Ριζικές αλλαγές στον τρόπο εισαγωγής στα ΑΕΙ θα ισχύσουν στις Πανελλαδικές Εξετάσεις του 2022, ενώ την ίδια στιγμή η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας μελετά κινήσεις ώστε να περιοριστεί το άγχος των υποψηφίων και των οικογενειών τους.

Ασφαλείς πληροφορίες της «Κ» αναφέρουν ότι δρομολογείται να μην ισχύσει ο περιορισμός που επρόκειτο να έχουν οι υποψήφιοι ως προς τον αριθμό των τμημάτων που θα μπορούσαν να δηλώσουν στο μηχανογραφικό δελτίο. Η ρύθμιση θα «επιβάρυνε» το ήδη «γριφώδες» νέο σύστημα. Ενδεικτικό είναι ότι καθένα από τα 461 Τμήματα ΑΕΙ ξεχωριστά πρέπει να ορίσει συντελεστές βαρύτητας για τα τέσσερα μαθήματα, στα οποία πρέπει να εξεταστούν οι υποψήφιοι για να εισαχθούν σε αυτό. Η «Κ» παρουσιάζει σήμερα τους συντελεστές που έχουν επιλέξει τα τμήματα ΑΕΙ. Χαρακτηριστικά ομοειδή τμήματα –π.χ. νομικής, ιατρικής, πληροφορικής– σε διαφορετικά ΑΕΙ έχουν επιλέξει διαφορετικούς συντελεστές βαρύτητας για κάθε μάθημα. Οπως ανέφερε στην «Κ» ο μαθηματικός – αναλυτής Στράτος Στρατηγάκης, για να υπολογιστούν οι μονάδες των υποψηφίων Γενικών και Επαγγελματικών Λυκείων για διαφορετικά τμήματα χρειάζονται 5.712 συντελεστές, χωρίς τους συντελεστές των ειδικών μαθημάτων.

Ειδικότερα, για τις Πανελλαδικές του 2022 αλλάζουν όλοι οι συντελεστές βαρύτητας καθενός από τα τέσσερα εξεταζόμενα μαθήματα για τον υπολογισμό των μονάδων των υποψηφίων. Εως και φέτος σε κάθε επιστημονικό πεδίο υπήρχαν δύο μαθήματα βαρύτητας, οι βαθμοί στα οποία πολλαπλασιάζονταν με 1,3 και 0,7 ενώ στα άλλα δύο δεν υπήρχαν συντελεστές. Για τις Πανελλαδικές του 2022 τα τμήματα έχουν ορίσει τους δικούς τους συντελεστές σε κάθε μάθημα. Οπως παρουσιάζει σήμερα η «Κ», υπάρχουν διαφοροποιήσεις. Ενδεικτικά:

• Η Νομική Αθηνών έχει ορίσει η βαθμολογία σε κάθε μάθημα (Αρχαία, Γλώσσα, Ιστορία, Λατινικά) να μετράει κατά 25% (δηλαδή δεν δίνει βάρος στον βαθμό κάποιου μαθήματος) αλλά η Νομική του ΑΠΘ έχει δώσει από 30% σε Γλώσσα και Αρχαία και από 20% σε Ιστορία και Λατινικά.

• Οι ιατρικές ΕΚΠΑ και ΑΠΘ δεν έχουν δώσει μαθήματα βαρύτητας, δίνοντας από 25% σε κάθε μάθημα. Τα ίδια ποσοστά επέλεξε η Οδοντιατρική ΕΚΠΑ, ωστόσο η Οδοντιατρική ΑΠΘ έχει ορίσει 20% για τη Γλώσσα, από 25% για φυσική και Χημεία και 30% στη Βιολογία.

• Το Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του ΟΠΑ έχει ορίσει από 25% σε Γλώσσα, Μαθηματικά, Πληροφορική, Οικονομία, αλλά το αντίστοιχο της Θράκης έχει ορίσει 20% για τη Γλώσσα, 28% Μαθηματικά, 20% για την Πληροφορική, 32% για την Οικονομία.

