Καθώς πληθαίνουν οι ενδείξεις πως η αύξηση των φορολογικών συντελεστών στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια οδηγεί σε μείωση των εσόδων του Δημοσίου,

ενώ παράλληλα βαθαίνει την ύφεση, πληθαίνουν και οι φωνές που θυμίζουν τα ευεργετικά για την οικονομία αποτελέσματα από τη μείωση των φόρων. Μαζί τους πληθαίνουν και τα παραδείγματα χωρών που μείωσαν τους συντελεστές φορολογίας προσωπικού εισοδήματος ή των επιχειρήσεων και πέτυχαν αύξηση των εσόδων τους και επιτάχυνση της ανάπτυξης.

Όπως αναφέρει ρεπορτάζ της «Καθημερινής της Κυριακής», η ιδιαίτερα έντονη αυτή συζήτηση για τα οφέλη της μείωσης των φορολογικών συντελεστών βρίσκεται επί δεκαετίες στην καρδιά επιστημονικών αλλά και ιδεολογικών αντιπαραθέσεων. Ομως οι περιπτώσεις χωρών που ευνοήθηκαν ευρέως από δραστικές μειώσεις των φορολογικών συντελεστών είναι σημαντικές για να αγνοηθούν. Η Ιρλανδία και η Κύπρος κατάφεραν να βγουν γρήγορα από την κρίση εξαιτίας των ιδιαίτερα ανταγωνιστικών φορολογικών συντελεστών τους, σημειώνουν οικονομολόγοι. Αλλες οικονομίες, όπως η βουλγαρική, απέφυγαν εξ ολοκλήρου την ύφεση βασιζόμενες σε δραστικές μειώσεις φορολογικών συντελεστών. Ακόμα όμως και η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, η αμερικανική, έχει να παρουσιάσει σημαντικές επιδόσεις μετά τις μειώσεις φόρων, με χαρακτηριστικότερη ίσως όλων την περίοδο Ρέιγκαν.

Το ελληνικό παράδοξο

Αντιθέτως, στην Ελλάδα παρά τις αλλεπάλληλες αυξήσεις της φορολογίας τα έσοδα υποχωρούν ενώ η ύφεση βαθαίνει. Ενα τέτοιο πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί η αποτυχία της αύξησης των φόρων στα καπνικά προϊόντα. Το ίδιο συνέβη και με την αύξηση της φορολογίας στο πετρέλαιο θέρμανσης πριν από δύο χρόνια. Τότε, κατ’ ομολογίαν του υπουργείου Οικονομικών, «τη σεζόν 2012-2013, που για πρώτη φορά εφαρμόστηκε ο αυξημένος φόρος στο πετρέλαιο, καταγράφηκε απώλεια εσόδων 300 εκατ. ευρώ και μείωση της κατανάλωσης πετρελαίου θέρμανσης 71% σε σύγκριση με τη σεζόν 2011-12».

Τα χρόνια της κρίσης και συγκεκριμένα την περίοδο 2009-2014, τα φορολογικά βάρη διογκώθηκαν στην Ελλάδα περισσότερο από όλες τις χώρας του ΟΟΣΑ. Συγκεκριμένα, η φορολογία στην Ελλάδα αυξήθηκε κατά 5,1 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ σε σχέση με το 2009. Μάλιστα, σε σύγκριση με το 2013 η φορολογία αυξήθηκε 1,5 ποσοστιαία μονάδα, φθάνοντας το 35,9% του ΑΕΠ, σύμφωνα με τα στοιχεία έκθεσης του ΟΟΣΑ.

Ατακτη υποχώρηση

Σε απόλυτα μεγέθη τα έσοδα μειώνονται αφού το ελληνικό ΑΕΠ έχει συρρικνωθεί περισσότερο από 25% στην εξαετία της κρίσης. Είναι χαρακτηριστικό ίσως πως τα φορολογικά έσοδα του ελληνικού Δημοσίου έχουν υποχωρήσει από τα 81,4 δισ. ευρώ το 2008 στα 67,5 δισ. το 2013, ενώ το 2015 ο επίσημος στόχος ήταν λίγο πάνω από τα 48 δισ. ευρώ. Αν και η φορολογία από μόνη της δεν μπορεί ασφαλώς να ενοχοποιηθεί για την ύφεση, σίγουρα τη μεγεθύνει. Σε αυτό συμφωνούν σχεδόν όλοι οι οικονομολόγοι, ανεξαρτήτως σχολής και πολιτικής ταυτότητας. Οι θερμότεροι υποστηρικτές των μειώσεων φόρων υποστηρίζουν όμως, και με αποδείξεις, πως οι μειώσεις φόρων οδηγούν μακροπρόθεσμα σε αύξηση των εσόδων καθώς ενθαρρύνουν τις επενδύσεις και την καταναλωτική δαπάνη και αποθαρρύνουν τη φοροδιαφυγή μειώνοντας την ελκυστικότητα της «ανταμοιβής» της σε σχέση με το ρίσκο της.

Είναι όμως έτσι; Τα πρώτα παραδείγματα που έρχονται στη σκέψη είναι χώρες όπως η Κύπρος και η Ιρλανδία, που με χαμηλούς συντελεστές άντεξαν καλύτερα στα δύσκολα, αλλά και περιπτώσεις όπως το Χονγκ Κονγκ και η Σιγκαπούρη που αποτελούν διαχρονικά μαγνήτη για τις επιχειρήσεις. Ομως μαγνήτης για τις ελληνικές επιχειρήσεις έχει γίνει και η Βουλγαρία, η οποία το 2008 προχώρησε σε μεγάλη μείωση των φορολογικών συντελεστών της.

