Τον κώδωνα του κινδύνου κρούουν οι επιστήμονες επισημαίνοντας ότι η δημογραφική βόμβα στην Ελλάδα είναι έτοιμη να εκραγεί, απειλώντας το μέλλον των συντάξεων αλλά και των μεταρρυθμίσεων του ασφαλιστικού.

Τα στοιχεία της μη κερδοσκοπικής οργάνωσης HelpAge International με έδρα τη Νέα Υόρκη για την ποιότητα ζωής των ηλικιωμένων στην Ελλάδα, τα οποία παρουσιάζει σε δημοσίευμά της η «Καθημερινή», δεν αφήνουν κανένα περιθώριο εφησυχασμού. Η χώρα μας γηράσκει επικίνδυνα και παράλληλα μετατρέπεται σε μία από τις χειρότερες χώρες για να ζουν οι άνθρωποι από τα 60 και μετά.

Το 2030, ένας στους τρεις Έλληνες θα είναι άνω των 60 ετών, ενώ το 2050 η αναλογία θα επιδεινωθεί επικίνδυνα. Η χώρα μας κατατάσσεται μεταξύ των 6 ταχύτερα γηρασκουσών χωρών, μαζί με Ιαπωνία, Νότια Κορέα, Ιταλία, Ισπανία και Πορτογαλία, καθώς έως το 2050 το 40,8% του πληθυσμού της θα είναι άνω των 60 ετών.

Μάλιστα, συνεπεία του καταστρεπτικού αντικτύπου της οικονομικής κρίσης στις μεγαλύτερες γενιές, η Ελλάδα χαρακτηρίζεται μία από τις χειρότερες χώρες να ζουν οι ηλικιωμένοι, και κατατάσσεται στην 79η θέση μεταξύ 96 χωρών, πίσω από τη Βενεζουέλα και τη Νότιο Αφρική.

Η πολύ χαμηλή θέση της Ελλάδας στην παγκόσμια κατάταξη οφείλεται, σύμφωνα με τα στοιχεία της HelpAge σε επιμέρους δείκτες όπως είναι το αίσθημα ασφάλειας και κυρίως το χαμηλό ποσοστό απασχόλησης για τους πολίτες μεγάλης ηλικίας.

Συγκεκριμένα, η Ελλάδα βρίσκεται στην 87η θέση στον τομέα των δυνατοτήτων, καθώς απασχολείται μόνο το 35,6% όσων έχουν ηλικία μεταξύ 55 και 64 ετών, ενώ μόνο το 31,3% των άνω των 60 διαθέτει δευτεροβάθμια ή υψηλότερη εκπαίδευση. Ακόμη χαμηλότερα, στην 91η θέση κατατάσσεται η χώρα μας στον τομέα του κοινωνικού περιβάλλοντος, με σχεδόν έναν στους δύο (48%) πολίτες άνω των 50 ετών να αισθάνονται ασφαλείς να περπατήσουν μόνοι τους στην πόλη τους. Μόλις 53% της ίδιας ηλικιακής ομάδας είναι ικανοποιημένοι από τις αστικές συγκοινωνίες, ενώ μόλις το 39% δηλώνει ικανοποιημένο από την ελευθερία επιλογών στη ζωή του.

Αλλά και η κατάταξη σε υψηλές σχετικά θέσεις, όπως είναι στους τομείς υγείας και της εισοδηματικής ασφάλειας, εντός των επόμενων ετών εκτιμάται ότι θα επιδεινωθεί εξαιτίας των συνεπειών της οικονομικής κρίσης.

Σύμφωνα πάντως με τα στοιχεία της HelpAge, το προσδόκιμο ζωής για όσους είναι 60 ετών ανέρχεται στα 24 έτη και το προσδόκιμο ζωής με καλή υγεία φθάνει στα 17,4 έτη, που είναι οριακά χαμηλότερο από τα αντίστοιχα μέσα ευρωπαϊκά επίπεδα. Οσο για το μέσο εισόδημα για τους άνω των 60 ετών, είναι υψηλότερο από το μέσο εισόδημα του υπόλοιπου πληθυσμού (106%), όμως οι επιμέρους δείκτες δεν είναι καθησυχαστικοί. Το κατά κεφαλήν εισόδημα είναι χαμηλά, στα 26.215 δολάρια, ενώ και το ποσοστό όσων παίρνουν σύνταξη άνω των 65 ετών είναι στο 77,4%, χαμηλότερα από τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Ποσοστά τα οποία και στις δύο περιπτώσεις κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για το τι επίκειται το αμέσως προσεχές διάστημα.

Παράλληλα, σε μόλις δέκα χρόνια από σήμερα η σύνθεση του ελληνικού πληθυσμού αναμένεται να έχει σημειώσει ραγδαία αλλαγή με τους θανάτους να υπερτερούν έναντι των γεννήσεων.

Όπως επισημαίνει το δημοσίευμα της «Καθημερινής» το πρόβλημα της γήρανσης του πληθυσμού στην Ελλάδα είναι σύμφωνα και με τη μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «The 2015 Ageing Report» μία από τις βασικές προκλήσεις που θα κληθεί να αντιμετωπίσει η χώρα μας έως το 2060. Από 11 εκατ. το 2013, ο πληθυσμός της Ελλάδας εκτιμάται ότι θα μειωθεί έως το 2060 κατά 2,4 εκατ. άτομα, φτάνοντας τα 8,6 εκατ. άτομα. Αντίθετα, στη Γαλλία προβλέπεται αύξηση του πληθυσμού στα 75,7 εκατ. το 2060, από 65,7 εκατ. το 2013.

Στο μεταξύ, αντιμέτωπα με υψηλότερους φόρους και ακόμη μικρότερες συντάξεις αναμένεται να είναι τα παιδιά που γεννήθηκαν το 2000 στην Ελλάδα, καθώς όταν φθάσουν στην ηλικία των 50, θα ζουν σε μια χώρα υπερηλίκων, των οποίων θα πρέπει να πληρώνουν τις συντάξεις και τις κοινωνικές δαπάνες.

Τέλος, στην τελευταία επίσημη αναλογιστική μελέτη που έστειλε η χώρα μας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αναφέρεται ότι το 2060, έξι στα δέκα άτομα του ενεργού πληθυσμού θα είναι άνω των 65 ετών ενώ ένας στους τέσσερις Έλληνες ηλικίας από 65 έως 74 ετών θα εργάζεται. Το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης θα είναι 71,9 ενώ το άθροισμα της κύριας και επικουρικής σύνταξης θα έχει μειωθεί δραματικά. Το ποσοστό αναπλήρωσης για το σύνολο των συνταξιοδοτικών δαπανών, από 80% σήμερα θα πέσει στο 56,8%. Η σημαντική μείωση μάλιστα ξεκινά από το 2020, όταν το ποσοστό αναπλήρωσης θα έχει ήδη μειωθεί στο 64,6%.

Όλα αυτά βέβαια χωρίς να έχουν ληφθεί υπόψη οι αλλαγές που ψηφίστηκαν με το 3ο μνημόνιο, αλλά και αυτές που θα συμφωνηθούν εντός του τρέχοντος έτους, στο πλαίσιο της νέας ασφαλιστικής μεταρρύθμισης