Τι αποκαλύπτει η τομογραφική διερεύνηση - Όλη η προσοχή στρέφεται τώρα στην ασφαλή είσοδο του κατωφερούς τέταρτου θαλάμου που είναι άγνωστο τι θα αποκαλύψει
 
Βήμα-βήμα προχωρούν οι ΕΡΕΥΝΕΣ στην Αμφίπολη με την αρχαιολογική ομάδα της κυρίας Περιστέρη να περιμένει για τη στιγμή εκείνη που θα μπορέσει να διακριβώσει το τι κρύβεται μέσα στον τέταρτο θάλαμο για τον οποίο υπάρχει η πεποίθηση ότι είναι κατωφερής.

Τα ευρήματα στον τρίτο θάλαμο αναπτέρωσαν το ηθικό των αρχαιολόγων μετά τις αρκετές τεχνικές δυσκολίες που αντιμετώπισαν όταν κατάφεραν να μπουν στον χώρο πίσω από τις Καρυάτιδες καθώς τους έδωσαν επιπλέον επιχειρήματα για να στηρίξουν την άποψή τους ότι προκειται για ταφικό μνημειό που χρονολογείται  στον 4ο π.Χ. αιώνα και μπορεί να περιγραφεί ακόμη και ως «τυπική μορφή μακεδονικού τάφου». 

Μετά τα μαρμάρινα σπασμένα θυρόφυλλα και τα καρφιά που βρέθηκαν στον τρίτο χώρο τώρα η ομάδα της κυρίας Περιστέρη ελπίζει να αποκαλύψει περισσότερα ευρήματα προκειμένου να ικανοποιήσει ακόμα περισσότερο την επιστημονική «δίψα» και την αγωνία  που περιβάλει την κοινή γνώμη που αναμένει συνεχώς νέα από την σπουδαία αυτή ανασκαφή.

Το αγωνιώδες ερώτημα στο οποίο ακόμα δεν μπορούν να απαντήσουν με ασφάλεια οι αρχαιολόγοι που δίνουν καθημερινή μάχη στον τύμβο Καστά είναι αν, σε ποιο βαθμό και πότε συλλήθηκε ο τάφος αυτός με τα μέχρι στιγμής στοιχεία να δίνουν μια συγκεχυμένη εικόνα που σε πρώτη φάση τουλάχιστον ενισχύει την εκτίμηση ότι η σύλληση έχει γίνει στα αρχαία χρόνια.

Το συνολικό ύψος του αγάλματος και του βάθρου είναι 3,67 μ.


Τα μαρμάρινα βάθρα αποκαλύφθηκαν στο σύνολό τους:


Ακτινογραφώντας μια μοναδική μνημειακή κατασκευή

Ο Λάζαρος Πολυμενάκος, γεωλόγος μελετητής - Δρ. Εφαρμοσμένης Γεωφυσικής, ειδικός στην εφαρμογή γεωφυσικών μεθόδων και ειδικότερα της μεθόδου της σεισμικής τομογραφίας στη μελέτη σύνθετων τεχνικογεωλογικών και γεωαρχαιολογικών προβλημάτων, έχει εκπονήσει σχετική ΕΡΕΥΝΑ στο Λόφο Καστά κατά το παρελθόν, με τη συνεργασία των Α. Λιόση (γεωλόγο), Σ. Παπαμαρινόπουλο (πρώην καθηγητή Γεωφυσικής στο πανεπιστήμιο Πάτρας) και την κυρία Χ. Κουκούλη (πρώην έφορο αρχαιοτήτων Καβάλας) και αναφέρει σχετικά: 

«Καλοκαίρι του 1998. Στη ζέστη του Ιουλίου και με ελάχιστα χρήματα στη διάθεσή μας (ευγενική προσφορά ενός των… παρευρισκομένων συνεργατών), αντικρίζουμε με δέος το λόφο, την Τούμπα Καστά. Προσπαθούμε να συνειδητοποιήσουμε πώς ακριβώς θα κάνουμε πράξη σχέδια στο χαρτί για τη «σεισμική τομογραφία» του λόφου, μια έννοια γνωστή τότε μόνο στην ιατρική πρακτική. Η μέρα προχωράει και το σφυρί χτυπά σε διαφορετικές θέσεις γύρω από τη βάση του λόφου (Εικόνα 1), δημιουργώντας κύματα που ευελπιστώ να ταξιδέψουν από τη μια άκρη του λόφου στην άλλη και να μας δώσουν μια «εικόνα» των διαφορετικών εδαφικών υλικών που τον δομούν. 


Τρισδιάστατη ψηφιακή απεικόνιση της τοπογραφίας του λόφου Καστά κατά το έτος 1998
Αντικείμενο διερεύνησης η βάση του λόφου και μια ζώνη που εκτείνεται λίγο ψηλότερα και λίγο χαμηλότερα από αυτήν. Η κούραση και η περιέργεια μεγάλη, μέχρι να ολοκληρωθούν οι μετρήσεις, διαδικασία που κράτησε τρεις ημέρες στο πεδίο. Τελικά, έχω μπροστά μου μια εικόνα των «γρήγορων» και «αργών» διαδρομών στο εσωτερικό του λόφου η οποία «απηχεί» τις διαφοροποιήσεις των υλικών που τον συνθέτουν. Η τομογραφική απεικόνιση του εσωτερικού του λόφου Καστά, στο επίπεδο της βάσης του, είναι γεγονός. Μια σειρά συγκυριών καθυστερεί τη δημοσίευση των αποτελεσμάτων, η οποία τελικά γίνεται το 2004. Άλλες συγκυρίες αφήνουν στην άκρη τόσο τη συνέχιση των ερευνών στο λόφο, τόσο των γεωφυσικών όσο και των ανασκαφικών.

2012-2014. Η έναρξη της ανασκαφής κινεί εκ νέου το ενδιαφέρον για μια σχεδόν λησμονημένη υπόθεση. Μετά από πολλά στάδια και σκαμπανεβάσματα, και με τη βοήθεια της σύγχρονης τεχνολογίας, αποφασίζω να συσχετίσω την τότε έρευνα με τη σημερινή μορφή του λόφου και τα μέχρι στιγμής σημαντικότερα ευρήματα: Τον περίβολο και την είσοδο της σήραγγας.

Στη δημοσίευση του 2004 είχαν ήδη επισημανθεί οι σημαντικότερες γεωφυσικές «ανωμαλίες» και η σχέση τους κυρίως με πιθανές ανθρωπογενείς δομές στο εσωτερικό του λόφου. Ωστόσο, η συσσωρευμένη εμπειρία στην εφαρμογή της σεισμικής τομογραφίας (αλλά και η σύγχρονη τεχνολογία) παρέχει τη δυνατότητα να δω την εικόνα «με άλλο μάτι». Και πέρα από πιθανούς τάφους, να αντιληφθώ στοιχεία που έχουν να κάνουν με τη δομή και την ευστάθεια του λόφου, στοιχεία κρίσιμα για την πολύ δύσκολη ανασκαφική προσέγγιση του εσωτερικού του. Συνθέτοντας εκ νέου τα παλαιά στοιχεία, και τις ήδη υπάρχουσες ενδείξεις, διαμορφώνω μια νέα ολοκληρωμένη ερμηνεία. Σε πιο απλοποιημένη μορφή, διαμορφώνεται η παρακείμενη τρισδιάστατη εκτιμώμενη εικόνα του εσωτερικού του λόφου (Εικόνα 2), αποτέλεσμα επίπονων προσπαθειών και κριτικής συνθετικής σκέψης. 


Τρισδιάστατη απόδοση της εκτιμώμενης επιφάνειας του φυσικού εδάφους (γεωλογικού υποβάθρου) και άλλων δομών στο εσωτερικό του λόφου Καστά, όπως προκύπτει από την ερμηνεία των αποτελεσμάτων της σεισμικής τομογραφικής έρευνας. Η θέση του περιβόλου και της εισόδου της σήραγγας προέρχονται από δορυφορικές εικόνες και φωτογραφίες που έχουν εμφανιστεί στον Τύπο κατά το διάστημα 2012-2014

Η εικόνα είναι πολύ-πολύ ενδιαφέρουσα. Αποκαλύπτει τη διαμόρφωση του φυσικού εδάφους από τους κατασκευαστές του μνημείου, ώστε να μπορεί αυτό να δεχθεί τις κατασκευές που έχουν σχεδιάσει να τοποθετήσουν εκεί και να τις «προστατεύει». Διαμορφώνουν (όχι πολύ βαθιά) ορύγματα τα οποία σε κάποια σημεία τους θα φιλοξενήσουν ταφικές ή άλλες κατασκευές και μετά θα αποτελέσουν «δρόμους» προσπέλασης από και προς αυτές. Οι δρόμοι αυτοί επιλέγονται να προσπελάζουν το εσωτερικό ο ένας από το νότο, ο άλλος από τα βορειοδυτικά. Ο λόγος για τους προσανατολισμούς αυτούς θα πρέπει να είναι σημαντικός τόσο από την άποψη του συμβολισμού, όσο και της λειτουργικότητας και της κατασκευαστικής αρτιότητας.

Οι κατασκευές στο εσωτερικό ολοκληρώνονται και στη συνέχεια καλύπτονται από ένα επίχωμα με διαστάσεις και όγκο ανάλογο της έκτασης που καταλαμβάνουν οι κατασκευές στη βάση του λόφου. Αλλά φυσικά και για να δημιουργηθεί ένα μνημείο που θα συμβολίζει τη σημασία του περιεχομένου του. Και, βεβαίως, το όλο συγκρότημα να είναι «ευσταθές» και ανθεκτικό σε εσωτερικές και εξωτερικές δυνάμεις και επιβαρυντικούς παράγοντες στο πέρασμα του χρόνου.

Η τοποθεσία του μνημείου, αν και επιφανής, ωστόσο έχει στοιχεία που μπορεί να επιβαρύνουν την κατασκευή, λόγω και των πρωτοφανών διαστάσεών της. Ως ένα μέτρο ενίσχυσης, δημιουργείται πρόσθετο υλικό επίχωσης στη νοτιοδυτική πλευρά που εμφανίζει σημαντική ταπείνωση σε σχέση με τις υπόλοιπες πλευρές και αναγκάζει εκ των πραγμάτων τους κατασκευαστές να διαμορφώσουν σημαντικά μεγαλύτερο όγκο επιχώματος σε αυτή την περιοχή καθώς και σε όλον το νοτιοδυτικό τομέα του λόφου όπου το πάχος του επιχώματος είναι το μεγαλύτερο.

Με την πάροδο του χρόνου, η κατασκευή, όπως και κάθε άλλη όμοιά της, επιβαρύνεται κυρίως από εσωτερικές δυνάμεις, αλλά και ενδεχόμενες επεμβάσεις στην επιφάνειά της (όπως κατοίκηση, ταφές, ακόμη και χρήση μέρους του εδαφικού υλικού για ποικίλους λόγους). Η επιβάρυνση εκτιμάται ότι είναι μεγαλύτερη στο χώρο που περιέχει τις υποκείμενες, περιεχόμενες, κατασκευές, όπως για παράδειγμα η σήραγγα που εισχωρεί στο εσωτερικό του λόφου από τη νότια πλευρά. Και σε σχέση με τη γεωμετρία του χώρου έδρασης καθώς και την ανάπτυξη του ίδιου του επιχώματος εμφανίζει προτιμητέες κατευθύνσεις εκδήλωσης πιθανών αστοχιών, δηλαδή ολισθήσεων του εδαφικού υλικού.

Η παραπάνω σύνθεση των αποτελεσμάτων της τομογραφικής διερεύνησης του Λόφου Καστά μάς αποκαλύπτει ένα μοναδικό, και από τεχνική άποψη, μνημείο, και μας δίνει τη δυνατότητα να κατανοήσουμε καλύτερα την κατασκευή και τα ενδεχόμενα δομικά προβλήματά του. Και στην ανασκαφική ομάδα, πολύτιμο υλικό για το σχεδιασμό του δύσκολου και συναρπαστικού έργου της. 

Παράλληλα, είναι προφανής η δυνατότητα που έχει η σεισμική τομογραφία (ανάμεσα σε άλλες ερευνητικές μεθόδους) να συμβάλλει στη μελέτη και την ανάδειξη παρόμοιου τύπου μνημειακών κατασκευών που βρίσκονται στον ελλαδικό και ευρύτερο βαλκανικό χώρο. Επιστρέφοντας για λίγο στο 1998, αντικρίζω πλέον με δέος όχι τις δύσβατες και απόκρημνες πλαγιές του λόφου Καστά, αλλά το εσωτερικό του. Και ευχαριστώ από καρδίας όσους βοήθησαν ώστε να γίνει εφικτή η υλοποίηση αυτής της μοναδικής έρευνας.

Αφαιρέθηκαν οι δύο τελευταίοι δόμοι του τοίχου σφράγισης, μπροστά από το δεύτερο διαφραγματικό τοίχο:


Ίχνη μπλε χρώματος εντοπίστηκαν στο υπερυψωμένο δάπεδο του δευτέρου θαλάμου:



Τμήμα της μαρμάρινης θύρας με τη διακόσμηση των εφηλίδων (κεφάλια καρφιών, σε απομίμηση ξύλινης πόρτας)



  
Γραφική αναπαράσταση του θυρώματος στον τρίτο διαφραγματικό τοίχο, μαζί με τα θυρόφυλλα που βρέθηκαν σπασμένα και τους στροφείς




Οι εργασίες υποστήλωσης της θολωτής οροφής συνεχίζονται, με βάση την «παθητική» λογική στήριξης, δηλαδή την συγκράτηση τυχόν μετατοπίσεων








 
protothema.gr
Τα καρφιά που βρέθηκαν επάνω στη μαρμάρινη θύρα πίσω από τις Καρυάτιδες δε φαίνεται να εμπλουτίζουν τη χρονολόγηση, εξηγεί η επικεφαλής των ανασκαφών στον τάφο της Αμφίπολης, Κατερίνα Περιστέρη.
 
Ωστόσο, η μαρμάρινη πόρτα δείχνει από μόνη της ότι πιθανότατα πρόκειται για μακεδονικό τάφο.
 
Η κυρία Περιστέρη αποκάλυψε όμως επίσης ότι, κατά τη διάρκεια των εργασιών, οι αρχαιολόγοι βρίσκουν οβίδες, που πιθανόν να προκάλεσαν ζημιά στον τάφο.
Εκτιμάται ότι πρόκειται για οβίδες από τη μονάδα του βουλγαρικού στρατού που είχε στρατοπεδεύσει το 1913 στην Αμφίπολη και έδινε μάχες κατά την περίοδο των Βαλκανικών Πολέμων.
 
Μ' αυτά και μ' αυτά, η ταυτότητα του ενοίκου έχει περάσει σε δεύτερη μοίρα κι αυτό διότι εξαιτίας του ύψους των Καρυάτιδων και των πολλών χωμάτων που υπήρχαν πίσω από εκείνες και έκρυψαν ολόκληρη μαρμάρινη πόρτα (!), δεν προχώρησαν οι εργασίες προς το θύρωμα που οδηγεί στον υπόγειο τέταρτο θάλαμο.
 
Εκεί οι αρχαιολόγοι δεν αναμένουν να βρουν καρφιά η θύρες, αλλά κτερίσματα τα οποία, ήδη τα αναμένουν για να τα χρονολογήσουν στην ελληνιστική περίοδο και εκείνα είναι που θα δώσουν πιο σαφή στοιχεία για το ποιος ή ποια έχει ταφεί στον τύμβο Καστά.
news.gr
Νέα ευρήματα ήρθαν στο "φως" από τις ανασκαφές στον αρχαίο τάφο της Αμφίπολης.
 
Στο πλαίσιο των νέων ευρημάτων, έγινε ενημέρωση από την υπεύθυνη επικοινωνίας για τις ανασκαφές, κ. Άννα Παναγιωταρέα, καθώς επίσης και από την γ.γ. του υπουργείου Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη και την επικεφαλής των αρχαιολογικών ανασκαφών, Κατερίνα Περιστέρη.
 
Η Άννα Παναγιωταρέα προχώρησε σε αναλυτική ενημέρωση των δημοσιογράφων αναφέροντας χαρακτηριστικά:
1. Με την αφαίρεση των χωμάτων, χτες, αποκαλύφθηκαν τμήματα από μαρμάρινη θύρα, της τυπικής μορφής των μακεδονικών τάφων: Δηλαδή, έχουμε θύρα κατασκευασμένη από μάρμαρο Αλυκής Θάσου- όπως είναι κατασκευασμένο και όλο το ταφικό συγκρότημα- με εφηλίδες, οι οποίες μιμούνται την κεφαλή καρφιών, όπως είθισται στις ξύλινες πόρτες.
 
2. Στη δυτική πλευρά του θυρώματος διαπιστώθηκε ότι υπάρχει στροφέας. Ο στροφέας είναι το σημείο κρέμασης της θύρας από την παραστάδα.
 

3. Σας θυμίζω το μέγεθος των ανοιγμάτων: Τα ανοίγματα Καρυάτιδων και Σφιγγών είναι ακριβώς 1,67μ. Το άνοιγμα του τρίτου θυρώματος είναι 1,50μ.
 
4. Κατά την ανασκαφή αποκαλύφθηκε η συνέχεια των πλευρικών τοιχωμάτων, η οποία δεν διαφέρει καθόλου από τους προηγούμενους χώρους, ήτοι ορθομαρμάρωση, όμοια με εκείνη που υπάρχει σε όλους τους χώρους του μνημείου.
 
5. Κατά την ανασκαφή, επίσης, βρέθηκαν, μπροστά από τη θύρα, πίσω από τις Καρυάτιδες, χάλκινα και σιδερένια καρφιά. Τονίζουμε ότι βρέθηκαν χτες και δεν είναι δεδομένο ότι ῾῾παραπέμπουν σε φορείο᾽᾽.
 
Στη συνέχεια η κυρία Παναγιωταρέα θέλησε να κάνει δυο γενικές παρατηρήσεις αναφέροντας συγκεκριμένα:
1. Επειδή διαβάζω σε δημοσιεύματα, υποθέσεις ότι δεν γίνεται η αρχαιολογική έρευνα σύμφωνα με την ανασκαφική μέθοδο, δηλαδή, αφαίρεση ανασκαφικών στρωμάτων με συστηματικό τρόπο, όπως προκύπτει από τα ημερολόγια της ανασκαφής, είναι προφανές ότι η εργασία γίνεται με τον πλέον ενδεδειγμένο επιστημονικό τρόπο.
2. Όσον αφορά στον τρόπο απομάκρυνσης των χωμάτων της ανασκαφής, μέσα από τον τάφο, σημειώνω το εξής: Προκειμένου να διευκολυνθεί η ανασκαφή και να προχωρήσει όσο το δυνατόν καλύτερα και ασφαλέστερα, χρησιμοποιείται ταινία μεταφοράς χωμάτων, όπως, άλλωστε, συνηθίζεται και σε άλλες ανασκαφές.
 
