Κατακόρυφη πτώση καταγράφουν οι αφίξεις επιβατών κρουαζιέρας σε δημοφιλείς προορισμούς της χώρας, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία, καθώς η αστάθεια στην Τουρκία έχει απομακρύνει τα κρουαζιερόπλοια από το Αιγαίο συνολικά.

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του λιμανιού του Ηρακλείου, το οποίο για το διάστημα Ιανουαρίου – Ιουλίου καταγράφει πτώση της τάξης του 39,4% στις αφίξεις επιβατών και 28,4% στις αφίξεις κρουαζιερόπλοιων. Σε απόλυτους αριθμούς, οι αφίξεις επιβατών στο επτάμηνο έφθασαν σε 82.357 από 135.967 την ίδια περίοδο του 2016. Ο κ. Γιάννης Μπρας, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας συμβούλων Five Senses Consulting με ειδίκευση στην ανάπτυξη προορισμών κρουαζιέρας, σημειώνει επιπλέον τον χαμηλό μέσο όρο πληρότητας των πλοίων, ο οποίος διαμορφώνεται στο 72,6%. Η εξέλιξη αυτή έρχεται σε αντίθεση με την αισιοδοξία που επιχειρήθηκε να καλλιεργηθεί σε κυβερνητικό επίπεδο για κάλυψη των απωλειών των πλοίων από τις αυξημένες πληρότητες των επιβατών.

Στη Ρόδο οι αφίξεις επιβατών με κρουαζιέρα στο εξάμηνο φέτος μειώθηκαν κατά 10,9%, φθάνοντας σε 98.127. Επίσης, η μείωση των επιβατών τον Ιούλιο ξεπέρασε σε ποσοστό το 34%. Αλλά και για τον τρέχοντα μήνα αναμένονται περί τις 30 προσεγγίσεις κρουαζιερόπλοιων, από 49 τον Αύγουστο του 2016. Παράλληλα, στη Σαντορίνη αναμένεται για τον Αύγουστο μείωση κατά 24% του αριθμού των κρουαζιερόπλοιων. Σύμφωνα με τον κ. Μπρα, ένα πρώτο βήμα για την ανάκαμψη της κρουαζιέρας πρέπει να είναι η υλοποίηση στρατηγικού σχεδίου με τη συμμετοχή της Fraport για την επαναπροσέγγιση των γερμανόκτητων εταιρειών. Ενα μόνο νέο Homeport (έναρξη και επιστροφή της κρουαζιέρας στο λιμάνι) για 20 εβδομάδες με πλοίο 2.500 επιβατών μπορεί να φέρει στους προορισμούς που θα συμμετέχουν στο πρόγραμμα άμεσα ετήσια έσοδα έως 20 εκατ. ευρώ. Πάντως, παρά τη συρρίκνωση της δραστηριότητας στην Ελλάδα, η διεθνής κρουαζιέρα αναμένεται να κινηθεί με έντονα αυξητικές τάσεις, φθάνοντας στον αριθμό ρεκόρ των 25,8 εκατ. αφίξεων από 24,7 εκατ. το 2016.

Τον κώδωνα του κινδύνου για τις αρνητικές εξελίξεις στην κρουαζιέρα είχαν χτυπήσει από πέρυσι το φθινόπωρο μέσω της «Κ» εκπρόσωποι του κλάδου. Οι εκτιμήσεις αυτές δείχνουν να επιβεβαιώνονται, καθώς βάσει των μέχρι στιγμής στοιχείων οι μεγάλες απώλειες των επιβατών δεν μπορούν να καλυφθούν ούτε από τις πληρότητες στα πλοία ούτε από τη μικρή μετατόπιση δρομολογίων στο Ιόνιο. Επίσης, οι εκπρόσωποι του κλάδου θεωρούν με βάση τα έως τώρα προγράμματα των διεθνών εταιρειών ότι και το 2018 η κίνηση στην κρουαζιέρα θα παραμείνει στα χαμηλά επίπεδα της φετινής σεζόν.

