Ο ΣΥΡΙΖΑ, με πρόθεση ψήφου στο 21% και όριο εκλογικής επιρροής στο 28%, βρίσκεται πολύ πιο κοντά «στο ταβάνι του» απ’ ό,τι η Νέα Δημοκρατία
Καλωσορίζοντας σε λίγες μέρες το εκλογικό 2019, πριν συμπληρωθεί μήνας θα συναντήσουμε δύο επετείους. Στις 25 Ιανουαρίου ολοκληρώνεται πλήρης τετραετής κύκλος της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛ., ενώ δύο εβδομάδες νωρίτερα συμπληρώνονται τρία χρόνια από την ανάδειξη του Κυριάκου Μητσοτάκη στην ηγεσία της Ν.Δ.

Μία επιλογή με χαρακτηριστικά «ανατροπής» που έγινε τότε στην εσωκομματική εκλογή της Ν.Δ., μεταβάλλοντας καθοριστικά και τις διαθέσεις του εκλογικού σώματος, όπως φάνηκε στις δημοσκοπήσεις της εποχής.

Ξαφνικά δηλαδή, η Ν.Δ. εμφανίστηκε να ανατρέπει τη διαφορά 7,5 μονάδων της ήττας των τελευταίων εκλογών του Σεπτεμβρίου 2015 και να είναι επιπλέον τρεις μονάδες μπροστά στην πρόθεση ψήφου, σύμφωνα με το μέσο όρο των πέντε ερευνών που δημοσιεύθηκαν τότε: Metron Analysis (δειγματοληψία 11-13/1), Alco (12-15/1), Pulse (18-19/1), K-Research (18-21/1) και MRB (που διεξήγαγε εκτάκτως τη συνδρομητική έρευνα «Τάσεις» στη περίοδο 4-11/2). Επισημαίνεται ότι ο μέσος όρος των διαθέσιμων δημοσκοπήσεων είναι πάντα ένας πολύ καλός οδηγός όταν θέλουμε να συγκρίνουμε με μία άλλη χρονική στιγμή. Με αυτή τη λογική, αναζητήσαμε τα ευρήματα των ίδιων πέντε εταιριών στην πιο πρόσφατη περίοδο που καλύπτει το διάστημα Νοεμβρίου-Δεκεμβρίου 2018. Είναι η έρευνα των Metron Analysis (δειγματοληψία 19-21/11), MRB (28/11-6/12), K-Research (4-6/12), Alco (5-10/12) και Pulse (16-18/12).

Το αποτέλεσμα είναι ότι μετά από σχεδόν τρία χρόνια, η Ν.Δ. εμφανίζεται αυξημένη κατά 4 ακόμα μονάδες (28,1% από 24,1%), ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ μένει στάσιμος στο ίδιο ακριβώς ποσοστό (20,9%).

Από την ίδια σύγκριση προκύπτει επίσης άνοδος κατά 1,6% του ΚΙΝ.ΑΛ. (τότε ΔΗ.ΣΥ.), χωρίς να σημειώνεται πάντως μείωση των τριών κομμάτων που ακολουθούν τα δύο προπορευόμενα, με αποτέλεσμα να συμπεραίνει κανείς μία κινητικότητα προς τα πάνω. Οι βασικές απώλειες δηλαδή εντοπίζονται στο χώρο των τεσσάρων κομμάτων που στις αρχές του 2016 δεν ήταν μακριά από το ποσοστό εισόδου στη Βουλή (Ε.Κ., ΑΝ.ΕΛ., Ποτάμι και ΛΑ.Ε. είχαν πάνω από 2%) ενώ σήμερα βρίσκονται όλα πολύ πιο μακριά από το στόχο.

Πατήστε πάνω στην εικόνα για μεγέθυνση
Εντυπωσιακή είναι, τέλος, η μείωση κατά 5,2% των απαντήσεων αποχής, οι οποίες, μαζί με τη μικρή μείωση κατά 0,6% και των αναποφάσιστων, συμβάλλουν σε μία συνολική συγκριτική εικόνα που μας δείχνει ότι, μετά από τρία χρόνια, σχεδόν 1 στους 10 ψηφοφόρους (9,3%) έχει μεταβάλει τη δηλούμενη εκλογική του συμπεριφορά. Μία μεταβολή που, όπως είδαμε, έχει κύριο χαρακτηριστικό τη μείωση των αδιευκρίνιστων απαντήσεων που συνδυάζεται κατά βάση με άνοδο της Ν.Δ.