Και κάπως έτσι από το 2010 και μετά αποτελεί «προνομιακό» προορισμό για χιλιάδες ελληνικές επιχειρήσεις, κυρίως μικρομεσαίες, από την ευρύτερη περιοχή της Βόρειας Ελλάδας, που αναζήτησαν εκεί φορολογικό καταφύγιο.

«Μαθήματα» φορολόγησης εισοδημάτων και επιχειρήσεων

Στις αρχές του 2008, η Βουλγαρία εισήγαγε καθεστώς ενιαίας χαμηλής φορολόγησης ή flat tax 10% επί των εταιρικών κερδών και του προσωπικού εισοδήματος. Αυτό αντικατέστησε συντελεστή εταιρικών κερδών 15% εταιρικό φόρο το 2007 (και 40% το 1997) και τον υψηλότερο συντελεστή προσωπικού εισοδήματος του 25% (από 50% το 1996). Ο συντελεστής του ΦΠΑ παρέμεινε αμετάβλητος στο 20%. Ωστόσο, ο συντελεστής φόρου μισθωτών υπηρεσιών μειώθηκε από 43,6% το 2007 σε 31,7% το 2008.

Παρά τα μειώσεις αυτές το 2008, τα συνολικά φορολογικά έσοδα αυξήθηκαν κατά 14,7% σε σύγκριση με το 2007. Τα φορολογικά έσοδα από τις επιχειρήσεις αυξήθηκαν 22%. Ο φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων 9% και ο φόρος μισθωτών υπηρεσιών κατά 10%. Οι επιδόσεις αυτές ήρθαν σε συνέχεια ανάλογων επιτευγμάτων στη χώρα από το 1998 και μετά. Παρά τις μειώσεις των φορολογικών συντελεστών, τα έσοδα δεν μειώθηκαν. Και παρά τις περί του αντιθέτου αντιλήψεις, η ανάπτυξη στη χώρα παρέμεινε συγκριτικά στιβαρή ενώ το μέσο κατά κεφαλήν εισόδημα συνέχισε να αυξάνεται, αν και από πολύ χαμηλή βάση είναι η αλήθεια.

Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, η οποία εξαίρει συχνά πυκνά τις επιδόσεις της Βουλγαρίας, ο μέσος ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας μεταξύ 2000 και 2008 διαμορφώθηκε στο 6,6%. Κατά τα έξι χρόνια μετά το 2008, οπότε και ξέσπασε η διεθνής χρηματοοικονομική κρίση, η Βουλγαρία επιβράδυνε μεν, αλλά συνέχισε να αναπτύσσεται με μέσο ετήσιο ρυθμό της τάξης του 1,3%, όταν η Ελλάδα βυθιζόταν στην κρίση. Η Βουλγαρία από την προηγούμενη δεκαετία είχε γυρίσει σε πλεονασματικούς προϋπολογισμούς ενώ η σχέση χρέους προς το ΑΕΠ της μειώθηκε από 70% το 2000 σε 27,6% του ΑΕΠ το 2014. Αν και το κατά κεφαλήν εισόδημα παραμένει μόλις στο 40% του μέσου ευρωπαϊκού, η τάση του είναι αυξητική, σημειώνει η Παγκόσμια Τράπεζα.

s4_1001epixeirhseis-syntelest-thumb-large

Πηγή γραφήματος : «Καθημερινή της Κυριακής»

Οι ΗΠΑ

Μαθήματα στο ζήτημα της φορολογίας εισοδημάτων και επιχειρήσεων έχει να δώσει και η μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη, η αμερικανική. Επί προεδρίας Ρόναλντ Ρέιγκαν εφαρμόστηκαν μειώσεις των υψηλότερων φορολογικών συντελεστών που οι υποστηρικτές τους ισχυρίζονται πως διπλασίασαν τα έσοδα του Δημοσίου μέσα σε μία δεκαετία. Από 500 εκατ. δολάρια το 1980 σε ένα τρισ. δολάρια το 1990. Αν και κατά την ίδια περίοδο έλλειμμα και χρέος στις ΗΠΑ υπερδιπλασιάστηκαν επίσης, αυτό αποδίδεται στην παράλληλη αύξηση των κρατικών δαπανών, ειδικά για την άμυνα. Διακεκριμένοι οικονομολόγοι όμως συνδέουν τις φορολογικές περικοπές της περιόδου Ρέιγκαν με την επιστροφή σε πλεονασματικούς προϋπολογισμούς στα τέλη της δεκαετίας του ’90. Είναι αυτή η χρονική υστέρηση που έχουν τα οφέλη από τη μείωση των φορολογικών συντελεστών η οποία αποτελεί ίσως και τον σημαντικότερο λόγο που οι κυβερνήσεις διστάζουν να εφαρμόζουν τέτοιες πολιτικές, εκτιμούν οικονομολόγοι. Παρά ταύτα, από το 1979 έως το 2002 περισσότερες από 40 χώρες, συμπεριλαμβανομένων της Βρετανίας, του Βελγίου, της Δανίας, της Φινλανδίας, της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Νορβηγίας και της Σουηδίας, μείωσαν τους συντελεστές των υψηλότερων κλιμακίων φορολογίας προσωπικού εισοδήματος. Ο οικονομολόγος Alan Reynolds, ένας από τους θερμότερους υποστηρικτές της πολιτικής αυτής, εξηγεί αυτές τις αποφάσεις από τη θετική εμπειρία στις χώρες που εφαρμόστηκαν μειώσεις.

