ριήμερη περιοδεία σε Κρήτη και Δωδεκάνησα της ηγεσίας του υπουργείου Περιβάλλοντος με στόχο την εξομάλυνση της κατάστασης
Σε τριήμερη... περιοδεία στα νησιά και συγκεκριμένα στην Κρήτη και τα Δωδεκάνησα βρίσκεται σύσσωμη η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος με στόχο να κάμψει τις αντιδράσεις των εξοργισμένων κατοίκων, τις οποίες πυροδότησε η ανάρτηση των δασικών χαρτών, που «πρασίνισαν» μεγάλο τμήμα των νησιών αλλά και των περιουσιών τους, οι οποίες πλέον φαίνονται ως δασικές εκτάσεις.

Ο υπουργός Περιβάλλοντος, Κώστας Σκρέκας βρίσκεται στην Κρήτη, ενώ ο υφυπουργός Περιβάλλοντος, Γιώργος Αμυράς και ο γ.γ. Περιβάλλοντος και Υδάτων, Κωνσταντίνος Αραβώσης επισκέπτονται για τον ίδιο λόγο την Κάρπαθο, τη Σύμη και τη Χάλκη.

Ο κ. Σκρέκας, ο οποίος ξεκίνησε την επίσκεψή του από τα Χανιά, συναντήθηκε σήμερα στο κτίριο της Περιφερειακής Ενότητας Χανίων με βουλευτές της περιοχής, εκπροσώπους της τοπικής αυτοδιοίκησης, του Δικηγορικού Συλλόγου, συνεταιριστικών οργανώσεων, αγροτικών συλλόγων, καθώς και με μέλη του Γεωτεχνικού και του Τεχνικού Επιμελητηρίου.

Επανέλαβε ότι η κυβέρνηση θα προχωρήσει σε μία σειρά διοικητικών και νομοθετικών πρωτοβουλιών προκειμένου να δοθούν άμεσα λύσεις σε τρία ακανθώδη ζητήματα και συγκεκριμένα:

Ακολούθησε το Έθνος στο Google News! Live όλες οι εξελίξεις λεπτό προς λεπτό, με την υπογραφή του www.ethnos.gr
Τα πρόδηλα σφάλματα, τα οποία θα διορθωθούν με οριζόντιο τρόπο, με εσωτερικές διαδικασίες της Διοίκησης, ώστε να μην ταλαιπωρηθεί ο πολίτης και φυσικά να μην επιβαρυνθεί με κανένα κόστος.

Με την επίλυση των προβλημάτων που αφορούν τις εκτάσεις με φρυγανώδη βλάστηση και ασπάλαθους, οι οποίες αναμένεται να εξαιρεθούν.

Με την οριστικοποίηση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος και του τεκμηρίου κυριότητας του Δημοσίου με στόχο, όπως είπε ο υπουργός «να δώσουμε επιτέλους λύσεις στους πολίτες της Κρήτης, ώστε να μην κινδυνεύουν να χάσουν ούτε σπιθαμή γης και βέβαια διαβεβαιώσαμε ότι δεν κινδυνεύουν οι αγροτικές ενισχύσεις για κανέναν».

Αναφορικά με την υποβολή αντιρρήσεων επί του περιεχομένου των δασικών χαρτών, ο κ. Σκρέκας συνέστησε στους πολίτες να περιμένουν τις οριζόντιες διορθώσεις, τις αναμορφώσεις των αναρτημένων δασικών χαρτών: «Έχουμε δώσει εξάμηνη παράταση στη διαδικασία υποβολής αντιρρήσεων που σημαίνει ότι, εάν συνυπολογίσουμε και τις περίπου 100 ημέρες που μέχρι τώρα ήταν η αρχική περίοδος των αντιρρήσεων, έχουμε περίπου 8 - 9 μήνες όπου θα έχουμε τη δυνατότητα να αξιοποιήσουμε αυτό το χρόνο για να διορθώσουμε τους δασικούς χάρτες. Εφόσον συνεχίζει να βλέπει ο πολίτης ότι υπάρχει θέμα με την έκτασή του μπορεί να προχωρήσει στην αίτηση πρόδηλου σφάλματος όπου δεν υπάρχει καμία οικονομική επιβάρυνση. Ατελώς θα αξιολογηθεί από τις δασικές υπηρεσίες και τις αρμόδιες δημόσιες υπηρεσίες. Και στη συνέχεια, εφόσον και μετά την αίτηση του πρόδηλου σφάλματος εξακολουθεί να υπάρχει σφάλμα, αυτό μετατρέπεται σε αντίρρηση όπου εκεί σε εκείνη την περίπτωση το τέλος της αντίρρησης έχει μειωθεί κατά 50%», επεσήμανε.

Κατά τη διάρκεια των συναντήσεων, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, παρουσίασε τις πρωτοβουλίες που έχουν αναληφθεί για την επίλυση των προβλημάτων τα οποία έχουν προκύψει από την ανάρτηση των δασικών χαρτών, τονίζοντας ότι οι αρμόδιες υπηρεσίες θα μεριμνήσουν για τη διόρθωση των σφαλμάτων.

Όπως επισήμανε, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου με όλες τις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει, αναδεικνύει το εμβληματικό έργο των δασικών χαρτών, ως το πλέον αξιόπιστο εργαλείο προάσπισης και κατοχύρωσης του φυσικού περιβάλλοντος, της δημόσιας περιουσίας και κυρίως των νόμιμων ατομικών δικαιωμάτων του πολίτη.