Ενας από τους βασικούς λόγους που μειώνεται φέτος η δραστηριότητα της κρουαζιέρας είναι το γεγονός ότι περικόπηκαν για λόγους ασφαλείας από τα προγράμματα των διεθνών εταιρειών λιμάνια της Τουρκίας, με αποτέλεσμα την κατάργηση και των ενδιάμεσων σταθμών απο-επιβίβασης σε ελληνικά λιμάνια. Βέβαια, η Ελλάδα το 2016 είχε επωφεληθεί συγκυριακά από τα προβλήματα αστάθειας της γειτονικής χώρας, καθώς οι εταιρείες κρουαζιέρας που δεν ήθελαν να ακυρώσουν τελευταία στιγμή το σύνολο των προγραμμάτων τους στην περιοχή αντικατέστησαν τουρκικά λιμάνια με ελληνικά. Για αυτό άλλωστε οι πολλαπλές αφίξεις επιβατών άγγιξαν τα 5,2 εκατ., από 4,96 εκατ. το 2015. Ωστόσο, η αύξηση αυτή δεν έσπασε το ρεκόρ του 2013, οπότε οι πολλαπλές αφίξεις ξεπέρασαν τα 5,6 εκατ.

Καθημερινή

Κατακόρυφη αύξηση παρουσιάζει τα τελευταία χρόνια διεθνώς ο τουρισμός κρουαζιέρας, σε τέτοιο βαθμό μάλιστα που τα ναυπηγεία και τα λιμάνια δεν μπορούν πλέον να ανταποκριθούν στην τεράστια ζήτηση. Εξαίρεση η Ελλάδα.

«Εάν μπορούσαμε, θα κατασκευάζαμε περισσότερα πλοία», είπε πρόσφατα ο επικεφαλής της Tui Φρίντριχ Γιούσεν προς την εφημερίδα Euro am Sonntag. «Τα μεγάλα ναυπηγεία όμως δεν αναλαμβάνουν νέες εργολαβίες». Στην πραγματικότητα στην Ευρώπη υπάρχουν σήμερα μόλις τέσσερις μεγάλοι ναυπηγοί οι οποίοι είναι σε θέση να κατασκευάσουν κρουαζιερόπλοια τύπου σειράς Mein Schiff της Tui: πρόκειται για τα ναυπηγεία της Μάγερ στο Πάπενμπουργκ και στο Τουρκού της Φινλανδίας, της ιταλικής Fincantieri στην Τεργέστη καθώς και της γαλλικής STX France στο St. Nazaire.

Υστερούν τα ασιατικά ναυπηγεία

Τα δε ασιατικά ναυπηγεία δεν πληρούν ακόμη τα υψηλά στάνταρ ποιότητας που θέτουν οι ευρωπαϊκές ναυτιλιακές εταιρίες. Η κατασκευή δυο πλοίων Aida στα ιαπωνικά ναυπηγεία της Mitsubishi κατέληξε σε ένα πανάκριβο φιάσκο.

Παρά ταύτα όμως ο τουρισμός κρουαζιέρας παραμένει ένας οικονομικά ανερχόμενος κλάδος. Μόνον φέτος κάνουν την επίσημη πρώτη τους στις θάλασσες του κόσμου 12 νέα κρουαζιερόπλοια, με τα επτά από αυτά να έχουν χωρητικότητα 2.500 επιβατών.

Το 2016 περίπου 6,7 εκατομμύρια Ευρωπαίοι επέλεξαν τα κρουαζιερόπλοια για τις διακοπές τους. Πρόκειται για έναν αριθμό αυξημένο κατά 3,4% σε σχέση με το 2015. Η αγορά αναμένεται να αναπτυχθεί ακόμη περισσότερο, όπως εκτιμούν ειδικοί του κλάδου.

