Μόνο κάποιος από το περιβάλλον του Μεγάλου Αλεξάνδρου θα είχε τα χρήματα να κατασκευάσει το μνημείο

Με αρχαιολογικό «κρεσέντο» παρομοίασε η κυρία Μενδώνη τις διαδοχικές αποκαλύψεις από τον Τύμβο Καστά. Φυσικά, η μέχρι στιγμής κορύφωση αυτής της δραματικής έντασης των ευρημάτων είναι το ψηφιδωτό αριστούργημα του δεύτερου θαλάμου, το οποίο αποκαλύφθηκε πλήρως εχθές Πέμπτη, 16/10.
 
Η κυρία Λίνα Μενδώνη, γενική γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού, κατά την ενημερωτική συνεδρία με εκπροσώπους των ΜΜΕ στο Μουσείο της Αμφίπολης, τόνισε ότι «η σημαντικότητα του μνημείου ανεβαίνει με την αποκάλυψη του ψηφιδωτού». Πολύ επιγραμματικά, αυτό σημαίνει ότι, ανεξαρτήτως του τι θα ακολουθήσει κατά την ανασκαφή του επόμενου και πιθανώς τελευταίου ταφικού θαλάμου, αρκούν και μόνο τα έως τώρα ευρήματα για να αναδείξουν τον Τάφο Καστά σε ένα μνημείο χάρη στο οποίο γράφεται από την αρχή η ιστορία της ελληνικής αρχαιότητας. Ή, αν μη τι άλλο, προστίθενται νέα κεφάλαια στην αρχαιολογική και καλλιτεχνική γνώση για τον 4ο π.Χ αιώνα.
 
Η αποτίμηση του ψηφιδωτού μπορεί να γίνει προς δύο κατευθύνσεις: Πρώτον, το συμβολισμό του που το συνδέει, σχεδόν απευθείας, με τη δυναστεία των Τημενιδών, δηλαδή με τον Φίλιππο Β' και τον Μέγα Αλέξανδρο. Δεύτερον, με την ασύλληπτη πρωτοπορία του καλλιτέχνη που το σχεδίασε, καθώς η προσπάθεια απόδοσης της τρίτης διάστασης, δηλαδή του βάθους και μιας, υποτυπώδους έστω, προοπτικής με φωτοσκιάσεις κ.λπ. προηγείται της εποχής της. Και μάλιστα όχι κατά μερικά χρόνια ή δεκαετίες, αλλά κατά αρκετούς αιώνες.
 
Οι τάφοι «της Περσεφόνης» και «της Ευρυδίκης» στη Βεργίνα αποδεικνύουν ότι το μοτίβο της Αρπαγής ήταν προσφιλές στην διακόσμηση βασιλικών μακεδονικών τάφων και προφανώς συνδέεται με τις μυστηριακές λατρείες του Κάτω Κόσμου, τον ορφισμό κ.ο.κ. Ο εκάστοτε βασιλιάς των Μακεδόνων ήταν, εξ ορισμού, και αρχιερέας, επομένως τόσο ο Φίλιππος όσο και ο Αλέξανδρος είχαν ιδιαίτερη σχέση με τα σύμβολα αυτού του αρχαίου αποκρυφισμού.
 
Η δαπάνη της κατασκευής του Τύμβου στο Λόφο Καστά θα μπορούσε να καλυφθεί μόνο με χρήματα που προήλθαν από τα λάφυρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Και μόνο ένα πρόσωπο άμεσα συνδεόμενο με τον Μακεδόνα ηγέτη θα μπορούσε να φιλοδοξεί την ταύτιση με τη δυναστεία των Τημενιδών μέσω του μεγαλοπρεπούς ταφικού μνημείου. Όπως δηλώνεται έμμεσα από το ίδιο το ψηφιδωτό, αυτός που παράγγειλε την ανέγερση του Τύμβου επιθυμούσε να υπογραμμίσει εις τους αιώνες των αιώνων την συγγένειά του με τον Μέγα Αλέξανδρο -συγγένεια όχι απαραίτητα εξ αίματος. Η πολιτική ταύτιση ήταν αρκετή.
 
