Στον αρχαιολογικό χώρο του λόφου Καστά ελάχιστοι είναι πλέον οι επισκέπτες, ενώ με αυτή την κατάσταση οι προσδοκίες των ντόπιων για επενδύσεις και τουριστική ανάπτυξη στην Αμφίπολη πέφτουν στο κενό.

Έκδηλη είναι η αγωνία και για το μνημείο καθώς κινδυνεύει με κατάρρευση αν δεν γίνουν τα αναγκαία έργα για να προστατευθεί.

Η ζωή στη Μεσολακκιά Σερρών, που βρίσκεται κοντά στο λόφο, έχει επιστρέψει σε ήρεμους ρυθμούς με τους 260 κατοίκους να αναπολούν τις μέρες που όλος ο κόσμος παρακολουθούσε με κομμένη την ανάσα τις εξελίξεις των ανασκαφών.

Ο αγροτικός χωματόδρομος που οδηγεί στον αρχαιολογικό χώρο παρουσιάζει σήμερα ελάχιστη ως μηδενική κίνηση και οι δύο αστυνομικοί που φυλάσσουν τον χώρο πολλές φορές ολοκληρώνουν τη βάρδια χωρίς να συναντήσουν κάποιον επισκέπτη σε σχέση με έξι μήνες πριν που κάνανε τον τροχονόμο λόγω αυξημένης κίνησης.

Στο υπαίθριο αναψυκτήριο του χωριού, ο διαχειριστής του, Νίκος Καπέλας, που δεν προλάβαινε να εξυπηρετεί τους χιλιάδες επισκέπτες που συνέρρεαν πλέον σερβίρει μόνο στους συγχωριανούς του.

Οι όποιες προσδοκίες για μετατροπή της περιοχής σε παράδεισο του τουρισμού με ξενοδοχειακές μονάδες έχουν ξεχαστεί, ενώ οι φήμες που διαρρέονταν για έντονο ενδιαφέρον Ελλήνων και ξένων επενδυτών δεν επιβεβαιώθηκαν ποτέ, όπως και αυτές που ανέφεραν πως είχαν κατατεθεί εκατοντάδες αιτήματα για καντίνες, αναψυκτήρια και άλλες επιχειρήσεις στην περιοχή.

«Στην ουσία δεν υπήρξε ποτέ ενδιαφέρον. Δεν μου χτύπησε κανένας επενδυτής την πόρτα. Οι όποιες ερωτήσεις ήταν προκαταρκτικές και τοπικής εμβέλειας, από ανθρώπους που περίμεναν να αποκαλυφθεί κάτι μεγάλο από την ανασκαφή», τόνισε στο «Έθνος» ο Ιωάννης Δήμου, που διατηρεί μεγάλο μεσιτικό γραφείο στις Σέρρες.

Αξίζει να σημειωθεί ότι σε επίπεδα προ της ανασκαφής έχει υποχωρήσει και η επισκεψιμότητα στο Μουσείο της Αμφίπολης, που γνώρισε μέρες δόξας τον περασμένο Νοέμβριο σε σημείο που δεχόταν ως και 1.500 άτομα κάθε Σαββατοκύριακο! Μέχρι σήμερα οι επισκέπτες είναι κυρίως μαθητές σχολείων της ευρύτερης περιοχής, ενώ οι μεμονωμένοι είναι ελάχιστοι.

Σήμα κινδύνου στέλνουν οι κάτοικοι και οι φορείς της περιοχής που δηλώνουν ότι το μνημείο είναι αφημένο στην τύχη του, αφού από τον Νοέμβριο του 2014 όταν ολοκληρώθηκε αυτή η φάση της ανασκαφής έχει σταματήσει κάθε εργασία στο χώρο.

Παράλληλα, ο βαρύς χειμώνας με τις πολλές βροχές “πλήγωσε” το μνημείο, προκαλώντας κατολισθήσεις και λιμνάζοντα νερά περιμετρικά του μαρμάρινου περιβόλου.

Ο δήμαρχος Αμφίπολης, Κώστας Μελίτος μιλώντας στο «Εθνος» επεσήμανε ότι «Το μνημείο είναι αφημένο στην τύχη του και μπορεί ανά πάσα στιγμή να υπάρξει ατύχημα με απρόβλεπτες συνέπειες, αν δεν γίνει άμεσα επέκταση των αποστραγγιστικών και ολοκλήρωση των μέτρων αναστήλωσης και υποστύλωσης»
Η επικεφαλής της ανασκαφικής ομάδας, Κατερίνα Περιστέρη, σπάνια επισκέπτεται το μνημείο, ενώ εξαίρεση αποτελούν κάποιες παρεμβάσεις που έγιναν από συντηρητές που ήρθαν από την Αθήνα.

