Αλλαγές στον κατώτατο μισθό στον ιδιωτικό τομέα, καθιέρωση της ηλεκτρονικής κάρτας εργασίας, του ψηφιακού ωραρίου και του λευκού μητρώου επιχειρήσεων, μειώσεις ασφαλιστικών εισφορών, νέο τοπίο στις συμβάσεις εργασίας καθώς και νέο καθεστώς προστίμων στην αγορά εργασίας φέρνει το 2020 στα εργασιακά.

Ειδικότερα, σύμφωνα με «Τα Νέα», εντός του Φεβρουαρίου του 2020 θα ξεκινήσει η διαβούλευση για τον νέο κατώτατο µισθό. Μετά τη σύνταξη του πορίσµατος ο υπουργός Εργασίας θα εισηγηθεί στο Υπουργικό Συµβούλιο τον νέο κατώτατο µισθό και το κατώτατο ηµεροµίσθιο.

Ο νέος µισθός θα επηρεάσει τουλάχιστον 400.000 εργαζοµένους µε µερική ή πλήρη απασχόληση. Επίσης εντός του πρώτου 4μήνου του 2020 αναμένεται να εκδοθεί η απόφαση του ΣτΕ που θα κρίνει την τύχη των τριετιών για δεκάδες χιλιάδες εργαζομένους στον ιδιωτικό τομέα. Η υπόθεση εκδικάστηκε αρχές Δεκεμβρίου στο Δ’ Τμήμα του ανώτατου ακυρωτικού δικαστηρίου. Με την απόφασή τους οι δικαστές θα κρίνουν αν δεκάδες χιλιάδες μισθωτοί που είχαν θεμελιώσει δικαίωμα για επιδόματα προϋπηρεσίας το 2012 τα δικαιούνται ακόμη ή θα τα χάσουν καταγράφοντας απώλειες μισθού έως και 195 ευρώ τον μήνα.

Εξάλλου με το νομοσχέδιο Εργάνη ΙΙ έρχονται στη ζωή εκατοντάδων χιλιάδων μισθωτών η ηλεκτρονική κάρτα εργασίας και το ψηφιακό ωράριο. Το σχέδιο, που στόχο έχει την υποδηλωμένη εργασία, θα εφαρμοστεί σταδιακά εντός του 2020. Το πρώτο 3μηνο του 2020 το μέτρο θα ξεκινήσει να λειτουργεί σε στάδια και πιλοτικά καταρχήν σε συγκεκριμένους κλάδους, όπως για παράδειγμα στο λιανικό εμπόριο και στον χρηματοπιστωτικό τομέα. Στόχος είναι η ηλεκτρονική κάρτα εργασίας να εφαρμοστεί καθολικά σε όλο τον ιδιωτικό τομέα στα τέλη του 2020.

Σύμφωνα με το σχέδιο, στόχος είναι να προβλεφθεί ψηφιακή σύνδεση της νέας ηλεκτρονικής κάρτας μισθωτών με το σύστημα Εργάνη. Στο τραπέζι βρίσκεται και η διασύνδεση του συστήματος της Αναλυτικής Περιοδικής Δήλωσης του ΕΦΚΑ με το πληροφοριακό σύστημα Εργάνη, ώστε να μπορούν να συνδυαστούν και να διασταυρωθούν κρίσιμα δεδομένα για την εργασία και ασφάλιση των μισθωτών. Η νέα ηλεκτρονική κάρτα θα είναι εισόδου – εξόδου. Στόχος είναι να προκύπτουν καθημερινά και σε πραγματικό χρόνο πληροφορίες για τον χρόνο εργασίας, την ώρα προσέλευσης και αποχώρησης των εργαζομένων της επιχείρησης με τη χρήση της κάρτας σε ηλεκτρονικό ρολόι παρουσίας προσωπικού (ωρομέτρηση και διαβίβαση στοιχείων με ηλεκτρονικό τρόπο).