Καλύτερα ίσως από όλους έχει διατυπώσει τη θέση υπέρ της μείωσης των φόρων ο John Maynard Keynes, το 1933: «Ούτε το επιχείρημα ότι η φορολογία μπορεί να είναι τόσο υψηλή ώστε να νικήσει το αντικείμενό της πρέπει να φανεί παράξενο, όπως και ότι, εάν δοθεί επαρκής χρόνος για τη συλλογή των καρπών, η μείωση της φορολογίας θα έχει περισσότερες πιθανότητες να εξισορροπήσει τον προϋπολογισμό από ό,τι η αύξησή της. Το να πάρει κανείς την αντίθετη άποψη σήμερα είναι σαν κάποιος, όταν επιτέλους ο ισολογισμός του είναι ισορροπημένος, με μηδέν και στις δύο πλευρές, να εξακολουθεί να διατρανώνει ότι θα ήταν πράξη τζογαδόρου η μείωση των τιμών όταν ήδη είχε ζημίες».

Πηγή: «Καθημερινή της Κυριακής»

Βόμβα χρεών που ξεπερνά τα δύο δισ. ευρώ είναι έτοιμη να εκραγεί στα δημόσια νοσοκομεία, με τις οφειλές για φάρμακα και αναλώσιμα να έχουν εκτοξευτεί.

Σύμφωνα με τις εταιρείες φαρμάκου, το “φέσι” συνολικά τα τελευταία χρόνια αγγίζει τα 1,32 δισ., ευρώ, από τα οποία το 75% αφορά μόνο το 2015.

Την ίδια ώρα, όπως σημειώνουν οι προμηθευτές ιατρικών και βιοτεχνολογικών προϊόντων, το σύνολο των συσσωρευμένων οφειλών, από όλα τα δημόσια και τα στρατιωτικά νοσοκομεία, ξεπερνά τα 800 εκατ. ευρώ, συμπληρώνοντας παράλληλα πως ο μέσος χρόνος αποπληρωμής των εταιρειών από τα δημόσια νοσοκομεία αγγίζει σχεδόν τα δύο έτη.

Ακόμη και μεγάλα νοσοκομεία της Αθήνας έχουν φθάσει πλέον σε οριακό σημείο εξαιτίας και της ελλιπούς κρατικής χρηματοδότησης, των σοβαρών ελλείψεων σε προσωπικό και τις ανεπάρκειες που καταγράφονται σε φάρμακα. Τελευταίες στη λίστα με τη δραματική κατάσταση στην οποία έχουν περιέλθει να νοσοκομειακά ιδρύματα προστέθηκαν οι καταγγελίες της Ένωσης Ιατρών Νοσοκομείων Αθήνας-Πειραιά για τεράστια αναμονή ασθενών για ένα κρεβάτι εντατικής θεραπείας (η λίστα αναμονής έφτασε ακόμη και τα 52 άτομα στις 3 Ιανουαρίου), την ώρα που περίπου 200 κρεβάτια παραμένουν κλειστά εξαιτίας της απουσίας προσωπικού.

Το παραπάνω οδήγησε το υπουργείο Υγείας σε έκτακτη απόφαση για την προκήρυξη 400 θέσεων νοσηλευτών και 100 γιατρών οι οποίοι θα στελεχώσουν τις μονάδες εντατικής θεραπείας και τις μονάδες αυξημένης φροντίδας στα δημόσια νοσοκομεία της χώρας. Η έκδοση της σχετικής Πράξης Υπουργικού Συμβουλίου αναμένεται σήμερα.
Παρά όμως τις σποραδικές επιχορηγήσεις από το υπουργείο Υγείας όταν τίθεται επειγόντως άμεσο θέμα λειτουργίας των νοσοκομείων, τα προβλήματα αναμένεται να ενταθούν ακόμη περισσότερο τη νέα χρονιά. Επιφυλάξεις υπάρχουν επίσης για το εάν τελικά το υπουργείο Υγείας θα προχωρήσει στις προαναγγελθείσες προσλήψεις 570 ατόμων επικουρικού προσωπικού- για τις οποίες θα βγει προκήρυξη μέσα στον Ιανουάριο-, και επιπλέον 1.800 ατόμων για τα οποία η προκήρυξη αναμένεται, σύμφωνα πάντα με τα όσα διατείνεται η πολιτική ηγεσία του υπουργείου, να βγει το Φεβρουάριο.

Μπροστά στα τεράστια χρέη των νοσοκομείων, το υπουργείο Υγείας αναμένεται να προχωρήσει σε ενιαία κωδικοποίηση των προµηθειών υγείας, μέσω της οποίας θα επιχειρήσει να ελέγχει το συντονισµό των προµηθειών σε πανελλαδικό επίπεδο και να καταγράφει το µερίδιο της αγοράς εκάστου προµηθευτή, τόσο γενικά όσο και ανά φορέα υγείας, τις αναλώσεις των νοσοκομείων, µειώνοντας µε τον τρόπο αυτό τις δαπάνες.

Ο έλεγχος των δαπανών στα νοσοκομεία δεν σταματά εδώ, ειδικά μετά την απόφαση για εφαρμογή μηχανισμού αυτόματων επιστροφών (claw back) . Οι φαρμακευτικές ειδικότερα υποστηρίζουν πως η δαπάνη που προβλέπεται για το 2016 είναι κατά 130 εκατ. ευρώ λιγότερη από αυτή που πραγματοποιήθηκε πέρσι, στα 750 εκατ. ευρώ (507 εκατ. οι δαπάνες των νοσοκομειακών φαρμακείων και άλλα 250 εκατ. για αυτά που δίνονται από τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ).

capital.gr

Με τη συμπλήρωση του 62ου έτους ηλικίας, απολύονται αυτοδίκαια οι εργαζόμενοι στο Δημόσιο, που έχουν συμπληρώσει 40 έτη προϋπηρεσίας.

