Ο ειδικός εκπρόσωπος του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ για τη μετανάστευση, Πίτερ Σάδερλαντ, με άρθρο του στον βρετανικό Observer, εξαπολύει επίθεση στην ΕΕ για τον τρόπο που διαχειρίζεται το προσφυγικό σημειώνοντας πως «κινείται προς την διάλυση» μέσω ενός «αυτο-προκαλούμενου πανικού που έχει παραλύσει την κοινή λογική της».

Σχετικά με τις αναφορές ορισμένων ευρωπαίων για ενδεχόμενη έξοδο της Ελλάδας από τη ζώνη Σένγκεν, σημειώνει πως με αυτές τις προτάσεις η συζήτηση για το προσφυγικό στην Ευρώπη έφτασε σε νέο «ναδίρ». Όπως υπογραμμίζει η ιδέα είναι απάνθρωπη και αποτελεί μεγάλη παραβίαση των βασικών ευρωπαϊκών αρχών. «Επίσης, η πρόταση αυτή είναι πολύ πιο δαπανηρή από την εναλλακτική της, δηλαδή μία πραγματικά κοινή ευρωπαϊκή πολιτική που θα αντιμετωπίσει το χάος της περσινής χρονιάς», προσθέτει. 

Το κόστος της αύξησης των συνοριακών ελέγχων και των ελέγχων σε αεροδρόμια και λιμάνια από τη διάλυση της Σένγκεν θα είναι πολύ μεγαλύτερο, οικονομικά αλλά και πολιτικά, από τη δημιουργία κοινής συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής, καθώς και μίας ευρωπαϊκής υπηρεσίας Ασύλου. Τα κράτη μέλη της ΕΕ απέτυχαν να στείλουν στην Ελλάδα προσωπικό και πλοία και οι συνοριακοί έλεγχοι έρχονται ως μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία, τονίζει.

Ακόμη, ο Πίτερ Σάδερλαντ καταγγέλλει πως οι χώρες μέλη της ΕΕ, αλλά και η διεθνής κοινότητα απέτυχαν να προσφέρουν τη χρηματοδότηση που ζητούσε ο ΟΗΕ για τη φιλοξενία και την εκπαίδευση των προσφύγων, γεγονός που ανάγκασε χιλιάδες πρόσφυγες να δώσουν τις οικονομίες τους σε διακινητές σε μια προσπάθεια να φτάσουν στην Ευρώπη. «Ακριβώς αυτό θα κάναμε όλοι αν ήμασταν στη θέση τους», επισημαίνει.

Ο Σάδερλαντ καλεί την ΕΕ να ελέγξει το χάος στη Μεσόγειο, αναφέροντας τρεις κινήσεις που πρέπει να γίνουν:

Να δοθεί η δυνατότητα στους πρόσφυγες που βρίσκονται σε χώρες πρώτης γραμμής να ζουν, εργάζονται και να πηγαίνουν σχολείο σε αυτές. Να βοηθήσουν οι κυβερνήσεις και ο ιδιωτικός τομέας στη δημιουργία θέσεων εργασίας τόσο για τους πρόσφυγες, όσο και για τους πολίτες των χωρών αυτών, μέσω επενδύσεων και εμπορίου. Να συμφωνήσουν τα κράτη-μέλη της ΕΕ να δεχθούν αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες από την περιοχή μέσω ασφαλών οδών. Οι πρόσφυγες θα μεταφερθούν σε κοινότητες που θα μπορούν να τους φιλοξενήσουν. Ο Σάδερλαντ σημειώνει ότι εάν αυτό δεν γίνει τότε θα αποξενωθούν οι χώρες που σηκώνουν το μεγαλύτερο βάρος Τα κράτη-μέλη πρέπει να επικεντρωθούν στη δημιουργία κοινής συνοριοφυλακής, Ακτοφυλακής και υπηρεσίας αιτημάτων Ασύλου, «αντί να επιστρέψει στην εποχή του Τείχους του Βερολίνου

Ο Πίτερ Σάδερλαντ καταλήγει: «Η ΕΕ κινείται προς την διάλυση, κάτι που δεν οφείλεται σε κάποιο ανυπέρβλητο εμπόδιο ή σε μία εξωτερική δύναμη. Ενδίδει σε έναν αυτο-προκαλούμενο πανικό που έχει παραλύσει την κοινή λογική της. Είναι καιρός να σταματήσουμε τον εφιάλτη».

tvxs.gr

Μπορεί πλέον σαν απειλή να «πουλάει πολύ», χαϊδεύοντας τα αυτιά των αντιδραστικών της κεντρικής, βόρειας και ανατολικής Ευρώπης, αλλά μια πιθανή κατάργηση της ζώνης Σένγκεν θα είχε καταστροφικές επιπτώσεις συνολικά, όχι μόνο στην ευρωπαϊκή συνοχή αλλά και στην ευρωπαϊκή οικονομία.

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες προετοιμάζονται για την κρισιμότατη Σύνοδο Κορυφής του ερχόμενου Μαρτίου (17-18) με ορατό πλέον στο τραπέζι το ενδεχόμενο αναστολής της ζώνης Σένγκεν για διάστημα έως και δύο ετών. «Η ευρωπαϊκή Σύνοδος του Μαρτίου είναι η τελευταία ευκαιρία για να δούμε εάν η στρατηγική μας αποδίδει. Εάν αποδειχθεί πως όχι, θα βρεθούμε αντιμέτωποι με σοβαρές συνέπειες όπως είναι η κατάρρευση της Σένγκεν», διακήρυξε προ ημερών, εν είδει προειδοποιητικής βολής, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ.

Με δεδομένο ωστόσο ότι η Συνθήκη Σένγκεν διασφαλίζει την ελεύθερη κυκλοφορία όχι μόνο ανθρώπων (εργαζομένων, καταναλωτών, επιχειρηματιών κ.ά.) αλλά και εμπορευμάτων στη ζώνη των 26 χωρών που την απαρτίζουν, δεν χρειάζεται να είναι κανείς οικονομολόγος, για να «δει» ότι οι όποιοι νέοι περιορισμοί συνεπάγονται αυτομάτως και νέα κόστη.

Κόστος
Η επαναφορά των συνοριακών ελέγχων αναμένεται με τη σειρά της να επαναφέρει και τη... γραφειοκρατία στα σύνορα, με τα εμπορικά φορτηγά να αναγκάζονται να σχηματίζουν χρονοβόρες ουρές, περιμένοντας να ελεγχθούν τα έγγραφα και τα φορτία τους, προτού λάβουν το «πράσινο φως» για να περάσουν.

Το οικονομικό κόστος από μια ενδεχόμενη κατάρρευση της Σένγκεν έχει υπολογιστεί ότι μόνο στη Γερμανία θα αγγίξει τα 10 δισ. ευρώ ετησίως. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι ο γερμανικός εμπορικός-επιχειρη-ματικός κόσμος ήδη αντιδράει έντονα στα σχετικά σενάρια.

«Η Ευρώπη χρειάζεται τα ανοιχτά σύνορα και την ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων. Οτιδήποτε άλλο θα ήταν αδιανόητο», δήλωσε πρόσφατα στην εφημερίδα «Rheini-sche Post» ο επικεφαλής της Ενωσης Γερμανών Βιοτεχνών, Χανς Πέτερ Βολζάιφερ. Στο ίδιο πνεύμα και η Γερμανίδα καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ σημείωσε με νόημα πως «δεν μπορείς να έχεις κοινό νόμισμα, χωρίς να μπορείς να διασχίζεις σχετικά εύκολα τα σύνορα», ενώ στην «άρρηκτη» σύνδεση μεταξύ Σένγκεν και ευρώ έχει αναφερθεί και ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ.

Ιδιαίτερα ενδιαφέρον παρουσιάζει ωστόσο και η πρόσφατη τοποθέτηση του ειδικού εκπροσώπου του ΓΓ των Ηνωμένων Εθνών για τη Μετανάστευση, Πίτερ Σάδερλαντ, σύμφωνα με τον οποίο «το κόστος της αύξησης των συνοριακών ελέγχων και των ελέγχων σε ευρωπαϊκά αεροδρόμια και λιμάνια θα είναι πολύ μεγαλύτερο -οικονομικά και πολιτικά- από τη δημιουργία κοινής συνοριοφυλακής και ακτοφυλακής καθώς και μιας ευρωπαϊκής υπηρεσίας Ασύλου».

Προκειμένου να γίνει αντιληπτό το μέγεθος του «όγκου» των ενδοευρωπαϊκών συναλλαγών, αξίζει να σημειωθεί, για παράδειγμα, ότι από τα 218 εκατ. ταξίδια που έκαναν οι πολίτες της ΕΕ εντός της Ενωσης το 2013, τα 25 εκατ. ήταν για «μπίζνες», ενώ συνολικά κάθε χρόνο κυκλοφορούν ελεύθερα εντός της ζώνης Σένγκεν εμπορεύματα αξίας περίπου 2,8 τρισ. ευρώ.

Σε εξαιρετικά δεινή και μειονεκτική θέση βρίσκεται η Ελλάδα σε δύο από τα κρισιμότερα μέτωπα που απασχολούν αυτή την περίοδο ολόκληρη την Ευρώπη:

την οικονομία και το προσφυγικό. Το αποτέλεσμα είναι, επί της ουσίας, να τίθεται υπό αμφισβήτηση το μέλλον της τόσο στη ζώνη του ευρώ όσο και στην ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση. Χωρίς καμία δόση υπερβολής, η χώρα βρίσκεται αυτή τη στιγμή μόνο με το ένα πόδι εντός, ενώ με το άλλο πατά ήδη έξω από την «κόκκινη γραμμή».

Είναι αλήθεια ότι επισήμως δεν ισχύει τίποτα από τα παραπάνω. Η Ελλάδα αποτελεί, με βάση τις Συνθήκες, ισότιμο μέλος της Ευρωζώνης και της Ε/Ε. Θέμα Grexit δεν υφίσταται πλέον, όπως διαβεβαιώνουν οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι στο ανώτατο δυνατό επίπεδο. Όσο για τα σύνορά της, ισχύουν οι ίδιοι ακριβώς κανόνες με όλες τις άλλες χώρες-μέλη. Στην πράξη, όμως, η κατάσταση είναι διαφορετική, καθώς δημιουργείται η εντύπωση πως ορισμένοι επιδιώκουν να μετατρέψουν την Ελλάδα ταυτόχρονα σε «αποικία» δημόσιου χρέους και σε «αποθήκη» εκατοντάδων χιλιάδων απελπισμένων προσφύγων.

Οπως το καλοκαίρι...
Πιο συγκεκριμένα, η συζήτηση που διεξάγεται ανοιχτά εδώ και αρκετές εβδομάδες στα ευρωπαϊκά επιτελεία θυμίζει έντονα το «καυτό» καλοκαίρι του 2015, από μία άλλη πλευρά. Οι προτάσεις για «προσωρινή» εξαίρεση της Ελλάδας από τη Ζώνη Σένγκεν ή για μεταφορά των εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε. στα βόρεια σύνορά της, τις οποίες καταθέτουν δημοσίως υπουργοί χωρών όπως η Αυστρία, η Σουηδία, η Ουγγαρία, συνδυάζονται με τις ολοένα πιο έντονες επικρίσεις περί αναποτελεσματικής φύλαξης των συνόρων, αλλά και ανικανότητας στη δημιουργία των περίφημων hot-spots και αδιαφάνειας στη διαδικασία υποδοχής και καταγραφής.

Το γεγονός ότι ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών έσπευσε να καυτηριάσει όσους τάσσονται υπέρ των σεναρίων αποβολής της Ελλάδας ή άλλης χώρας-μέλους, ενώ ο αρμόδιος επίτροπος ξεκαθάρισε πως «δεν υπάρχει νότια και βόρεια Ευρώπη, αλλά μόνο μία Ε.Ε.», ουδόλως μπορούν να κατευνάσουν τις ανησυχίες. Κι αυτό διότι η (άτυπη) σύνοδος των υπουργών Εσωτερικών, που πραγματοποιήθηκε την περασμένη Δευτέρα, κατέληξε σε μία απόφαση η οποία στην πράξη αναιρεί όλες αυτές τις διαβεβαιώσεις.

Η εντολή που δόθηκε στην Κομισιόν -παράλληλα με ένα τελεσίγραφο που φέρεται να έχει δοθεί προς την Αθήνα- ήταν να ετοιμάσει το πολιτικό σχέδιο και το νομικό πλαίσιο που θα επιτρέπει την επιβολή ελέγχων στα σύνορα, δηλαδή την άρση ισχύος του Σένγκεν, για διάστημα που μπορεί να φτάνει και τα δύο χρόνια. Εφόσον αυτό συμβεί και όλοι οι εταίροι-γείτονες της Ελλάδας αξιοποιήσουν το νέο καθεστώς (οι εκτός Ε.Ε. μπορούν ούτως ή άλλως να κλείσουν τα σύνορά τους), τότε η Ελλάδα θα έχει de facto μπει σε καραντίνα. Με αποτέλεσμα, οι εκατοντάδες χιλιάδες Σύριοι, Ιρακινοί, Κούρδοι και λοιποί που θα περάσουν και φέτος το Αιγαίο να εγκλωβιστούν στο έδαφός της.

Υπό αυτό το πρίσμα πρέπει, άλλωστε, να εξεταστεί και η αποκάλυψη του Γιάννη Μουζάλα περί βελγικής πρότασης για δημιουργία «στρατοπέδου» στην Αττική το οποίο θα είναι σε θέση να φιλοξενήσει 300-400.000 πρόσφυγες, αλλά και η σχεδόν ταυτόχρονη (τυχαία;) γνωστοποίηση της «ιδέας» γνωστού αρθρογράφου της εφημερίδας Financial Times, που αφορά στην εξής προσφορά από την Ευρώπη και κυρίως τη Γερμανία προς την Ελλάδα: Να μην επιτρέπει η χώρα τη μετακίνηση προσφύγων προς Βορρά, με αντάλλαγμα μια «γενναία» ελάφρυνση του δημόσιου χρέους της.

Το συμπέρασμα είναι περίπου αυτονόητο: Οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν κάνουν τίποτε άλλο από το να προσπαθούν να καλύψουν τη δική τους ανικανότητα να διαχειριστούν το προσφυγικό, ρίχνοντας το βάρος στον πιο αδύναμο κρίκο. Έχοντας αποτύχει ακόμη και στην εφαρμογή της συμφωνίας για μετεγκατάσταση 160.000 προσφύγων -αριθμός απειροελάχιστος σε σχέση με το μισό δισ. των πολιτών της Ε.Ε.- και ευρισκόμενοι αντιμέτωποι με την απειλή του εθνικισμού, της ξενοφοβίας και της Ακροδεξιάς στο εσωτερικό τους, μοιάζουν έτοιμοι να «θυσιάσουν» μια χώρα-μέλος, αντί να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα στη ρίζα του.

Μεγάλο ρίσκο
Μια χώρα, μάλιστα, η οποία βρίσκεται στο περιθώριο και σε οικονομικό και νομισματικό επίπεδο -για του λόγου το αληθές, παραμένει η μοναδική εντός της Ευρωζώνης η οποία έχει αποκλειστεί από το πρόγραμμα «χαλάρωσης» (δηλαδή εκτύπωσης χρήματος) της ΕΚΤ, παρά το γεγονός ότι είναι αυτή που το έχει περισσότερη ανάγκη από οποιαδήποτε άλλη. Παράλληλα, κάθε συζήτηση περί αναδιάρθρωσης του χρέους παραπέμπεται στο αόριστο μέλλον και συνδέεται με τη λήψη δυσβάσταχτων νέων μέτρων, αποδεικνύοντας εκτός των άλλων, ότι οι περί του αντιθέτου ισχυρισμοί της κυβέρνησης το περασμένο καλοκαίρι, μετά την υπογραφή του Τρίτου Μνημονίου, ήταν παντελώς αβάσιμοι.

