Εναλλακτικές λύσεις που σχεδιάζουν να επιβάλλον ο ένας στον άλλον ετοιμάζουν Ε.Ε. (και ειδικότερα ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας) και το ΔΝΤ σε ό,τι αφορά τη μέθοδο της ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους.

Κοινός παρανομαστής και των δύο δανειστών είναι ότι η Ελλάδα θα πρέπει να εφαρμόσει συντεταγμένα και χωρίς καθυστερήσεις ένα βασικό πακέτο μεταρρυθμίσεων ώστε η οικονομία να επανέλθει σε μια τροχιά βιώσιμης ανάπτυξης.

Σχετικά πρόσφατα Ε.Ε. και ΔΝΤ φαίνεται ότι συμφώνησαν και για το γεγονός ότι το χρέος της Ελλάδας που αναμένεται να αγγίξει σύμφωνα με την Κομισιόν ή και να ξεπεράσει σύμφωνα με το ΔΝΤ το 200% του ΑΕΠ χρειάζεται οπωσδήποτε ελάφρυνση για να είναι μακροχρόνια βιώσιμο.

Οι Ευρωπαίοι δανειστές μετά τη γενικόλογη και ασαφή διατύπωση της υπόσχεσης για κάποια διευθέτηση του χρέους «αν χρειαστεί» επιμένουν τώρα ότι αν η χώρα καταφέρει να περιορίσει το ετήσιο κόστος για τα τοκοχρεολύσια τότε το χρέος είναι βιώσιμο. Με βάση τις λήξεις του χρέους το πρόβλημα εξυπηρέτησης γίνεται ορατό από το 2022 όταν οι δανειακές υποχρεώσεις φτάνουν τα 33,84 δισ. ευρώ, το 2023 τα 28,75 δισ. ευρώ και το 2025 τα 24,52 δισ. ευρώ. Το… δυνητικό της παρέμβασης των Ευρωπαίων δανειστών οφείλεται στον ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας για την επόμενη δεκαετία. Αν δηλαδή ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας είναι 3% του ΑΕΠ σε μέσα ετήσια επίπεδα τότε το πρόβλημα ξεπερνιέται χωρίς παρεμβάσεις αφού το μέσο κόστος εξυπηρέτησης δεν ξεπερνά το 15% του ΑΕΠ. Συνεπώς δεν χρειάζεται να γίνει τίποτα παραπάνω

Το ΔΝΤ, από την άλλη, έχοντας μεγαλύτερη εμπειρία για το θέμα βλέπει ότι με ένα υπόλοιπο χρέους πάνω από 170% του ΑΕΠ για πολλά χρόνια, η Ελλάδα θα είναι ευάλωτη σε οποιαδήποτε οικονομική κρίση, ειδικά αν έχει επανέλθει σε δανεισμό από τις αγορές. Θα αντιμετωπίσει σοβαρό επιτοκιακό κίνδυνο και το χρέος θα συνεχίσει να αυξάνεται. Πιέζει λοιπόν για πιο γενναίες παρεμβάσεις από τους Ευρωπαίους ώστε να υπάρχει μια ουσιαστική απομείωση του χρέους, ακόμη και αν χρειαστεί και ένα μικρό κούρεμα του υπολοίπου. Από την άλλη μεριά βέβαια δεν μπορεί να πιέσει περισσότερο από το σημείο να αρνηθεί να συμμετέχει ως χρηματοδότης στο 3ο ελληνικό πρόγραμμα.
Εναλλακτικές λύσεις

Παράλληλα προσαρμόζει τη στρατηγική του διαλόγου, ζητά από τους Ευρωπαίους εταίρους της Ελλάδας να εξασφαλίσουν ότι θα γίνουν παρεμβάσεις ώστε το ετήσιο κόστος εξυπηρέτησης του χρέους να μην υπερβαίνει το 10% του ΑΕΠ. Ο επικεφαλής του Ταμείου για τα ευρωπαϊκά θέματα κ. Πολ Τόμσεν σε ενημέρωση που έκανε κατά τη διάρκεια της ετήσιας συνόδου του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας στη Λίμα του Περού τόνισε χαρακτηριστικά: «Μια χώρα με χρέος 200% του ΑΕΠ δεν μπορεί να τα καταφέρει χωρίς ελάφρυνση».

