Ο Δήμαρχος Χάλκης κ. Φραγκάκης Ευάγγελος συναντήθηκε εχθές 16 Ιανουαρίου 2023 στην Αθήνα με τον Αναπληρωτή Υπουργό Ανάπτυξης και Επενδύσεων κ. Νίκο Παπαθανάση. Σκοπός της συνάντησης ήταν η συζήτηση με τον Υπουργό του Εθνικού θέματος του Δημογραφικού και τα επιδοτούμενα προγράμματα, τα οποία μπορούν να αντιστρέψουν την ερήμωση των μικρών νησιών της Ελλάδας μας.
Ο κ. Δήμαρχος μετά από συζήτηση με παραγωγικούς φορείς της περιοχής μας, κατέθεσε τις παρακάτω προτάσεις στον κ. Υπουργό, ο οποίος με την σειρά του τον ενημέρωσε ότι έχει ήδη δρομολογήσει στον καινούργιο αναπτυξιακό νόμο ξεχωριστά κίνητρα για τα μικρά νησιά της χώρας με απώτερο σκοπό την παραμονή των πληθυσμών αλλα και την επανακατοίκηση τους μέσω του επιχειρείν.
Προτάσεις για κίνητρα ώστε να ιδρυθούν νέες επιχειρήσεις στα μικρά νησιά και οι υφιστάμενες να εκσυγχρονιστούν και να επεκταθούν είναι οι εξής:
• Μεγαλύτερο ποσοστό επιδότησης
• Οι επιχειρήσεις των μικρών νησιών δεν έχουν την ευρωστία αυτών που δραστηριοποιούνται σε μεγαλύτερα νησιά και πόσο μάλλον των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην ηπειρωτική Ελλάδα και στα αστικά κέντρα. Στα περισσότερα προγράμματα έχουμε την συγκριτική αξιολόγηση. Να προστεθεί κριτήριο σε όλα τα προγράμματα για την χωροθέτηση της επιχείρησης. Επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε νησιά να λαμβάνουν μεγαλύτερη βαθμολογία. Επιπλέον, μικρά νησιά (3.100 κατοίκους) να λαμβάνουν ακόμη μεγαλύτερη βαθμολογία.
• Κατάτμηση προϋπολογισμού επιδοτούμενου προγράμματος μόνο για μικρά νησιά. Δλδ. Συνολικός προϋπολογισμός επιδοτούμενου προγράμματος για την Ελλάδα 100 εκ, για την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου 10 εκ των οποίον τα 3εκ για τα μικρά νησιά.
• Προσαρμογή προγραμμάτων στις ανάγκες της περιοχής αλλά και των χαρακτηριστικών των δυνητικών επιχειρηματιών των επιλέξιμων δραστηριοτήτων / αντικειμένων. Π.χ. Η λειτουργία τουριστικού/ων πρακτορείου/ων στα νησιά είναι απαραίτητη. Οι μεγάλοι πράκτορες λόγω κόστους έχουν τις εκδρομές στα μικρά νησιά ως συμπληρωματική δραστηριότητα. Να δοθούν κίνητρα ώστε να δημιουργηθούν υποκαταστήματα, clusters κ.α.
• Επιχειρήσεις που είναι απαραίτητες για την αναβάθμιση του νησιού και αποδεδειγμένα υπάρχει ελλειμματικότητα ή μονοπολοιακές καταστάσεις, στη περίπτωση ενδιαφέροντος για ίδρυση τέτοιων να εντάσσονται χωρίς περαιτέρω αξιολόγηση (εκτός κριτηρίων) σε επιδοτούμενα προγράμματα.
• Κριτήρια on / off. Στα τελευταία επιδοτούμενα προγράμματα υπήρχε και θεωρώ ότι θα συνεχίσει να υφίσταται κριτήριο αποκλεισμού η ύπαρξη συγκριμένου αριθμού ενσήμων (ΕΜΕ) τα τελευταία 3 έτη στην επιχείρηση για να συμμετάσχει στο πρόγραμμα. Με δεδομένο το μικρό μέγεθος των επιχειρήσεων στα μικρά νησιά τις αποκλείει. Για τις επιχειρήσεις των μικρών νησιών να αφαιρεθεί το κριτήριο αυτό.
• Αξιολόγηση εύλογου κόστους. Την τρέχουσα περίοδο ο πληθωρισμός είναι στα υψηλότερα επίπεδα της τελευταίας 20ετίας. Επιπλέον, οι τιμές στα μικρά νησιά λόγω μεταφορικού κόστους, ελλειμματικότητας ανταγωνισμού, μεγέθους επιχειρήσεων κ.α. είναι σημαντικά αυξημένες σε σχέση με τα αστικά κέντρα αλλά ακόμη και τα μεγαλύτερα νησιά.