Με τη σειρά τους μία ομάδα πολιτών αποφάσισε να αναλάβει δράση και να πραγματοποιήσει πορεία διαμαρτυρίας σήμερα Κυριακή με τον τίτλο «Περπατάμε για την Αμφίπολη» ζητώντας την επανέναρξη των εργασιών ώστε το μνημείο να καταστεί επισκέψιμο.

Τα αιτήματα είναι η συνέχιση της χρηματοδότησης και η περαιτέρω ανασκαφή του λόφου.

Φορείς της περιοχής προβλέπουν πως η συγκεκριμένη κίνηση δεν θα έχει σημαντική ανταπόκριση.

ΠΗΓΗ: ethnos

Πρώτα θα εξασφαλιστεί η προστασία και στη συνέχεια θα γίνει η ανάδειξη και προβολή της τάφου της Αμφίπολης, όπως προκύπτει από έγγραφο που διαβίβασε στη Βουλή ο αν. υπουργός Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων, Νίκος Ξυδάκης.

Το έγγραφο του αν. υπουργού διαβιβάστηκε στη Βουλή μετά από ερώτηση που είχε καταθέσει ο βουλευτής της ΝΔ Θεόδωρος Καράογλου ζητώντας να ενημερωθεί για το σχέδιο της κυβέρνησης σχετικά με την πορεία των ανασκαφών στο λόφο Καστά και αν θα ενισχυθεί το ανασκαφικό έργο.
Όπως ειδικότερα αναφέρει ο αν. υπουργός, η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε πρόσφατα στο φως ένα μνημείο μεγάλης αρχαιολογικής και ιστορικής αξίας, η αποκάλυψη του οποίου δημιουργεί υποχρεώσεις για τη διατήρηση, προστασία και αποκατάστασή του. Ένα μνημείο, το οποίο από την κατασκευή του πρέπει να συνεργάζεται συνεχώς με το έδαφος, να δέχεται και να «απαντάει» στις ωθήσεις.

«Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να τεθεί σε προτεραιότητα το ζήτημα της προστασίας του και στη συνέχεια της ανάδειξης και προβολής του μέσα σε ένα ευρύτερο πλαίσιο σε συνδυασμό τόσο με τον αρχαιολογικό χώρο και το Mουσείο της Αμφίπολης όσο και ευρύτερα με το τοπίο και το φυσικό περιβάλλον στο νομό Σερρών» αναφέρει ο κ. Ξυδάκης και ενημερώνει ότι ο προγραμματισμός αυτού του έργου αποτελεί ήδη αντικείμενο συνεργασίας των συναρμόδιων Υπηρεσιών υπό την επίβλεψη των Γενικών Διευθύνσεων του υπουργείου, προκειμένου να διαμορφωθεί ένα εκτελεστικό πλαίσιο ενεργειών και να υλοποιηθούν οι απαραίτητες δράσεις.

Όπως επιβάλλεται, δίνεται προτεραιότητα στις ενέργειες που απαιτούνται για τη συμπλήρωση της αρχαιολογικής τεκμηρίωσης και την εξαγωγή κάθε δυνατής αρχαιολογικής πληροφορίας από τα ήδη υπάρχοντα ευρήματα, αναφέρει ο αν. υπουργός Πολιτισμού και προσθέτει ότι πραγματοποιούνται συστηματικά αυτοψίες στο χώρο και συσκέψεις με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων υπηρεσιών και μέχρι στιγμής έχει διαπιστωθεί ότι παρά την ανάγκη μικρών βελτιώσεων, τα μέτρα που εφαρμόστηκαν έχουν λειτουργήσει αποτελεσματικά προστατεύοντας το ταφικό μνημείο.

