Αναζητεί... ψύλλους στα άχυρα. Κάθε τσουβάλι περιέχει εκατοντάδες -αν όχι χιλιάδες- παραστατικά από τράπεζες κι εταιρείες. Τα περισσότερα χρονολογούνται από το 2003 μέχρι το 2013. Αντιστοιχούν σε δεκάδες χιλιάδες -περί τις 80.000- ασφαλισμένους στο ΤΑΠΕΜ (Ταμείο Πρόνοιας Εργατοϋπαλλήλων Μετάλλου). Είναι τα αποδεικτικά στοιχεία για την πληρωμή των εισφορών τους. Ο Νεκτάριος πρέπει να ελέγξει τα γραμμάτια είσπραξης, προκειμένου να εκδοθεί η πολυπόθητη απόφαση για την πληρωμή του εφάπαξ.

Το 60% των χιλιάδων χειρόγραφων παραστατικών είναι καταχωρισμένο σε φακέλους. Φακέλους που στοιβάζονται σε μεταλλικές αρχειοθήκες γεμίζοντας ολόκληρα δωμάτια και θυμίζοντας σκηνή από το... Oνομα του Ρόδου. Το υπόλοιπο 40% παραμένει μέσα στα τσουβάλια, όπως στάλθηκε από τις τράπεζες. Στο μεταξύ, οι υπάλληλοι του Ταμείου μειώνονται συνεχώς και οι αιτήσεις για εφάπαξ συσσωρεύονται. Στο ΤΑΠΕΜ εκκρεμούν 4.800 αιτήσεις για εφάπαξ και 680 για επιστροφή εισφορών. Τώρα πληρώνονται αιτήσεις που είχαν υποβληθεί τον Δεκέμβρη του 2013 και τον Γενάρη του 2014, οι οποίες όμως αφορούν αποχωρήσεις από την εργασία 1-2 χρόνια πριν (Δεκέμβρης 2011-Δεκέμβρης 2012)...

Στην εποχή της τεχνολογικής καινοτομίας και της ψηφιακής πρωτοπορίας, πολλά ασφαλιστικά Ταμεία ζουν ακόμη στην εποχή του... αραμπά. Χειρόγραφα αρχεία, επικοινωνία με ταχυδρομικές επιστολές, παραστατικά με το... κιλό που πρέπει να αναζητηθούν σε τσουβάλια, αποθήκες, κούτες. Το Ταμείο Πρόνοιας του Ιδιωτικού Τομέα (ΤΑΠΙΤ) που έχει απορροφήσει 11 κλάδους εφάπαξ είναι μόνο μία από τις χαρακτηριστικές περιπτώσεις. Οι δύο μεγαλύτεροι τομείς του -που καλύπτουν ξενοδοχοϋπάλληλους και εργατοϋπαλλήλους μετάλλου- δεν διαθέτουν μητρώο ασφαλισμένων... Ο τρόπος εξαγωγής των στοιχείων για την πληρωμή του εφάπαξ είναι πρωτόγονος. Τουλάχιστον για τον χρόνο ασφάλισης μέχρι το 2013, όταν ανέλαβε το ΙΚΑ την είσπραξη των εισφορών για λογαριασμό του ΤΑΠΙΤ μέσω των ηλεκτρονικών υπηρεσιών του.

Ο έλεγχος των πληρωμών
Οταν ο ασφαλισμένος καταθέτει την αίτηση για την είσπραξη του βοηθήματος -κι αφού έχει ήδη υποστεί ταλαιπωρία μηνών (αν όχι ετών) καθώς πρέπει πρώτα να εκδοθεί η κύρια ή η επικουρική του σύνταξη- αρχίζει η διαδικασία ελέγχου. Πώς; Τα δεκάδες τσουβάλια, οι κούτες και οι σκονισμένοι φάκελοι φιλοξενούν τα γραμμάτια είσπραξης από τις τράπεζες και τις μισθολογικές καταστάσεις των εργοδοτών.

