Σε μία δήλωση για τις ανασκαφές στην Αμφίπολη, που προκαλεί μεγάλη αίσθηση, προχώρησε σήμερα ο γενικός γραμματέας της Αρχαιολογικής Εταιρείας.

Κάνοντας ουσιαστικά τον απολογισμό για το 2014, ο ακαδημαϊκός κ. Βασίλειος Πετράτος, ανέφερε ούτε λίγο ούτε πολύ ότι οι ανασκαφές στην Αμφίπολη, που έγιναν πρωτοσέλιδο σε Ελλάδα και διεθνή τύπου, ήταν μία σκηνοθετημένη ιστορία.

Και μάλιστα, ότι αυτοί που την σκηνοθέτησαν είχαν ως στόχο να αποσπάσουν την προσοχή των Ελλήνων από τα οικονομικά μέτρα.

Και σαν να μην έφτανε αυτό, ο κ. Πετράτος αφήνει σαφείς αιχμές εναντίον προσώπων που ασχολήθηκαν με τις ανασκαφές, κατηγορώντας τους ότι λόγω άγνοιας έχασαν στοιχεία και πληροφορίες που θα μπορούσε να έχει δώσει η ανασκαφή!

Η ιστορία της Αμφίπολης «δεν είναι ούτε μεγάλο ούτε μικρό γεγονός», αλλά μια «άτεχνη σκηνοθετημένη ιστορία με σκοπό να αποσπαστεί η προσοχή των Ελλήνων από αυθαίρετα οικονομικά μέτρα», δήλωσε χαρακτηριστικά ο κ. Πετράτος.

Και πρόσθεσε για την ανασκαφή που σημάδεψε την περσινή χρονιά: «Το μνημείο το ίδιο έως τώρα δεν προσέφερε κάτι το νέο και οι ιστορικές πληροφορίες που θα μπορούσε να δώσει η ανασκαφή φαίνεται πώς χάθηκαν εξαιτίας της διεξαγωγής της από πρόσωπα που αγνοούν την επιστήμη και τη μέθοδό της»

Τα προβλήματα και τα "ευχάριστα" της περσινής χρονιάς

Φυσικά η Αμφίπολη δεν μονοπώλησε το ενδιαφέρον του γγ της Αρχαιολογικής Εταιρείας, ο οποίος αναφέρθηκε επίσης στα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζει η αρχαιολογία, όπως το νέο Οργανόγραμμα, με το οποίο «ανατράπηκε η δοκιμασμένη, και κατά καιρούς ταλαιπωρημένη, διάρθρωση της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας».

Στα «ευχάριστα» της χρονιάς ήταν η προσφορά στην Εταιρεία εκ μέρους της κόρης του Σπυρίδωνα Μαρινάτου, Ναννώς, του εκμαγείου της φημισμένης προτομής της Νεφερτίτης, βασίλισσας της Αιγύπτου, το οποίο είχε δωρηθεί στον αείμνηστο αρχαιολόγο το 1935 όταν ήταν Έφορος Αρχαιοτήτων Κρήτης.

Ωστόσο, το ενδιαφέρον του ειδικού ως επί το πλείστον κοινού, που κατέκλυσε το αμφιθέατρο της Αρχαιολογικής Εταιρείας, έκλεψαν τα ευρήματα τα οποία αποκαλύφθηκαν κατά τη διάρκεια των ανασκαφών, που διενεργήθηκαν υπό την αιγίδα της Εταιρείας το 2014. Πιο συγκεκριμένα, την περασμένη χρονιά μεταξύ άλλων ξεχώρισαν:

• Νέες βραχογραφίες είδαν το φως στις Κυκλάδες, και συγκεκριμένα στον νεολιθικό οικισμό του Στρόφιλα 'Ανδρου, στην προϊστορική ακρόπολη της Χαλανδριανής Σύρου και στο Βαθύ Αστυπάλαιας. Βραχογραφίες που εικονίζουν για πρώτη φορά ανθρώπους, όπως οι πέντε μορφές που κυνηγούν άγρια ζώα, ίσως τσακάλια ή ο κυνηγός ο οποίος φέρεται να έχει σκοτώσει ταύρο ή αγελάδα, ήταν μεταξύ αυτών που ξεχώρισαν στον Στρόφιλα 'Ανδρου. Επίσης, στην περιοχή -την οποία ερευνά η αρχαιολόγος Χριστίνα Τελεβάντου- διαπιστώθηκαν ακόμα παλαιότερες βραχογραφίες, γεγονός που αποδεικνύει τη μακρά παράδοση χρήσης του χώρου για τη χάραξη παραστάσεων. Στους χώρους των Κυκλάδων όπου εμφανίζονται οι ιδιότυπες και σχεδόν ίδιας τεχνικής βραχογραφίες, προστέθηκε το 2014 και η ακρόπολη της Χαλανδριανής στη Σύρο (την οποία ερευνά η αρχαιολόγος Μαρίζα Μαρθάρη), όπως για παράδειγμα η βραχογραφία που εικονίζει ένα ψάρι ή δελφίνι. Σπείρες, πλοίο, βέλη και δόρατα, είναι μερικές από τις νέες αναπαραστάσεις που βρέθηκαν χαραγμένες στους βράχους στο Βαθύ Αστυπάλαιας, όπου συνεχίζονται οι συστηματικές έρευνες του Ανδρέα Βλαχόπουλου στη βόρεια ακτή.

• Νέα οικοδομήματα αποκαλύφθηκαν στην Αρχαία Μεσσήνη, όπως το δειπνιστήριον στην αγορά, δηλαδή τραπεζαρία ή αίθουσα λέσχης όπου δειπνούσαν οι λατρευτές της Μεσσάνας, βασίλισσας της χώρας της Μεσσήνης που θεοποιήθηκε. Το δειπνιστήριον κατασκευάστηκε κατά την ελληνιστική περίοδο και φέρει στην ανατολική του όψη δωρική κιονοστοιχία. Επίσης, αποκαλύφθηκε σχεδόν πλήρως το μεταγενέστερο βαλανείο (5ος ως 7ος αιώνα μ. Χ.), που είχε κατασκευαστεί στο μέσο περίπου της βόρειας στοάς, όπου συνεχίζονται οι ανασκαφικές και αναστηλωτικές εργασίες υπό τη διεύθυνση του Πέτρου Θέμελη. Επίσης, γνωστοποιήθηκαν οι αναστηλώσεις στον παραπάνω χώρο της στοάς (ενός κίονα της μίας εσωτερικής κορινθιακής κιονοστοιχίας, ύψους 5 μέτρων), της ανατολικής στοάς του γυμνασίου της Μεσσήνης, που βρίσκεται άνω του σταδίου, καθώς και του ναού της Ειλειθυίας στη νότια πλαγία της Ιθώμης.

• Τμήμα στοάς, μονόκλιτη με δωρική κιονοστοιχία στην πρόσοψη, που χρονολογείται στην πρώιμη ρωμαιοκρατία, καθώς και τα θεμέλια μικρού ναού, που οικοδομήθηκε στο τέλος της κλασικής ή στην αρχή της ελληνιστικής περιόδου και ο οποίος κατεδαφίστηκε στα πρώιμα χρόνια της ρωμαιοκρατίας, εντοπίστηκαν στην αρχαία Σικυώνα, η ανασκαφή της οποίας διεξάγεται από τον καθηγητή Ιωάννη Λώλο.

• Αποκαλύφθηκε το δάπεδο του μυκηναϊκού ανακτόρου στην αρχαία πόλη των Θηβών, όπου συνεχίζεται η ανασκαφική έρευνα του Βασίλειου Αραβαντινού, σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Θηβών. Επίσης, μεταξύ των ευρημάτων που ξεχώρισαν ήταν τα θραύσματα μεγάλου κρατήρα (αγγείου) των μετανακτορικών χρόνων (περίπου 1200 με 1100 π. Χ.), όπου εικονίζονται πολεμιστές να μεταφέρουν σκέλος, από το οποίο κρέμονται διάφορα πράγματα, πιθανόν λάφυρα πολεμικά, ενώ στο δεξί κρατούν ξίφος.

• Κτίριο, πιθανώς βουλευτήριο, μέρος του οποίου χρονολογείται στον 6ο αι. π. Χ., και λείψανα κτιρίων που φαίνεται ότι ανήκουν σε στωικό συγκρότημα, εντοπίστηκαν στην Ογχηστό Βοιωτίας, κέντρο του κοινού των Βοιωτών. Η συστηματική έρευνα, που ξεκίνησε πέρυσι στην περιοχή από τον Ιωάννη Μυλωνόπουλο, σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Θηβών, αποκαλύπτει σταδιακά κτίρια που είχαν εντοπιστεί σε παλαιότερες σωστικές ανασκαφές.

• Τέλος, ιδιαίτερα σημαντικές ήταν οι εργασίες συντήρησης και μελέτης που έγιναν το 2014 στο Ακρωτήρι Θήρας. Συγκεκριμένα, συντηρήθηκε η τοιχογραφία του «μεγάλου τοίχου των κόκκινων σπειρών» από την Ξεστή 3, μια μεγάλη σύνθεση μήκους άνω των πέντε μέτρων, που ανασυντέθηκε σε δύο φορητούς πίνακες. Όπως έγινε γνωστό, έχει ήδη ανασυγκροτηθεί το ένα τμήμα και έχει κατασκευαστεί το μεταλλικό πλαίσιο στο οποίο θα τοποθετηθεί μόλις ξεκινήσουν οι εργασίες. Επίσης, όπως ανέφερε ο κ. Πετράτος, έχει γίνει η προσωρινή παραλαβή του στεγάστρου του Ακρωτηρίου της Θήρας, ένα πολυαναμενόμενο έργο το οποίο φαίνεται να φτάνει στο αίσιο τέλος του.

Πηγή: ΑΠΕ

Νεκροταφείο μωρών μόνο ή και ταφικό ιερό, αφιερωμένο στην Αρτέμιδα Λοχεία ή στην Ειλείθυια;

Ό,τι και αν ισχύει, το σίγουρο είναι ότι οι περίπου 3.000 βρεφικοί εκχυτρισμοί που βρέθηκαν τη δεκαετία του '90 στην Αστυπάλαια αφορούν ένα εξαιρετικό εύρημα που δεν παύει να ερευνάται, όπως προκύπτει από τα στοιχεία στα οποία θα αναφερθεί η ανασκαφέας του, Μαρία Μιχαλάκη-Κόλλια.

Η αρχαιολόγος και επίτιμη προϊσταμένη στην ΚΒ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων θα δώσει διάλεξη με θέμα «Οι περίπου τρεις χιλιάδες βρεφικοί εγχυτρισμοί από την Αστυπάλαια» τη Δευτέρα 30 Μαρτίου (ώρα 18:00) στο αμφιθέατρο του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου (ΕΑΜ, Τοσίτσα 1), στο πλαίσιο των ομιλιών που οργανώνει η Εταιρεία των Φίλων του ΕΑΜ.

Πρόκειται για ένα εξαιρετικά μεγάλο σύνολο με ταφές βρεφών μέσα σε πήλινα αγγεία, τρόπος ενταφιασμού που ονομάζεται «εγχυτρισμός» και ο οποίος είναι ο συνηθέστερος στον αρχαίο κόσμο τρόπος ταφής για τα βρέφη και τα πολύ μικρά παιδιά, συμβολίζοντας τη μήτρα της μητέρας τους.

Το εύρημα προέρχεται από δυο γειτονικά οικόπεδα που ερευνήθηκαν στην περιοχή της Κυλίνδρας στη Χώρα της Αστυπάλαιας, σημερινής πρωτεύουσας του νησιού, που ήταν και η αρχαία πρωτεύουσα.

Τα ταφικά αγγεία στα βαθύτερα στρώματα είχαν τοποθετηθεί σε λαξευμένους στο βράχο λάκκους, ενώ στη συνέχεια τοποθετούνταν επάνω από τις αρχικές ταφές, παρουσιάζοντας ένα πλήθος αγγείων σε δύο ή και τρία -σε ορισμένα σημεία - επάλληλα στρώματα. Το γεγονός αυτό αποδεικνύει μια συνεχή χρήση του συγκεκριμένου χώρου ο οποίος από τη χρονολόγηση της κεραμικής καλύπτει περίοδο από τα τέλη της Γεωμετρικής Εποχής έως τουλάχιστον τον 1ο πΧ αιώνα.

Ενδιαφέρον έχουν, επίσης, άλλα δύο στοιχεία: Το γεγονός ότι κάποια αγγεία περιείχαν δύο εγχυτρισμούς, καθώς και ότι τα αγγεία προέρχονται από όλες σχεδόν τις περιοχές παραγωγής αμφορέων του μεσογειακού χώρου, δηλαδή από τη Χίο, τη Θάσο, τη Σάμο, την Κω, τη Ρόδο, την Αλόννησο, την Κέρκυρα κι άλλες περιοχές, ενώ μεταξύ αυτών υπάρχει κι ένας παλαιστινιακός τύπου Χαναάν. Τα αγγεία φαίνονται ότι αρχικά ήταν χρηστικά. Σημαντικά είναι και τα αποτελέσματα της μελέτης του οστεολογικού υλικού, που πραγματοποιείται από το Ανθρωπολογικό Ινστιτούτο του Πανεπιστημίου του Λονδίνου (UCL) και η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη.

Σύμφωνα με τα στοιχεία, το μεγαλύτερο ποσοστό των μωρών, περίπου 77%, πέθαναν σε διάστημα από 37 έως 42 εβδομάδων, δηλαδή κατά τη στιγμή της γέννησής τους ή λίγο μετά. Σε ποσοστό 9% ήταν έμβρυα ή πρόωρα, που πέθαναν μεταξύ 24 και 37 εβδομάδων. Και ένα ποσοστό 14% περιλαμβάνει τις κατηγορίες βρεφών και μωρών που έζησαν γύρω στους έξι μήνες, 4-5 μικρά παιδιά που έζησαν από ενός έτους έως τριών, και άλλες τόσες περιπτώσεις με δίδυμα, ποσοστά ωστόσο που αλλάζουν με την πορεία των αποτελεσμάτων της έρευνας.

Τέλος, τρεις επιγραφές που προέρχονται από τον οικισμό της Χώρας της Αστυπάλαιας και αναφέρονται στις θεότητες του τοκετού και της γέννησης, δηλαδή στην Αρτέμιδα Λοχεία η μία και στην Ειλείθυια οι άλλες δύο, επιτρέπει στους ειδικούς να αναρωτιούνται αν ο συγκεκριμένος χώρος δεν ήταν μόνο ένα νεκροταφείο μωρών, αλλά ίσως ένα ταφικό ιερό αφιερωμένο στις παραπάνω θεότητες.

Πηγή: nooz.gr

Αρχαιολόγοι στο Λονδίνο έχουν αρχίσει να ανασύρουν περίπου 3.000 σκελετούς κάτω από τους δρόμους της πόλης, οι οποίοι πιστεύεται ότι χρονολογούνται από τη διάρκεια της «Μεγάλης πανούκλας», που έπληξε την πρωτεύουσα της Αγγλίας το 1665.

«Είναι το πιο σημαντικό δείγμα που έχουμε για τον πληθυσμό του Λονδίνου από τον 16ο και τον 17ο αιώνα», είπε ο επικεφαλής αρχαιολόγος Jay Carver στο Associated Press.

Η παρουσία των σκελετών δικαιολογείται από την ύπαρξη νεκροταφείου στην περιοχή, το οποίο λειτουργούσε από το 1569 έως τουλάχιστον το 1738. Το νεκροταφείο «υπερχειλίστηκε» κατά τη διάρκεια των τεσσάρων μολύνσεων πανούκλας. Επίσης, αναφέρεται πως στον χώρο ενταφιάζονταν εκείνοι που δεν είχαν την οικονομική δυνατότητα για εκκλησιαστική ταφή, αλλά και εκείνοι που για λόγους πολιτικούς ή εκκλησιαστικούς δεν ενταφιάζονταν σε κάποιο άλλο μέρος.

Ο Nick Elsden, διαχειριστής του έργου από το Μουσείο Αρχαιολογίας του Λονδίνου, δήλωσε πως «υπάρχουν πάνω από έξι μέτρα αρχαιολογικού ενδιαφέροντος σε αυτή τη ζώνη, η οποία είναι μια από τις παλιότερες περιοχές του Λονδίνου. Βρισκόμαστε εδώ για να μάθουμε πολλά».

Ομάδα από 60 ερευνητές θα εργάζεται για την απομάκρυνση των «αιώνιων» σκελετών. Στο σημείο που βρέθηκαν θα χτιστεί η νέα ανατολική-δυτική σιδηροδρομική γραμμή του Λονδίνου.