Στην περίπτωση που δεν έχει συμπληρωθεί η παραπάνω προϋπόθεση, τότε οι εργαζόμενοι αυτής της κατηγορίας παρατείνουν την παραμονή τους στην υπηρεσία τους, έως τη συμπλήρωση των 40 ετών ασφάλισης και σε κάθε περίπτωση όχι πέραν του 67ου έτους ηλικίας. Τα στοιχεία αυτά περιγράφονται στην Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου (ΠΝΠ) που εκδόθηκε στις 31 Δεκεμβρίου. Σύμφωνα με έγγραφο του υπουργείου Εσωτερικών, διευκρινίζεται ότι στην ΠΝΠ τροποποιούνται οι διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 155 του Υπαλληλικού Κώδικα (ΥΚ), με την προσθήκη εδαφίων ως εξής:

- Μόνιμοι υπάλληλοι, που υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος, αλλά δεν υπάγονται στο ασφαλιστικό - συνταξιοδοτικό καθεστώς του Δημοσίου ή δεν συνταξιοδοτούνται με βάση τις δημοσιοϋπαλληλικές διατάξεις, απολύονται αυτοδικαίως από την υπηρεσία, μόλις συμπληρώσουν το 62ο έτος της ηλικίας τους. Αν το προσωπικό αυτό κατά τη συμπλήρωση του 62ου έτους της ηλικίας του δεν έχει συμπληρώσει σαράντα (40) έτη συνολική υπηρεσία στο Δημόσιο, παρατείνεται η παραμονή του στην Υπηρεσία, έως τη συμπλήρωση της υπηρεσίας αυτής και όχι πέραν του 67ου έτους της ηλικίας.

- Το προηγούμενο εδάφιο έχει εφαρμογή και για τους μόνιμους πολιτικούς διοικητικούς υπαλλήλους, οι οποίοι πέραν του ασφαλιστικού - συνταξιοδοτικού καθεστώτος του δημοσίου, υπάγονται και σε καθεστώς κύριας ασφάλισης άλλου ασφαλιστικού-συνταξιοδοτικού φορέα για τη λήψη δεύτερης κύριας σύνταξης, εφόσον κατά την αυτοδίκαιη απόλυσή τους δεν θεμελιώνουν αποδεδειγμένα βάσει βεβαίωσης του οικείου ασφαλιστικού -συνταξιοδοτικού φορέα, δικαίωμα λήψης πλήρους της δεύτερης κύριας σύνταξης από τον φορέα αυτό.

Τα ανωτέρω ισχύουν και για όσους υπαλλήλους υπάγονται στις διατάξεις του Κώδικα Δημοτικών και Κοινοτικών Υπαλλήλων (ν.3584/2007).»

www.dikaiologitika.gr

«Μαξιλάρι» σε μια ενδεχόμενη ταμειακή στενότητα του δημοσίου το πρώτο τρίμηνο του χρόνου, αναμένεται να είναι και φέτος τα ταμειακά διαθέσιμα των δημόσιων οργανισμών ύψους 15 δισ. ευρώ, ειδικά για το πρώτο τρίμηνο του χρόνου, όταν θα πρέπει να αποπληρωθούν υποχρεώσεις ύψους περίπου 4 δισ. ευρώ.

Το πρόβλημα εμφανίζεται όμως και για το 2016 στο πρώτο τρίμηνο του χρόνου και δεν αφορά τόσο τις πηγές, όσο τον χρόνο χρηματοδότησης της οικονομίας.

Οι υποχρεώσεις για το πρώτο τρίμηνο του χρόνου φτάνουν τα 4 δισ. ευρώ. Από αυτά τα 1,57 δισ. ευρώ αφορούν χρεολύσια και ξεκινούν τον τρέχοντα μήνα με 457 εκ. ευρώ που θα πρέπει να αποπληρωθούν στο ΔΝΤ. Άλλα 238 εκ. ευρώ (100 εκ. ευρώ για την αποπληρωμή ομολόγων και 138 εκ. ευρώ προς το ΔΝΤ) θα πρέπει να δοθούν τον Φεβρουάριο και 876 εκ. ευρώ τον Μάρτιο.

Τα υπόλοιπα 2,43 δισ. ευρώ αφορούν την αποπληρωμή τόκων και επιμερίζονται σε 110 εκ. ευρώ για τον Ιανουάριο, 1,57 δισ. ευρώ για το Φεβρουάριο και 750 εκ. ευρώ για τον Μάρτιο.

Όλα θα εξαρτηθούν από το χρόνο ολοκλήρωσης της πρώτης αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος και την δόση των περίπου 6 δισ. ευρώ που θα την συνοδεύσει.

Αν η διαπραγμάτευση ολοκληρωθεί μέσα στον Φεβρουάριο τότε όλα θα πάνε καλά, αφού θα υπάρξουν τα χρήματα για να καλυφθούν οι υποχρεώσεις.

Αν πάλι η διαπραγμάτευση χρειαστεί περισσότερο χρόνο, όπως αφήνουν να εννοηθεί πολλοί κοινοτικοί αξιωματούχοι, λόγω των πολλών και σημαντικών θεμάτων που θα πρέπει να οριστικοποιηθούν, τότε ενδέχεται ο χρόνος να γυρίσει πίσω στο πρώτο εξάμηνο του 2015.

Τότε η Κυβέρνηση μην έχοντας άλλη δυνατότητα, στράφηκε στον εσωτερικό δανεισμό από τα αποθεματικά καταθέσεων των δημοσίων οργανισμών. Μάλιστα, φέτος θα είναι σαφώς πιο έτοιμη από πέρσι.