• Εκπαίδευση – αριστοποίηση υπηρεσιών. Εκτός από τον ήλιο και την θάλασσα τα νησιά μας πρέπει να βελτιώσουν και την παρεχόμενη υπηρεσία που παρέχουν στον επισκέπτη. Εκτός από τον εκσυγχρονισμό των επιχειρήσεων πρέπει να εκπαιδευτούν οι εργαζόμενοι. Η εκπαίδευση εκτός από επαγγελματική πρέπει να συμπεριλαμβάνει και την ιστορική, περιβαλλοντική του νησιού αλλά και της ευρύτερης περιοχής χωροθέτησης. Για την επίτευξη αυτού του στόχου πρέπει να υπάρχουν συνεργασίες με εκπαιδευτικά ιδρύματα ώστε να μπορεί εύκολα η επιχείρηση να καταρτίσει τους εργαζομένους της. Εάν απλά δίνεται η δυνατότητα εκπαίδευσης στην επιχείρηση (επιλέξιμη δαπάνη) αλλά δεν είναι απόλυτα οριοθετημένη από τα εκπαιδευτικά ιδρύματα για τις θεματικές ενότητες αλλά και των διαδικασιών δεν θα έχει επιτυχία.
• Μεταφορικό κόστος – εξωστρέφεια. Υπάρχουν μικρές μεταποιητικές επιχειρήσεις που έχουν προϊόντα που μπορούν να έχουν εμπορική επιτυχία. Ωστόσο, το κόστος των πρώτων υλών είναι μεγαλύτερο είτε παράγονται στο νησί ή ακόμη περισσότερο όταν εισάγονται στο νησί. Επομένως, προσθήκη δαπάνης στα επιδοτούμενα προγράμματα για επιδότηση κόστους μεταφοράς από και προς το νησί (βλέπε μεταφορικό ισοδύναμο). Ιδανικά και για την αποφυγή της γραφειοκρατίας, μείωση φόρων και τελών για τα μικρά νησιά για τις μεταφορές.
• Εξωστρέφεια. Σε πολλά προγράμματα οι εξαγωγές είναι βαθμολογούμενο κριτήριο. Εξαγωγές για τα νησιά εν γένει και πολύ περισσότερο για τα μικρά νησιά να θεωρούνται οι πωλήσεις σε αλλοδαπούς / τουρίστες.
«Ο ιδιαίτερος γεωπολιτικός χαρακτήρας και η ευαίσθητη ισορροπία μεταξύ περιβάλλοντος, κοινωνίας και οικονομίας των μικρών νησιών, καθιστούν το μικρονησιωτικό χώρο μια χωροταξική τοποθεσία που χρίζει ιδιαίτερης προσοχής.
Η Ελλάδα, λόγω του κατακερματισμού του νησιωτικού χώρου και του μικρού μεγέθους της πλειοψηφίας των νησιών απαιτεί ιδιαίτερα αναπτυξιακά πρότζεκτ τα οποία θα φέρουν ταυτόχρονη γεωπολιτική προστασία.
Η αλλοίωση του νησιωτικού χώρου και η εγκατάλειψη των μικρών νησιωτικών περιοχών μπορούν να αποφευχθούν μέσα από καινοτόμα και σύγχρονα τεχνολογικά πρότζεκτ τα οποία θα προστατέψουν και θα προωθήσουν την παραμονή των πληθυσμών και την ενδεχόμενη βιώσιμη επανακατοίκηση τους.
Ένας Υπερκομματικός Στρατηγικός Σχεδιασμός με εμπλεκόμενους φορείς, την Πανεπιστημιακή Κοινότητα, τα Κοινωφελή Ιδρύματα, την Επιχειρηματική Κοινότητα, τους Ευεργέτες του Απόδημου Ελληνισμού και όσους βρίσκονται στην χώρα μας και συνδράμουν στην βελτίωση της, ώστε τελικά όλοι μαζί να αποφασίσουν μέσα στα θεσμικά πλαίσια τον τρόπο εκείνο με τον οποίο θα μπορούσαν να δοθούν συγκεκριμένα κίνητρα στους πληθυσμούς των μικρών τόπων της χώρας να παραμείνουν στις ιδιαίτερες πατρίδες τους».
Σε συνάντηση που πραγματοποίησε ο Δήμαρχος Χάλκης Κ. Φραγκάκης Ευάγγελος με τον διοικητή του Νοσοκομείου Ρόδου Κ. Ρουμάνη Γρηγόριο, παρουσία του Καθηγητή Κ. Κρεμαστινού Δημητρίου το Σάββατο 25/01/20, του δόθηκε η ευκαιρία να αναπτύξει τα προβλήματα υγειονομικής περίθαλψης που αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι της Χάλκης και να τονίσει ιδιαιτέρως την αναγκαιότητα μεταφοράς του παλαιού ιατρείου Χάλκης στο νέο κτήριο του αγροτικού ιατρείου.
Μέσα στο πλαίσιο της γενικότερης ανάπτυξης του τομέα της υγείας της νησιωτικής χώρας αναλύθηκαν οι τρόποι με τους οποίους το νοσοκομείο της Ρόδου θα ολοκληρώσει την αποστολή του, δηλαδή να μην μεταφέρονται τα βαριά ιατρικά περιστατικά σε κεντρικότερα σημεία της Ελλάδας αλλά να αντιμετωπίζονται στα όρια του νησιού.
Τέλος συζητήθηκε πως μπορεί να γίνει η επιστημονική αναβάθμιση του νοσοκομείου με συνεχή εκπαίδευση ιατρών και νοσηλευτών από το Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο “Αττικόν”.