Στις συναντήσεις συμμετείχαν, μεταξύ άλλων, ο υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Γιάννης Κεφαλογιάννης, οι βουλευτές Χανίων Ντόρα Μπακογιάννη, Βασίλης Διγαλάκης, Μανούσος Βολουδάκης και Παύλος Πολάκης, οι δήμαρχοι Χανίων, Σφακίων, Πλατανιά, Γαύδου και Κισάμου, ο Αντιπεριφερειάρχης Χανίων, Νικόλαος Καλογερής, ο Αντιπεριφερειάρχης στον Πρωτογενή Τομέα, Μανώλης Χνάρης, η συντονίστρια Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης, Μαρία Κοζυράκη, η Διευθύντρια της Διεύθυνσης Δασών Χανίων, Πολύμνια Σκλαβάκη και ο Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής Δασών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Βαγγέλης Γκουντούφας.https://www.ethnos.gr/ellada/152988_dasikoi-hartes-epiheirisi-kateynasmoy-tis-orgis-ton-nisioton

Την ικανοποίησή της εξέφρασε, η διοίκηση του ΤΕΕ Δωδεκανήσου για την ανακοίνωση της παράτασης 6 μηνών για την υποβολή αντιρρήσεων με ταυτόχρονη μείωση του τέλους άσκησης αντιρρήσεων 50%, από το ΥΠΕΝ και εξέδωσε την παρακάτω ανακοίνωση:

Τα σημαντικά προβλήματα που προέκυψαν ως προς το ιδιοκτησιακό καθεστώς με την εφαρμογή της ισχύουσας νομοθεσίας για τους δασικούς χάρτες ήταν γνωστά, πριν την εκκίνηση της τρέχουσας διαδικασίας. Ήδη από το 2017, είχαμε πραγματοποιήσει μία εξαιρετικά επιτυχημένη ημερίδα επί του θέματος, όπου είχαμε αναδείξει το μέγεθος του προβλήματος ΠΡΙΝ ξεκινήσει η διαδικασία για τις υπόλοιπες περιοχές της χώρας, με αφορμή τα ζητήματα που ανέκυψαν από την κύρωση των δασικών χαρτών σε Σύμη και Πάτμο.

Αναλάβαμε και σε συνεργασία με εμπλεκόμενους φορείς, την ευθύνη της σύνταξης ολοκληρωμένης πρότασης που κατατέθηκε στις 5 Μαρτίου 2021, για τον εξορθολογισμό των δασικών χαρτών. Η ανακοίνωση της ηγεσίας του Υπουργείου βρίσκεται στην σωστή κατεύθυνση και καταδεικνύει ότι οι προτάσεις μας, βρήκαν ανταπόκριση. Η παράταση 6 μηνών για την υποβολή των αντιρρήσεων ουσιαστικά θα εξασφαλίσει τον απαιτούμενο χρόνο, ώστε η Κυβέρνηση να καταθέσει νομοθετική ρύθμιση και να προβεί άμεσα σε εσωτερικές και οριζόντιες διορθώσεις, χωρίς ταλαιπωρία και κόστος για τους πολίτες.

Ωστόσο, για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, θα πρέπει τα ζητήματα των δασικών χαρτών, να είναι ένα αίτημα των φορέων της Δωδεκανήσου, που θα υποστηριχθεί με ομοθυμία και που θα πρέπει οπωσδήποτε να ικανοποιηθεί χωρίς καμία εξαίρεση από τις προτεινόμενες λύσεις.

Οι δασικοί χάρτες είναι πράγματι ένα σπουδαίο και σημαντικό εργαλείο για την ανάπτυξη ενός τόπου, που πρέπει όμως να διέπονται από κανόνες ισονομίας και δικαιοσύνης. Η τεκμηριωμένη παρέμβαση που έκανε ο φορέας μας, ήταν εξαιρετικά χρήσιμη και θα έχει θετική συμβολή για τη συνέχεια. Περιμένουμε λοιπόν από την Κυβέρνηση να πράξει το δίκαιο για την προοπτική της ανάπτυξης των νησιών και την ιδιοκτησία των νησιωτών της ακριτικής Δωδεκανήσου, προχωρώντας άμεσα στην διόρθωση των δασικών χαρτών σεβόμενη την νησιωτικότητα, δίνοντας λύση με εθνική συνείδηση.

Με δήμευση της περιουσίας των Δωδεκανησίων, ισοδυναμεί η εφαρμογή των δασικών χαρτών!

Εάν δεν υπάρξουν διορθωτικές κινήσεις, σε όλα σχεδόν τα νησιά της Δωδεκανήσου, θα προκύψουν έντονα προβλήματα και παρενέργειες.

Σύμφωνα, μάλιστα, με στοιχεία που είδαν το φως της δημοσιότητας, το 54% των εκτάσεων στα νησιά της Δωδεκανήσου έχει χαρακτηριστεί ως δασικό!

Επί του θέματος, βέβαια, υπήρξαν έντονες αντιδράσεις, εδώ και δύο χρόνια από τους τοπικούς φορείς (βουλευτές, περιφέρεια, δήμους, ΤΕΕ κ.λπ.) οι οποίες, όμως, δεν «συγκίνησαν» το κράτος των Αθηνών. Έχουν, πάντως, κατατεθεί επί του θέματος και τροπολογίες, με τις οποίες διορθώνονται  τα κακώς κείμενα.

Λόγω ακριβώς της διάστασης που πήρε το θέμα, για το σύνολο των νησιών, πραγματοποιήθηκε χθες σύσκεψη του πρωθυπουργούν Κυριάκου Μητσοτάκη με την ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. 

Για το θέμα θα υπάρξουν ανακοινώσεις στις επόμενες ημέρες, σύμφωνα με το γραφείο Τύπου του Πρωθυπουργού.

Υπενθυμίζεται πως το υπουργείο Περιβάλλοντος ετοιμάζει νομοθετική ρύθμιση για τα βασικά ζητήματα που έχουν ανακύψει από την ανάρτηση των δασικών χαρτών. 

Η ρύθμιση θα οριστικοποιηθεί αφότου εκδοθεί η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας για την αναθεώρηση των δασικών χαρτών.

Σύμφωνα με πληροφορίες, οι ρυθμίσεις θα περιλαμβάνουν όλα τα βασικά ζητήματα, όπως το τεκμήριο υπέρ του Δημοσίου, τους δασωμένους αγρούς και τις εκχερσωμένες δασικές εκτάσεις κ.ο.κ.