Αξίζει να θυμίσουμε ότι ήδη σε πρόσφατο νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών, όπου ρυθμίζονταν συνταξιοδοτικά θέματα του δημοσίου, υπήρχε διάταξη με την οποία παρατείνονταν μέχρι και το τέλος του 2016 η δυνατότητα χρήσης των ταμειακών διαθέσιμων του ταμείου χρηματοπιστωτικής σταθερότητας.

Επίσης, με νόμο που ψηφίστηκε το καλοκαίρι οριστικοποιήθηκε η υποχρέωση για τους οργανισμούς του δημοσίου να μεταφέρουν τις καταθέσεις τους από τις εμπορικές τράπεζες σε κοινό λογαριασμό της Τράπεζας της Ελλάδας, ώστε να μπορεί το δημόσιο να δανειστεί με τη γνωστή πια μέθοδο των συμφωνιών επαναγοράς (repo).

Ο «ανοιχτός» αυτός λογαριασμός με τους οργανισμούς του δημοσίου μπορεί να χρησιμεύσει και τους επόμενους μήνες του χρόνου ανάλογα με την πορεία υλοποίησης του ελληνικού προγράμματος και μαζί την καταβολή των δόσεων του δανείου.

Ο πιο κρίσιμος μήνας του χρόνου θα είναι ο Ιούλιος, αφού τον δεύτερο μήνα του καλοκαιριού το ελληνικό δημόσιο θα πρέπει να πληρώσει υποχρεώσεις συνολικού ύψους 3,7 δισ. ευρώ. Από αυτά τα 2,3 δισ. ευρώ είναι ένα ομόλογο της ΕΚΤ, άλλα 457 εκ. ευρώ μια δόση προς το ΔΝΤ και περίπου 900 εκ. ευρώ για τόκους.

Πάντως, σε γενικές γραμμές οι δανειακές ανάγκες του δημοσίου για το σύνολο του 2016 είναι περίπου λίγο παραπάνω από τις μισές από αυτές του 2015. Συγκεκριμένα οι υποχρεώσεις για την αποπληρωμή τοκοχρεολυσίων δεν ξεπερνούν φέτος τα 13,7 δισ. ευρώ, ενώ πέρσι έφτασαν τα 25,5 δισ. ευρώ.

enikonomia.gr

Ακριβά καλείται να πληρώσει το Δημόσιο για λάθη σε σχεδιασμούς και επιχειρήσεις της ΕΛ.ΑΣ. που οδήγησαν σε θανάτους και τραυματισμούς πολιτών αλλά και αστυνομικών, καθώς και για την αμέλεια και αδιαφορία του κράτους απέναντι στην υποχρέωση άρτιας εκπαίδευσης και κατάλληλου εξοπλισμού των αστυνομικών.

Πάνω από 200.000 ευρώ θα στοιχίσει στο κράτος το κάψιμο του πούλμαν που μετέφερε οπαδούς της ΑΕΚ στο γήπεδο της Ν. Φιλαδέλφειας για το ντέρμπι με τον Ολυμπιακό το 2000.

Αλλεπάλληλες αποφάσεις διοικητικών δικαστηρίων «τιμωρούν» το Δημόσιο με υπέρογκες αποζημιώσεις για την κακή αντίδραση της Αστυνομίας, την απουσία, αδράνεια ή καθυστέρηση, την αμελή φύλαξη, αλλά και για την άρνηση ή ολιγωρία της πολιτείας να εξασφαλίσει την απαραίτητη εκπαίδευση, προστατευτική στολή, αλεξίσφαιρα, ασυρμάτους κ.λπ., αφήνοντας αστυνομικούς σε επιχειρήσεις με πολιτικά, χωρίς σχεδιασμό, ακόμα και με ενδοσυνεννόηση με τα προσωπικά τους κινητά!

Με σειρά αποφάσεων η Δικαιοσύνη ανοίγει τον δρόμο για αξίωση αποζημιώσεων από συγγενείς θυμάτων (πολιτών ή αστυνομικών) για την ψυχική οδύνη και τον πόνο που ένιωσαν, αλλά και από τραυματισθέντες για δαπάνες νοσηλείας, διαφυγόντα κέρδη, καθώς και για αποκατάσταση υλικών ζημιών από καταστροφές και βανδαλισμούς που δεν απέτρεψε η ΕΛ.ΑΣ.

Μόνο σε έξι περιπτώσεις το Δημόσιο καλείται να πληρώσει πάνω από 1,8 εκατ. ευρώ (εντόκως) για παραλείψεις, λάθη, ολιγωρίες, γκάφες, αδράνειες, κακές εκτιμήσεις, εσφαλμένους σχεδιασμούς, πλημμελή άσκηση καθηκόντων, αστοχίες, που εξέθεσαν αδικαιολόγητα σε υπερβολικό κίνδυνο πολίτες, αστυνομικούς αλλά και περιουσίες.

680.000 € κόστισε ο φάκελος-βόμβα
Στο τελικό αναιρετικό δικαστικό στάδιο βρίσκεται η ευθύνη του Δημοσίου απέναντι στην οικογένεια του υπασπιστή του τ. υπουργού Μ. Χρυσοχοΐδη, Γ. Βασιλάκη, που έχασε τη ζωή του προ 5ετίας όταν άνοιξε φάκελο με εκρηκτικό μηχανισμό που προοριζόταν για τον τ. υπουργό και είχε μεταφερθεί από το πολιτικό του γραφείο στο υπουργικό.
Τα διοικητικά δικαστήρια επιρρίπτοντας ευθύνη στα αρμόδια ελεγκτικά όργανα του υπουργείου, επειδή δεν πέρασαν τον φάκελο-βόμβα από ακτίνες X-RAY, δέχονται ότι το Δημόσιο οφείλει αποζημίωση πάνω από 680.000 ευρώ (με τους νόμιμους τόκους) σε στενούς συγγενείς του θύματος. Κρίνουν ότι ο μη έλεγχος του φακέλου, επειδή τον έφεραν από το πολιτικό γραφείο άτομα διαπιστευμένα-εφοδιασμένα με ηλεκτρονική κάρτα, δεν αρμόζει σε υπουργείο που ασχολείται με απειλές κατά της δημόσιας τάξης και οφείλει να προλαμβάνει κινδύνους, ενώ παραβιάζει και απόρρητη διαταγή του αρχηγού της ΕΛ.ΑΣ. που απαγορεύει εξαιρέσεις από τον έλεγχο.

Ο πορτοφολάς τους... αφόπλισε
Σε μία περίπτωση που προ 6ετίας συγκλόνισε τη Θεσσαλονίκη, τα διοικητικά δικαστήρια δέχθηκαν ότι το κράτος οφείλει αποζημίωση 15.000 ευρώ σε πολίτη για την ψυχική οδύνη και το σοκ που πέρασε όταν βρέθηκε για σύντομο διάστημα όμηρος κακοποιού, ο οποίος προσπαθούσε να διαφύγει από την Αστυνομία.

Ετσι ανοίγει ο δρόμος για αντίστοιχη αποζημίωση των υπόλοιπων προσώπων που βρέθηκαν στην ίδια υπόθεση σε ομηρεία, των ΙΧ που καταστράφηκαν κατά την καταδίωξη και φυσικά των συγγενών οδηγού λεωφορείου που σκοτώθηκε από τον δράστη, καθώς οι ευθύνες για το πρωτοφανές συμβάν καταλογίστηκαν σε δύο αστυνομικούς λόγω της αμέλειας που επέδειξαν.

Τον Μάιο του 2008 οι αστυνομικοί πήγαν με περιπολικό σε ΑΤ για να μεταφέρουν συλληφθέντα για κλοπή πορτοφολιού σε άλλο ΑΤ.
Ωστόσο γνωρίζοντάς τον από προηγούμενες πολλές παρόμοιες συλλήψεις και ότι πρόκειται για τοξικομανή με ανάγκη βοήθειας, τον έβαλαν στο πίσω κάθισμα μόνο, χωρίς συνοδό και χειροπέδες, ενώ οι δυο τους κάθισαν μπροστά, αφήνοντας το περίστροφο μέσα σε τσαντάκι στη βάση του χειρόφρενου!
Ο δράστης άρπαξε το όπλο και απείλησε τους αστυνομικούς.

Πυροβολώντας διέφυγε προς ένα χωράφι, όπου εξανάγκασε ιδιοκτήτη αγροικίας με το όπλο στο κεφάλι να τον μεταφέρει με ΙΧ παρακάτω. Κατόπιν τον κατέβασε συνεχίζοντας ο ίδιος την οδήγηση μέχρι που ανατράπηκε το ΙΧ κατά την καταδίωξη. Ακολούθησαν απειλές και ομηρείες άλλων προσώπων (σε εργαστήριο ζαχαροπλαστικής, έκθεση επίπλων κ.λπ.) χρησιμοποιώντας τα ΙΧ τους για να διαφύγει, αλλά έπειτα από συγκρούσεις τα εγκατέλειψε, ενώ σκότωσε οδηγό λεωφορείου, αφού τον έθεσε αρχικά σε ομηρεία.

Ο πρώτος από τους ομήρους αξίωσε αποζημίωση για το σοκ και τη διακινδύνευση της ζωής του, καταλογίζοντας σωρεία λαθών στους αστυνομικούς, επιπόλαιη και ασυντόνιστη καταδίωξη. Το Δημόσιο ισχυρίστηκε ότι δεν ευθύνεται, ότι αντέδρασε με τεράστια κινητοποίηση συλλαμβάνοντας τελικά τον δράση, καθώς και ότι η συγκεκριμένη ομηρεία έληξε σύντομα, χωρίς παρενέργειες.

Τα διοικητικά δικαστήρια συνεκτιμώντας την επιβολή πειθαρχικών ποινών (6μηνης και 4μηνης αργίας) στους δύο αστυνομικούς για την αμελή φύλαξη και τα σοβαρά παραπτώματα που οδήγησαν στην ελευθέρωση του δράστη και όσα επακολούθησαν (απαγωγές, απειλές, ομηρείες, δολοφονία κ.λπ.), υποχρεώνουν το Δημόσιο σε αποζημίωση για τη σωματική - ψυχική ταλαιπωρία και αναστάτωση.