Επίσης, μόνο κάποιος που είχε την αξίωση να θεωρείται περίπου ισότιμος του Μεγάλου Αλεξάνδρου θα προσελάμβανε τον κορυφαίο καλλιτέχνη της εποχής για να επιμεληθεί τη διακόσμηση του Τύμβου. Διότι είναι σαφές ότι το χέρι που σχεδίασε την παράσταση στο ψηφιδωτό της Περσεφόνης ανήκε σε μια μεγαλοφυΐα Η απόδοση των λεπτομερειών της σύνθεσης μαρτυρούν το πόσο ανήσυχο και τολμηρό πνεύμα ήταν αυτός που συνέλαβε την εικόνα της Αρπαγής -αλλά και πόσο άξιος ήταν, βέβαια, ο ψηφοθέτης που εξετέλεσε το σχέδιο στο δάπεδο του Τύμβου, χρησιμοποιώντας φυσικά και όχι επεξεργασμένα βότσαλα.
 
Το ότι η σύνθεση είναι ελαφρώς άνιση, με το πάνω και δεξιό άκρο να σφύζουν από περιεχόμενο σε σύγκριση με την αριστερή πλευρά που έχει περισσότερο «αέρα» δεν καταλογίζεται ως ατέλεια. Ούτε βέβαια το ότι το άρμα είναι στραμμένο λοξά προς τον θεατή ενώ ο ψυχοπομπός Ερμής φαίνεται να τρέχει προς τα αριστερά. Εκείνο που έχει σημασία είναι τα επιμέρους στοιχεία, όπως η απελπισμένη έκφραση της Περσεφόνης, η τραγική ένταση με το υψωμένο αριστερό της χέρι που φτάνει ως το απώτατο άκρο του πλαισίου -και οριακά καλύπτεται από αυτό.
 
Η συμμετρία ανάμεσα στην Περσεφόνη και τον Ερμή έγκειται στην τρισδιάστατη απόδοση της μορφής τους. Και αυτό είναι αξιοθαύμαστο, καθώς οι καλλιτέχνες είχαν μεν αρχίσει να διερευνούν το πώς θα αποτυπώσουν το βάθος ήδη από την αρχαιότητα -ακόμη και ο Αριστοτέλης γράφει για «σκηνογραφία». Όμως, η προοπτική είναι ένα θέμα που απασχολεί την Αναγέννηση, καθώς τότε, περίπου δέκα αιώνες μετά από το ψηφιδωτό του Τύμβου Καστά, οι εικαστικοί καλλιτέχνες θέλησαν να ξεφύγουν από την ισοπέδωση του βάθους την οποία είχε καθιερώσει η βυζαντινή τέχνη.
 
Εάν το συμπαγές χρυσό φόντο της βυζαντινής εικονογραφίας με τις δισδιάστατες και αφαιρετικές μορφές υποβάθμιζε τα γήινα και έδινε έμφαση στα υπερβατικά, θεϊκά κ.λπ. στοιχεία, η φροντίδα για ακριβή αποτύπωση του τρισδιάστατου χώρου έδειχνε το αντίθετο: Την ομορφιά και την περιπλοκότητα του πραγματικού κόσμου. Πιθανότατα από εδώ και πέρα οι ιστορικοί της τέχνης θα αναφέρονται στο ψηφιδωτό της Αμφίπολης σαν προπομπό της Αναγέννησης.
protothema.gr
Σε όλο του το μεγαλείο αποκαλύφθηκε το ψηφιδωτό της Αμφίπολης όπως ανακοινώνεται αυτή την ώρα.
 
Το πρόσωπο που έλειπε πλάι στο γενειοφόρο άντρα ήταν η Περσεφόνη και πλέον είναι βέβαιο ότι αναπαριστά την αρπαγή της θεάς από τον Πλούτωνα.
 
Η Περσεφόνη φορά λευκό χιτώνα που συγκρατείται στο ύψος του στήθους με μία λευκή ταινία και έχει μία τραγική μορφή.
Εχει υψωμένο το αριστερό της χέρι προς τα πάνω.
 
Ο Πλούτωνας φοράει κόκκινο χιτώνα και ο Ερμής κίτρινο.
 
Πρόκειται για την πρώτη φορά που βρίσκεται τέτοια αναπαράσταση σε ψηφιδωτό σε τάφο.
 
Οι διαστάσεις του ψηφιδωτού είναι 4,5 (όπως και οι άλλοι θάλαμοι) επί 3 (πλάτος) μέτρα.
 
Το ψηφιδωτό μετά την αποκάλυψη πλύθηκε με ειδικό τρόπο και έγινε αμέσως επικάλυψη με φύλλα φελιζόλ. Από πάνω μπαίνει ειδικό δάπεδο ώστε να μπορούν οι αρχαιολόγοι να προχωρούν στα ενδότερα του τάφου.
 
Ταυτόχρονα συνεχίζονται οι εργασίες στο ταφικό μνημείο και αφαιρούνται τα χώματα από την ανασκαφή Λαζαρίδη.
Πληροφορίες ότι η Περσεφόνη αποκαλύφθηκε στην Αμφίπολη φτάνουν στην καθηγήτρια Ντόροθι Κινγκ που παρακολουθεί καθημερινά τις εξελίξεις και την πορεία των ανασκαφών στον τάφο της Αμφίπολης.
 
Το Discovery Channel και άλλα αμερικανικά Μέσα Ενημέρωσης έχουν συμβουλευτεί τη γνώμη της ουκ ολίγες φορές.
 
Η άποψή της που κυκλοφόρησε ευρέως τις τελευταίες ώρες έχει να κάνει με την εκτίμηση ότι ο γενειοφόρος άνδρας που εμφανίζεται στο εντυπωσιακό ψηφιδωτό δάπεδο είναι ο Φίλιππος και άρα, ο τύμβος έχει στενή σχέση με το Μέγα Αλέξανδρο.
 
Η αποκάλυψη ότι πάνω στο ψηφιδωτό φέρεται να απεικονίζεται η Περσεφόνη δεν την άφησε ασυγκίνητη και μάλιστα, προχώρησε σε ξεχωριστή ανάρτηση στο προσωπικό της μπλογκ, με τίτλο "Persephone at Amphipolis?".
 
Σύμφωνα με τη Ντόροθι Κινγκ, δεν είναι πολύ μεγάλη έκπληξη που απεικονίζεται η Περσεφόνη, μιας και συνήθως βρίσκεται στα δεξιά του Άδη.
Για το πρόσωπο όμως που λείπει αριστερά του Ερμή, η Κινγκ εκτιμά ότι πιθανώς είναι η θεά Δήμητρα, η μητέρα δηλαδή της Περσεφόνης. Σε διαφορετική περίπτωση, όμως, πιθανώς και να βρίσκονται εκεί οι Φρουροί της Περσεφόνης.
 
Μέσα στη σύντομη ανάρτησή της, πάντως, η Ντόροθι Κινγκ δεν παραλείπει να κάνει και το έμμεσο σχόλιό της για τον τρόπο με τον οποίο κυκλοφορούν οι πληροφορίες σε ό,τι έχει να κάνει με την Αμφίπολη. "Όλοι διαρρέουν πληροφορίες για την Αμφίπολη, εκτός από την επικεφαλής αρχαιολόγο της ανασκαφής", είπε συβιλλικά.
Όπως λέει την τελευταία ώρα διαρρέονται πληροφορίες ότι οι ανασκαφείς βρήκαν την Περσεφόνη στο ψηφιδωτό.
news.gr
Τον Μέγα Αλέξανδρο επαναφέρουν στο προσκήνιο πάλι τα σενάρια του τάφου στην Αμφίπολη. Η αποκάλυψη του ψηφιδωτού έφερε θεωρίες και σενάρια στην επιφάνεια, καθώς δεν έχει εμφανιστεί πλήρως, γεγονός που εξάπτει τη φαντασία.
 
Τα νέα σενάρια θέλουν τον Μέγα Αλέξανδρο είτε να είναι ο ένοικος της Αμφίπολης, είτε να  συνοδεύει τον Φίλιππο το Β' στον τάφο.
 
Μάλιστα ορισμένοι υποστηρίζουν ότι ο Απελλής ξακουστός ζωγράφος της αρχαιότητας που ήκμασε κατά την περίοδο της 112ης Ολυμπιάδος δηλαδή μεταξύ του 332 και του 329 και ανήκε στο στενό βασιλικό περιβάλλον δεν αποκλείεται να σχεδίασε το ψηφιδωτό στον τάφο της Αμφίπολης.
Σύμφωνα με τα νέα σενάρια στο ψηφιδωτό δεν εμφανίζεται η Αρπαγή της Περσεφόνης (κάτι που ωστόσο είναι το πιο πιθανό), αλλά το πρόσωπο που λείπει είναι ο Μέγας Αλέξανδρος που οδηγεί τον Φίλιππο στον Άδη.
 
Επίσης αρκετοί είναι οι αρχαιολόγοι που πιστεύουν ότι ο γενειοφόρος άνδρας είναι ο Φίλιππος.
 
Από την πλευρά του ο ακαδημαϊκός και καθηγητής κλασσικής αρχαιολογίας στο ΑΠΘ, Μιχάλης Τιβέριος υποστηρίζει ότι η μορφή που δεν φαίνεται, πιθανότατα να είναι η Περσεφόνη την οποία οδηγεί ο Πλούτωνας στον Κάτω Κόσμο, ενώ αν είναι άλλη μορφή, ανδρική, τότε μπορεί να είναι και ο ίδιος ο νεκρός.
Sε δηλώσεις της τη Δευτέρα, η γενική γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη έκανε λόγο για ένα μοναδικό έργο, το οποίο μας συνδέει με τη δυναστεία του Φιλίππου.
 
H κυρία Μενδώνη είπε ότι πρόκειται για ένα εξαιρετικό έργο τέχνης, «ένα εξαιρετικό μοναδικό πίνακα», ενώ μίλησε για κοινά χαρακτηριστικά που υπάρχουν με την περίπτωση της απεικόνισης της αρπαγής της Περσεφόνης στον τάφο του Φιλίππου και στην τοιχογραφία από το λεγόμενο τάφο της Περσεφόνης.
 
«Έχουμε τον Ερμή ψυχοπομπό, έχουμε το άρμα, έχουμε τα άλογα, έχουμε μια γενειοφόρο μορφή. Ας περιμένουμε την αποκάλυψη. Υπάρχουν -εάν θεωρήσουμε ότι εδώ έχουμε μια σκηνή μιας αρπαγή Περσεφόνης, όπως αυτό αναφέρεται από τον τάφο του Φιλίππου, βεβαίως μετά θα πρέπει να προχωρήσουμε σε μια σειρά συλλογισμών, ιστορικών», είπε και πρόσθεσε ότι η συγκεκριμένη παράσταση συνδέεται με την δυναστεία των Τημενιδών.
 
Σημειώνεται ότι τα διεθνή μέσα ενημέρωσης θεωρούν ότι ο τάφος είναι βασιλικός.
 
Το ψηφιδωτό αποκαλύφθηκε κατά την αφαίρεση μέρους της επίχωσης και βρέθηκε πίσω από τις δύο Καρυάτιδες. Είναι κατασκευασμένο από μικρά βότσαλα, λευκού, μαύρου, γκριζωπού, μπλε, κόκκινου και κίτρινου χρώματος. Η κεντρική παράσταση απεικονίζει άρμα σε κίνηση, που σύρεται από δύο λευκά άλογα, το οποίο οδηγεί γενειοφόρος άνδρας, με στεφάνι δάφνης στο κεφάλι. Μπροστά από το άρμα απεικονίζεται ο θεός Ερμής ως ψυχοπομπός, ο οποίος φορά πέτασο, μανδύα, φτερωτά σανδάλια και κρατά κηρύκειο. Η σύνθεση έχει κατεύθυνση από ανατολικά προς τα δυτικά.
news.gr
Παγκόσμιος θαυμασμός και δέος για τα νέα ευρήματα που ήρθαν στο «φως» από το ταφικό μνημείο στον τύμβο Καστά της Αμφίπολης.
 

 Η νέα αυτή ανακάλυψη αφορά το μεγαλύτερο τμήμα του ψηδωτού δαπέδου που καλύπτει την επιφάνεια του δεύτερου θαλάμου του ταφικού μνημείου η οποία εντοπίζεται πίσω από τις Καρυάτιδες. Όπως σημειώνουν και τα ξένα ενημερωτικά δίκτυα, η αγωνία πλέον κορυφώνεται καθώς το μοναδικό αυτό ψηφιδωτό δίνει στοιχεία για την ταυτότητα του «ενοίκου».

Ένα μεγάλο μωσαικό αποκάλυψαν οι αρχαιολόγοι στο τεράστιο ταφικό μνημείο της Αμφίπολης, γράφει το βρετανικό δίκτυο BBC. «Πρόκειται για ένα μωσαϊκό 3 μέτρων πλάτους και 4.5 μήκους που απεικονίζει έναν άνδρα με δάφνινο στεφάνι να οδηγεί ένα άρμα που σέρνεται από άλογα και καθοδηγείται από τον θεό Ερμή», προσθέτει το δίκτυο περιγράφοντας το εντυπωσιακό εύρημα

Το δημοσίευμα τονίζει ότι ο τύμβος Καστά αποτελεί το μεγαλύτερο μνημείο του είδους που έχει βρεθεί ποτέ στην Ελλάδα και χρονολογείτα στα τέλη του 4ου αιώνα πΧ, ενώ δεν παραλείπει να παραθέσει και τις διάφορες απόψεις που έχουν διατυπωθεί σχετικά με τον «ένοικο».

«Κάποιοι επιστήμονες θεωρούν ότι ο τάφος ανήκει σε κάποιο μέλος της οικογένειας του Μεγάλου Αλεξάνδρου -ίσως η μητέρα του Ολυμπιάδα ή η σύζυγός του Ρωξάνη- ή κάποιος άλλος Μακεδόνας ευγενής. Άλλοι πάλι πιστεύουν ότι μπορεί να είναι κενοτάφιο, μνημείο που έχει χτιστεί για πρόσωπο που έχει ταφεί αλλού», επισημαίνει το BBC.

5

2

«Εντυπωσιακό μωσαϊκό αποκαλύφθηκε στον μυστηριώδη τύμβο της Ελλάδας» αναφέρει στον τίτλο του το Discovery.

«Ενα μεγάλο κομμάτι εκπληκτικού μωσαϊκού δαπέδου που δείχνει άρμα σε κίνηση ανακαλύφθηκε στο ταφικό σύμπλεγμα της Αμφίπολης στη βόρεια Ελλάδα. Φιλοτεχνημένο από μικρές άσπρες, μαύρες, μπλε, κόκκινες, γκρι και κίτρινες ψηφίδες το μωσαϊκό ήρθε στο φως όταν οι αρχαιολόγοι υπό την καθοδήγηση της Κατερίνας Περιστέρη αφαίρεσαν χώμα από τον δεύτερο θάλαμο του τύμβου πίσω από τις πελώριες Καρυάτιδες», προσθέτει.

«Το χρωματιστό μωσαϊκό χρονολογείται στο τελευταίο τέταρτο του 4ου πΧ αιώνα. Καλύπτει όλο το πάτωμα του θαλάμου και δείχνει ένα άρμα σε κίνηση», συμπληρώνει.

Το Discovery φιλοξενεί την άποψη της αρχαιολόγου Ντόροθι Κινγκ, η οποία έγραψε στο ιστολόγιό της ότι «Η φιγούρα είναι ξεκάθαρα ο Ερμής και είναι εμφανές από τα διακριτικά του, μία τυπική εικονογράφηση, συνήθης στους μακεδονικούς τάφους».

«Αλλά ποιος είναι ο γενειοφόρος άνδρας στο άρμα που οδηγεί ο Ερμής; Η απεικόνιση αυτή μου δείχνει ότι πρόκειται για τον Φίλιππο Β'», λέει η Κινγκ, καθώς ο γενειοφόρος με το δάφνινο στεφάνι φαίνεται σε στάση προφίλ, με τη δεξιά πλευρά του προσώπου του να είναι κρυμμένη.

«Ο Φίλιππος έχασε το δεξί του μάτι, αλλά είχε κερδίσει επίσης δάφνινο στεφάνι στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Πιθανώς είναι ο Φίλιππος Β' και τα άλογά του», σημείωσε, ενισχύοντας την άποψη ότι αυτός είναι ένας τάφος ή ένα ιερό που δοξάζει τον Αλέξανδρο. «Ο Φίλιππος Β' πέθανε και έτσι ο Αλέξανδρος έγινε ο Μέγας», σημειώνει η Κινγκ.

1

«Οι αρχαιολόγοι που ανασκάπτουν τον τάφο της Αμφίπολης ανακάλυψαν ένα μωσαϊκό που καλύπτει ολόκληρο το θάλαμο που θεωρείται ότι βρίσκεται πριν από τον κύριο ταφικό», αναφέρει σε τηλεγράφημά του το Associated Press, το οποίο με τη σειρά του περιγράφει το μοναδικό εύρημα, τις διαστάσεις του και την απεικόνιση του άρματος και του Θεού Ερμή, εν προκειμένω στο ρόλο του ψυχοπομπού.

Το πρακτορείο αναφέρεται και στο κυκλικό κομμάτι στο κέντρο του μωσαϊκού που λείπει, ωστόσο επισημαίνει ότι «οι αρχές λένε ότι έχουν βρεθεί αρκετά κομμάτια ώστε να αποκατασταθεί ένα μεγάλο μέρος του». Το τηλεγράφημα του ΑΡ αναδημοσίευσαν και άλλα δίκτυα και σελίδες όπως η Daily Mail, η NZ Herald, Fox News, ABC News και Miami Herald.

«Θεός Ερμής! Μωσαϊκό αποκαλύφθηκε στον τάφο της Αμφίπολης», είναι ο τίτλος που δίνει το NBC στην αναφορά του στο εύρημα των Ελλήνων αρχαιολόγων, τονίζοντας στη συνέχεια τις πληροφορίες που δόθηκαν από το υπουργείο Πολιτισμού, όπως μεταδόθηκαν από το ΑΡ.

«Ενα επιβλητικό ψηφιδωτό με έναν άνδρα που οδηγεί άρμα αποκαλύφθηκε στον μεγαλύτερο αρχαίο τάφο που έχει βρεθεί στην Ελλάδα, της Αμφίπολης», αναφέρει το Γαλλικό Πρακτορείο.

Και η γαλλική εφημερίδα Liberation αναφέρεται στο μοναδικό αυτό νέο εύρημα κάνοντας λόγο για το «επιβλητικό μωσαϊκό» και το «μυστικό της Αμφίπολης» στο οποίο φαίνεται ότι οι αρχαιολόγοι ολοένα και πλησιάζουν.

4

«Η παράσταση διακρίνεται για την εξαίρετη τέχνη στην απόδοση των λεπτομερειών των χαρακτηριστικών, τόσο των μορφών, όσο και των αλόγων, όπως και για την αρμονία των χρωμάτων. Η σύνθεση είναι σύγχρονη του ταφικού συγκροτήματος και χρονολογείται στο τελευταίο τέταρτο του 4ου αιώνα π.Χ. Το ψηφιδωτό έχει υποστεί φθορά στο κέντρο, σε σχήμα κύκλου, διαμέτρου 0,80μ. Ωστόσο, πολλά μέρη από το φθαρμένο τμήμα έχουν βρεθεί στην αμμώδη επίχωση. Τις επόμενες μέρες θα γίνει προσπάθεια συγκόλλησης και αποκατάστασής του, προκειμένου να συντεθεί, στο μέτρο του δυνατού, η συνολική εικόνα της παράστασης.

Το ψηφιδωτό δάπεδο, ανατολικά και δυτικά, δεν έχει αποκαλυφθεί στο σύνολό του, καθώς η ανασκαφή είναι ακόμη σε εξέλιξη στα τμήματα αυτά. Στα νότια του ψηφιδωτού δαπέδου και ανάμεσα στα βάθρα των Καρυατίδων αποκαλύφθηκε πώρινο κατώφλι, καλυμένο με λευκό κονίαμα. Στα βόρεια του δαπέδου αποκαλύφθηκε το μαρμάρινο κατώφλι της θύρας, που οδηγεί στον τρίτο χώρο, διακοσμημένο με ιωνικό κυμάτιο, στο κάτω μέρος του.

Επίσης, εντοπίστηκαν, ακριβώς κάτω από το θύρωμα, προς το εσωτερικό του τρίτου χώρου, δύο ακόμη τμήματα από τα μαρμάρινα θυρόφυλλα», αναφέρεται στην ανακοίνωση του υπουργείου.

newsbomb.gr

kalimnos

eshopkos-foot kalymnosinfo-foot kalymnosinfo-foot nisyrosinfo-footer lerosinfo-footer mykonos-footer santorini-footer kosinfo-foot expo-foot