Στη συνάντηση συζητήθηκαν οι πρωτοβουλίες που θα αναληφθούν άμεσα για την επίλυση των προβλημάτων που κληρονομήθηκαν από τον νόμο 4389/2016 της προηγούμενης κυβέρνησης, οι διατάξεις του οποίου έχουν καταπέσει με αποφάσεις του ΣτΕ, τόσο σε ό,τι αφορά τις οικιστικές πυκνώσεις όσο και τις εκχερσωμένες εκτάσεις.

Για τον λόγο αυτόν η κυβέρνηση ψήφισε τον Μάιο του 2020 τον νόμο 4685/2020, ενώ το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας θα καταθέσει άμεσα νομοθετική ρύθμιση και θα προχωρήσει σε οριζόντιες παρεμβάσεις για την επίλυση των σφαλμάτων που έχουν προκύψει στο είδος χαρακτηρισμού της γης.

Μεταξύ αυτών, είναι η οριζόντια παράταση έξι μηνών για την υποβολή αντιρρήσεων από τους πολίτες επί του περιεχομένου των δασικών χαρτών και η μείωση του τέλους άσκησης αντιρρήσεων κατά 50%.

Η παράταση δίνεται λαμβάνοντας υπόψη αφενός τις ειδικές συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί λόγω της πανδημίας και αφετέρου την ανάγκη να δοθεί ο απαιτούμενος χρόνος για εσωτερικές και οριζόντιες διορθώσεις από τις αρμόδιες υπηρεσίες του θεματικού περιεχομένου των δασικών χαρτών, χωρίς ταλαιπωρία και κόστος για τους πολίτες.

Η ανάρτηση των δασικών χαρτών σε Κυκλάδες και Δωδεκάνησα (αλλά και στην Κρήτη και στο Βόρειο Αιγαίο) προκάλεσε αναστάτωση στις τοπικές κοινωνίες, καθώς σε πολλά νησιά οι δασικές εκτάσεις –άρα αυτές που δεν μπορούν να χτιστούν– ξεπερνούν το 50%, 60% ή και 70%. 

Σε ένα εμπεριστατωμένο δημοσίευμά του στην «Καθημερινή» ο δημοσιογράφος Γιώργος Λιάλιος, αποκάλυψε το μέγεθος του προβλήματος στα Δωδεκάνησα. 

Μεταξύ άλλων, ανέφερε τα εξής: 

Δασικές εκτάσεις καλύπτουν το 54,3% των Δωδεκανήσων
Πολύ υψηλά ποσοστά δασικών εκτάσεων δείχνει ο δασικός χάρτης και στα Δωδεκάνησα. Στη Σύμη και στο Αγαθονήσι οι προστατευόμενες από τη νομοθεσία εκτάσεις ξεπερνούν το 80%, ενώ στην Κάσο, στην Κάρπαθο και στην Πάτμο το 70%. Στο μεγαλύτερο νησί του συμπλέγματος, τη Ρόδο, οι δασικές εκτάσεις αγγίζουν τις 830.000 στρέμματα, λίγο περισσότερο από το 60%.

Σύμφωνα με τα αναλυτικά στοιχεία ανά νησί, τα οποία προέρχονται από το Ελληνικό Κτηματολόγιο, στο σύνολο των Δωδεκανήσων οι δασικές εκτάσεις καλύπτουν το 54,3% (1,5 εκατ. στρέμματα) και οι χορτολιβαδικές το 18% (207.000 στρέμματα). Εκχερσωμένες δασικές εκτάσεις είναι μόλις το 0,9%, ενώ δασωμένοι αγροί το 3,7% (περίπου 202.000 στρέμματα). Χωρίς καμία δέσμευση από τη δασική νομοθεσία είναι 648.000 στρέμματα, ποσοστό 22,7%.

Ας δούμε τα στοιχεία ανά νησί:
• Στο Αγαθονήσι καταγράφεται το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό δασικής έκτασης στα Δωδεκάνησα (83,7%). Ακόμα 8,1% της έκτασης είναι χορτολιβαδικό και 6,4% καμία από τις δύο κατηγορίες.

• Στην Αστυπάλαια δασικό είναι το 49,3% και χορτολιβαδικό το 37%. Σε καμία από τις δύο κατηγορίες το 10,6%.

• Στην Κάλυμνο δασικό είναι το 43,9%, χορτολιβαδικό το 44% και σε καμία από τις δύο κατηγορίες το 8,9%.

• Στην Κάρπαθο δασικό καταγράφεται το 72,8%, χορτολιβαδικό το 3,15% και κανένα από τα δύο το 10%. Υψηλό είναι το ποσοστό των δασωμένων αγρών (5,7% ή 17.500 στρέμματα).

• Στην Κάσο, δασικό είναι το 76,4%, χορτολιβαδικό το 2,6% και κανένα από τα δύο το 18,9%.

• Στην Κω, δασικό είναι το 34% και χορτολιβαδικό το 1,3%. Στο νησί καταγράφεται το μεγαλύτερο ποσοστό δασωμένων αγρών στα Δωδεκάνησα (14,9% ή 40.600 στρέμματα). Εκτός δασικής νομοθεσίας το 48,2% του νησιού.

• Στους Λειψούς, δασικό είναι το 61,3%, χορτολιβαδικό το 6,1% και κανένα από τα δύο το 29,1%.

• Στη Λέρο, δασικό είναι το 49%, χορτολιβαδικό το 17,2% και κανένα από τα δύο το 32,1%.

• Στη Νίσυρο, δασικό είναι το 41%, χορτολιβαδικό το 5,6% και κανένα από τα δύο το 49,1%.

• Στην Πάτμο, δασικό είναι το 74,9% και χορτολιβαδικό το 3,4%. Στο νησί καταγράφεται το υψηλότερο ποσοστό εκχερσωμένων δασικών εκτάσεων (3% ή 1.100 στρέμματα), ενώ σημαντικό είναι και το ποσοστό των δασωμένων αγρών (4,3% ή 1.700 στρέμματα). Εκτός δασικής νομοθεσίας είναι το 14,4% του νησιού.

• Στη Ρόδο, δασικό είναι το 61,5%, χορτολιβαδικό το 1,3%. Σημαντικές είναι οι δασωμένες αγροτικές εκτάσεις (9,8% ή 133.900 στρέμματα) και οι εκχερσωμένες δασικές εκτάσεις (2,1% ή 28.900 στρ.). Εκτός δασικής νομοθεσίας είναι το 25,1% του νησιού.

