Μετά την πολιτική απόφαση του ΝΑΤΟ, την περασμένη Πέμπτη, να στηρίξει τις προσπάθειες της Ευρώπης στο Προσφυγικό, στέλνοντας ναυτική δύναμη στα ελληνοτουρκικά θαλάσσια σύνορα, άγνωστο παραμένει το ρυθμιστικό πλαίσιο της επιχείρησης.

Σύμφωνα με ΝΑΤΟϊκές πηγές, τις επόμενες ημέρες τη σκυτάλη παίρνει η στρατιωτική επιτροπή του ΝΑΤΟ, η οποία θα αναλάβει, ως τα τέλη Φεβρουαρίου, να χαράξει το σχέδιο της ναυτικής επιχείρησης στο Αιγαίο. Αυτό σημαίνει ότι δεν έχουν ακόμη εξειδικευτεί οι όροι εμπλοκής, οι περιοχές περιπολίας και ο αριθμός των πλοίων που θα διαθέτει ο ΝΑΤΟϊκός στόλος.

Ωστόσο, καλά πληροφορημένες πηγές του ΝΑΤΟ εκτιμούν ότι ο στόλος θα φτάσει τα 10 έως 15 πλοία. Βάσει της συμφωνίας, την επιχείρηση στο Αιγαίο θα αναλάβει η ναυτική ΝΑΤΟϊκή δύναμη SNMG2, η οποία προς το παρόν διαθέτει τέσσερις φρεγάτες (Καναδάς, Γερμανία, Ελλάδα και Τουρκία) και τελεί υπό γερμανική διοίκηση. Η SNMG2 βρίσκεται στα νότια της Κρήτης με την εντολή να κατευθυνθεί προς το Αιγαίο εντός της εβδομάδας.

Στόχος οι πληροφορίες
Ανώτερος αξιωματούχος του ΝΑΤΟ εξηγούσε στο «Εθνος» ότι δεν πρόκειται για πολεμική επιχείρηση αλλά για επιχείρηση εποπτείας. Τα ΝΑΤΟϊκά πλοία θα συλλέγουν πληροφορίες και θα τις διαβιβάζουν στις ελληνικές και τουρκικές αρχές αλλά και στον ευρωπαϊκό οργανισμό φύλαξης εξωτερικών συνόρων Frontex, προκειμένου να υπάρξει συντονισμός.

Παράλληλα, ο ΝΑΤΟϊκός στόλος θα εποπτεύει τις τουρκικές ακτές για τον εντοπισμό των διακινητών και των πλοίων με μετανάστες έτοιμων προς αναχώρηση. «Ουσιαστικά το ΝΑΤΟ έρχεται να καλύψει το κενό της Frontex, η οποία δεν μπορεί να ενεργήσει σε τρίτη χώρα όπως η Τουρκία», ανέφερε ο ίδιος αξιωματούχος.

Εξάλλου, άγνωστο παραμένει το πλαίσιο συνεργασίας ΝΑΤΟ-Frontex. Αυτό είναι κάτι που θα καθοριστεί στην πορεία και δεν αποκλείεται να συζητηθεί στη Σύνοδο Κορυφής της Πέμπτης για το Προσφυγικό. «Το μόνο βέβαιο είναι ότι η συνεργασία αυτή είναι πρεμιέρα για τις σχέσεις ΕΕ-ΝΑΤΟ», σχολίαζε διπλωματική πηγή.

Σύμφωνα με την ίδια πηγή η συνεργασία αυτή προέκυψε για δύο λόγους: πρώτον, από την πολύ μεγάλη ανησυχία της Γερμανίας για έξαρση του προσφυγικού προβλήματος το επόμενο διάστημα. Εξ ου και η εσπευσμένη επίσκεψη της Γερμανίδας καγκελαρίου, Ανγκελα Μέρκελ στην Αγκυρα απ' όπου προέκυψε το αίτημα εμπλοκής του ΝΑΤΟ. Δεύτερον, επειδή το ΝΑΤΟ έχει εμπειρία στις ναυτικές επιχειρήσεις και η παρουσία μιας πολυεθνικής δύναμης που θα εποπτεύει το Αιγαίο αναμένεται να φοβίσει τους διακινητές και να μειώσει τις μεταναστευτικές ροές. Κάτι αντίστοιχο ήταν η επιχείρηση «ΑΤΑΛΑΝΤΑ» εναντίον της πειρατείας στα ανοιχτά της Σομαλίας, που ξεκίνησε ως ΝΑΤΟϊκή επιχείρηση το 2008 και στη συνέχεια τη διαδέχτηκε η ΕΕ.

Είναι φανερό ότι με την απόφαση για εμπλοκή του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο οι χώρες της ΕΕ προσπαθούν να «στριμώξουν» την Τουρκία. Ωστόσο, όπως σχολίαζε ΝΑΤΟϊκή πηγή, «η Αγκυρα υπέγραψε τη συμφωνία, αλλά οι πραγματικές διαθέσεις της θα φανούν στο στρατιωτικό σκέλος της συμφωνίας που θα χαραχτεί τις επόμενες δύο εβδομάδες. Εκεί θα γίνει λεπτομερής επεξεργασία και διαπραγμάτευση. Οταν μπουν κάτω οι χάρτες και τα σχέδια της επιχείρησης η κάθε πλευρά θα θέλει να διασφαλίσει τα συμφέροντά της».

Αλλαγή στάσης
Αναμφισβήτητα, πάντως, πρόκειται για μια συνεργασία που έχει σπάσει τα ταμπού, καθώς μέχρι σήμερα ούτε η Γαλλία, ούτε η Γερμανία, ούτε η Μ. Βρετανία επιθυμούσαν την εμπλοκή του ΝΑΤΟ σε θέματα ασφάλειας της ΕΕ. Ωστόσο τη γερμανική πρόταση για εμπλοκή του ΝΑΤΟ στο Προσφυγικό στήριξαν με σθένος και η Γαλλία και η Μ. Βρετανία στη Σύνοδο των υπουργών Αμυνας.

Οι ίδιες διπλωματικές πηγές σχολίαζαν ότι αυτή η «αλλαγή πλεύσης» δείχνει ότι η ΕΕ αναγνωρίζει πως το πρόβλημα του Προσφυγικού την ξεπερνάει. Οπως παραδέχτηκε ευρωπαϊκή πηγή στο «Εθνος», το κύκλωμα των διακινητών είναι μια εξαιρετικά επικερδής επιχείρηση που έχει κινητοποιήσει όλα τα εγκληματικά δίκτυα και η ΕΕ δεν διαθέτει τα μέσα να το ελέγξει. Αρα απαιτείται μεγαλύτερης κλίμακας επέμβαση.

ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Οι δύο δικλίδες ασφαλείας

Σημαντικό στοιχείο για την Ελλάδα πάντως είναι ότι στην απόφαση του ΝΑΤΟ υπάρχουν δύο δικλίδες ασφαλείας. Η μία είναι ότι οι ελληνικές και τουρκικές ένοπλες δυνάμεις δεν θα επιχειρούν στα χωρικά ύδατα και στον εναέριο χώρο της άλλης χώρας και η δεύτερη ότι η Τουρκία δεν θα αναλάβει τη διοίκηση αυτής της δύναμης.

ethnos.gr