Όσον αφορά στη συντήρηση όλων των κατηγοριών ευρημάτων, με τη συμβουλευτική παροχή τεχνογνωσίας της αρμόδιας Διεύθυνσης Συντήρησης, έγιναν οι άμεσες δέουσες ενέργειες, αναφέρει ο κ. Ξυδάκης και τονίζει ότι αποτελεί προτεραιότητα, η διατήρηση των σταθερών περιβαλλοντικών συνθηκών στο εσωτερικό του μνημείου και σε αυτή τη βάση έχει προταθεί η αναγκαιότητα προμήθειας ενός ολοκληρωμένου ασύρματου συστήματος καταγραφής περιβαλλοντικών συνθηκών και ενδεχομένως σεισμικών δονήσεων σε 24ωρη βάση, με δυνατότητα μετάδοσης των στοιχείων σε πραγματικό χρόνο αλλά και αποθήκευσης και ανάλυσης δεδομένων μέσω κατάλληλου λογισμικού, καθώς και η αποστολή μηνυμάτων συναγερμού στους εξουσιοδοτημένους χρήστες όταν οι τιμές θερμοκρασίας και υγρασίας αποκλίνουν από προκαθορισμένα όρια. Η διαδικασία προμήθειας του συστήματος αυτού από την ΕΦΑ Σερρών είναι σε τελική φάση.
Για την εκπόνηση μελετών συντήρησης είναι θεμελιώδης η διερεύνηση των υλικών και της τεχνολογίας των επιμέρους στοιχείων του μνημείου, αναφέρεται στο έγγραφο και γίνεται γνωστό ότι δρομολογείται η υλοποίηση ενός πλήρους προγράμματος ερευνητικών ενεργειών για την αναγνώριση των υλικών και των τεχνικών κατασκευής σε συνεργασία με εξειδικευμένα ερευνητικά εργαστήρια του υπουργείου, όπου είναι απαραίτητο. Το σύνολο των εργασιών για την εκπόνηση μελετών (τεκμηρίωση, διερεύνηση και σύνταξη) θα εκτελεστεί από εξειδικευμένο προσωπικό της υπηρεσίας σε συνεργασία με το Τμήμα Συντήρησης της ΕΦΑ Σερρών μέχρι τον Σεπτέμβριο του τρέχοντος έτους, με μια πιθανή αναβάθμιση του εργαστηρίου στο Μουσείο Αμφίπολης.

Ως προς την αρχαιολογική σημασία της περιοχής της Αμφίπολης, ο κ. Ξυδάκης αναφέρει ότι είναι τεράστια. «Η Ρωμαϊκή εποχή είναι για την Αμφίπολη περίοδος ακμής, η οποία αντικατοπτρίζεται στα μνημειακά κτήρια με τα ψηφιδωτά δάπεδα και τις τοιχογραφίες, αλλά και στα αρχαιολογικά ευρήματα που οι ανασκαφές έχουν φέρει στο φως. Ωστόσο, τα ευρήματα αποδεικνύουν ήδη από τη Νεολιθική εποχή την ανθρώπινη παρουσία και στις δύο όχθες του ποταμού και τη συνέχεια της ζωής ως και την εποχή του Χαλκού. Στην εποχή των Μακεδόνων η Αμφίπολη αναδείχτηκε σε ισχυρή πόλη του Μακεδονικού βασιλείου με εσωτερική αυτονομία και με σημαντική οικονομική και πολιτιστική άνθηση», αναφέρει ο κ. Ξυδάκης και σημειώνει: «το ταφικό μνημείο του Λόφου Καστά είναι μέρος ενός ευρύτερου συνόλου τεκμηρίων και καταλοίπων της ανθρώπινης παρουσίας που συγκροτούν το πλούσιο πολιτιστικό απόθεμα της περιοχής. Μέριμνα του υπουργείου Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων είναι πάντα η ανάδειξη του αποθέματος αυτού συνολικά με τις εργασίες που απαιτούνται κατά περίπτωση».
naftemporiki.gr

Σε μία δήλωση για τις ανασκαφές στην Αμφίπολη, που προκαλεί μεγάλη αίσθηση, προχώρησε σήμερα ο γενικός γραμματέας της Αρχαιολογικής Εταιρείας.

Κάνοντας ουσιαστικά τον απολογισμό για το 2014, ο ακαδημαϊκός κ. Βασίλειος Πετράτος, ανέφερε ούτε λίγο ούτε πολύ ότι οι ανασκαφές στην Αμφίπολη, που έγιναν πρωτοσέλιδο σε Ελλάδα και διεθνή τύπου, ήταν μία σκηνοθετημένη ιστορία.

Και μάλιστα, ότι αυτοί που την σκηνοθέτησαν είχαν ως στόχο να αποσπάσουν την προσοχή των Ελλήνων από τα οικονομικά μέτρα.

Και σαν να μην έφτανε αυτό, ο κ. Πετράτος αφήνει σαφείς αιχμές εναντίον προσώπων που ασχολήθηκαν με τις ανασκαφές, κατηγορώντας τους ότι λόγω άγνοιας έχασαν στοιχεία και πληροφορίες που θα μπορούσε να έχει δώσει η ανασκαφή!

