με προϋπολογισμό 1,7 δισ. ευρώ (Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων: 595 εκατ. ευρώ, Ταμείο Ανάκαμψης: 408 εκατ., ΕΣΠΑ 2021-2027: 714 εκατ.), για την ολική αναβάθμιση του μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας στη χώρα μας. Μέσα από το συγκεκριμένο πρόγραμμα δρομολογείται ακόμα: α) η ενίσχυση του μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας με σύγχρονα μέσα και ευφυή συστήματα πρόληψης για επεξεργασία και παρακολούθηση κρίσιμων δεδομένων, β) ο έγκαιρος και αξιόπιστος συντονισμός για αποτελεσματική διαχείριση κινδύνων/καταστροφών με νέα εναέρια κέντρα διοίκησης και συντονισμού, κινητά κέντρα επιχειρήσεων και σύγχρονα συστήματα επικοινωνιών, γ) η ενίσχυση στον τομέα της δασοπυρόσβεσης όσο και σε κάθε καταστροφή με προμήθεια νέων εναέριων μέσων, υπερσύγχρονων οχημάτων, πλωτών μέσων διάσωσης.

Επίσης, συστήνεται Εθνική Σχολή Διαχείρισης Κρίσεων και Αντιμετώπισης Κινδύνων, που περιλαμβάνει την Ακαδημία Πολιτικής Προστασίας (με εκπαιδευτικά προγράμματα για εθελοντές, στελέχη της Δημόσιας Διοίκησης και των ΟΤΑ Α΄ και Β΄ βαθμού, αλλά και πολίτες), την Πυροσβεστική Ακαδημία (σε Κηφισιά και Πτολεμαΐδα), καθώς και πρότυπο Κέντρο Ειδικών Εκπαιδεύσεων (εκπαίδευση διασώσεων τροχαίων, πυροσβεστικού λαβυρίνθου, αντλήσεων κ.λπ.). Τέλος, βρίσκεται σε πορεία υλοποίησης η κατασκευή 13 Περιφερειακών Επιχειρησιακών Κέντρων Πολιτικής Προστασίας (ΠΕΚΕΠΠ), τα οποία πραγματοποιούνται μέσω ΣΔΙΤ.

Πηγή kathimerini.gr

Σταύρος Παπαντωνίου