Η εξέλιξη των τεχνικών εργασιών
1.Το δάπεδο της επίχωσης πίσω από τις Καρυάτιδες έχει φτάσει ως την στέψη των βάθρων, επί των οποίων στηρίζονται οι Καρυάτιδες, δηλαδή περίπου στο 1,5 μ.
2. Αυτή η επίχωση θα παραμείνει προσωρινά ως αντιστήριξη του τρίτου διαφράγματος. Θα αρχίσει να καταβιβάζεται σε συνδυασμό με την απομάκρυνση χωμάτων από τον τέταρτο χώρο.
3. Να σημειώσω ότι στον χώρο, δηλαδή, πίσω από τις Καρυάτιδες ως τον τρίτο διαφραγματικό τοίχο, τοποθετήθηκε η δεύτερη φάση αντιστήριξης, με ισχυρές μεταλλικές κοιλοδοκούς.
4. Επίσης, υποστηλώθηκε προσωρινά το θραυσμένο υπέρθυρο του τρίτου διαφράγματος, το οποίο θα απομακρυνθεί για να καθαριστεί και να συντηρηθεί.
5. Στον τέταρτο χώρο -ο οποίος χαρακτηρίζεται από συνεχή ορθομαρμάρωση ίδιου τύπου μαρμάρου Αλυκής Θάσου, όπως και το σύνολο του μνημείου- υλοποιούνται ήδη από την Δευτέρα εργασίες αντιστήριξης των τοίχων και υποστύλωσης της θόλου για την ασφάλεια των εργαζομένων και του μνημείου. Εχει, λοιπόν, ήδη ολοκληρωθεί η αντιστήριξη στην στέψη των πλαϊνών τοίχων και έχει ξεκινήσει η τοποθέτηση της υποστύλωσης της θόλου, με μεταλικές σωληνωτές δοκούς.
6. Λόγω της ευαίσθητης ισορροπίας στην οποία βρίσκεται η θόλος, οι τεχνικοί σύμβουλοι μαζί με το συνεργείο προσπαθούν, με λεπτές επεμβάσεις, να τοποθετήσουν την υποστύλωση χωρίς να διαταράξουν την ισορροπία που έχει δημιουργηθεί μετά τις εξωτερικές αποχωματώσεις.
7. Να σημειώσω ότι η υποστύλωση έχει υλοποιηθεί στα δυο τρίτα της επιφάνειας της θόλου. Οι ευρισκόμενες εκεί εξωτερικές επιχώσεις επιτρέπουν να εξελιχθεί ασφαλέστερα η διαδικασία της υποστύλωσης.
8. Η υποστήλωση που χρησιμοποιείται είναι "παθητική" -δηλαδή, ενεργοποιείται μόνον στις περιπτώσεις που ένας θολίτης τείνει να μετακινηθεί-πράγμα που εξασφαλίζει την ελάχιστη δυνατή επίδραση στην υφιστάμενη ισορροπία της θόλου.
9. Θα έχετε αντιληφθεί ότι βρισκόμαστε στη δυσκολότερη φάση των εργασιών που ως τώρα έχουν πραγματοποιηθεί για την ασφάλεια εργαζόμενων και μνημείου.
10. Έχω αναφερθεί ότι η επίχωση έχει κλίση από Νότο προς Βορρά, με υψομετρική διαφορά πάνω από ένα μέτρο. Στον τέταρτο διαφραγματικό τοίχο έχει εντοπιστεί το άνοιγμα, στο οποίο έχω επίσης αναφερθεί, σε μεγαλύτερο βάθος από τα προηγούμενα ανοίγματα. Οδηγεί τους τεχνικούς στο συμπέρασμα ότι το δάπεδο του τέταρτου χώρου βρίσκεται βαθύτερα από το δάπεδο των προηγούμενων χώρων, πιθανώς κατά δύο μέτρα.
11. Φυσιολογικά, αυτό σηματοδοτεί την ύπαρξη σκάλας ή ράμπας η οποία ξεκινά πιθανώς μετά το θύρωμα του τρίτου διαφράγματος.
12. Συμπληρωματικά σας αναφέρω ότι έχει προχωρήσει το χωματουργικό έργο, που πραγματοποιείται στην δυτική πλευρά του μνημείου για ταπείνωση του ύψους και απάλυνση της κλίσης των πρανών.
 
Ερωτήσεις και Απαντήσεις
Ερώτηση: Γίνεται μεγάλη συζήτηση ότι το μνημείο ήταν γνωστό. Γιατί αποφασίσατε να σκάψετε ένα γνωστό μνημείο;
Απάντηση Κ. Περιστέρη: Μέγα λάθος. Ξεκινήσαμε το 2012 με την ανασκαφή του περιβόλου, ταυτίσαμε το λιοντάρι στην κορυφή του τύμβου και συνεχίσαμε με τον τάφο. Εμφανίζονται να μιλούν άνθρωποι που δούλευαν στην περιοχή σαράντα χρόνια και δεν είχαν ιδέα για το συγκεκριμένο μνημείο.
 
Ερώτηση: Υπάρχει χρονοδιάγραμμα από τη στιγμή που έχει αποκαλυφθεί μόνον το 5% του μνημείου;
Απάντηση Κ. Περιστέρη: Πολύ χονδρικά το βάζουμε. Η ανασκαφή θα απαντήσει.
 
Ερώτηση: Μετά τα νέα ευρήματα με τα καρφιά και τα κομμάτια της θύρας, ενισχύεται η χρονολόγηση;
Απάντηση Κ. Περιστέρη: Όταν εμείς χρονολογούμε το μνημείο στο τελευταίο τέταρτο του 4ουπ.Χ αιώνα, είμαστε απόλυτα σίγουροι τόσο για τον περίβολο, όσο και για τα ευρήματά μας. Το να έρχονται συνάδελφοι, που από φωτογραφία χρονολογούν, δεν γίνεται. Τα καρφιά δεν εμπλουτίζουν την χρονολόγηση. Σας δίνουμε όλα τα στοιχεία για να έχετε σαφή εικόνα. Ωστόσο, δεν μπορεί όλο το υλικό να βγαίνει σε ένα δελτίο τύπου.
 