Από την άλλη η Ευρώπη δείχνει με τον τρόπο της ότι δεν είναι διατεθειμένη για τόσο γενναίες αποφάσεις. Το πολιτικό κόστος αλλά και το ενδεχόμενο να εγείρουν και άλλες μνημονιακές χώρες με υψηλό χρέος ανάλογα αιτήματα περιορίζει την προσφορά τους σε μια light παρέμβαση αν και όποτε χρειαστεί.

Παράλληλα βέβαια η Κομισιόν αλλά και ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας εκπονούν και εναλλακτικό σχέδιο που προβλέπει ακόμη το ενδεχόμενο της μη συμμετοχής του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα.

Πηγές του ESM ανέφεραν ότι υπάρχει λύση να προσφερθούν στην Ελλάδα σταθερά αντί κυμαινόμενα επιτόκια για τον επίσημο δανεισμό της αν αυτό χρειαστεί. Αυτό μπορεί να γίνει αν ο ESM εκδώσει ένα 30ετές ομόλογο ειδικά για την Ελλάδα δίνοντας σταθερό επιτόκιο και στα δάνεια προς τη χώρα μας ώστε να περιορίσουν τον κίνδυνο από ένα ενδεχόμενο ανόδου των επιτοκίων και από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού τα οποία βρίσκονται σήμερα σε ιστορικά χαμηλά.

Ο επικεφαλής του ESM κ. Κλάους Ρέγκλινγκ από τη Λίμα τόνισε ότι το θέμα της Ελλάδας βρίσκεται σε συνεχή παρακολούθηση. «Αν η Ελλάδα ολοκληρώσει τις μεταρρυθμίσεις του προγράμματος και χρειαστεί μεγαλύτερη ελάφρυνση στο χρέος της θα την έχει» είπε χαρακτηριστικά.

e-typos.com

Προς μια «μη λύση» για το χρέος προσανατολίζονται οι Ευρωπαίοι δανειστές της Ελλάδας, προετοιμάζοντας μια τραπεζικού τύπου ρύθμιση, με μια απλή επιμήκυνση της διάρκειας αποπληρωμής και ίσως μια νέα μείωση των επιτοκίων, ξέροντας ότι με τον τρόπο αυτό μεταθέτουν απλώς το πρόβλημα στο μέλλον, αλλά σίγουρα δεν το λύνει.

Μάλιστα, οι χθεσινές δηλώσεις του προέδρου του Eurogroup Γερούν Ντάϊσελμπλουμ στο Reuters, φανερώνουν ότι δεν είναι έτοιμοι, ούτε καν να συζητήσουν άμεσα την σχετικά μικρή αυτή διευκόλυνση, αλλά … όταν χρειαστεί.

Η Ευρώπη έχει μεταφέρει την λύση της αναδιάρθρωσης από την μείωση του ύψους του χρέους στις υποχρεώσεις για την εξυπηρέτηση του, αφού δεν θέλει καν να ανοίξει την συζήτηση για ένα κούρεμα. Μάλιστα, σκοπεύει να εφαρμόσει και την σταθερά του ΔΝΤ , ότι δηλαδή το κόστος ετήσιας εξυπηρέτησης του χρέους δεν θα πρέπει να ξεπερνά το 15% του ΑΕΠ, περιλαμβάνοντας τους τόκους και το κεφάλαιο που θα αποπληρώνεται.

Γιατί όμως δεν είναι βιώσιμη η λύση που προωθεί η ΕΕ και ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας ( ESM); Για τρείς λόγους:

Το επιτόκιο με το οποία δανείζεται σήμερα η Ελλάδα από τον ESM (1,35%) βασίζεται στο βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ (0,05%), το οποίο που βρίσκεται σε ιστορικά χαμηλά. Συνεπώς, η όποια μείωση επιτοκίων θα είναι μικρή και αν τα επιτόκια πάρουν την ανηφόρα, θα εξαφανιστεί, φορτώνοντας με πρόσθετο κόστος δανεισμού την ελληνική οικονομία. Μέχρι τώρα, όλοι μιλούν μόνο για μείωση του επιτοκίου και όχι για μετατροπή τους από κυμαινόμενα σε σταθερά, έστω και αν αυτά είναι ελαφρά υψηλότερα.