Παράλληλα, οι απαντήσεις επιλογής καταλληλότερου πρωθυπουργού αποτυπώνουν ένα ακόμα πιο σαφές συμπέρασμα υπεροχής της Ν.Δ., αφού οι δύο αρχηγοί από μία κατάσταση περίπου ισοπαλίας στις αρχές του 2016 βρίσκονται σήμερα σε απόσταση 9 μονάδων, λόγω της αύξησης των απαντήσεων υπέρ του Κυρ. Μητσοτάκη κατά 6,1% και της μείωσης του Αλ. Τσίπρα κατά 2,6%. Σημειώνεται ότι τα ποσοστά αυτά προκύπτουν και πάλι από το μέσο όρο των διαθέσιμων στοιχείων στις 4 από τις 5 προηγούμενες εταιρίες (η Alco δεν έχει δημοσιεύσει τέτοια στοιχεία). Αντίστοιχα, στον κρίσιμο δείκτη της λεγόμενης «ικανότητας διακυβέρνησης» (ποιο από τα δύο κόμματα μπορεί να αντιμετωπίσει καλύτερα τα προβλήματα του τόπου), που δημοσιεύει η MRB, η υπεροχή της Ν.Δ. αγγίζει σήμερα τις 11 μονάδες (32,7%-21,8%), ενώ και ο πολύ κρίσιμος δείκτης της «επιθυμίας νίκης» (ποιο κόμμα θα θέλατε να κερδίσει έστω και με μία ψήφο διαφορά) αποτυπώνει μία σαφή υπεροχή της Ν.Δ. της τάξης των 10 μονάδων (36,3%-26,1%).

Εννοείται ότι ο τελευταίος δείκτης δεν πρέπει να συγχέεται με την «παράσταση νίκης» (στην οποία η υπεροχή Ν.Δ. είναι απόλυτη). Αντιπροσωπεύει την «επιθυμία», ανεξάρτητα από την «εκτίμηση» του τι θα συμβεί. Γι’ αυτό και αποτελεί μία σημαντική ποσοτική ένδειξη με ποιοτικό χαρακτήρα, ιδίως όταν συνδυάζεται και με την αντίθετη καταγραφή: «ποιο κόμμα θα σας ενοχλούσε εάν κερδίσει», η οποία αποκαλύπτει εντυπωσιακή άνοδο των απαντήσεων εις βάρος του ΣΥΡΙΖΑ κατά 12 μονάδες μετά την παρέλευση της τριετίας.

Εκτός όλων των άλλων δηλαδή, αποκαλύπτεται και ένα ογκούμενο κύμα δυσαρέσκειας κατά του ΣΥΡΙΖΑ που φαίνεται να περιορίζει σημαντικά τις ελπίδες του για καλύτερες ενδεχομένως αποτυπώσεις των δημοσκοπήσεων στο μέλλον, σε αντίθεση με τη Ν.Δ. που διαθέτει έναν εξαιρετικά μικρό «δείκτη ενόχλησης» αν κερδίσει τις εκλογές (περίπου 28%). Στο ποσοστό αυτό μετριέται άλλωστε και η δυνητική εκλογική επιρροή (θα μπορούσα να ψηφίσω) του ΣΥΡΙΖΑ στις έρευνες της Metron Analysis, με το αντίστοιχο ποσοστό της Ν.Δ. να φτάνει 20 μονάδες παραπάνω, στο 48%. Προκύπτει επομένως, ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, με πρόθεση ψήφου στο 21% και όριο εκλογικής επιρροής στο 28%, βρίσκεται πολύ πιο κοντά «στο ταβάνι» απ’ ό,τι η Ν.Δ., που θεωρητικά έχει μεγαλύτερα περιθώρια (πρόθεση ψήφου 28% και όριο εκλογικής επιρροής 48%).

Με αυτά τα δεδομένα, αλλά και με δεδομένο επίσης, όπως είδαμε στην πρόθεση ψήφου, ότι η αδιευκρίνιστη στάση (αναποφάσιστοι, απαντήσεις αποχής κ.λπ.) μειώνεται σημαντικά χωρίς να κερδίζει ο ΣΥΡΙΖΑ, καταλαβαίνουμε ότι η περιρρέουσα εντύπωση περί «των περιθωρίων που έχει ο ΣΥΡΙΖΑ να ανακάμψει» μοιάζει, τουλάχιστον με τα σημερινά δεδομένα, απολύτως απατηλή. Η συνοπτική παρουσίαση που είδαμε μας δείχνει μάλλον ένα σαφές κλίμα πολιτικής ανατροπής.

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής