«Παράθυρο» για εξαίρεση των ακριτικών νησιών που έχουν πληγεί από το προσφυγικό ρεύμα από την κατάργηση του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ άνοιξε ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Τρύφων Αλεξιάδης, στη Βουλή.

Πρόκειται κυρίως για την Λέσβο, την Χίο, την Κω, τη Σάμο και τη Χίο που καθημερινά δέχονται χιλιάδες μετανάστες και Σύριους πρόσφυγες από τα παράλια της Τουρκίας και σύμφωνα με τον υπουργό μελετάται η εξαίρεση από την επερχόμενη αύξηση του ΦΠΑ, τον ερχόμενο Ιούνιο.

Aπαντώντας σε σχετική ερώτηση πε πως υπάρχει «πρόβλημα με το ΦΠΑ νησιών».

«Οι επιχειρήσεις μας λένε να βγούμε έγκαιρα και να πούμε τι θα κάνουμε ώστε και αυτές να προγραμματίσουν τις συμφωνίες τους», εξήγησε και πρόσθεσε ότι «για την δεύτερη ομάδα νησιών που θα αυξηθεί ο συντελεστής τον Ιούνιο του 2016 έχουμε ευαισθησία».

enikonomia.gr

Αλλαγές στα πρόστιμα για παραβάσεις ΦΠΑ προβλέπει πράξη νομοθετικού περιεχομένου που ορίζει ότι για μη υποβολή ή ανακριβή υποβολή δήλωσης ΦΠΑ ύστερα από έλεγχο επιβάλλεται χρηματικό πρόστιμο ίσο με το 50% του φόρου που δεν καταβλήθηκε.

Ειδικότερα:

• Σε κάθε περίπτωση όπου διαπιστώνεται η υποβολή ανακριβών δηλώσεων ή η μη υποβολή δηλώσεων, με συνέπεια τη μη απόδοση ή τη μειωμένη απόδοση ή την επιπλέον έκπτωση ή επιστροφή ΦΠΑ, επιβάλλεται πρόστιμο ίσο με ποσοστό 50% επί του ποσού του φόρου που θα προέκυπτε από τη μη υποβληθείσα δήλωση ή επί της διαφοράς, αντίστοιχα.

• Το πρόστιμο ΦΠΑ για λειτουργία επιχείρησης χωρίς να έχει υποβληθεί δήλωση έναρξης οικονομικής δραστηριότητας, η οποία έχει ως αποτέλεσμα την απόκρυψη φορολογητέας ύλης ορίζεται σε ποσοστό 50% επί του ΦΠΑ που θα έπρεπε να είχε αποδοθεί για όλη τη διάρκεια λειτουργίας και για το σύνολο της μη δηλωθείσας οικονομικής δραστηριότητας, όπως αυτό θα προσδιοριστεί από τον έλεγχο.

Πότε επιβάλλεται
Το συγκεκριμένο πρόστιμο επιβάλλεται μόνο στις περιπτώσεις όπου εντοπίζεται, κατόπιν ελέγχου, αποκρυβείσα φορολογητέα ύλη, ως αποτέλεσμα λειτουργίας επιχείρησης χωρίς υποβολή δήλωσης έναρξης. Διευκρινίζεται ότι στον όρο «Μη δήλωση έναρξης οικονομικής δραστηριότητας» περιλαμβάνονται και οι περιπτώσεις υποκείμενων, αλλά απαλλασσόμενων από τον ΦΠΑ προσώπων, τα οποία ξεκινούν μια νέα δραστηριότητα η οποία υπάγεται σε φόρο, χωρίς να υποβάλλουν στο μητρώο την προβλεπόμενη δήλωση μεταβολής.

Σε κάθε περίπτωση, η μη υποβολή δήλωσης μεταβολής δεν επισύρει το συγκεκριμένο πρόστιμο εφόσον οι φορολογητέες πράξεις καταχωρίζονται κανονικά στις δηλώσεις που υποβάλλει ο υποκείμενος.

• Σε κάθε πρόσωπο μη υπόχρεο σε υποβολή δηλώσεων ΦΠΑ που εκδίδει φορολογικά στοιχεία με ΦΠΑ, χωρίς να έχει τέτοια υποχρέωση, επιβάλλεται πρόστιμο ίσο με ποσοστό 50% επί του αναγραφόμενου φόρου που δεν αποδόθηκε.

Το πρόστιμο αυτό αφορά τα πρόσωπα εκείνα τα οποία παρανόμως επιβάλλουν ΦΠΑ σε συναλλαγές που πραγματοποιούν, είτε γιατί αυτές είναι εκτός πεδίου εφαρμογής του φόρου είτε γιατί είναι απαλλασσόμενες είτε γιατί τα πρόσωπα αυτά δεν έχουν την ιδιότητα του υποκείμενου στον φόρο. Επισημαίνεται ότι τα παραπάνω πρόστιμα για τον ΦΠΑ είναι τα μοναδικά που επιβάλλονται στις περιπτώσεις όπου διαπιστώνεται κατόπιν ελέγχου (π.χ. επιτόπιος μερικός έλεγχος) η μη έκδοση φορολογικών στοιχείων ή η έκδοση ανακριβών φορολογικών στοιχείων.

Ωστόσο αυτό δεν ισχύει για τις παραβάσεις άλλων φορολογιών που διαπιστώνονται ταυτόχρονα, στο πλαίσιο του ίδιου ελέγχου, π.χ. παραβάσεις ανακρίβειας δήλωσης εισοδήματος.

Παράδειγμα
Για παράδειγμα, φορολογούμενος το 2015 απέκρυψε κύκλο εργασιών ύψους 200.000 ευρώ. Ο φορολογικός έλεγχος διαπιστώνει την υποβολή ανακριβών φορολογικών δηλώσεων ΦΠΑ και εισοδήματος, με το ύψος της διαφοράς να ανέρχεται σε 46.000 ευρώ για τον ΦΠΑ και σε 52.000 ευρώ για τον φόρο εισοδήματος.

Με βάση τα παραπάνω, στον φορολογούμενο επιβάλλεται διπλό πρόστιμο, δηλαδή 23.000 ευρώ για τον ΦΠΑ (46.000Χ50%=23.000 ευρώ), καθώς και πρόστιμο 26.000 ευρώ για τον φόρο εισοδήματος (52.000 Χ 50%= 26.000 ευρώ).

ethnos.gr

Για πολύ μικρό όφελος από την αύξηση του ΦΠΑ στα νησιά σε σχέση με την αναστάτωση που προκαλείται, κάνει λόγο το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής σε έκθεσή του. Είχε προηγηθεί αίτημα του Προέδρου της Επιτροπής Περιφερειών Δημήτρη Γάκη.

«Το όφελος από μια τέτοια ενέργεια σε σχέση με την αναστάτωση που δημιουργεί η εφαρμογή του, είναι πολύ μικρό» αναφέρεται χαρακτηριστικά στην έκθεση.

Το Γραφείο Προϋπολογισμού εκτιμά ότι το όφελος από τον ΦΠΑ στα νησιά δεν μπορεί να υπερβαίνει το 160 εκατ. ευρώ ετησίως. Η μελέτη συμπεριλαμβάνει και άλλες έρευνες που αναφέρουν ότι το όφελος θα είναι από 69 εκατ. έως 250 εκατ. ευρώ. Το υπουργείο Οικονομικών είχε υπολογίσει το όφελος σε 250 εκατ. ευρώ.
Για να υπολογίσει το όφελος κάνει μία αναγωγή με βάση το σκεπτικό ότι το ΑΕΠ της Ελλάδας από τα 226,03 δισ. ευρώ, που ήταν το 2010, αναμένεται να πέσει στα 175,66 δισ. ευρώ το 2015 (με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ και του Κρατικού Προϋπολογισμού του 2016), έχοντας μια μείωση περίπου κατά 23,5%. Έτσι καταλήγει ότι το εκτιμώμενο ανώτατο όριο πρόσθετων εσόδων δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 160 εκατ. ευρώ.

Υπενθυμίζεται ότι έρευνα που είχε γίνει από το Ινστιτούτο Οικονομικών και Φορολογικών Μελετών τον Ιανουάριο του 2013, είχε υπολογίσει ότι η αύξηση των εσόδων λόγω της κατάργησης των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ σε όλα τα νησιά του Αιγαίου θα πρόσθετε περίπου 69 εκατ. ευρώ ή 0,5% των συνολικών τότε προβλεπόμενων εσόδων του 2013, με την υπόθεση βέβαια ότι δεν αλλάζει η καταναλωτική συμπεριφορά των νοικοκυριών και επιχειρήσεων και δεν αυξάνεται η παραβατική συμπεριφορά λόγω των υψηλότερων συντελεστών, θέματα που ρεαλιστικά θα πρέπει να λαμβάνονται υπ’ όψιν.

Ακόμη μια παλαιότερη έκθεση των τεχνικών κλιμακίων του ΔΝΤ για το πρώτο Μνημόνιο είχε εκτιμήσει ότι για το 2010 το δημοσιονομικό όφελος λόγω κατάργησης του καθεστώτος ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου θα ήταν της τάξης των 130 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, το υπουργείο Οικονομικών είχε υπολογίσει το όφελος σε 250 εκατ. ευρώ.
Ο συντονιστής του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής καθηγητής κ. Παν. Λιαργκόβας, στην έκθεσή του αναφέρει μεταξύ των άλλων και τα εξής:
Η παρούσα έκθεση εστιάζει στην έμμεση φορολογία στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ειδικότερα στην περίπτωση του Φ.Π.Α. σε νησιωτικές περιοχές. Συντάχθηκε μετά από αίτημα που υποβλήθηκε από τον τότε Πρόεδρο της Επιτροπής «Απολογισμού και Γενικού Ισολογισμού του Κράτους και Ελέγχου της Εκτέλεσης του Προϋπολογισμού του Κράτους» κ. Δημήτριο Γάκη, στις 17 Ιουνίου 2015. Η εκπόνηση της έκθεσης πραγματοποιήθηκε από τα στελέχη του Γραφείου Μιχάλη Σταύρακα, Αλέξανδρο Λύρα και Κωνσταντίνο Παγώνη.

Η κατάργηση του ειδικού καθεστώτος χαμηλού συντελεστή ΦΠΑ των νησιών του Αιγαίου υπήρξε ένα από τα βασικότερα μέτρα του τρίτου Μνημονίου στην κατεύθυνση της αύξησης των φορολογικών εσόδων. Το θέμα δεν είναι καινούργιο. Έρευνα που είχε γίνει από το Ινστιτούτο Οικονομικών και Φορολογικών Μελετών τον Ιανουάριο του 2013, είχε υπολογίσει ότι η αύξηση των εσόδων λόγω της κατάργησης των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ σε όλα τα νησιά του Αιγαίου θα πρόσθετε περίπου €69 εκατ. ή 0,5% των συνολικών τότε προβλεπόμενων εσόδων του 2013, με την υπόθεση βέβαια ότι δεν αλλάζει η καταναλωτική συμπεριφορά των νοικοκυριών και επιχειρήσεων και δεν αυξάνεται η παραβατική συμπεριφορά λόγω των υψηλότερων συντελεστών, θέματα που ρεαλιστικά θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη.

Μια παλαιότερη έκθεση των τεχνικών κλιμακίων του ΔΝΤ για το πρώτο Μνημόνιο είχε εκτιμήσει ότι για το 2010 το δημοσιονομικό όφελος λόγω κατάργησης του καθεστώτος ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου θα ήταν της τάξης των €130 εκατ. Παράλληλα, το Υπουργείο Οικονομικών είχε υπολογίσει το όφελος σε €250 εκατ. Κάνοντας μια απλή αναγωγή με βάση το σκεπτικό ότι το ΑΕΠ της χώρας μας από τα €226,03 δισ., που ήταν το 2010, αναμένεται να πέσει στα €175,66 δισ. το 2015 (με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ και του Κρατικού Προϋπολογισμού του 2016), δηλαδή μια μείωση περίπου κατά 23,5%, το εκτιμώμενο ανώτατο όριο πρόσθετων εσόδων δεν μπορεί να υπερβαίνει τα €160 εκατ. Κατά το ΓΠΚΒ το όφελος από μια τέτοια ενέργεια σε σχέση με την αναστάτωση που δημιουργεί η εφαρμογή του, είναι πολύ μικρό. Άλλωστε, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ειδικά καθεστώτα ΦΠΑ σε συγκεκριμένες περιοχές ή σε συγκεκριμένα αγαθά έχουν και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Δανία, η Γερμανία, η Ισπανία η Γαλλία, η Ιταλία, η Κύπρος, η Αυστρία, η Πορτογαλία, η Φινλανδία, η Σουηδία, η Ιρλανδία, το Βέλγιο και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Με την παρούσα έκθεση, ελπίζουμε ότι θα συνεισφέρουμε καλύτερα στις εργασίες της αρμόδιας Επιτροπής της Βουλής, στην ενημέρωση του Κοινοβουλίου και των πολιτών της χώρας γενικότερα.

Ο Συντονιστής του Γραφείου
Καθηγητής Παναγιώτης Λιαργκόβας