• Στη Σύμη καταγράφεται το υψηλότερο ποσοστό δασικών εκτάσεων στα Δωδεκάνησα: 88,1%. Χορτολιβαδικό είναι μόλις το 0,3%, ενώ εκτός δασικής νομοθεσίας το 10,2%.

• Στην Τήλο καταγράφεται το μικρότερο ποσοστό δασικών εκτάσεων στα Δωδεκάνησα, μόλις 3,9% και το υψηλότερο χορτολιβαδικών, 69,1%.

• Τέλος, στη Χάλκη δασικό είναι το 20,5%, χορτολιβαδικό 52,8% και κανένα από τα δύο το 22,7%.
Να σημειωθεί ότι στη Ρόδο, στην Κω και μέρος της Λέρου υπάρχει Κτηματολόγιο από την εποχή της ιταλικής κυριαρχίας των Δωδεκανήσων, επομένως οι δημόσιες εκτάσεις είναι καταγεγραμμένες ανεξαρτήτως του χαρακτήρα τους.

Πάντως, στα Δωδεκάνησα τα τελευταία χρόνια έχουν προκύψει διάφορα ζητήματα σε σχέση με την ιδιοκτησία και ήρθαν στο φως μέσα από την κτηματογράφηση – για παράδειγμα σε πολλά μικρά νησιά (λ.χ. Αρκιοί, Αγαθονήσι, Μαράθι, Ψέριμος, Σαρία) το Δημόσιο παραχώρησε το ’77 και ’84 εκτάσεις για την ανέγερση μονίμων κατοικιών ώστε να ενθαρρύνει την κατοίκησή τους.

Ομως η μεταβίβαση παρέμεινε στα προσύμφωνα και έτσι οι ιδιοκτήτες βρίσκονται σήμερα μετέωροι, με την περιουσία τους να διεκδικείται από δήμους ή θρησκευτικά ιδρύματα.

Υποβολή αντίρρησης
Τι μπορεί να κάνει ο πολίτης που διαφωνεί με το περιεχόμενο του δασικού χάρτη; Ο μόνος δρόμος είναι η υποβολή αντίρρησης. Δικαίωμα υποβολής έχει όποιος έχει έννομο συμφέρον – η αντίρρηση πρέπει να αφορά μια ιδιοκτησία, ειδάλλως πρέπει να κατατεθούν περισσότερες από μία. Οι αντιρρήσεις υποβάλλονται μόνο ηλεκτρονικά, μέσω της ιστοσελίδας του Ελληνικού Κτηματολογίου.

Μαζί με την αντίρρηση ο πολίτης πρέπει να καταβάλει τέλος (το οποίο πληρώνεται σε τράπεζα), ανάλογα με το εμβαδόν της έκτασης που η αντίρρηση αφορά (το αναλυτικό τιμολόγιο στο ΦΕΚ 347Β/2017). Για τις Κυκλάδες η προθεσμία λήγει στις 17 Ιουνίου (για τους κατοίκους εξωτερικού στις 7 Ιουλίου) και για τα Δωδεκάνησα στις 3 Ιουνίου (για τους κατοίκους εξωτερικού στις 23 Ιουνίου). Μπορείτε να βρείτε όλες τις αποφάσεις ανάρτησης δασικών χαρτών και στη διεύθυνση https://dasarxeio.com/dasikoi_xartes-3/.

«Το κράτος πρέπει να διορθώσει το λάθος»
Νομοθετική ρύθμιση για αντιμετώπιση των σοβαρών ζητημάτων που έχουν ανακύψει σε Δωδεκάνησα και Κυκλάδες ζητεί η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου. Οπως υποστηρίζει, υπό την παρούσα μορφή τους οι δασικοί χάρτες θα οδηγήσουν χιλιάδες πολίτες στην –πολυέξοδη– βάσανο της υπεράσπισης των ιδιοκτησιών τους μέσω αντιρρήσεων ή ακόμα και στα δικαστήρια, χωρίς να φέρουν ευθύνη. Κύρια ζητήματα, η αποτύπωση των φρυγανικών εκτάσεων στους χάρτες και το τεκμήριο κυριότητας υπέρ του Δημοσίου.

Πριν από λίγες ημέρες, το περιφερειακό συμβούλιο Νοτίου Αιγαίου ζήτησε για τρίτη φορά μέσα σε μια τριετία την παρέμβαση του υπ. Περιβάλλοντος. «Το πρόβλημα ειδικά στο Νότιο Αιγαίο ξεκίνησε το 2016 με ένα Προεδρικό Διάταγμα, που ουσιαστικά εισήγαγε στη νομοθεσία την έννοια της μη ξυλώδους δασικής έκτασης, βάζοντας και τις φρυγανικές εκτάσεις σε αυτή την κατηγορία», εξηγεί ο περιφερειάρχης Γ. Χατζημάρκος.

«Στη συνέχεια το 2018 η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αιγαίου έστειλε μια, κατά τη γνώμη μας, σκανδαλώδη εντολή στις δασικές υπηρεσίες, να θεωρούν τις φρυγανικές εκτάσεις ως δασικές. Στις Κυκλάδες οι δασολόγοι αντέδρασαν και κατέγραψαν τις φρυγανικές εκτάσεις ως χορτολιβαδικές, στα Δωδεκάνησα όμως όχι. Αυτό είχε τραγικά αποτελέσματα: πολλά νησιά να εμφανίζονται ως δασικά σε ποσοστό 60%, 70%, ακόμα και 80%-90%. Το Τεχνικό Συμβούλιο Δασών ήρθε το 2019 λέγοντας ότι ήταν λανθασμένη η εντολή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου, ωστόσο οι χάρτες δεν τροποποιήθηκαν και αναρτήθηκαν ως είχαν».

Ενα δεύτερο ζήτημα είναι η άσκηση, εκ μέρους του Δημοσίου, του δικαιώματος κυριότητάς του επί των δασικών εκτάσεων.