Η ιστορία της Αμφίπολης «δεν είναι ούτε μεγάλο ούτε μικρό γεγονός», αλλά μια «άτεχνη σκηνοθετημένη ιστορία με σκοπό να αποσπαστεί η προσοχή των Ελλήνων από αυθαίρετα οικονομικά μέτρα», δήλωσε χαρακτηριστικά ο κ. Πετράτος.

Και πρόσθεσε για την ανασκαφή που σημάδεψε την περσινή χρονιά: «Το μνημείο το ίδιο έως τώρα δεν προσέφερε κάτι το νέο και οι ιστορικές πληροφορίες που θα μπορούσε να δώσει η ανασκαφή φαίνεται πώς χάθηκαν εξαιτίας της διεξαγωγής της από πρόσωπα που αγνοούν την επιστήμη και τη μέθοδό της»

Τα προβλήματα και τα "ευχάριστα" της περσινής χρονιάς

Φυσικά η Αμφίπολη δεν μονοπώλησε το ενδιαφέρον του γγ της Αρχαιολογικής Εταιρείας, ο οποίος αναφέρθηκε επίσης στα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζει η αρχαιολογία, όπως το νέο Οργανόγραμμα, με το οποίο «ανατράπηκε η δοκιμασμένη, και κατά καιρούς ταλαιπωρημένη, διάρθρωση της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας».

Στα «ευχάριστα» της χρονιάς ήταν η προσφορά στην Εταιρεία εκ μέρους της κόρης του Σπυρίδωνα Μαρινάτου, Ναννώς, του εκμαγείου της φημισμένης προτομής της Νεφερτίτης, βασίλισσας της Αιγύπτου, το οποίο είχε δωρηθεί στον αείμνηστο αρχαιολόγο το 1935 όταν ήταν Έφορος Αρχαιοτήτων Κρήτης.

Ωστόσο, το ενδιαφέρον του ειδικού ως επί το πλείστον κοινού, που κατέκλυσε το αμφιθέατρο της Αρχαιολογικής Εταιρείας, έκλεψαν τα ευρήματα τα οποία αποκαλύφθηκαν κατά τη διάρκεια των ανασκαφών, που διενεργήθηκαν υπό την αιγίδα της Εταιρείας το 2014. Πιο συγκεκριμένα, την περασμένη χρονιά μεταξύ άλλων ξεχώρισαν:

• Νέες βραχογραφίες είδαν το φως στις Κυκλάδες, και συγκεκριμένα στον νεολιθικό οικισμό του Στρόφιλα 'Ανδρου, στην προϊστορική ακρόπολη της Χαλανδριανής Σύρου και στο Βαθύ Αστυπάλαιας. Βραχογραφίες που εικονίζουν για πρώτη φορά ανθρώπους, όπως οι πέντε μορφές που κυνηγούν άγρια ζώα, ίσως τσακάλια ή ο κυνηγός ο οποίος φέρεται να έχει σκοτώσει ταύρο ή αγελάδα, ήταν μεταξύ αυτών που ξεχώρισαν στον Στρόφιλα 'Ανδρου. Επίσης, στην περιοχή -την οποία ερευνά η αρχαιολόγος Χριστίνα Τελεβάντου- διαπιστώθηκαν ακόμα παλαιότερες βραχογραφίες, γεγονός που αποδεικνύει τη μακρά παράδοση χρήσης του χώρου για τη χάραξη παραστάσεων. Στους χώρους των Κυκλάδων όπου εμφανίζονται οι ιδιότυπες και σχεδόν ίδιας τεχνικής βραχογραφίες, προστέθηκε το 2014 και η ακρόπολη της Χαλανδριανής στη Σύρο (την οποία ερευνά η αρχαιολόγος Μαρίζα Μαρθάρη), όπως για παράδειγμα η βραχογραφία που εικονίζει ένα ψάρι ή δελφίνι. Σπείρες, πλοίο, βέλη και δόρατα, είναι μερικές από τις νέες αναπαραστάσεις που βρέθηκαν χαραγμένες στους βράχους στο Βαθύ Αστυπάλαιας, όπου συνεχίζονται οι συστηματικές έρευνες του Ανδρέα Βλαχόπουλου στη βόρεια ακτή.