Συντόνισαν την καταδίωξη με κινητά
Αλλη υπόθεση αναδεικνύει την επιχειρησιακή «γύμνια» και ευθύνη της πολιτείας για την απουσία στοιχειώδους εξοπλισμού και εκπαίδευσης, γεγονός που στοίχισε τη ζωή σε έναν αστυνομικό και τον βαρύ τραυματισμό άλλου, στη διάρκεια επιχείρησης σύλληψης υπόπτων για διάρρηξη στα Πατήσια.
Το περιστατικό αναμένεται να κοστίσει πάνω από 750.000 ευρώ (με τους νόμιμους τόκους) στο Δημόσιο, αφού το Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών προσδιόρισε τόση χρηματική ικανοποίηση για τον πόνο και τη θλίψη που βιώνουν οι στενοί συγγενείς 30χρονου αστυνομικού, τον οποίον κακοποιός εκτέλεσε πυροβολώντας τον εξ επαφής στο κεφάλι.
Τον Απρίλιο του 2009 η νεοσύστατη μηχανοκίνητη ομάδα «Δέλτα» ανέλαβε δράση κατόπιν ολιγοήμερης εκπαίδευσης, χωρίς να διαθέτει κανονισμό, προστατευτικές στολές δικυκλιστών (κυκλοφορούσαν με πολιτικά) και υπηρεσιακούς ασυρμάτους.
Τα μέλη της επικοινωνούσαν με τα προσωπικά τους κινητά, πράγμα απαράδεκτο κατά το δικαστήριο, αφού δεν υπήρχε συνεχής, αλλά επιλεκτική ακρόαση και ήταν αδύνατο να δίνονται έτσι εντολές κατά την εξέλιξη μιας επιχείρησης.
Το θανατηφόρο συμβάν στάθηκε αιτία να διορθωθούν οι τραγικές υπηρεσιακές ελλείψεις εκ των υστέρων.
Μόλις γύρισε για ξεκούραση στο ΑΤ, η ομάδα «Δέλτα» κλήθηκε να συνδράμει περιπολικό στην καταδίωξη αγνώστων που επιχείρησαν να διαρρήξουν σταθμευμένο ΙΧ, κάνοντας κυκλωτική κίνηση γύρω από το σχολικό συγκρότημα της Γκράβας.
Δύο εποχούμενοι αστυνομικοί που απομονώθηκαν, καθώς δεν είχαν ασύρματο, ούτε κατευθυντήριες οδηγίες από το Κέντρο Επιχειρήσεων (εκφωνητές και αξιωματικοί αγνοούσαν την ύπαρξη και επιχειρηματική δράση της ομάδας), εντόπισαν ύποπτο, προσπάθησαν να τον συλλάβουν, αλλά τους εμπόδισε γυναίκα ισχυριζόμενη ότι είναι ο σύζυγός της.
Επιχειρώντας να ειδοποιήσουν τον επικεφαλής της ομάδας μέσω κινητού ξεπρόβαλε αιφνιδίως τρίτος, που πυροβολώντας εξ επαφής σκότωσε τον έναν και τραυμάτισε τον άλλον στο κεφάλι.
Μετά τους πυροβολισμούς έγινε αντιληπτό ότι είχαν καλέσει στο κινητό, αλλά ήταν πλέον αργά. Το Διοικητικό Πρωτοδικείο απέκρουσε ισχυρισμό του Δημοσίου ότι οι δύο αστυνομικοί δεν ενήργησαν με βάση την (ολιγοήμερη) εκπαίδευση, κάνοντας λανθασμένες επιλογές.
Επέρριψε ευθύνες στην πολιτεία και την ηγεσία της ΕΛ.ΑΣ. για ελλείψεις στην οργάνωση και στον εξοπλισμό της «Δέλτα» κατά την πιλοτική λειτουργία της, υπογραμμίζοντας ότι δεν πρέπει να φείδονται μέσων εξοπλισμών ή χρόνου εκπαίδευσης, αλλά να εξασφαλίζουν άρτια οργάνωση, προετοιμασία και εκτέλεση των αστυνομικών επιχειρήσεων, ώστε να προστατεύονται η σωματική ακεραιότητα και η ζωή των αστυνομικών. Ομως, με τις παραλείψεις, εκτέθηκαν αναίτια σε υπερβολικό κίνδυνο.
Χωρίς αλεξίσφαιρα σε αιματηρή συμπλοκή
Τέλος, σε δύο άλλες περιπτώσεις, τα διοικητικά δικαστήρια επιδίκασαν αποζημίωση 100.000 ευρώ σε δύο αστυνομικούς που τραυματίστηκαν σοβαρά από σφαίρες κακοποιών στη διάρκεια συμπλοκών, καθώς κρίθηκε ότι ευθύνεται το Δημόσιο γιατί δεν τους είχε χορηγήσει αλεξίσφαιρα, μολονότι αποτελούν απαραίτητο εξοπλισμό για όσους αναλαμβάνουν καθήκοντα ιδιαίτερης επικινδυνότητας.

ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΠΟΥ «ΧΡΟΝΙΖΟΥΝ» ΚΑΙ... ΣΤΟΙΧΙΖΟΥΝ
Το πούλμαν που έκαψαν οι χούλιγκαν και τα ματωμένα «ίχνη» του Πάσσαρη
Χρειάστηκαν 15 ολόκληρα χρόνια για να αναγνωριστεί η ευθύνη του Δημοσίου σε αποζημίωση για την πυρπόληση πούλμαν που μετέφερε οπαδούς της ΑΕΚ στο γήπεδο της Ν. Φιλαδέλφειας για το ντέρμπι με τον Ολυμπιακό τον Μάρτιο του 2000. Μέσα από έναν δικαστικό «λαβύρινθο», όπου οδήγησε η πολυπλοκότητα της ελληνικής νομοθεσίας, έγινε τελικά δεκτό ότι οι βανδαλισμοί των «φιλάθλων» θα στοιχίσουν πάνω από 200.000 ευρώ (με τους νόμιμους τόκους) στο κράτος, επειδή οι αστυνομικές αρχές δεν πήραν τα κατάλληλα μέτρα, αδράνησαν και άσκησαν πλημμελώς τα καθήκοντά τους.