Επανεξετάζεται μία κομβική αλλαγή που είχε αποφασιστεί: Εάν οι υποψήφιοι του 2022 θα έχουν δικαίωμα να δηλώσουν το πολύ το 10% των τμημάτων του επιστημονικού τους πεδίου, στα οποία υπερβαίνουν την ελάχιστη βάση εισαγωγής.
• Ανάλογες διαφοροποιήσεις υπάρχουν σε τμήματα μηχανολόγων μηχανικών διαφορετικών ΑΕΙ και πληροφορικής.

• Διαφοροποιήσεις υπάρχουν και σε συγγενή τμήματα στο ίδιο ΑΕΙ. Για παράδειγμα, διαφορετικούς συντελεστές σε Αρχαία, Γλώσσα, Ιστορία και Λατινικά όρισαν τα τμήματα της Φιλολογίας και της Ιστορίας-Αρχαιολογίας ΕΚΠΑ. Το ίδιο συνέβη και με τα τμήματα της Θεολογίας και της Κοινωνικής Θεολογίας και Θρησκειολογίας του ΕΚΠΑ. Το ίδιο συμβαίνει με τα τμήματα Λογιστικής και Στατιστικής του ΟΠΑ.

• Στο ΕΜΠ, ενώ οι υποψήφιοι διεκδικούν τις θέσεις των εννέα τμημάτων/σχολών του εξεταζόμενοι στα ίδια μαθήματα, οι διδάσκοντες σε κάθε τμήμα, στο πλαίσιο της αυτονομίας τους και του νόμου, επέλεξαν διαφορετικούς συντελεστές.

Την ίδια στιγμή, κρίσιμης πολιτικής σημασίας είναι η απόφαση του υπουργείου Παιδείας να επανεξετάσει μία κομβική αλλαγή που είχε αποφασίσει για το νέο σύστημα, με πρώτη εφαρμογή το 2022. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον νόμο 4777 που ψηφίστηκε τον περασμένο Φεβρουάριο, οι υποψήφιοι του 2022 θα έχουν δικαίωμα να δηλώσουν στο μηχανογραφικό δελτίο το πολύ το 10% των τμημάτων του επιστημονικού τους πεδίου, στα οποία υπερβαίνουν την ελάχιστη βάση εισαγωγής (ΕΒΕ). Ο ακριβής αριθμός θα καθοριστεί με απόφαση της υπουργού Παιδείας. Μετά την επεξεργασία των μηχανογραφικών γύρω στις 5 Αυγούστου θα ανακοινώνονται τα αποτελέσματα. Οσοι δεν πετύχουν σε κανένα τμήμα έχουν δικαίωμα να υποβάλουν και δεύτερο μηχανογραφικό, στο οποίο μπορούν να δηλώσουν τμήματα που έχουν κενές θέσεις μετά τα πρώτα αποτελέσματα, εφόσον βέβαια ξεπερνούν το όριο της ΕΒΕ. Στο δεύτερο μηχανογραφικό θα υπάρχουν τα τμήματα χαμηλής ζήτησης (διότι σε αυτά θα μείνουν κενές θέσεις) και δεν θα υπάρχει κανείς περιορισμός στον αριθμό των τμημάτων που θα μπορούν να δηλώσουν. Οι βάσεις του δεύτερου μηχανογραφικού θα ανακοινώνονται τέλη Αυγούστου. «Το διπλό μηχανογραφικό θα δημιουργήσει πολλαπλά προβλήματα σε υποψηφίους και τους γονείς τους. Οι υποψήφιοι έχοντας περιορισμένο αριθμό επιλογών και έχοντας διαφορετικά μόρια για κάθε τμήμα (π.χ. άλλα μόρια για το τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών Αθήνας και άλλα για της Θεσσαλονίκης) θα έχουν μεγάλη δυσκολία επιλογής. Θα προκύψουν διλήμματα όπως ένας υποψήφιος να δηλώσει το τμήμα που πιστεύεται ότι είναι χαμηλής ζήτησης και έχει αυξημένες πιθανότητες να πετύχει ή να περιμένει στο δεύτερο μηχανογραφικό. Με το δεύτερο μηχανογραφικό χάνεται μια μεγάλη ευκαιρία να ανακοινώνονται οι βάσεις εισαγωγής στις αρχές Αυγούστου. Οσοι δεν πετύχουν με το πρώτο μηχανογραφικό θα πρέπει να χαλάσουν τις διακοπές τους για να συμπληρώσουν το δεύτερο μέσα στον Αύγουστο», παρατηρεί ο κ. Στρατηγάκης.

