Η επείγουσα χορήγηση ασπιρίνης αμέσως μετά από μικρά εγκεφαλικά μπορεί να προλάβει τα σοβαρότερα αντίστοιχα επεισόδια, σύμφωνα με μια νέα ευρωπαϊκή επιστημονική έρευνα.

Η μελέτη επισημαίνει ότι είχε υποτιμηθεί μέχρι σήμερα το όφελος από την άμεση λήψη ασπιρίνης μετά από ένα μίνι-εγκεφαλικό.

Οι ερευνητές από τη Βρετανία, την Ολλανδία, τη Γερμανία και τη Σουηδία, με επικεφαλής τον καθηγητή Πίτερ Ρόθγουελ του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο ιατρικό περιοδικό "The Lancet", ανέλυσαν στοιχεία προηγούμενων μελετών για περίπου 56.000 ανθρώπους.

Διαπίστωσαν ότι η ασπιρίνη μειώνει κατά 70% έως 80% τον κίνδυνο ενός δεύτερου σοβαρότερου και πιθανώς μοιραίου εγκεφαλικού, κατά τις πρώτες μέρες και εβδομάδες μετά το πρώτο ελαφρότερο επεισόδιο. Σε μεγάλο βάθος χρόνου, αν λαμβάνεται τακτικά, η ασπρίνη μειώνει κατά περίπου 15% τον κίνδυνο εγκεφαλικού.

Οι επιστήμονες επεσήμαναν ότι αν κανείς νιώσει τα προειδοποιητικά σημάδια ενός μικρού εγκεφαλικού, μπορεί να αποφύγει τα χειρότερα τις επόμενες μέρες, αν προληπτικά παίρνει ασπιρίνη.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, ο κίνδυνος ενός σοβαρού εγκεφαλικού είναι πολύ αυξημένος -έως 1.000 φορές- κατά τις αμέσως επόμενες μέρες μετά από ένα αρχικό μικρό εγκεφαλικό. Όμως πολλοί ασθενείς δεν επιζητούν καθόλου ιατρική βοήθεια ή καθυστερούν πολλές μέρες να το κάνουν, παρόλο που στο μεταξύ κινδυνεύουν από ένα δεύτερο σοβαρότερο επεισόδιο. Σε αυτό το μεσοδιάστημα, η λήψη ασπιρίνης (δόση 300 mg) από τον ασθενή αποτελεί μια ασπίδα προστασίας.

Συγκεκριμένα συμπτώματα που σχετίζονται με την ημικρανία φαίνεται να αυξάνουν τον κίνδυνο για ισχαιμικό εγκεφαλικό, σύμφωνα με νέα ευρήματα ερευνητών από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια.

Το ισχαιμικό εγκεφαλικό είναι αποτέλεσμα θρόμβου που προκαλεί απόφραξη σε αιμοφόρο αγγείο, αποκόπτοντας τη φυσιολογική ροή αίματος. Είναι πολύ πιο συχνό από το αιμορραγικό εγκεφαλικό, το οποίο είναι αποτέλεσμα αιμορραγίας στον εγκέφαλο.

Σύμφωνα με τη σχετική μελέτη που παρουσιάστηκε στο πλαίσιο του διεθνούς συνεδρίου της Αμερικανικής Εταιρίας για το Εγκεφαλικό (ASA), τα άτομα που εκδηλώνουν ημικρανία με αύρα, δηλαδή κατά τη διάρκεια του επεισοδίου ημικρανίας ταλαιπωρούνται από συμπτώματα όπως το μούδιασμα στο πρόσωπο και οι οφθαλμολογικές αλλοιώσεις (λάμψεις, τυφλά σημεία) έχουν 2,4 φορές περισσότερες πιθανότητες να υποστούν ισχαιμικό εγκεφαλικό σε σύγκριση με άτομα που εκδηλώνουν ημικρανία χωρίς αύρα.

Συγκεκριμένα, η ημικρανία με αύρα συσχετίζεται με σχεδόν τριπλάσιες πιθανότητες θρομβοεμβολικού εγκεφαλικού, δηλαδή ισχαιμικού εγκεφαλικού από θρόμβο που σχηματίζεται στην καρδιά, αποσπάται και μεταφέρεται στον εγκέφαλο. Παράλληλα, η ημικρανία με αύρα συσχετίζεται με διπλάσιες πιθανότητες θρομβωτικού εγκεφαλικού, όπου ο θρόμβος σχηματίζεται σε σημείο αιμοφόρου αγγείου που υπάρχει απόφραξη, διακόπτοντας τη φυσιολογική ροή αίματος προς τον εγκέφαλο.

Οι Αμερικανοί ερευνητές παρακολούθησαν την πορεία της υγείας 13.000 ατόμων για διάστημα 25 ετών. Αναλύοντας τα δεδομένα που κατέγραψαν, παρατήρησαν ότι το εγκεφαλικό επεισόδιο που συνδέεται με την ημικρανία με αύρα πλήττει συχνά άτομα αρκετά νέα σε ηλικία –νεότερα από τα άτομα που συνήθως παθαίνουν εγκεφαλικό.

Ένα εγκεφαλικό σε μικρή ηλικία συνεπάγεται αναπηρίες και απώλεια παραγωγικότητας πολύ νωρίτερα από το σύνηθες. Μάλιστα, σε πολλές περιπτώσεις οι γενικότερες συνέπειες του επεισοδίου στους νέους είναι πιο σοβαρές απ’ ό,τι στους ηλικιωμένους.