Χειρονομία απόγνωσης από τον Νεκτάριο μπροστά στα τσουβάλια με τα παραστατικά στο Ταμείο Πρόνοιας Εργατοϋπαλλήλων Μετάλλου.

Εκεί πρέπει να ψάξουν οι υπάλληλοι για να βρουν τα στοιχεία... Συχνά εντοπίζουν κακοπληρωτές εργοδότες. Και τότε ξεκινάει νέος «Γολγοθάς» για να τους εντοπίσουν, να τους ελέγξουν και να καταλογίσουν τις εισφορές που δεν έχουν πληρωθεί συχνά πριν από 10ετίες...

Στο μεταξύ οι ασφαλισμένοι περιμένουν με αγωνία. Δεν είναι τυχαίο πως εκτός από τις 5.000 αιτήσεις που είναι στην ουρά για το εφάπαξ στο ΤΑΠΕΜ εκκρεμούν και περί τις 200 αιτήσεις για επίσπευση... Εχουν γίνει προσπάθειες αρχειοθέτησης του περιεχομένου των σακιών με 5μηνίτες από προγράμματα του ΟΑΕΔ. Αρκετά τσουβάλια άδειασαν, το πρόγραμμα του ΟΑΕΔ όμως τελείωσε. Η Φωτεινή Καρακώστα είναι η τελευταία από τους 5μηνίτες που αποδελτίωναν τσουβάλια στο ΤΑΠΙΤ. Τώρα βάζει τα παραστατικά σε φακέλους. Γεμίζει 100 φακέλους την ημέρα στο ωράριό της...

Στο ΤΑΞΥ (Κλάδος Πρόνοιας Ξενοδοχοϋπαλλήλων) μπορεί να μην υπάρχουν τσουβάλια, αλλά τα χειρόγραφα παραστατικά στοιβάζονται σε φθαρμένους φακέλους. Ολα τα ξενοδοχεία της Ελλάδας έχουν κι από έναν φάκελο σε αυτό το δωμάτιο... «Στόχος μας είναι να ενταχθεί στο ΕΣΠΑ η ψηφιοποίηση του αρχείου για να ξεμπλοκάρει η διαδικασία και να επισπευσθεί η απονομή των εφάπαξ. Εχουμε ένα πρόβλημα που πρέπει και μπορεί να λυθεί, ώστε να παίρνει ο κόσμος τα εφάπαξ στην ώρα τους», τονίζει ο νέος πρόεδρος του ΤΑΠΙΤ, Βασίλης Πρωτοπαπάς, που ανέλαβε καθήκοντα μόλις τον περασμένο Μάιο.

Από τους 260 υπαλλήλους που απασχολούνταν κάποτε στο Ταμείο Μετάλλου σήμερα έχουν απομείνει 25 άτομα για όλη την Ελλάδα. Αλλά και στο ΤΑΞΥ της πρωτεύουσας, οι υπάλληλοι δεν ξεπερνούν τους 15, όταν οι ασφαλισμένοι είναι περίπου 187.000. Οι εκκρεμείς αιτήσεις για εφάπαξ φτάνουν τις 4.000 και υπάρχουν άλλες 970 για επιστροφή εισφορών. Το Ταμείο πληρώνει τώρα αιτήσεις που είχαν υποβληθεί τον Οκτώβρη του 2013, για εργαζόμενους που είχαν αποχωρήσει τουλάχιστον έναν χρόνο πριν.

Με πενταμηνίτες του ΟΑΕΔ κάποια σακιά άδειασαν και τα παραστατικά ταξινομήθηκαν για να μπουν σε φακέλους.

Και στο ΙΚΑ
Ακόμη και στο ΙΚΑ, ο χρόνος ασφάλισης πριν από το 2002 βασίζεται σε χειρόγραφες καρτέλες και ένσημα, τα λεγόμενα «πούλια». Κάθε καρτέλα χωράει μέχρι και 600 ένσημα, τα οποία μπορεί να είναι πλήρους ή μερικής απασχόλησης, στον ίδιο ή σε διαφορετικό εργοδότη κ.ο.κ. Πρέπει όλα να μετρηθούν, ώστε ο ασφαλισμένος να πάρει σύνταξη. Εκεί εντοπίζεται το «έμφραγμα», με αποτέλεσμα να εκκρεμούν περί τις 75.000 αιτήσεις για σύνταξη στο μεγάλο Ταμείο των μισθωτών.