Με το συγκεκριμένο σύστημα στόχευση της ηγεσίας του υπ. Παιδείας ήταν οι υποψήφιοι να είναι στοχοπροσηλωμένοι στις επιλογές σπουδών. Ωστόσο, αυτό επανεξετάζεται. Οπως δήλωσε με νόημα στην «Κ» υψηλόβαθμο στέλεχος, «η αλήθεια είναι ότι χάρη στην ελάχιστη βάση εισαγωγής που εφαρμόστηκε στις περασμένες Πανελλαδικές πολλοί υποψήφιοι εισήχθησαν σε τμήματα που ήταν μεταξύ των 10-15 πρώτων επιλογών τους».

Τα ποσοστά, ο υπολογισμός των μορίων και οι «καραμπόλες»
Αλαλούμ εκτιμάται ότι θα υπάρξει για τους συντελεστές εισαγωγής σε τμήματα τα οποία ανήκουν σε δύο ή περισσότερα επιστημονικά πεδία. Και αυτό διότι κάθε τμήμα ΑΕΙ οφείλει να ορίζει συντελεστές βαρύτητας για κάθε μάθημα κάθε επιστημονικού πεδίου από τα οποία εισάγεται ο υποψήφιος.

Ενδεικτικό παράδειγμα είναι η Σχολή Αξιωματικών Αστυνομίας που όρισε τους συντελεστές για τα μαθήματα σε καθένα από τα τρία επιστημονικά πεδία από τα οποία μπορεί κάποιος να εισαχθεί στη Σχολή. Ετσι στο 1ο πεδίο (ανθρωπιστικών και κοινωνικών επιστημών) δίνει από 30% στη Γλώσσα και την Ιστορία, και σε Λατινικά και Αρχαία από 20%. Για τους υποψηφίους από το 2ο και το 4ο επιστημονικό πεδίο (θετικών και τεχνολογικών επιστημών) η Σχολή έδωσε 30% στη Γλώσσα και στα Μαθηματικά, και στα υπόλοιπα μαθήματα έχουμε τον ελάχιστο συντελεστή 20%.

Ουσιαστικά, όπως αναφέρει στην «Κ» ο μαθηματικός-αναλυτής Στράτος Στρατηγάκης, «ο υποψήφιος θα έχει διαφορετικό αριθμό μορίων σε κάθε τμήμα του επιστημονικού του πεδίου, ανάλογα με τους συντελεστές που επέλεξε κάθε τμήμα. Παρατηρούμε στο 2ο πεδίο ότι έχουμε διαφορετικούς συντελεστές για τη Σχολή Ευελπίδων και τη Σχολή Αστυνομίας στη Γλώσσα και στα Μαθηματικά. Αυτό σημαίνει ότι ο υποψήφιος που προέρχεται από το 2ο πεδίο θα συγκεντρώσει τελικά διαφορετικές μονάδες για τη Σχολή Ευελπίδων από τη Σχολή Αξιωματικών της Αστυνομίας».

Η επιλογή να ορίσουν τα τμήματα τους συντελεστές για κάθε μάθημα είναι στο πλαίσιο της αυτονομίας που θεωρεί το υπουργείο Παιδείας ότι πρέπει να έχουν τα ΑΕΙ ως προς την επιλογή των φοιτητών τους. Ωστόσο πρόκειται για… ημιαυτονομία, αφού το υπουργείο αποφάσισε ότι τα τμήματα δεν μπορούν να ορίσουν συντελεστή κάτω του 20%. Αρα, για το σύνολο των μονάδων που μπορεί να συγκεντρώσει ένας υποψήφιος, το υπουργείο προσδιόρισε το 80% και άφησε στα ΑΕΙ το υπόλοιπο 20%.