Η ευεργετική δράση της ασπιρίνης στις καρδιοπάθειες και τα εγκεφαλικά είναι ευρέως γνωστή και, για το λόγο αυτό, πολλοί άνθρωποι τη λαμβάνουν προληπτικά χωρίς ιατρικές συστάσεις και οδηγίες.

Πρόκειται ωστόσο, σύμφωνα με τους ειδικούς, για μία πρακτική που μπορεί να αποβεί ιδιαίτερα επικίνδυνη σε ανθρώπους που πάσχουν από έλκος ή έχουν ευαίσθητο στομάχι.

Η προληπτική λήψη της ασπιρίνης για την αποφυγή των καρδιοπαθειών μπορεί να προκαλέσει προβλήματα, κυρίως σε όσους ανήκουν στις ομάδες κινδύνου, όπως οι γυναίκες πριν από την εμμηνόπαυση. Στα προβλήματα αυτά περιλαμβάνονται οι ακατάσχετες αιμορραγίες σε περιπτώσεις τραυματισμού ή χειρουργικών επεμβάσεων.

Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξαν Βρετανοί ερευνητές από το Royal Hallamshire Hospital στο Σέφιλντ, ύστερα από έρευνα παγκόσμιας εμβέλειας και αφού εξέτασαν 48.000 ανθρώπους, εκ των οποίων περισσότεροι από τους μισούς ακολουθούσαν αγωγή με ασπιρίνη.

Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι το παυσίπονο μείωνε κατά το 1/3 τον κίνδυνο καρδιακού και εγκεφαλικού επεισοδίου, αλλά ταυτόχρονα αύξανε κατά 70% τις αιμορραγικές επιπλοκές, ακριβώς λόγω της αντιπηκτικής δράσης που έχει το φάρμακο στο αίμα.

Οι ερευνητές συμφωνούν ότι, εάν υπάρχει σοβαρός λόγος να πιστεύουμε ότι κάποιος έχει 15% πιθανότητες να πάθει καρδιακό επεισόδιο στα επόμενα δέκα χρόνια, τότε η λήψη 75mg ασπιρίνης μία φορά την ημέρα είναι καλή για την υγεία του.

Ωστόσο, ο επικεφαλής της έρευνας καθηγητής Λάρι Ράμσι δήλωσε ότι «η δυσκολία έγκειται στο να υπολογίσει κανείς την πιθανότητα να παρουσιάσει καρδιοπάθεια. Ο υπολογισμός είναι δυνατός με τη βοήθεια ειδικών τεστ, παράμετροι των οποίων αποτελούν το οικογενειακό ιστορικό, το επίπεδο χοληστερόλης και παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο καρδιοπάθειας, όπως το κάπνισμα».

Οι περισσότεροι από εμάς γνωρίζουν πολύ καλά ότι η υπέρταση και οι καρδιαγγειακές παθήσεις γενικότερα αποτελούν κίνδυνο για την υγεία, ίσως όμως να μην έχουν ακούσει ότι η υψηλή αρτηριακή πίεση μπορεί να επηρεάσει την όραση.

Το «οφθαλμικό εγκεφαλικό» είναι αποτέλεσμα απόφραξης σε αιμοφόρο αγγείο του αμφιβληστροειδούς χιτώνα, του φωτοευαίσθητου ιστού που βρίσκεται στο οπίσθιο τμήμα του οφθαλμού. Η απόφραξη είναι αποτέλεσμα θρόμβωσης ή στένωσης του αγγείου, ενώ μπορεί επίσης να προκληθεί από συσσώρευση χοληστερόλης.

Στον ιατρικό κόσμο, το φαινόμενο είναι γνωστό ως απόφραξη φλέβας/αρτηρίας του αμφιβληστροειδούς.

Υπάρχουν διάφοροι τύποι «εγκεφαλικού» που πλήττουν τα μάτια και διακρίνονται ανάλογα με το αν επηρεάζουν φλέβα ή αρτηρία. Η απόφραξη μπορεί να εκδηλωθεί σε μικρή φλέβα του αμφιβληστροειδούς (BRVO), σε μικρή αρτηρία του αμφιβληστροειδούς (BRAO), στην κεντρική φλέβα του αμφιβληστροειδούς (CRVO) ή στην κεντρική αρτηρία του αμφιβληστροειδούς (CRAO).

Ποια είναι τα συμπτώματα

Το βασικότερο σύμπτωμα του «οφθαλμικού εγκεφαλικού» είναι η αιφνίδια απώλεια της όρασης που δεν συνοδεύεται από πόνο. Μπορεί να επηρεάσει τον οφθαλμό στο σύνολό του (CRAO και CRVO) ή τμήμα του οφθαλμού (BRAO και BRVO). Άλλα συνήθη συνοδά συμπτώματα είναι τα εξής:

- απώλεια της περιφερικής όρασης
- στρέβλωση/αλλοίωση της όρασης
- τυφλά σημεία

Τα συμπτώματα αυτά χρήζουν άμεσης ιατρικής παρέμβασης ώστε να προληφθεί η απώλεια όρασης.

Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο

Οι άνδρες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο «οφθαλμικού εγκεφαλικού» σε σύγκριση με τις γυναίκες. Το φαινόμενο είναι συνηθέστερο μετά την ηλικία των 60 ετών. Συγκεκριμένες παθήσεις συνδέονται με τον αυξημένο κίνδυνο «εγκεφαλικού» που πλήττει τα μάτια:

- καρδιοπάθεια
- διαβήτης
- υψηλή χοληστερόλη
- υψηλή αρτηριακή πίεση (υπέρταση)
- στένωση καρωτίδας

Πηγή: Αμερικανική Ακαδημία Οφθαλμολογίας (ΑΑΟ)