«Στο Αιγαίο υπάρχουν δύο διαφορετικές καταστάσεις.
Στις Κυκλάδες δεν ισχύει το τεκμήριο υπέρ του Δημοσίου (σ.σ. ότι μια δασική έκταση είναι εξ ορισμού δημόσια, εκτός αν ο ιδιώτης αποδείξει το αντίθετο), ενώ στα Δωδεκάνησα ισχύει. Στις Κυκλάδες το τεκμήριο δεν ισχύει μόνο «στα χαρτιά», καθώς στην πράξη καμία δημόσια αρχή δεν το εφαρμόζει και ζητεί από τον πολίτη να φέρει αυτός το βάρος της απόδειξης της ιδιοκτησίας. Στα Δωδεκάνησα έχουμε δύο μέτρα και σταθμά.

Από τη μια πλευρά, έχουμε το παράδοξο το Δημόσιο να διεκδικεί εκτάσεις ακόμα και στη Ρόδο και στην Κω, όπου λόγω του ιταλικού κτηματολογίου το Δημόσιο γνωρίζει επακριβώς ποιες εκτάσεις είναι δημόσιες και ποιες όχι και σε μικρά ακριτικά νησιά το Δημόσιο να διεκδικεί σχεδόν τα πάντα. Ζητούμε λοιπόν καθεστώς ισονομίας.

Οπως το 2014 καταργήθηκε για τη Μάνη το τεκμήριο υπέρ του Δημοσίου, να καταργηθεί και για τα Δωδεκάνησα λόγω της ειδικής συνθήκης με την οποία εντάχθηκαν στο ελληνικό κράτος και να δοθεί σαφής εντολή στις δασικές υπηρεσίες. Το Δημόσιο δεν θα απεμπολήσει την περιουσία του, αφού στα δύο μεγαλύτερα νησιά αυτή είναι καταγεγραμμένη».

Κατά τη γνώμη της Περιφέρειας, οι δασικοί χάρτες στις Κυκλάδες και στα Δωδεκάνησα πρέπει να αποσυρθούν. «Το λάθος είναι του κράτους και πρέπει να το διορθώσει το κράτος».

https://www.rodiaki.gr/article/455683/to-54-twn-dwdekanhswn-einai-dasikh-ektash

Οριζόντια παράταση έξι μηνών για την υποβολή αντιρρήσεων από τους πολίτες επί του περιεχομένου των δασικών χαρτών και η μείωση του τέλους άσκησης αντιρρήσεων κατά 50%.

Συνάντηση με τον Πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, είχαν την Δευτέρα ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, o Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Κωστής Χατζηδάκης και οι Υφυπουργοί Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Νίκος Ταγαράς και Γιώργος Αμυράς, προκειμένου να εξετάσουν ζητήματα που έχουν προκύψει από την ανάρτηση των δασικών χαρτών.

Στη συνάντηση συζητήθηκαν οι πρωτοβουλίες που θα αναληφθούν άμεσα για την επίλυση των προβλημάτων που κληρονομήθηκαν από τον νόμο 4389/2016 της προηγούμενης κυβέρνησης, οι διατάξεις του οποίου έχουν καταπέσει με αποφάσεις του ΣτΕ, τόσο σε ό,τι αφορά τις οικιστικές πυκνώσεις όσο και τις εκχερσωμένες εκτάσεις.

Για τον λόγο αυτόν η κυβέρνηση ψήφισε τον Μάιο του 2020 τον νόμο 4685/2020, ενώ το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας θα καταθέσει άμεσα νομοθετική ρύθμιση και θα προχωρήσει σε οριζόντιες παρεμβάσεις για την επίλυση των σφαλμάτων που έχουν προκύψει στο είδος χαρακτηρισμού της γης.

Μεταξύ αυτών, είναι η οριζόντια παράταση έξι μηνών για την υποβολή αντιρρήσεων από τους πολίτες επί του περιεχομένου των δασικών χαρτών και η μείωση του τέλους άσκησης αντιρρήσεων κατά 50%.

Η παράταση δίνεται λαμβάνοντας υπόψη αφενός τις ειδικές συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί λόγω της πανδημίας και αφετέρου την ανάγκη να δοθεί ο απαιτούμενος χρόνος για εσωτερικές και οριζόντιες διορθώσεις από τις αρμόδιες υπηρεσίες του θεματικού περιεχομένου των δασικών χαρτών, χωρίς ταλαιπωρία και κόστος για τους πολίτες.

Η αλήθεια είναι ότι οι κάτοικοι του Αιγαίου θα προτιμούσαν τα νησιά τους να χαρακτηριστούν «πράσινα»… για οποιονδήποτε λόγο εκτός από αυτόν.

Η ανάρτηση των δασικών χαρτών σε Κυκλάδες και Δωδεκάνησα (αλλά και στην Κρήτη και στο Βόρειο Αιγαίο) προκάλεσε αναστάτωση στις τοπικές κοινωνίες, καθώς σε πολλά νησιά οι δασικές εκτάσεις –άρα αυτές που δεν μπορούν να χτιστούν– ξεπερνούν το 50%, 60% ή και 70%.