Τούτο διότι είναι αδύνατο να το δεχθεί ο ESM, ο οποίος έχει δανείσει ήδη την Ελλάδα 153,9 δις ευρώ μαζί με το νέο δάνειο , την στιγμή που σε περίπτωση αύξησης των επιτοκίων θα βρεθεί στην θέση να δανείζεται πιο ακριβά από ό,τι δανείζει την Ελλάδα. Τούτο διότι τα επιτόκια των ομολόγων που εκδίδει για να καλύψει την δανειακή σύμβαση της Ελλάδας, θα αυξηθούν την στιγμή που για την Ελλάδα θα είναι σταθερά.

Ο δεύτερος λόγος που δεν είναι βιώσιμη για την Ελλάδα η ευρωπαϊκή Λύση είναι το γεγονός ότι και μετά την επιμήκυνση, η Ελλάδα θα παραμείνει με εξαιρετικά υψηλό ποσοστό χρέος ως προς το ΑΕΠ της. Οι προβλέψεις του προσχεδίου του προϋπολογισμού θέλουν το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ να φτάνει το 182% του ΑΕΠ φέτος και το 192% του ΑΕΠ το 2016.

Αν πράγματι η προσδοκία όλων είναι η Ελλάδα να μπορέσει, σε ένα συγκεκριμένο διάστημα, να μπορεί να δανείζεται και πάλι από την αγορά, θα αντιμετωπίσει ένα αυξημένο ρίσκο, το οποίο θα αποτυπωθεί με ένα αυξημένο επιτόκιο δανεισμού, άρα αύξηση του κόστους εξυπηρέτησης του χρέους της.

Ο τρίτος λόγος είναι επακόλουθος του πρώτου. Με τόσο υψηλό ποσοστό χρέους ως προς το ΑΕΠ, η πιστοληπτική ικανότητα της χώρας θα αυξηθεί μεν, μόλις ξεπεράσει οριστικά τον κίνδυνο, αλλά θα μείνει σε κατάταξη σε χαμηλότερα επίπεδα από τις άλλες χώρες της Ευρωζώνης. Ως γνωστόν, η πιστοληπτική ικανότητα μιας χώρας καθορίζει ως ένα βαθμό και τα επιτόκια δανεισμού της. Εκτός από αυτό, καθορίζουν και την πιστοληπτική διαβάθμιση των εμπορικών τραπεζών και κατά συνέπεια τα επιτόκια που θα δανείζονται από την διατραπεζική αγορά και κατά συνέπεια θα δανείζουν την πραγματική οικονομία.

Ο ρόλος του ΔΝΤ

Μια περισσότερο ευνοϊκή λύση για το χρέος θα εξαρτηθεί από την επιθυμία της Ευρώπης και κυρίως της Γερμανίας να συμμετέχει και το ΔΝΤ στο πρόγραμμα. Το ταμείο έχει διαμηνύσει σε όλους τους τόνους, ότι η Ευρωπαϊκή λύση δεν είναι αρκετή και θα πρέπει να γίνουν περισσότερα Ωστόσο, το μόνο μέσο πίεσης προς την Ευρώπη είναι η μη συμμετοχή του, αφού το ίδιο θα σ συνεχίζει να πληρώνεται άμεσα και με επιτόκιο 3,6 -3,8%, ενώ το καταστατικό του απαγορεύει οποιαδήποτε είδους αναδιάρθρωση.

Η συμμετοχή του αμερικανικού παράγοντα περιορίζεται στην πολιτική πίεση, που έχει την βάση του στην σταθερότητα που επιθυμεί για το ευρώ, το δεύτερο ισχυρότερο νόμισμα του κόσμου μετά το δολάριο. Σε κάθε περίπτωση, οι επόμενες εβδομάδες θα είναι πολύ κρίσιμες για το θέμα.