• Νέα οικοδομήματα αποκαλύφθηκαν στην Αρχαία Μεσσήνη, όπως το δειπνιστήριον στην αγορά, δηλαδή τραπεζαρία ή αίθουσα λέσχης όπου δειπνούσαν οι λατρευτές της Μεσσάνας, βασίλισσας της χώρας της Μεσσήνης που θεοποιήθηκε. Το δειπνιστήριον κατασκευάστηκε κατά την ελληνιστική περίοδο και φέρει στην ανατολική του όψη δωρική κιονοστοιχία. Επίσης, αποκαλύφθηκε σχεδόν πλήρως το μεταγενέστερο βαλανείο (5ος ως 7ος αιώνα μ. Χ.), που είχε κατασκευαστεί στο μέσο περίπου της βόρειας στοάς, όπου συνεχίζονται οι ανασκαφικές και αναστηλωτικές εργασίες υπό τη διεύθυνση του Πέτρου Θέμελη. Επίσης, γνωστοποιήθηκαν οι αναστηλώσεις στον παραπάνω χώρο της στοάς (ενός κίονα της μίας εσωτερικής κορινθιακής κιονοστοιχίας, ύψους 5 μέτρων), της ανατολικής στοάς του γυμνασίου της Μεσσήνης, που βρίσκεται άνω του σταδίου, καθώς και του ναού της Ειλειθυίας στη νότια πλαγία της Ιθώμης.

• Τμήμα στοάς, μονόκλιτη με δωρική κιονοστοιχία στην πρόσοψη, που χρονολογείται στην πρώιμη ρωμαιοκρατία, καθώς και τα θεμέλια μικρού ναού, που οικοδομήθηκε στο τέλος της κλασικής ή στην αρχή της ελληνιστικής περιόδου και ο οποίος κατεδαφίστηκε στα πρώιμα χρόνια της ρωμαιοκρατίας, εντοπίστηκαν στην αρχαία Σικυώνα, η ανασκαφή της οποίας διεξάγεται από τον καθηγητή Ιωάννη Λώλο.

• Αποκαλύφθηκε το δάπεδο του μυκηναϊκού ανακτόρου στην αρχαία πόλη των Θηβών, όπου συνεχίζεται η ανασκαφική έρευνα του Βασίλειου Αραβαντινού, σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Θηβών. Επίσης, μεταξύ των ευρημάτων που ξεχώρισαν ήταν τα θραύσματα μεγάλου κρατήρα (αγγείου) των μετανακτορικών χρόνων (περίπου 1200 με 1100 π. Χ.), όπου εικονίζονται πολεμιστές να μεταφέρουν σκέλος, από το οποίο κρέμονται διάφορα πράγματα, πιθανόν λάφυρα πολεμικά, ενώ στο δεξί κρατούν ξίφος.

• Κτίριο, πιθανώς βουλευτήριο, μέρος του οποίου χρονολογείται στον 6ο αι. π. Χ., και λείψανα κτιρίων που φαίνεται ότι ανήκουν σε στωικό συγκρότημα, εντοπίστηκαν στην Ογχηστό Βοιωτίας, κέντρο του κοινού των Βοιωτών. Η συστηματική έρευνα, που ξεκίνησε πέρυσι στην περιοχή από τον Ιωάννη Μυλωνόπουλο, σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Θηβών, αποκαλύπτει σταδιακά κτίρια που είχαν εντοπιστεί σε παλαιότερες σωστικές ανασκαφές.

• Τέλος, ιδιαίτερα σημαντικές ήταν οι εργασίες συντήρησης και μελέτης που έγιναν το 2014 στο Ακρωτήρι Θήρας. Συγκεκριμένα, συντηρήθηκε η τοιχογραφία του «μεγάλου τοίχου των κόκκινων σπειρών» από την Ξεστή 3, μια μεγάλη σύνθεση μήκους άνω των πέντε μέτρων, που ανασυντέθηκε σε δύο φορητούς πίνακες. Όπως έγινε γνωστό, έχει ήδη ανασυγκροτηθεί το ένα τμήμα και έχει κατασκευαστεί το μεταλλικό πλαίσιο στο οποίο θα τοποθετηθεί μόλις ξεκινήσουν οι εργασίες. Επίσης, όπως ανέφερε ο κ. Πετράτος, έχει γίνει η προσωρινή παραλαβή του στεγάστρου του Ακρωτηρίου της Θήρας, ένα πολυαναμενόμενο έργο το οποίο φαίνεται να φτάνει στο αίσιο τέλος του.

Πηγή: ΑΠΕ