Το ΠΑΣΟΚ υπήρξε στην πολιτική ο πρωτεργάτης που έφερε στη χώρα τη δημοκρατική δομή ενός κόμματος με οργανώσεις βάσης και κορυφής που λειτουργούσαν καταστατικά. Όμως, στην πιο κρίσιμη φάση της ιστορίας του, η ηγεσία του ανέλαβε να σώσει τη χώρα από τη χρεοκοπία χωρίς να συζητήσει και να πείσει τα όργανα και τα μέλη του ότι θα πορεύονταν έναν ανηφορικό μονόδρομο. Αυτό υπήρξε το μεγάλο λάθος.

Αυτό το συνέδριο του ΠΑΣΟΚ μετά την ιστορική ήττα των τελευταίων εκλογών πρέπει να έχει μέσα του το σπέρμα της αναγέννησης. Θα πρέπει να είναι ένα συνέδριο αυτοκριτικής, προβληματισμού και αναζήτησης της πορείας του Κόμματος στο άμεσο μέλλον. Ένα συνέδριο που δε θα υιοθετήσει θέσεις και απόψεις που θα εξυπηρετούν τα ίδια πρόσωπα τα οποία θα παίζουν τους ίδιους περίπου ρόλους. Ένα συνέδριο του οποίου θα έπρεπε να είχαν προηγηθεί δύο άλλα συνέδρια με θέμα το «Τις ή τι πταίει» για το ότι το ποσοστό του 44% μέσα σε 2 χρόνια έγινε 13%. «Τις ή τι πταίει» για το ότι το 13% έγινε 4,5%.

Οι σύνεδροι του επικείμενου συνεδρίου είναι τα ηρωικά μέλη που προσέρχονται οι περισσότεροι με δικά τους έξοδα γιατί το Κόμμα δεν είναι σε θέση να τους καλύψει οικονομικά. Το ΠΑΣΟΚ είναι το μόνο κόμμα της Βουλής του οποίου η επιχορήγηση, που νόμιμα δικαιούται, πηγαίνει κατ’ ευθείαν στα χρέη του. Είναι το μόνο κόμμα που δεν έχει τα στοιχειώδη ποσά για να ανταποκριθεί στις βασικές ανάγκες των οργανώσεών του. Για αυτό τα μέλη του απαιτούν να λεχθεί ξεκάθαρα το «Τις ή τι πταίει;» για την υπερχρέωση του Κόμματος σε τέτοιο βαθμό ώστε ακόμα και η κρατική επιχορήγηση που λαμβάνει -όπως όλα τα κόμματα – να πηγαίνει για την εξόφληση των χρεών.

Οι ηρωικοί αυτοί σύνεδροι, θα ήθελαν να δουν εκείνους που ετίμησαν με θέσεις πρωθυπουργών, υπουργών, βουλευτών να κάθονται στις πρώτες σειρές του συνεδρίου και να μιλούν για το τί προσέφερε το ΠΑΣΟΚ στην ελληνική κοινωνία όλα αυτά τα χρόνια και - παράλληλα με κριτική και αυτοκριτική- να προτείνουν τι πρέπει να γίνει τώρα. Θα ήθελαν να λεχθεί ξεκάθαρα ότι το ΠΑΣΟΚ με τη συγκρότηση του κοινωνικού κράτους εκ του μηδενός στην Υγεία και στην Πρόνοια, με την επανάσταση που επέφερε στην Παιδεία, με την ανακατανομή των εισοδημάτων υπέρ των φτωχών και αδυνάτων, με τους νόμους της ισότητας των δυο φύλων στην εργασία και στην κοινωνία, κατακτά δικαιωματικά την πρώτη θέση στην πολιτική ιστορία της χώρας. Όπως, τέλος, θα ήθελαν να αποδοκιμάσουν εκείνους που τιμήθηκαν από το κόμμα με διάφορες θέσεις και αξιώματα και που το εγκατέλειψαν τυχοδιωκτικά αναζητώντας την προσωπική τους πολιτική επιβίωση σε άλλα υπαρκτά ή και ανύπαρκτα κόμματα. Αυτούς, δηλαδή, που ο Γεώργιος Παπανδρέου και ο Ανδρέας Παπανδρέου χαρακτήριζαν «αποστάτες» και «προδότες των ιδεολογικών αρχών της παράταξης».

Μοναδική υποχρέωση των υγιών στελεχών του ΠΑΣΟΚ είναι να αναδείξουν έναν νέο πρόεδρο που να διασφαλίσει πρώτιστα την ενότητα του Κόμματος, που να υιοθετήσει ένα καταστατικό ανάλογο των σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων της Ευρώπης, απαλλαγμένο από σκοπιμότητες και αρχηγισμούς βάσει του οποίου για τα μεγάλα θέματα θα ερωτάται και θα αποφασίζει η βάση. Εάν λειτουργούσε η δομή του Κόμματος και προκειμένου να αποφασιστεί η είσοδος στο ΔΝΤ και η αποδοχή του πρώτου μνημονίου είναι βέβαιο ότι το ΠΑΣΟΚ δε θα βρισκόταν στη σημερινή του κατάσταση και ο πολιτικός χάρτης της χώρας θα ήταν τελείως διαφορετικός.

Το επικείμενο συνέδριο πρέπει να είναι, όπως προβλέπει η προκήρυξή του, προγραμματικό. Ένα συνέδριο προσδιορισμού της ιδεολογικής βάσης του ΠΑΣΟΚ η οποία θα συμβάλει στην ανασυγκρότηση ενός σύγχρονου κοινωνικού κράτους, με παράλληλη οικονομική και τεχνολογική ανάπτυξη, εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, απαλλαγμένο από αγκυλώσεις εθνικολαϊκιστικές με το μανδύα της ασάφειας μιας περίεργης αριστεράς που τώρα εμφανίζεται. Τέλος, το συνέδριο πρέπει να διασφαλίσει την ενότητα του Κόμματος, σεβόμενο τους όρους της ίδιας της προκήρυξής του που προβλέπει την εκλογή νέου προέδρου του ΠΑΣΟΚ από τη βάση του σε συγκεκριμένη ημερομηνία. Χωρίς τη διασφάλιση της ενότητάς του, το σημερινό ΠΑΣΟΚ δεν έχει μέλλον.