Οι μαρτυρικές καταθέσεις κατέδειξαν ότι μιάμιση ώρα πριν από το κάψιμο του πούλμαν με μολότοφ στην Εθνική Οδό Αθηνών - Λαμίας, στο ύψος του Τμήματος Μεταγωγών, γυναίκα - κάτοικος της περιοχής είχε τηλεφωνήσει στην Αστυνομία και στα κανάλια, υποπτευόμενη πού μπορεί να οδηγήσει η συγκέντρωση περίπου 500 νεαρών με δίκυκλα και άγριες διαθέσεις.
Ωστόσο έγκαιρα έφθασαν μόνο κάμερες (τηλεοπτικές, φωτογραφικές) και δημοσιογράφοι που κατέγραψαν «ζωντανά» την επίθεση, όπως δείχνουν βίντεο και φωτογραφίες εφημερίδων με τους επιτιθέμενους, το φλεγόμενο λεωφορείο κ.λπ

Το Διοικητικό Εφετείο δέχθηκε ότι η ΕΛ.ΑΣ. παρέβη τα ακραία όρια της διακριτικής της ευχέρειας και δεν δικαιολογείται να επικαλείται άγνοια και αιφνιδιασμό για την απουσία της, τον κακό σχεδιασμό, την προβληματική εκτέλεση, την πλημμελή αστυνόμευση.

Προέκυψε μάλιστα ότι είχε δοθεί πληροφορία στο Κέντρο Αμεσης Δράσης για συγκέντρωση στον Πειραιά μεγάλου αριθμού εποχούμενων οπαδών του Ολυμπιακού, και ακολούθησε εντολή παρακολούθησής τους για να αποφευχθούν τυχόν συγκρούσεις, κάτι που όμως δεν επιτεύχθηκε. Κατά τη δικαστική απόφαση, τα αστυνομικά μέτρα σχεδιάστηκαν πλημμελώς, αφού επικεντρώθηκαν στην προστασία σταθμών του ΗΣΑΠ, στην αστυνόμευση χώρων (Ομόνοιας, «Περοκέ», γραφείων ΕΠΟ, Παναθηναϊκού και ΠΑΟΚ, που όμως κρίθηκε ότι δεν ήταν υψηλού κινδύνου για ματς μεταξύ ΑΕΚ - Ολυμπιακού).

Πολυπληθής ομάδα χούλιγκαν κουβαλώντας ξύλα, πέτρες και βόμβες μολότοφ -αναφέρεται στην απόφαση- έδρασε ανενόχλητη, λόγω της απουσίας της Αστυνομίας παρά την ειδοποίηση και της ανυπαρξίας δυνάμεων στις οδικές αρτηρίες. Οι νεαροί απέκλεισαν τις μισές λωρίδες κυκλοφορίας, ακινητοποίησαν το πούλμαν καίγοντάς το ολοσχερώς, ενώ τραυματίστηκαν τρεις επιβάτες.
Η αναγνώριση της αποζημίωσης ήρθε έπειτα από πολλές δίκες γιατί το Δημόσιο αρνιόταν, υποστηρίζοντας ότι αφού δεν ζητήθηκε κατευθείαν από το ίδιο, ως τρομοκρατική ενέργεια, δεν επιτρεπόταν να διεκδικηθεί δικαστικά. Το ποσό θα ήταν πολύ μεγαλύτερο αν ο ιδιοκτήτης του πούλμαν αποδείκνυε τη δουλειά που έχασε (διαφυγόντα κέρδη).
Η απόδραση
Ο κακοποιός Κ. Πάσσαρης όχι μόνο δεν έχει ακόμα λογοδοτήσει για εγκλήματά του στη χώρα μας (αφού κρατείται για άλλα σοβαρά αδικήματα σε φυλακή της Ρουμανίας), αλλά φέρει ευθύνη και για τις σημαντικές αποζημιώσεις που καλείται να καταβάλει το Δημόσιο σε θύματα (και συγγενείς θυμάτων) της εγκληματικής δράσης του. Για την προ ετών αιματηρή απόδρασή του από το νοσοκομείο «Γ. Γεννηματάς», όπου είχε μεταφερθεί με κλούβα για εξετάσεις, τραυματίζοντας σοβαρά εξωτερικό φρουρό των φυλακών, τα διοικητικά δικαστήρια αναγνωρίζουν ευθύνη του Δημοσίου, καθώς η Υπηρεσία Μεταγωγών δεν φρόντισε να επισημάνει την ιδιαίτερη επικινδυνότητά του, ώστε να συνοδεύεται από μεγαλύτερη και καλύτερα εξοπλισμένη αστυνομική δύναμη και να αποφευχθεί η τραγωδία, αφού δραπετεύοντας σκότωσε δύο αρχιφύλακες της ΕΛ.ΑΣ. με πιστόλι, που παραμένει άγνωστο πώς βρέθηκε στα χέρια του (οι συγγενείς τους διεκδικούν άλλες αποζημιώσεις).
Για τον σοβαρό τραυματισμό του εξωτερικού φρουρού από σφαίρα στο στήθος, τη μακρόχρονη νοσηλεία και την ψυχική ταλαιπωρία του, τα διοικητικά δικαστήρια καταλογίζουν στο Δημόσιο ευθύνη αποζημίωσης που εντόκως ξεπερνά τα 110.000 ευρώ.
Παράλληλα κρίνουν καθοριστική την παράλειψη ενημέρωσης για την επικινδυνότητα του κακοποιού, αφού στο παρελθόν είχε πυροβολήσει και πετάξει χειροβομβίδα κατά αστυνομικών απειλώντας δημόσια για εκδίκηση, ενώ επισημαίνουν ότι ο τραυματίας είχε αναλάβει λίγους μήνες νωρίτερα υπηρεσία και δεν έφερε όπλο, κάτι για το οποίο αποφασίζει όποιος διατάσσει τη μεταγωγή.

ethnos.gr

ferriesingreece2

kalimnos

sportpanic03

 

 

eshopkos-foot kalymnosinfo-foot kalymnosinfo-foot nisyrosinfo-footer lerosinfo-footer mykonos-footer santorini-footer kosinfo-foot expo-foot