Ερώτηση: Από τον Αύγουστο και μετά, έγιναν νέα γαιοσκαναρίσματα;
Απάντηση Κ. Περιστέρη: Δεν έχουν γίνει ποτέ εκεί που σκάβουμε τώρα. Εκεί είχε τα μπάζα Λαζαρίδη και ήταν αδύνατον να γίνει. Έχει γίνει στον φυσικό λόφο, όπου βρέθηκαν τάφοι εποχής σιδήρου και αρχαϊκών χρόνων.
 
Ερώτηση: Δεν έχει κάνει ανάλογη έρευνα η κ. Κουκούλη;
Απάντηση Κ. Περιστέρη:Δεν ξέρω τι έχει κάνει. Δεν έχω στο αρχείο της Εφορείας τίποτε σχετικό. Αυτά που λέει ο κ. Πολυμενάκος δεν ευσταθούν. Είχε έρθει το 1992 και έκανε έρευνα στον τάφο της αλεπούς και στους γύρω μακεδονικούς τάφους.
 
Ερώτηση: Υπάρχουν δημοσιεύματα που λένε ότι μετέχετε σε διαδικασία πολιτικής εκμετάλλευσης.
Απάντηση Κ. Περιστέρη: Δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο. Κάνω ανασκαφές πάνω από 30 χρόνια. Νιώθω λατρεία για τη δουλειά μου. Όλα αυτά είναι κακίες. Εκτός αν εννοούν τη στήριξη που μου παρέχει η πολιτική ηγεσία του ΥΠΟΟΑ στο οποίο υπηρετώ και ευχαριστώ γι αυτό.
 
Ερώτηση: Τι λέτε εσείς κ. Μενδώνη;
Απάντηση: Δεν καταλαβαίνω γιατί μιλάμε για πολιτική εκμετάλλευση. Καθοδήγησε κάποιος το εύρημα για να βρεθεί εκεί που βρέθηκε; Γιατί είναι πολιτική εκμετάλλευση, επειδή ο υπουργός Πολιτισμού επισκέπτεται το εύρημα ασκώντας τις αρμοδιότητες του; Από πότε είναι πολιτική εκμετάλλευση, το γεγονός ότι ο πρωθυπουργός από ενδιαφέρον επισκέπτεται ένα σημαντικό μνημείο;
 
Ερώτηση: Η εξέλιξη της ανασκαφής επιβεβαιώνει την υπόθεση σας για μακεδονικό τάφο. Την ίδια ώρα μας λέτε ότι βρέθηκαν πεσμένα μάρμαρα. Ακούγεται από αρχιτέκτονες ότι η αποχωμάτωση έβλαψε τα μάρμαρα.
Απάντηση Κ. Περιστέρη: Δεν κάναμε αποχωμάτωση με μηχανήματα πάνω από τον τάφο. Όμως, το 1913 εδώ υπήρχε μια μονάδα βουλγαρικού στρατού και δίνονταν μάχες. Βρίσκουμε ακόμη οβίδες, που πιθανόν προκάλεσαν ζημιά. Ενώ τον 6 μ.Χ. αιώνα, είχαμε σεισμό 6,8 ρίχτερ, που άλλαξε και τον ρούν του Στρυμώνα, προκαλώντας, επίσης ζημιά και στον τάφο.
 
Ερώτηση: Έχουν μπει στον τάφο;
Απάντηση: Κ. Περιστέρη: Στα αρχαία χρόνια ίσως να είχαν να είχαν μπει τυμβωρύχοι. Αλλά θα ήταν δύσκολο να έχουν φτάσει μέσα.
Λ. Μενδώνη: Η τυμβωρυχία ήταν σύνηθες φαινόμενο στην αρχαιότητα. Έχουμε ισχυρές ενδείξεις ότι στα αρχαία χρόνια έγιναν απόπειρες σύλησης. Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε μέχρι πού έφτασαν.
 
Ερώτηση: Πότε θα είναι επισκέψιμος ο τύμβος; Ακούμε για υδροπλάνα;
Απάντηση: Κ. Περιστέρη:Θα είναι καλό να γίνει επισκέψιμος αλλά όταν θα έχουμε τελειώσει την εργασία μας. Χρειαζόμαστε χρόνο γιατί υπάρχουν πολλά στάδια.
Λ. Μενδώνη: Να σας θυμίσω ότι ο Ανδρόνικος ανάσκαψε το 1977 τη μεγάλη τούμπα στην Βεργίνα. Όμως η σημερινή μορφή του μουσείου ολοκληρώθηκε το 2002. Η Αμφίπολη δεν είναι μόνον ο τύμβος Καστά. Είναι από τις σημαντικότερες πόλεις του βορειοελλαδικού χώρου. Με αφορμή την ανασκαφή δίνεται η ευκαιρία να μπει η περιοχή στον αναπτυξιακό χάρτη. Το βαρύ πολιτιστικό απόθεμα, το πολιτιστικό τοπίο με το φυσικό περιβάλλον πρέπει να διατηρηθούν στο μέγιστο βαθμό.
 
l 15120
l 15121
l 15122
 
ΥΠΟΑ
Νέα ενδιαφέροντα στοιχεία αποκάλυψε η αρχαιολογική σκαπάνη στον τύμβο Καστά της Αρχαίας Αμφίπολης.
 