Μέσα από την ανάρτηση αυτή αναδεικνύεται πλήθος ζητημάτων, κάποια από τα οποία υφίστανται για περισσότερο από έναν αιώνα: Ο τρόπος «διαδοχής» του Δημοσίου από το οθωμανικό κράτος ή την ιταλική διοίκηση. Οι τοπικές διαφορές στην ιδιωτική ιδιοκτησία και τα μοτίβα που επικρατούν ή επικρατούσαν μέχρι πριν από μερικές δεκαετίες. Τα είδη φυτών που η νομοθεσία θεωρεί δασικά και οι ερμηνείες που έχουν γίνει από τις δασικές υπηρεσίες. Τα τυχόν λάθη των μελετητών των χαρτών, που σε κάποιες περιπτώσεις είναι εξόφθαλμα και ο ρόλος κάποιων δασαρχών σε αυτά. Και, βέβαια, η εγγενής εχθρότητα του κόσμου απέναντι στους περιορισμούς που πρέπει να συνεπάγεται η περιβαλλοντική προστασία, καθώς κάθε χωράφι στα νησιά θεωρείται –με διαχρονική ευθύνη των τοπικών πολεοδομιών– δυνάμει οικοδομήσιμο. Τα προβλήματα είναι πολύ έντονα στα Δωδεκάνησα. Μπορεί σε επίπεδο περιφερειακής ενότητας οι δασικές εκτάσεις να καλύπτουν λίγο περισσότερο από το μισό (54,3%), ωστόσο σε κάποια συγκεκριμένα νησιά το ποσοστό των δασικών είναι ιδιαίτερα υψηλό: στη Σύμη το 88%, στο Αγαθονήσι το 83%, στην Κάσο το 76%, στην Πάτμο το 74%, στην Κάρπαθο το 73%. Αντίστοιχα στις Κυκλάδες τα υψηλότερα ποσοστά δασικών εκτάσεων καταγράφονται στην Ηρακλειά και στα Κουφονήσια (79%), στην Αντίπαρο (56%), στη Νάξο (52%). Στις Κυκλάδες όμως εμφανίζονται υψηλά ποσοστά δασωμένων αγρών: στην Κίμωλο (5,4%), στη Σίκινο (4,9%), στην Ανδρο (4,8%), στη Σίφνο (4,7%).

Η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, αλλά και αρκετοί δήμοι ζητούν νομοθετική παρέμβαση για την αντιμετώπιση πολλών από αυτά τα ζητήματα, υπέρ της μείωσης των καταγεγραμμένων ως δασικών εκτάσεων και της αναγνώρισης του δικαιώματος ιδιωτικής ιδιοκτησίας. Το Δημόσιο υπόσχεται ρύθμιση μόλις δημοσιευθεί η απόφαση του ΣτΕ κατά της τελευταίας προσφυγής για τους δασικούς χάρτες (βλ. «Κ» 2/4/21). Σε κάθε περίπτωση, ήταν η ώρα όλα αυτά τα ζητήματα να έρθουν στο φως. Το αν έπρεπε να είχαν αντιμετωπιστεί πριν από την ανάρτηση των χαρτών, αυτό είναι μια άλλη υπόθεση.

Δασικές εκτάσεις καλύπτουν το 54,3% των Δωδεκανήσων
Πολύ υψηλά ποσοστά δασικών εκτάσεων δείχνει ο δασικός χάρτης και στα Δωδεκάνησα. Στη Σύμη και στο Αγαθονήσι οι προστατευόμενες από τη νομοθεσία εκτάσεις ξεπερνούν το 80%, ενώ στην Κάσο, στην Κάρπαθο και στην Πάτμο το 70%. Στο μεγαλύτερο νησί του συμπλέγματος, τη Ρόδο, οι δασικές εκτάσεις αγγίζουν τις 830.000 στρέμματα, λίγο περισσότερο από το 60%.

Σύμφωνα με τα αναλυτικά στοιχεία ανά νησί, τα οποία προέρχονται από το Ελληνικό Κτηματολόγιο, στο σύνολο των Δωδεκανήσων οι δασικές εκτάσεις καλύπτουν το 54,3% (1,5 εκατ. στρέμματα) και οι χορτολιβαδικές το 18% (207.000 στρέμματα). Εκχερσωμένες δασικές εκτάσεις είναι μόλις το 0,9%, ενώ δασωμένοι αγροί το 3,7% (περίπου 202.000 στρέμματα). Χωρίς καμία δέσμευση από τη δασική νομοθεσία είναι 648.000 στρέμματα, ποσοστό 22,7%.

Ας δούμε τα στοιχεία ανά νησί:

• Στο Αγαθονήσι καταγράφεται το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό δασικής έκτασης στα Δωδεκάνησα (83,7%). Ακόμα 8,1% της έκτασης είναι χορτολιβαδικό και 6,4% καμία από τις δύο κατηγορίες.

• Στην Αστυπάλαια δασικό είναι το 49,3% και χορτολιβαδικό το 37%. Σε καμία από τις δύο κατηγορίες το 10,6%.

• Στην Κάλυμνο δασικό είναι το 43,9%, χορτολιβαδικό το 44% και σε καμία από τις δύο κατηγορίες το 8,9%.

• Στην Κάρπαθο δασικό καταγράφεται το 72,8%, χορτολιβαδικό το 3,15% και κανένα από τα δύο το 10%. Υψηλό είναι το ποσοστό των δασωμένων αγρών (5,7% ή 17.500 στρέμματα).

• Στην Κάσο, δασικό είναι το 76,4%, χορτολιβαδικό το 2,6% και κανένα από τα δύο το 18,9%.

• Στην Κω, δασικό είναι το 34% και χορτολιβαδικό το 1,3%. Στο νησί καταγράφεται το μεγαλύτερο ποσοστό δασωμένων αγρών στα Δωδεκάνησα (14,9% ή 40.600 στρέμματα). Εκτός δασικής νομοθεσίας το 48,2% του νησιού.

• Στους Λειψούς, δασικό είναι το 61,3%, χορτολιβαδικό το 6,1% και κανένα από τα δύο το 29,1%.

• Στη Λέρο, δασικό είναι το 49%, χορτολιβαδικό το 17,2% και κανένα από τα δύο το 32,1%.

• Στη Νίσυρο, δασικό είναι το 41%, χορτολιβαδικό το 5,6% και κανένα από τα δύο το 49,1%.

• Στην Πάτμο, δασικό είναι το 74,9% και χορτολιβαδικό το 3,4%. Στο νησί καταγράφεται το υψηλότερο ποσοστό εκχερσωμένων δασικών εκτάσεων (3% ή 1.100 στρέμματα), ενώ σημαντικό είναι και το ποσοστό των δασωμένων αγρών (4,3% ή 1.700 στρέμματα). Εκτός δασικής νομοθεσίας είναι το 14,4% του νησιού.