Μία ακόμη αλλαγή για το 2022 είναι η κατάργηση της δεύτερης ευκαιρίας για όσους υποψηφίους εξετάστηκαν με ένα σύστημα στις Πανελλαδικές Εξετάσεις και την επόμενη χρονιά αυτό άλλαξε. Ετσι, οι υποψήφιοι που θα δώσουν ξανά εξετάσεις το 2022, και εξετάστηκαν στην Κοινωνιολογία το 2021, θα εξεταστούν στα Λατινικά. Ολοι οι υποψήφιοι που εξετάστηκαν το 2021 στη μειωμένη, λόγω κορωνοϊού, ύλη, θα εξεταστούν φέτος στην ίδια ύλη με τους μαθητές της Γ΄ Λυκείου. Γενικότερα κάθε φορά που θα υπάρχει αλλαγή στο σύστημα εισαγωγής, δεν θα υπάρχει η δυνατότητα οι υποψήφιοι των προηγούμενων ετών να εξεταστούν για ακόμη μία χρονιά με το δικό τους παλαιό σύστημα εισαγωγής.

Αλλαγές θα εφαρμοστούν το 2022 και στις εξετάσεις προαγωγής των μαθητών της Α΄ και της Β΄ Λυκείου, καθώς θα γίνουν βάσει της Τράπεζας Θεμάτων. Πρόκειται για ηλεκτρονική βάση με θέματα, από την οποία θα επιλέγονται με ηλεκτρονική κλήρωση σε κάθε σχολείο το πρωί της ημέρας των εξετάσεων τα μισά θέματα. Τα άλλα μισά θα επιλέγονται από τους διδάσκοντες καθηγητές. Τη διόρθωση των γραπτών θα αναλάβουν οι διδάσκοντες καθηγητές. Η χρήση της θα είναι μόνο για την προαγωγή του μαθητή στην επόμενη τάξη. Παρότι κατά το πρόσφατο παρελθόν έχει ανακοινωθεί ότι για την εισαγωγή στα ΑΕΙ θα μετρούν οι βαθμοί και των τριών τάξεων του λυκείου, αυτό δεν έχει ακόμη ψηφιστεί και, συνεπώς, δεν ισχύει.

Οι μαθητές της Α΄Λυκείου εξετάζονται σε Νέα Ελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία (τρίωρη συνεξέταση), Αρχαία Ελληνικά, Ιστορία, Αλγεβρα, Γεωμετρία, Φυσική, Χημεία και Αγγλικά.

Στη Β΄ Λυκείου οι μαθητές θα εξετασθούν σε Νέα Ελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία (τρίωρη συνεξέταση), Ιστορία, Βιολογία, Αλγεβρα, Γεωμετρία, Αγγλικά, καθώς και στα μαθήματα της ομάδας προσανατολισμού που έχουν επιλέξει.

Τέλος, οι απολυτήριες εξετάσεις για τους τελειόφοιτους της Γ΄ Λυκείου θα γίνουν χωρίς την εφαρμογή της Τράπεζας Θεμάτων το 2022. Από το 2023, όμως, θα έχουμε και εδώ την Τράπεζα Θεμάτων. Τα εξεταζόμενα μαθήματα είναι η Νέα Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία, τα τρία μαθήματα προσανατολισμού της ομάδας προσανατολισμού που έχει επιλέξει ο υποψήφιος και τα Μαθηματικά Γενικής Παιδείας για τους αποφοίτους των Ανθρωπιστικών Σπουδών και η Ιστορία για τους υπόλοιπους.

Δείτε τους συντελεστές ανά τμήμα στα ΑΕΙ ΕΔΩ

Απόστολος Λακασάς