Με την αφαίρεση των χωμάτων του τρίτου θαλάμου αποκαλύφθηκαν τμήματα από μαρμάρινη θύρα στον τρίτο διαφραγματικό τοίχο, γεγονός που αποδεικνύει ότι υπάρχει μια μορφή μακεδονικού τάφου.
 
Η θύρα είναι κατασκευασμένη από θασίτικο μάρμαρο, εφηλίδες που μιμούνται την κεφαλή καρφιών. Στη δυτική πλευρά της θύρας, υπάρχει «στροφέας» (μεντεσές).
Σύμφωνα με την αρχαιολόγο κ. Περιστέρη, «η πτώση των τμημάτων από τη μαρμάρινη θύρα οφείλεται ή σε βομβαρδισμούς που υπέστη η περιοχή από τις οβίδες των Βουλγάρων το 1913 ή στη σεισμική δόνηση των 6,8 Ρίχτερ που σημειώθηκε τον 6ο μΧ αιώνα ή σε σεισμούς που σημειώθηκαν τον 19ο αιώνα. Δεν μπορούμε να ξέρουμε αν έγινε απόπειρα τυμβωρυχίας, μόνο η ανασκαφή θα μας δείξει».
 
newpost.gr
Κόλλησαν οι ανασκαφές λόγω των προβλημάτων στήριξης του μνημείου; Βρέθηκαν σε “τοίχο” καθώς το μνημείο δεν... ακολουθεί τους κανόνες άλλων γνωστών ταφικών μνημείων; Άγνωστο. Πάντως οι έρευνες σε βάθος σταμάτησαν μπροστά στην πιο περίεργη είσοδο που αποκαλύφθηκε ως τώρα.

Μια είσοδο που μοιάζει ταπεινή σε σχέση με τις προηγούμενες και που μοιάζει να οδηγεί σε υπόγειο χώρο. Όλα αυτά μάλιστα την ώρα που γίνονται ανακοινώσεις ότι θα τελειώνουμε σε έναν μήνα… ή κοντά στα Χριστούγεννα. Ανακοινώσεις που γίνονται από τους υπεύθυνους της ανασκαφής κι ας γνωρίζουν ότι δεν έχει αποκαλυφθεί παρά το 5% του χώρου…

Δημιούργησαν έναν χώρο τεραστίων διαστάσεων φτιαγμένο με τρόπο ώστε να προκαλεί με τον πλούτο και τις διαστάσεις του δέος στον επισκέπτη και στη συνέχεια έκαναν τα πάντα για να εξαφανίσουν από προσώπου γης το δημιούργημα αυτό; Αν δεν ήταν φτιαγμένο το μνημείο για να είναι επισκέψιμο τότε γιατί δεν υπάρχουν πόρτες ανά θάλαμο και αφού πόρτες δεν υπήρχαν στο αρχικό σχέδιο γιατί φτιάχτηκαν τουλάχιστον δυο τοίχοι που φράσσουν την είσοδο και στη συνέχεια το μνημείο πακτώθηκε;

Τα περίεργα πάντως με τη συμπεριφορά που επιδεικνύεται απ’ την ομάδα που ανασκάπτει και διαχειρίζεται επικοινωνιακά το μνημείο συνεχίζονται. Ξαφνικά και μετά από σχεδόν δύο μήνες αγώνα δρόμου να φτάσουν στο βάθος του μνημείου οι ειδικοί γυρίζουν πίσω. Αντί ενεργειών να συνεχίσουν σε βάθος της έρευνα γυρίζουν δυο θαλάμους πίσω και αφαιρούν χώματα και διαφραγματικούς τοίχους ώστε να αποκαλυφθεί το μνημείο…

Μπορεί η φρενίτιδα γύρω απ’ την Αμφίπολη να δικαιολογεί μέχρις ενός σημείου τον επικοινωνιακό χειρισμό, όμως υπάρχουν και μεγάλα κενά στην πληροφόρηση και τις “αποκαλύψεις” που δημιουργούν απορίες. Την ίδια ώρα όσα έρχονται στο φως στοιχεία του μνημείου τα οποία με τη μοναδικότητά τους ανατρέπουν πολλές θεωρίες, αλλά και πολλά δεδομένα.

Πλέον δεν είναι λίγοι εκείνοι που μιλούν για ένα ιδιαίτερο μνημείο που δεν θυμίζει σε τίποτε έναν κατά τα άλλα απλό τάφο. Κάποιοι μιλούν για στοά και όχι προθαλάμους τάφου Το μέγεθος του χώρου, αλλά και το μέγεθος τον κατασκευών μέσα στον χώρο που περικλείει ο τοίχος της περιμέτρου θυμίζουν πλέον περισσότερο ιερό, παρά ένα τάφο. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς την εικόνα που ήρθε μόλις χθες στη δημοσιότητα. Για πρώτη φορά αποκαλύφθηκε από την κορυφή ως το πάτωμα το μέγεθος του θαλάμου με τις επονομαζόμενες “Καρυάτιδες”.