• Στη Ρόδο, δασικό είναι το 61,5%, χορτολιβαδικό το 1,3%. Σημαντικές είναι οι δασωμένες αγροτικές εκτάσεις (9,8% ή 133.900 στρέμματα) και οι εκχερσωμένες δασικές εκτάσεις (2,1% ή 28.900 στρ.). Εκτός δασικής νομοθεσίας είναι το 25,1% του νησιού.

• Στη Σύμη καταγράφεται το υψηλότερο ποσοστό δασικών εκτάσεων στα Δωδεκάνησα: 88,1%. Χορτολιβαδικό είναι μόλις το 0,3%, ενώ εκτός δασικής νομοθεσίας το 10,2%.

• Στην Τήλο καταγράφεται το μικρότερο ποσοστό δασικών εκτάσεων στα Δωδεκάνησα, μόλις 3,9% και το υψηλότερο χορτολιβαδικών, 69,1%.

• Τέλος στη Χάλκη δασικό είναι το 20,5%, χορτολιβαδικό 52,8% και κανένα από τα δύο το 22,7%.

Να σημειωθεί ότι στη Ρόδο, στην Κω και μέρος της Λέρου υπάρχει κτηματολόγιο από την εποχή της ιταλικής κυριαρχίας των Δωδεκανήσων, επομένως οι δημόσιες εκτάσεις είναι καταγεγραμμένες ανεξαρτήτως του χαρακτήρα τους. Πάντως, στα Δωδεκάνησα τα τελευταία χρόνια έχουν προκύψει διάφορα ζητήματα σε σχέση με την ιδιοκτησία και ήρθαν στο φως μέσα από την κτηματογράφηση – για παράδειγμα σε πολλά μικρά νησιά (λ.χ. Αρκιοί, Αγαθονήσι, Μαράθι, Ψέριμος, Σαρία) το Δημόσιο παραχώρησε το ’77 και ’84 εκτάσεις για την ανέγερση μονίμων κατοικιών ώστε να ενθαρρύνει την κατοίκησή τους. Ομως η μεταβίβαση παρέμεινε στα προσύμφωνα και έτσι οι ιδιοκτήτες βρίσκονται σήμερα μετέωροι, με την περιουσία τους να διεκδικείται από δήμους ή θρησκευτικά ιδρύματα.

Υποβολή αντίρρησης
Τι μπορεί να κάνει ο πολίτης που διαφωνεί με το περιεχόμενο του δασικού χάρτη; Ο μόνος δρόμος είναι η υποβολή αντίρρησης. Δικαίωμα υποβολής έχει όποιος έχει έννομο συμφέρον – η αντίρρηση πρέπει να αφορά μια ιδιοκτησία, ειδάλλως πρέπει να κατατεθούν περισσότερες από μία. Οι αντιρρήσεις υποβάλλονται μόνο ηλεκτρονικά, μέσω της ιστοσελίδας του Ελληνικού Κτηματολογίου. Μαζί με την αντίρρηση ο πολίτης πρέπει να καταβάλει τέλος (το οποίο πληρώνεται σε τράπεζα), ανάλογα με το εμβαδόν της έκτασης που η αντίρρηση αφορά (το αναλυτικό τιμολόγιο στο ΦΕΚ 347Β/2017). Για τις Κυκλάδες η προθεσμία λήγει στις 17 Ιουνίου (για τους κατοίκους εξωτερικού στις 7 Ιουλίου) και για τα Δωδεκάνησα στις 3 Ιουνίου (για τους κατοίκους εξωτερικού στις 23 Ιουνίου). Μπορείτε να βρείτε όλες τις αποφάσεις ανάρτησης δασικών χαρτών και στη διεύθυνση https://dasarxeio.com/dasikoi_xartes-3/.

«Το κράτος πρέπει να διορθώσει το λάθος»
Νομοθετική ρύθμιση για αντιμετώπιση των σοβαρών ζητημάτων που έχουν ανακύψει σε Δωδεκάνησα και Κυκλάδες ζητεί η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου. Οπως υποστηρίζει, υπό την παρούσα μορφή τους οι δασικοί χάρτες θα οδηγήσουν χιλιάδες πολίτες στην –πολυέξοδη– βάσανο της υπεράσπισης των ιδιοκτησιών τους μέσω αντιρρήσεων ή ακόμα και στα δικαστήρια, χωρίς να φέρουν ευθύνη. Κύρια ζητήματα, η αποτύπωση των φρυγανικών εκτάσεων στους χάρτες και το τεκμήριο κυριότητας υπέρ του Δημοσίου. Πριν από λίγες ημέρες, το περιφερειακό συμβούλιο Νοτίου Αιγαίου ζήτησε για τρίτη φορά μέσα σε μια τριετία την παρέμβαση του υπ. Περιβάλλοντος. «Το πρόβλημα ειδικά στο Νότιο Αιγαίο ξεκίνησε το 2016 με ένα Προεδρικό Διάταγμα, που ουσιαστικά εισήγαγε στη νομοθεσία την έννοια της μη ξυλώδους δασικής έκτασης, βάζοντας και τις φρυγανικές εκτάσεις σε αυτή την κατηγορία», εξηγεί ο περιφερειάρχης Γ. Χατζημάρκος. «Στη συνέχεια το 2018 η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αιγαίου έστειλε μια, κατά τη γνώμη μας, σκανδαλώδη εντολή στις δασικές υπηρεσίες, να θεωρούν τις φρυγανικές εκτάσεις ως δασικές. Στις Κυκλάδες οι δασολόγοι αντέδρασαν και κατέγραψαν τις φρυγανικές εκτάσεις ως χορτολιβαδικές, στα Δωδεκάνησα όμως όχι. Αυτό είχε τραγικά αποτελέσματα: πολλά νησιά να εμφανίζονται ως δασικά σε ποσοστό 60%, 70%, ακόμα και 80%-90%. Το Τεχνικό Συμβούλιο Δασών ήρθε το 2019 λέγοντας ότι ήταν λανθασμένη η εντολή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου, ωστόσο οι χάρτες δεν τροποποιήθηκαν και αναρτήθηκαν ως είχαν». Ενα δεύτερο ζήτημα είναι η άσκηση, εκ μέρους του Δημοσίου, του δικαιώματος κυριότητάς του επί των δασικών εκτάσεων. «Στο Αιγαίο υπάρχουν δύο διαφορετικές καταστάσεις.