Προβλήματα και στα λιμάνια

Προβλήματα δεν παρατηρούνται όμως μόνον στη διαθεσιμότητα νέων πλοίων αλλά και στους ίδιους τους τουριστικούς προορισμούς. Στο Ντουμπρόβνικ κατέφτασαν στις αρχές Ιουνίου μόλις σε μια μέρα περισσότεροι από 9.000 τουρίστες με κρουαζιερόπλοια, μολονότι η μικρή παλιά πόλη μπορεί να υποδέχεται, σύμφωνα με ειδικούς, μόλις 7.000 τουρίστες ημερησίως.

Σε κανέναν άλλο προορισμό όμως το πρόβλημα δεν είναι τόσο μεγάλο όσο στην πανέμορφη Βενετία. Η πόλη ζει μεν από τον τουρισμό, αλλά υποφέρει από τις μάζες των τουριστών που κατακλύζουν καθημερινά τα θαλάσσια στενά της. Οι κάτοικοι διαμαρτύρονται εδώ και χρόνια, ο ΟΗΕ επιχειρεί να επιβάλει απαγορεύεις, αλλά μέχρι στιγμής όλα μάταια.

Οργισμένοι εμφανίζονται και οι Μαλτέζοι κάθε φορά που οι θαλάσσιοι κολοσσοί προσεγγίζουν τη Βαλέτα. Η Μάλτα γνωρίζει αυτό το διάστημα μια πρωτοφανή τουριστική ανάπτυξη. Αυτό οφείλεται και στην πολιτική αβεβαιότητα που επικρατεί σε παραδοσιακούς τουριστικούς προορισμούς, όπως την Τυνησία, την Αίγυπτο και την Τουρκία. Αυτό ωφελεί σε μεγάλο βαθμό και την Ελλάδα, όχι όμως και τον τουρισμό κρουαζιέρας στα ελληνικά νησιά αφού η πολιτική ένταση στη γειτονική Τουρκία οδήγησε πολλές εταιρίες στο να αναπροσαρμόσουν τα πακέτα τους, εξαιρώντας από αυτά όχι μόνον τουρκικούς, αλλά κατά συνέπεια, και ελληνικούς προορισμούς.

«Βουλιάζει» η Βαρκελώνη

Στην Ισπανία αντίθετα οι κρουαζιέρες δεν αυξάνονται απλώς, αλλά πολλαπλασιάζονται: το 2016 καταγράφηκε ο αριθμός ρεκόρ των 3.918 κρουαζιερόπλοιων από τα οποία κατέβηκαν και «εισέβαλαν» στις ισπανικές πόλεις περίπου 8,5 εκατομμύρια τουρίστες. Δημοφιλέστερος προορισμός ήταν η Βαρκελώνη με περίπου 2,7 εκατομμύρια τουρίστες να προέρχονται από κρουαζιερόπλοια. Ένας αριθμός αυξημένος κατά 6% περίπου σε μια πόλη που είναι ούτως ή άλλως ένας από τους δημοφιλέστερους τουριστικούς προορισμούς στον κόσμο. Με την ίδια ταχύτητα αυξάνεται όμως και ο αριθμός των αντιπάλων της κρουαζιέρας που βλέπουν επιπτώσεις για το περιβάλλον και την ποιότητα ζωής στα κέντρα των πόλεων. Σε αρκετές συνοικίες της Βαρκελώνης η ζωή για τους κατοίκους έχει γίνει ανυπόφορη.

Σε αυτό το πρόβλημα πάντως δεν διαφαίνεται άμεση λύση. «Οι ναυτιλιακές θα έπρεπε να συντονιστούν καλύτερα», εκτιμά ο Ματίας Ρίγκερ από το Κέντρο Κρουαζιέρας του Αμβούργου. Εντούτοις οι εταιρίες προγραμματίζουν συνήθως τα δρομολόγιά τους αρκετά χρόνια πριν και δεν τα δημοσιοποιούν. Απομένει ίσως στους ίδιους τους τουριστικούς προορισμούς να επιβάλουν ορισμένους περιορισμούς που θα φέρουν όμως και λιγότερα έσοδα στα ταμεία τους.

Έκαρντ Γκίνκε (dpa) / Κώστας Συμεωνίδης

Πηγή: Deutsche Welle