Υποψίες «ομερτά» για την 4χρονη Μελίνα που έσβησε στο νοσοκομείο Ηρακλείου

Ιανουάριος 05, 2016
Ενισχύονται οι υποψίες μεθοδευμένης συγκάλυψης των ευθυνών - Στο νησί συζητάνε για τις συγγενικές σχέσεις γιατρών που ελέγχονται με στελέχη της κυβέρνησης
Κανέναν λόγο δεν βρίσκει η ηγεσία του υπουργείου Υγείας ώστε να δοθεί εντολή για Ένορκη Διοικητική Εξέταση (ΕΔΕ) για τον αδόκητο και άδικο χαμό της 4χρονης Μελίνας Παρασκάκη στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ηρακλείου (ΠΑΓΝΗ) την περασμένη Τρίτη έπειτα από επέμβαση για την αφαίρεση αδενοειδών εκβλαστήσεων (κρεατάκια)!

Το απολύτως ελάχιστο από τυπικής, ουσιαστικής και ηθικής πλευράς φαίνεται ότι είναι τελικά μείζον ζήτημα για τους επικεφαλής του υπουργείου Υγείας, τους Κρητικούς γιατρούς, κκ Ανδρέα Ξανθό και Παύλο Πολάκη, τους πολιτικούς προϊσταμένους των εργαζομένων  των νοσοκομείων Βενιζέλειο και ΠΑΓΝΗ όπου εκτυλίχθηκε η μοιραία επέμβαση για το κοριτσάκι.
Συνεχίζοντας την πεπατημένη που επιλέχθηκε από την περασμένη εβδομάδα, και μόλις δημοσιοποιήθηκε το τραγικό συμβάν, δηλαδή να παρακολουθούν με ανεξήγητη – αλλά και ασυγχώρητη- απάθεια τις εξελίξεις, στελέχη του υπουργείου Υγείας υποστηρίζουν ότι «δεν υπάρχει λόγος να διαταχθεί ΕΔΕ από το υπουργείο Υγείας» καθώς «οι αρμόδιοι στο νοσοκομείο γνωρίζουν τι θα κάνουν».

Την ίδια στιγμή, στην Κρήτη οι ψίθυροι περί δεσμών γιατρού που μετείχε στη μοιραία χειρουργική επέμβαση με πολιτικό της κυβέρνησης έχουν γίνει πλέον κραυγές και ζητούν την πλήρη και απόλυτη διερεύνηση της υπόθεσης. Επιπλέον εμπλοκή προκαλείται και από το γεγονός ότι τα νοσοκομεία είναι ακέφαλα, καθώς οι διοικήσεις τους αποπέμφθηκαν με συνοπτικές διαδικασίες πριν από λίγες εβδομάδες. Προκαλεί λοιπόν απορία η εμπιστοσύνη που δείχνει η ηγεσία του υπουργείου Υγείας στους «αρμόδιους» των νοσοκομείων, δεδομένου ότι οι αρμόδιοι και εκτελούντες χρέη διοίκησης είναι οι διευθυντές της Ιατρικής Υπηρεσίας στα δύο νοσηλευτικά ιδρύματα, κ.κ Γιώργος Χαλκιαδάκης και Ευθύμης Καρακώστας, δηλαδή πρωτίστως γιατροί με απαιτητικό κλινικό και χειρουργικό έργο σε καθημερινή βάση και φυσικά όχι στελέχη διοικητικά με ανάλογη εμπειρία.

Όπως πληροφορείται το protothema.gr, οι εκτελούντες χρέη διοικητή ζήτησαν να διεξαχθεί προκαταρκτική εξέταση για τη μοιραία επέμβαση κατόπιν της υπόδειξης των νομικών και των υπηρεσιακών παραγόντων των δύο νοσοκομείων. Δηλαδή ανέθεσαν σε διευθυντή κλινικής του Βενιζέλειου νοσοκομείου να προβεί σε μια άτυπη συλλογή και καταγραφή στοιχείων για να διαπιστωθεί η τέλεση τυχόν πειθαρχικού παραπτώματος και οι συνθήκες τέλεσής του. Μετά την ολοκλήρωσή της θα αποφασιστεί εάν συντρέχει λόγος να γίνει ΕΔΕ.

Αναπάντητα ερωτήματα

Υπό αυτά τα δεδομένα η δήλωση του πατέρα κ. Μανώλη Παρασχάκη στον τηλεοπτικό σταθμό Αντέννα, λίγο προτού αποχαιρετήσει  για τελευταία φορά την αγαπημένη του Μελίνα, αποκτά μια συγκλονιστικά σπαρακτική και προφητική διάσταση. «Ελπίζω να μάθω την αλήθεια γιατί φοβάμαι πάρα πολύ στην Ελλάδα του σήμερα. Φοβάμαι τα πάντα. Δεν υπάρχει διαφάνεια. Δεν κατηγορώ κανέναν αλλά φοβάμαι ότι δεν θα μάθω την αλήθεια. Φοβάμαι για τα άλλα παιδιά που θα ακολουθήσουν» είχε πει ο κ. Παρασχάκης. Ο τραγικός πατέρας, ένας σκληρά εργαζόμενος άνθρωπος (εργάζεται σε σούπερ μάρκετ) είχε ως επίκεντρο της ζωής του τις δίδυμες κόρες του, Μελίνα και Έλλη, και ο μόχθος και η έγνοια του ιδίου όσο και της γυναίκας του Δήμητρας ήταν τα δύο κοριτσάκια που κατάφεραν να αποκτήσουν.  Πλέον το φορτίο της οικογένειας Παρασχάκη που έχασε τη 4χρονη Μελίνα την περασμένη Τρίτη κατά τη διάρκεια μιας απλής χειρουργικής επέμβασης για «κρεατάκια» στο Βενιζέλειο νοσοκομείο Ηρακλείου γίνεται ασήκωτο. Ο πόνος, η οδύνη, ο θρήνος που συνοδεύει τον θάνατο του παιδιού, πολλαπλασιάζονται με την πάροδο των ημερών.

Με γεωμετρική πρόοδο πληθαίνουν όμως και τα αναπάντητα ερωτήματα για τις συνθήκες της νοσηλείας της 4χρονης και της επέμβασης στην οποία υποβλήθηκε στα δύο μεγάλα δημόσια νοσοκομεία του ΕΣΥ της Κρήτης (Βενιζέλειο και Πανεπιστημιακό νοσοκομείο Ηρακλείου) στα οποία εκτυλίχθηκε το μοιραίο γεγονός. Είχε υποβληθεί η 4χρονη σε προεγχειρητικό έλεγχο; Ποιοι μετείχαν στη χειρουργική επέμβαση;  Έγινε προαναισθητική εκτίμηση; Από ποιον παρακολουθείτο η μικρή ασθενής στην ανάνηψη; Ποιοι αναφέρονται στα πρακτικά χειρουργείου και το διάγραμμα αναισθησίας; Πότε εκδηλώθηκε και πότε αντιμετωπίστηκε η ανακοπή; Υπήρχε ασφαλής κάλυψη από πλευράς μέσων, υλικών, επαγγελματιών υγείας για την ανάταξη του παιδιού;

Ακέφαλα νοσοκομεία

Το υπουργείο Υγείας μοιάζει να έχει βυθιστεί σε μια  ανεξήγητη και ανησυχητική «νάρκωση», σε μία κατάσταση που χαρακτηρίζεται από την πλήρη χαλάρωση και την απόλυτη απάθεια έως και την αναισθησία σε ό,τι αφορά τον αδόκητο και άδικο χαμό της 4χρονης στο ΕΣΥ, κι ενώ το μοιραίο συμβάν καταγράφεται σε μια ιδιαίτερη συγκυρία.

Τα δύο νοσοκομεία –όπως και τα περισσότερα νοσκομεία της χώρας- είναι «ακέφαλα» καθώς οι διοικητές τους έχουν απομακρυνθεί με τις συνοπτικές διαδικασίες που έλαβαν  χώρα τον περασμένο μήνα σε όλο το ΕΣΥ. Εκτελούν χρέη διοικητή οι Διευθυντές Ιατρικής Υπηρεσίας, δηλαδή γιατροί των νοσοκομείων που έχουν τοποθετηθεί στις θέσεις των Διευθυντών Ιατρικής Υπηρεσίας.

 Επιπλέον, όπως είναι σε θέση να γνωρίζει το «ΘΕΜΑ», γιατρός  με μείζονα αρμοδιότητα στη διενέργεια της χειρουργικής επέμβασης  για τις αδενοειδείς εκβλαστήσεις, δηλαδή τα «κρεατάκια»,  της άτυχης μικρής, είναι συγγενής με πολιτικό της κυβέρνησης. Πρόκειται για επιμελήτρια αναισθησιολόγο του Βενιζέλειου νοσοκομείου η οποία ανέλαβε την ιατρική πράξη της νάρκωσης και της αφύπνισης της 4χρονης προκειμένου το παιδί να υποβληθεί στην επέμβαση από διευθυντή ΩΡΛ του νοσοκομείου.

Οι δύο επικεφαλής της Υγείας, ο υπουργός Ανδρέας Ξανθός και ο αναπληρωτής υπουργός Παύλος Πολάκης, είναι γιατροί που διατηρούν στενούς δεσμούς με το νησί της καταγωγής τους, αλλά και πρόσωπα με έντονο, αριστερό λόγο και έργο... Θα περίμενε κανείς να επιδείξουν τη μέγιστη κοινωνική ευαισθησία και επαγγελματική συνείδηση ώστε να ζητήσουν να καταγραφεί και να αποσαφηνιστεί λεπτό προς λεπτό τι συνέβη στο άτυχο παιδί

Η εντολή για τη διενέργεια Ένορκης Διοικητικής Εξέτασης (ΕΔΕ), που δίδεται σε ανάλογες περιπτώσεις θανάτων και τραγικών συμβάντων στο ΕΣΥ, τουλάχιστον ως  ένδειξη σεβασμού στη ζωή εκείνου που χάθηκε αλλά και ευαισθησίας απέναντι στα σπαραχτικά «γιατί» των οικείων του, ουδέποτε δόθηκε από την ηγεσία του υπουργείου Υγείας. 

Σύμφωνα με πηγές νοσοκομειακές, τα δύο διασυνδεόμενα νοσηλευτικά ιδρύματα του Ηρακλείου έλαβαν μόνο ένα κατεπείγον έγγραφο την Τετάρτη 30/12/2015 από τον επικεφαλής του Σώματος Επιθεωρητών Υπηρεσιών Υγείας Πρόνοιας (ΣΕΥΥΠ) με το οποίο ζητούνται στοιχεία για τις συνθήκες θανάτου της Μελίνας Παρασχάκη προκειμένου όπως προγραμματιστεί η ελεγκτική παρέμβαση του ΣΕΥΥΠ – διαδικασία ωστόσο που το Σώμα δρομολόγησε με δική του ευθύνη και χωρίς την αυτεπάγγελτη εντολή του υπουργού Υγείας όπως έχει γίνει σε πολλές άλλες περιπτώσεις. Είναι χαρακτηριστική η πρόσφατη περίπτωση της μεγάλης πυρκαγιάς στο Ψυχιατρικό νοσοκομείο Αττικής (ΨΝΑ), τον περασμένο Σεπτέμβριο, εξαιτίας της οποίας είχαν χάσει τη ζωή τους τρεις ασθενείς. Ο υπηρεσιακός υπουργός Υγείας, κ. Θάνος Δημόπουλος, είχε καλέσει τον επικεφαλής του Σώματος Επιθεωρητών Υπηρεσιών Υγείας Πρόνοιας (ΣΕΥΥΠ) και είχε παραγγείλει την κατεπείγουσα διενέργεια ΕΔΕ στο Δαφνί πριν ακόμη σβήσει η πυρκαγιά…

Ανύπαρκτα τα ανακλαστικά της ηγεσίας του υπουργείου Υγείας

Τα ανύπαρκτα αντανακλαστικά της ηγεσίας του καθ’ ύλην αρμόδιου υπουργείου για τα δημόσια νοσοκομεία της χώρας, εν προκειμένω για το Βενιζέλειο και το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ηρακλείου, προκαλούν ακόμη μεγαλύτερη αίσθηση με δεδομένο ότι και οι δύο επικεφαλής της Υγείας είναι γιατροί, και δη γιατροί που διατηρούν στενούς δεσμούς με το νησί της καταγωγής τους αλλά και γιατροί με έντονο πολιτικό, αριστερό, λόγο και έργο  – όπως τουλάχιστον μαρτυρά η συνδικαλιστική δραστηριότητα που και οι δύο συχνά επικαλούνται.
Συγκεκριμένα, ο υπουργός κ. Ανδρέας Ξανθός ζούσε κι εργαζόταν στο Ρέθυμνο ως μικροβιολόγος του ΕΣΥ μέχρι το 2012 που εξελέγη βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, ενώ ο ιδιώτης εντατικολόγος και πλέον αναπληρωτής υπουργός Υγείας κ. Παύλος Πολάκης κατείχε το αξίωμα του δημάρχου Σφακίων μέχρι και το 2015 οπότε εξελέγη βουλευτής  Χανίων με τον ΣΥΡΙΖΑ. Θα περίμενε λοιπόν κάποιος ότι οι δύο Κρητικοί γιατροί όντας πλέον πολιτικοί προϊστάμενοι των γιατρών, των νοσηλευτών και των άλλων εργαζομένων (και) στα δύο νοσοκομεία του Ηρακλείου θα επιδείξουν  τη μέγιστη κοινωνική ευαισθησία και επαγγελματική συνείδηση ώστε να ζητήσουν να καταγραφεί και να αποσαφηνιστεί λεπτό – λεπτό τι συνέβη στο άτυχο παιδί, από το πρωί της Δευτέρας 29 Δεκεμβρίου 2015 που τυπικά εισήχθη στο Βενιζέλειο (καθώς στις επεμβάσεις μιας ημέρας όπως είναι τα «κρεατάκια» έχει προηγηθεί άτυπη εισαγωγή ώστε να γίνει προεγχειρητικός έλεγχος στον ασθενή) μέχρι και το πρωί της επόμενης ημέρας που κατέληξε στη Μονάδα Εντατικής Νοσηλείας Παίδων του Πανεπιστημιακού νοσοκομείου Ηρακλείου.

 Ωστόσο, κανένα ερωτηματικό δεν τέθηκε και καμιά αποσαφήνιση δεν ζητήθηκε από τους επικεφαλής του υπουργείου για τις συνθήκες της βραχείας νοσηλείας της μικρής Μελίνας Παρασχάκη. Για το εάν και πώς διεξήχθη ο προεγχειρητικός έλεγχος στη μικρή ασθενή πριν υποβληθεί στην επέμβαση, για τις συνθήκες μέσα στο χειρουργείο αλλά και στη συνέχεια, κατά τη διαδικασία της ανάνηψης, κατά το «ξύπνημα» της 4χρονης από τη νάρκωση της επέμβασης.
Κανένας προβληματισμός και καμία απορία δεν προέκυψαν από την αναφορά της είδησης του τραγικού θανάτου ενός παιδιού στους επικεφαλής του υπουργείου Υγείας για τις συνθήκες υπό τις οποίες χρειάστηκε να προχωρήσουν σε αυτήν την επέμβαση οι συνάδελφοί τους στα δύο νοσοκομεία καθώς και για τις ελλείψεις ενδεχομένως που υπήρχαν είτε σε υλικά είτε σε προσωπικό. Καμία περαιτέρω έρευνα δεν ζητήθηκε για τον ιατρικό φάκελο της ασθενούς, για τα πρακτικά του χειρουργείου, το διάγραμμα της νάρκωσης και για τις ιατρικές πράξεις στις οποίες υποβλήθηκε η 4χρονη έπειτα από την ανακοπή που υπέστη ενώ βρισκόταν στην ανάνηψη.
Το χρονικό της μοιραίας επέμβασης βάσει του ιατρικού ανακοινωθέντος…

Το χρονικό της υπόθεσης και η τραγική έκβασή της ξεδιπλώνονται μέσα από την ανακοίνωση που εξέδωσαν οι εκτελούντες χρέη διοικητή κ. Ευθύμης Καρακώστας και κ. Γιώργος Χαλκιαδάκης. «Η επέμβαση ολοκληρώθηκε στον προβλεπόμενο χρόνο, μετά την παρέλευση περίπου 15 λεπτών και η ασθενής αφυπνίσθη χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα. Ωστόσο, περίπου πέντε λεπτά μετά την αποσωλήνωσή της εμφάνισε προοδευτικά αναπνευστική δυσχέρεια, πτώση της αρτηριακής πιέσεως και βρογχόσπασμο και για το λόγο αυτό εκρίθη απαραίτητη η εκ νέου διασωλήνωσή της» αναφέρεται. Oι  προσπάθειες από ομάδα Αναισθησιολόγων, Καρδιολόγων και Εντατικολόγων για την αντιμετώπιση του προβλήματος ήταν άμεσες, σύμφωνα με την ανακοίνωση, κρίθηκε όμως ότι το παιδί έπρεπε να μεταφερθεί στη ΜΕΘ Παίδων του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ηρακλείου. Εκεί  συνεχίστηκαν οι προσπάθειες της καρδιοαναπνευστικής αναζωογόνησης. «Οι προσπάθειες αυτές φάνηκε προσωρινά ότι απέδωσαν διότι η ασθενής βελτιώθηκε με αποκατάσταση καλής αρτηριακής πίεσης και οξυγόνωσης του αίματος. Δυστυχώς η βελτίωση ήταν παροδική και κατά τις πρώτες πρωινές ώρες (ώρα 03:30 της 29ης /12) παρουσίασε αιφνίδια πτώση της αρτηριακής πίεσης και ακολούθως βραδυκαρδία – ασυστολία» περιγράφονται οι τελευταίες ώρες της νοσηλείας και της ζωής όπως αποδείχτηκε του παιδιού. «Έγινε άμεση έναρξη της καρδιοπνευμονικής αναζωογόνησης για περίπου δύο ώρες αλλά δυστυχώς χωρίς ανταπόκριση.  Την Τρίτη 29/12/2015, στις 05:50 το πρωί, απεβίωσε θήλυ νήπιο τεσσάρων (4) ετών στην Μονάδα Εντατικής Θεραπείες  Παίδων του ΠΑΓΝΗ» είναι ο επίλογος της νοσηλείας της Μελίνας Παρασχάκη.

 …και όπως το βίωσε ο πατέρας

  Ο κ. Παρασχάκης, περίγραψε τις δραματικές στιγμές που έζησαν με την σύζυγό του έξω από το χειρουργείο του Βενιζελείου στην εφημερίδα «Πατρίς» του Ηρακλείου.
 «Βγήκε ο γιατρός που έκανε την επέμβαση στη Μελίνα και παρουσία του διευθυντή της Ιατρικής Υπηρεσίας του Βενιζελείου μου είπε: «Έγινε η εγχείρηση, διήρκεσε 15 λεπτά, όμως υπάρχει κάποιο πρόβλημα με το παιδί. Προσπαθήσαμε να το ξυπνήσουμε, έκανε δύσπνοια, βρογχόσπασμο”, μου είπαν. Προσπαθούμε να το ξυπνήσουμε αλλά δεν ξυπνάει».  Τη στιγμή εκείνη τον διέκοψα και τον ρώτησα όπως κάθε γονέας θα ρωτούσε πρωτίστως: «Κινδυνεύει η ζωή του παιδιού μου αυτή τη στιγμή;». Η απάντηση του χειρουργού ότι «Δεν έχουμε ένδειξη ότι κινδυνεύει η ζωή του παιδιού αυτή τη στιγμή αλλά για την ασφάλεια του θα μεταφερθεί στην ΜΕΘ Παίδων του ΠΑΓΝΗ». Συνεχίζοντας την επώδυνη περιγραφή ο πατέρας του άτυχου κοριτσιού λέει ότι «μπαίνοντας στον προθάλαμο του χειρουργείου, τους έβλεπα όλους να τρέχουν πανικόβλητοι. Το ΕΚΑΒ έφθασε με κάποια καθυστέρηση, την οποία παρ’ όλη τη φουρτούνα μου, τη δικαιολογούσα. Σκέφτηκα ότι μπορεί να μην υπήρχε διαθέσιμο κρεβάτι στη ΜΕΘ Παίδων, ότι δεν υπάρχουν οδηγοί στα ασθενοφόρα. Το σεβάστηκα γιατί σε διαφορετική περίπτωση έπρεπε να είχα μπει μέσα και να τα διαλύσω όλα. Εγώ με τα μάτια μου είδα τις νοσοκόμες να κλαίνε μέσα... Εσάς τι σας λέει αυτό;  Προς τιμήν του γιατρός του Βενιζελείου κατά τη μεταφορά του παιδιού στο ΠΑΓΝΗ έτρεχε με το τζιπ του σαν τρελός. Νομίζω, αν δεν κάνω λάθος, ότι πέρασε φανάρι με κόκκινο. Έβαλε τη ζωή του σε κίνδυνο. Εγώ που ήμουν ο πατέρας του παιδιού, δεν μπορούσα να τον προλάβω...».

Τι θα δείξουν τα τοξικολογικά και ιστολογικά ευρήματα

Η τελευταία πράξη έλαβε χώρα  το απόγευμα της Τρίτης στο νεκροτομείο του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ηρακλείου όπου ο ιατροδικαστής του ΕΣΥ κ. Ξενοφών Μάντακας και η τεχνική σύμβουλος που όρισε η οικογένεια Παρασχάκη, κυρία Ελπίδα Σπανουδάκη, διενήργησαν τη νεκροψία. Τα ευρήματα των τοξικολογικών και των ιστολογικών εξετάσεων (ιδίως τυχόν αλλοιώσεις των ζωτικών οργάνων) που αναμένονται περί  τα μέσα του μήνα, εκτιμάται ότι θα φωτίσουν αρκετά από  τα σημεία της μοιραίας διαδρομής του 4χρονου παιδιού.  Σύμφωνα με  εκτιμήσεις  ειδικών, τα αίτια του θανάτου του άτυχου παιδιού μπορεί να κρύβονται στον προεγχειρητικό έλεγχο ή στη διαδικασία της νάρκωσης. Ο προεγχειρητικός έλεγχος είναι επιβεβλημένος και πλήρης ακόμη και στις πιο απλές επεμβάσεις ρουτίνας όπως τα κρεατάκια στην παιδική ηλικία, διότι μέσω αυτού εντοπίζονται πχ προβλήματα καρδιολογικά ή αλλεργικά ή άλλα από τα οποία θα επηρεαστεί η αντιμετώπιση του ασθενή. Μπορεί πχ κάποιο παιδί να έχει παθολογικό υπόβαθρο το οποίο δεν γνωρίζουν οι γονείς του, αλλά μέσα από το σωστό έλεγχο να τεθεί διάγνωση και αντιμετώπιση. Τυχόν τέτοιο εύρημα διαμορφώνει διαφορετικά και τη χορήγηση της νάρκωσης στον ασθενή. Επίσης, πολύ σημαντική είναι όπως σε κάθε χειρουργική επέμβαση και η διαδικασία της αναισθησίας – η προετοιμασία για τη νάρκωση όπως και η ανάνηψη, το σωστό «ξύπνημα» του ασθενή κρύβουν συχνά ιατρικά λάθη όπως αποδεικνύεται εκ των υστέρων. Εάν πχ δεν υπολογιστεί σωστά ο χρόνος που απαιτείται για «καταναλωθούν» από τον οργανισμό του ασθενούς όλες οι ουσίες που χορηγούνται για τη νάρκωση και ο γιατρός τον αποσωληνώσει νωρίτερα, τότε το αποτέλεσμα μπορεί να είναι και μοιραίο διότι τα μυοχαλαρωτικά που έχει λάβει δεν θα του επιτρέπουν να αναπνεύσει, και να προκληθεί βρογχόσπασμος και στη συνέχεια καρδιακή ανακοπή. Σε ό,τι αφορά την 4χρονη, η κατάσταση περιπλέκεται και μετά την ανακοπή. Διότι, όπως εξηγούν οι ειδικοί, η ανάταξη  έπειτα από μία καρδιακή ανακοπή είναι σημαντική ιατρική πράξη η οποία συσχετίζεται με τις δυνατότητες που έχουν στη διάθεσή τους οι γιατροί, τον χρόνο στον οποίο αντέδρασαν  κοκ, στοιχεία που επίσης θα προκύψουν από την ολοκλήρωση του ιστολογικού ελέγχου.
protothema.gr

kalimnos

eshopkos-foot kalymnosinfo-foot kalymnosinfo-foot nisyrosinfo-footer lerosinfo-footer mykonos-footer santorini-footer kosinfo-foot expo-foot