Οι ειδικοί χαρακτηρίζουν τις 360.000 εκκρεμείς αιτήσεις για κύρια, επικουρική και εφάπαξ, που στοιβάζονται μέχρι και τρία χρόνια στα συρτάρια των Ταμείων, ως «ωρολογιακή βόμβα» που απειλεί τα θεμέλια του Ασφαλιστικού. Είναι το «κρυφό» έλλειμμα που «κουμπώνει» στα φανερά ελλείμματα των οργανισμών απειλώντας τα δημοσιονομικά τους με εκτροχιασμό. Ειδικοί εκτιμούν πως για να μπορέσουν οι ασφαλιστικοί φορείς να εξοφλήσουν πλήρως όλες τις υποχρεώσεις τους απαιτούνται 4,8 δισεκατομμύρια ευρώ. Στην καλύτερη περίπτωση το σύστημα θα χρειαζόταν περί τα 2,8 δισεκατομμύρια για να εξομαλυνθεί σε κάποιο βαθμό η κατάσταση.

Στη χειρότερη μοίρα είναι όσοι ανοίγουν την πόρτα της εξόδου με διαδοχική ασφάλιση, καθώς η επικοινωνία μεταξύ των ασφαλιστικών φορέων βρίσκεται ακόμη σε εποχές που θα φάνταζαν προϊστορικές στα τζιμάνια της Google... «Γολγοθάς» είναι για πολλούς και η έκδοση της επικουρικής σύνταξης, που φτάνει ακόμη και τα 3-3,5 χρόνια στο Ταμείο των εμποροϋπαλλήλων (ΤΕΑΕΥΚ). Τι φταίει; Ο έλεγχος για την έκδοση της επικουρικής γίνεται σε χειρόγραφα παραστατικά που ανατρέχουν σε χρονιές πριν το 1998. Γραμμάτια είσπραξης και καταστάσεις προσωπικού στοιβάζονται σε φακέλους και γεμίζουν ένα ολόκληρο υπόγειο 500 τ.μ. στην Καλλιθέα επί της Ευαγγελιστρίας 5.

Στο Ταμείο υπάρχουν μόνο 10 άτομα για να εκδίδουν συντάξεις και άλλοι 10 για να ψάχνουν στους φακέλους. Στόχος είναι κι αυτό το αρχείο να ψηφιοποιηθεί μέσω ΕΣΠΑ. Η... λόγω μνημονίων συγχώνευση στο ΕΤΕΑ (Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης) και των τελευταίων 11 Επικουρικών που είχαν μείνει ανεξάρτητα δυσχεραίνει ακόμη περισσότερο την κατάσταση. Αρκεί να αναφερθεί πως το ΤΕΑΑ, το Επικουρικό των αρτοποιών του ΟΑΕΕ υπολόγιζε τις επικουρικές συντάξεις με βάση τα... κιλά το αλεύρι που είχε χρησιμοποιήσει ο αρτοποιός στην επαγγελματική του καριέρα.

Στα τσουβάλια παραμένουν χιλιάδες γραμμάτια είσπραξης και άλλα αποδεικτικά στοιχεία πληρωμής εισφορών για εφάπαξ.

Ανάλογα με το αλεύρι που κατανάλωνε την ημέρα και τις ημέρες ασφάλισης έβγαινε η σύνταξή του... Τώρα, τα στελέχη του ΕΤΕΑ πρέπει να επανυπολογίσουν τις συντάξεις των αρτοποιών αντικαθιστώντας τα σακιά των αλεύρων με τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης...

Γιάννης Φώσκολος
jfoskolos@pegasus.gr

Φωτογραφίες: Χάρης Γκίκας