Τα αγάλματα τοποθετημένα σε μεγάλα βάθρα ξεπερνούν τα τριάμισι μέτρα και ουσιαστικά μιλάμε για έναν θάλαμο με ύψος κοντά στα έξι μέτρα. Μάλιστα μιλάμε για έναν μόνο από τους τρεις θαλάμους που έχουν αποκαλυφθεί και έτσι αν αναλογιστεί κανείς την είσοδο με την κατηφορική κλίμακα πριν τις δύο Σφίγγες, τον θάλαμο πίσω από τις Σφίγγες, αλλά και τον λεγόμενο “κόκκινο” θάλαμο πίσω από τις “Καρυάτιδες” τότε μιλάμε για έναν χώρο μήκους κοντά στα 23 μέτρα.

Έναν χώρο τεραστίων διαστάσεων που … κατά τα άλλα δεν είναι παρά η είσοδος σε έναν τάφο. Αν γίνει μια απλή σύγκριση με τον πλέον λαμπρό τάφο που έχει ανακαλυφθεί ως σήμερα στον μακεδονικό χώρο, εκείνον του Φιλίππου του Β’ τότε η σύγκριση δείχνει ότι ο τάφος για τον σημαντικότερο ηγεμόνα της Μακεδονίας πριν τον Μ. Αλέξανδρο δεν ήταν παρά μια πολύ φτωχή κατασκευή, που μάλλον δεν ταίριαζε σε βασιλιά του μεγέθους του Φιλίππου. Αν πάλι αντιστραφεί το επιχείρημα τότε υπάρχει ένα ερώτημα που δύσκολα μπορεί να πάρει απάντησε σε αυτή τη φάση. Ποιος δηλαδή θα άξιζε έναν τάφο που κάνει εκείνον του Φιλίππου να μοιάζει φτωχικός;
Ποιος άξιζε τάφο πιο μεγαλοπρεπή και από αυτό του Φιλίππου;

Ένα ακόμη δεδομένο που πρέπει να ληφθεί υπόψη δεν είναι άλλο από το γεγονός ότι οι ανασκαφή δεν έχει φτάσει παρά στο ένα τέταρτο του μήκους της ακτίνας του μνημείου. Εάν πρόκειται για έναν τάφο τότε πίσω από την μικρή έκκεντρη είσοδο που βρίσκεται στην “πλάτη” των Καρυάτιδων δεν θα πρέπει να περιμένουμε τίποτε άλλο από έναν προθάλαμο και έναν νεκρικό θάλαμο. Έτσι εύλογα έρχεται και το επόμενο ερώτημα.

Τι υπάρχει σε όλον τον υπόλοιπο χώρο που περιλαμβάνεται μέσα στον μισού χιλιομέτρου περίβολο; Παράλληλα δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι πλέον μιλάμε για έναν χώρο όπου, όταν γίνει επισκέψιμος, για πρώτη φορά στην Ελλάδα θα μπορούμε να δούμε στον φυσικό τους χώρο και μάλιστα σε εσωτερικό χώρο αγάλματα μεγάλων διαστάσεων, πάνω από τρία μέτρα, τοποθετημένα στη σειρά (πρώτα οι Σφίγγες, μετά οι Καρυάτιδες) να κοσμούν έναν … διάδρομο. Μάλλον οι διαστάσεις σε όποιον έχει την ευκαιρία να επισκεφτεί στο μέλλον τον χώρο θα θυμίζουν στοά και όχι έναν απλό διάδρομο… Μήπως λοιπόν όσοι ήδη βρίσκονται στον χώρο βλέπουν μια στοά και όχι απλά έναν, δυο ή τρεις προθαλάμους;

Όλα αυτά βέβαια είναι υποθέσεις υπό την έννοια ότι υπάρχουν για όσους δεν παίρνουν μέρος στην ανασκαφή τεράστια κενά. Άλλωστε δεν έχουν δοθεί παρά λίγες φωτογραφίες ελάχιστων τμημάτων του μνημείου, λεπτομερειακές και όχι γενικές, ενώ ταυτόχρονα τηρείται σιγή ιχθύος για άλλα ευρήματα όπως κεραμική… Άραγε μιλάμε για έναν χώρο που δημιουργήθηκε για έναν νεκρό και όσοι τον δημιούργησαν για να τον τιμήσουν δεν έκαναν μια αφιέρωση, δεν άφησαν ένα ίχνος πίσω τους σε έναν χώρο τεραστίων διαστάσεων;
tromaktiko

kalimnos

eshopkos-foot kalymnosinfo-foot kalymnosinfo-foot nisyrosinfo-footer lerosinfo-footer mykonos-footer santorini-footer kosinfo-foot expo-foot