Έτσι, βεβαίως, οι Ευρωπαίοι διακινδυνεύουν να ρίξουν την Ελλάδα σε ένα ανεξέλεγκτο σπιράλ παράλληλων κρίσεων, κοινωνικών αναταράξεων και πολιτικών εξελίξεων, με άδηλη κατάληξη. Όμως, αυτό ελάχιστα δείχνει να προβληματίζει τους ισχυρούς και τα κέντρα λήψης αποφάσεων, που φαίνεται πως έχουν πια πειστεί πως το «καράβι» δεν μπορεί να συνεχίσει στη ρότα του χωρίς να απαλλαγεί από το «έρμα»...

Χερτ Γκέλερ από την Handelsblatt
Η λύση βρίσκεται στην Τουρκία

Αρχικά ήταν η κρίση χρέους που έθεσε την Ελλάδα σε θέση παρία εντός της Ε.Ε. Τώρα, το προσφυγικό δράμα βάζει το μαχαίρι ακόμη πιο βαθιά. Το κλίμα επιδεινώνεται ολοένα πιο πολύ (...) Αλλά ένας αποκλεισμός της Ελλάδας από τη Συνθήκη Σένγκεν δεν αλλάζει κάτι. Κανένας πρόσφυγας δεν πρόκειται να υπαναχωρήσει γι’ αυτόν τον λόγο. Καθόλου ρεαλιστική δεν είναι και η απαίτηση για κοινές περιπολίες των ακτών από Ελλάδα και Τουρκία (...) Όλοι γνωρίζουν ότι το κλειδί για τη λύση του προβλήματος βρίσκεται στην Τουρκία. Μόνο αυτή μπορεί να σταματήσει τους λαθρεμπόρους και να εμποδίσει τους πρόσφυγες να ανεβαίνουν στις βάρκες (...) Όσο για τη διασφάλιση των συνόρων στο Αιγαίο; Σε τελική ανάλυση, αυτό μπορεί να σημαίνει μόνο ότι τα σκάφη περιπολίας, ελληνικά και της Frontex, δεν θα εξοπλίζονται με σωσίβια, αλλά με πολυβόλα. Όποιος θέλει κάτι τέτοιο, να το πει ανοιχτά.

Μίκαελ Σπρένγκερ από την Tiroler Tageszeitung
Αναζητώντας «μαύρο πρόβατο»

Η υπουργός Εσωτερικών της Αυστρίας δείχνει με το δάχτυλο εκείνους κάτω στο Αιγαίο, λέγοντας πως η Ελλάδα πρέπει επιτέλους να προστατεύσει τα εξωτερικά σύνορα της Ε.Ε. Αλλά τι πρέπει να κάνει, άραγε, η Αθήνα; Μήπως να βυθίσει τα πλοία και να πνιγούν πρόσφυγες; (...) Προτιμά τις απειλές παρά τα μέσα της διπλωματίας, γιατί ενδιαφέρεται περισσότερο για την κατάσταση στο Λαϊκό Κόμμα και λιγότερο για το μέλλονν της Ευρώπης, γι’ αυτό και δείχνει με το δάχτυλο την Ελλάδα (...) Μετά την τακτική της αποστροφής του βλέμματος και της περιχαράκωσης, έρχεται το τρίτο βήμα αυτής της ανίερης πολιτικής, με την αναζήτηση ενός μαύρου προβάτου, της Ελλάδας, της χώρας με τα πολλά νησιά, που κατηγορείται ότι είναι απρόθυμη και ανίκανη να προστατεύσει τα εξωτερικά σύνορα της Ευρώπης. Μήπως, όμως, μιας Ευρώπης-μύθου;

imerisia.gr