Στις Κυκλάδες δεν ισχύει το τεκμήριο υπέρ του Δημοσίου (σ.σ. ότι μια δασική έκταση είναι εξ ορισμού δημόσια, εκτός αν ο ιδιώτης αποδείξει το αντίθετο), ενώ στα Δωδεκάνησα ισχύει. Στις Κυκλάδες το τεκμήριο δεν ισχύει μόνο “στα χαρτιά”, καθώς στην πράξη καμία δημόσια αρχή δεν το εφαρμόζει και ζητεί από τον πολίτη να φέρει αυτός το βάρος της απόδειξης της ιδιοκτησίας. Στα Δωδεκάνησα έχουμε δύο μέτρα και σταθμά. Από τη μια πλευρά, έχουμε το παράδοξο το Δημόσιο να διεκδικεί εκτάσεις ακόμα και στη Ρόδο και στην Κω, όπου λόγω του ιταλικού κτηματολογίου το Δημόσιο γνωρίζει επακριβώς ποιες εκτάσεις είναι δημόσιες και ποιες όχι και σε μικρά ακριτικά νησιά το Δημόσιο να διεκδικεί σχεδόν τα πάντα. Ζητούμε λοιπόν καθεστώς ισονομίας. Οπως το 2014 καταργήθηκε για τη Μάνη το τεκμήριο υπέρ του Δημοσίου, να καταργηθεί και για τα Δωδεκάνησα λόγω της ειδικής συνθήκης με την οποία εντάχθηκαν στο ελληνικό κράτος και να δοθεί σαφής εντολή στις δασικές υπηρεσίες. Το Δημόσιο δεν θα απεμπολήσει την περιουσία του, αφού στα δύο μεγαλύτερα νησιά αυτή είναι καταγεγραμμένη».

Κατά τη γνώμη της Περιφέρειας, οι δασικοί χάρτες στις Κυκλάδες και στα Δωδεκάνησα πρέπει να αποσυρθούν. «Το λάθος είναι του κράτους και πρέπει να το διορθώσει το κράτος».

Η περίπτωση των Κυκλάδων και ο ρόλος των ειδών βλάστησης στα νησιά
Αναστάτωση προκάλεσε και στις Κυκλάδες η ανάρτηση του δασικού χάρτη, ιδίως στα 13 από τα 24 νησιά στα οποία οι δασικές εκτάσεις εμφανίζονται να καλύπτουν περισσότερο από το 40% της έκτασής τους. Σε ορισμένα, όπως οι Μικρές Κυκλάδες, η Νάξος, η Ιος και η Αντίπαρος, το ποσοστό αυτό ξεπερνάει το 50%.

Ας δούμε μερικά παραδείγματα, σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία του Ελληνικού Κτηματολογίου (να σημειωθεί ότι στα ποσοστά που αναφέρονται παρακάτω δεν περιλαμβάνονται οι περιοχές για τις οποίες υπάρχουν πράξεις χαρακτηρισμού, άρα είναι ξεκάθαρο από το παρελθόν το καθεστώς τους):

• Το μεγαλύτερο ποσοστό δασικών εκτάσεων στις Κυκλάδες καταγράφεται στα νησιά των Μικρών Κυκλάδων (Ηρακλειά και Κουφονήσια 79,7%, Δονούσα 69,1%, Σχοινούσσα 44,2%).

• Αντίθετα στη Σαντορίνη και στη Μύκονο, τα δύο ακριβότερα (από πλευράς αξιών γης) νησιά της χώρας, δεν καταγράφονται καθόλου δασικές εκτάσεις.

• Στο μεγαλύτερο νησί των Κυκλάδων, τη Νάξο, δασικό καταγράφεται το 52,8%, χορτολιβαδικό το 4,7%, ενώ το 32,8% δεν έχει δεσμεύσεις. Στην Ανδρο, το δεύτερο μεγαλύτερο νησί, δασικό καταγράφεται το 42,7%, χορτολιβαδικό το 15,9%, ενώ σε καμιά από τις δύο κατηγορίες το 29,3%. Στη γειτονική της Τήνο αντίθετα, το 58,3% του νησιού δεν έχει καμία δέσμευση, χορτολιβαδικό είναι το 22,5% και δασικό το 12,4%.

• Στην Πάρο και στην Αντίπαρο η κατάσταση είναι διαφορετική. Στη μεν Πάρο, δασικό καταγράφεται το 22,9%, χορτολιβαδικό το 4,1% και κανένα από τα δύο το 47%. Ενώ στην Αντίπαρο δασικό το 56,7%, χορτολιβαδικό το 0,4% και κανένα από τα δύο το 16,8%.

• Στην πρωτεύουσα των Κυκλάδων Σύρο, δασικό καταγράφεται το 6,9%, χορτολιβαδικό το 22,8% και κανένα από τα δύο το 31,2%.

• Στην Κέα δασικό είναι το 6,2%, χορτολιβαδικό το 16,2 και κανένα από τα δύο το 57,8% του νησιού.

Σύμφωνα με τη Διεύθυνση Δασών (βλ. «Κ» 16.3.21), η αιτία που πολλά νησιά στο Αιγαίο έχουν υψηλό ποσοστό δασικών εκτάσεων είναι γιατί σύμφωνα με τη νομοθεσία προσμετρούνται ως είδη δασικής βλάστησης οι σχίνοι, οι ασπάλαθοι, τα ρείκια και άλλα κοινά στα νησιά είδη. Μοναδικός δρόμος, σύμφωνα με την ίδια πηγή, είναι οι ενδιαφερόμενοι να υποβάλουν αντίρρηση μέχρι τον Ιούνιο, υποστηρίζοντάς την αναλόγως (κάτι που βέβαια συνεπάγεται ότι ο πολίτης θα αναζητήσει έγγραφα που να αποδεικνύουν τη χρήση του οικοπέδου, ή να ζητήσει φωτοερμηνεία από ειδικό).

Πηγή: kathimerini.gr

Γιώργος Λιάλιος