Μείωση εισφορών

Επίσης αυξήσεις καθαρών αποδοχών για τους μισθωτούς και μείωση της συνολικής επιβάρυνσης για τους εργοδότες επιφέρει η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 0,9 ποσοστιαίες μονάδες το δεύτερο 6μηνο του 2020. Προσοχή όμως, η ελάφρυνση αφορά αποκλειστικά και μόνο τους μισθωτούς πλήρους απασχόλησης. Οι εργοδότες δεν θα έχουν την ελάφρυνση αυτή για τους εργαζομένους τους οποίους απασχολούν με καθεστώς μερικής απασχόλησης. Ο στόχος είναι προφανής και διπλός: το μέτρο να λειτουργήσει ως ισχυρό «πριμ» για την πλήρη απασχόληση και κίνητρο για την ανακοπή της επέλασης των ευέλικτων μορφών εργασίας, όπως επίσης και ως αναπτυξιακό εργαλείο για τις επιχειρήσεις.

Η μείωση του μη μισθολογικού κόστους, η οποία σωρευτικά θα φτάσει τις 5 ποσοστιαίες μονάδες μέχρι και το 2023, προβλέπεται να ξεκινήσει από 1ης Ιουλίου του 2020 και να ολοκληρωθεί σε τέσσερις φάσεις.

Το πρώτο βήμα θα γίνει το 2020 καθώς η αφαίρεση 0,9 ποσοστιαίων μονάδων από τον όγκο των ασφαλιστικών εισφορών εργοδότη και εργαζομένου, που σήμερα φτάνουν αθροιστικά στο 40,56%, μεταφράζεται σε ελάφρυνση 2,21% του μη μισθολογικού κόστους που αφορά την ασφάλιση.

Ακόμη καθιερώνεται το Λευκό Μητρώο Επιχειρήσεων που θα είναι ένας μηχανισμός επιβράβευσης συνεπών εργοδοτών. Στο Λευκό Μητρώο θα εντάσσονται όλες οι επιχειρήσεις που επιδεικνύουν τεκμηριωμένα συμμόρφωση με όλες τις πρόνοιες της εργατικής και ασφαλιστικής νομοθεσίας.

Οσοι εργοδότες εγγράφονται στο Λευκό Μητρώο θα έχουν ασφαλιστικά, φορολογικά και άλλα κίνητρα. Το σχέδιο περιλαμβάνει επιβράβευση όχι μόνο των εργοδοτών που είναι τυπικά συνεπείς, αλλά και όσων υιοθετούν σύγχρονα συστήματα διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού, όπως για παράδειγμα καινοτόμες μεθόδους συμμετοχής εργαζομένων στα κέρδη των επιχειρήσεων.

Τέλος, μπαίνει εντός του 2020 σε εφαρµογή το νέο τοπίο για τις συλλογικές κλαδικές συµβάσεις.

Οι υπουργικές αποφάσεις οι οποίες θα εκδοθούν από τον υπουργό Εργασίας Γιάννη Βρούτση θα εξειδικεύουν τα κριτήρια για τις εξαιρέσεις από τις κλαδικές συµβάσεις και τις περιπτώσεις των επιχειρήσεων για τις οποίες η επιχειρησιακή σύµβαση θα υπερισχύει της κλαδικής. Πάντως τα εργατικά συνδικάτα επισημαίνουν ότι με την υποβάθμιση των κλαδικών συμβάσεων, διά των εξαιρέσεων, κινδυνεύουν με μειώσεις αποδοχών χιλιάδες εργαζόμενοι. Κι αυτό καθώς στις κλαδικές συμβάσεις προβλέπονται αποδοχές 15%-20% υψηλότερες από αυτές των επιχειρησιακών.

Συνεπώς οι επιχειρήσεις που θα εξαιρεθούν από την εφαρμογή των κλαδικών συμβάσεων θα περιορίσουν το λειτουργικό τους κόστος εις βάρος των εργαζομένων, οι οποίοι θα βρεθούν αντιμέτωποι με περικοπή αποδοχών.

Κατώτατος μισθός: Έως τις 8 Μαρτίου παρατείνεται από το υπουργείο Εργασίας η προθεσμία που έληγε στις 28/2/2019 για τη δήλωση από τους εργοδότες στο σύστημα «Εργάνη» των μεταβολών στις αποδοχές των εργαζομένων, λόγω της αύξησης του κατώτατου μισθού, που ισχύει από 1η Φεβρουαρίου 2019.

Η ανακοίνωση του υπουργείου Εργασίας κάνει λόγο για την «τελευταία παράταση που δίνεται ώστε να διευκολυνθούν και να ολοκληρώσουν ομαλά τη διαδικασία υποβολής του εντύπου Ε4 όλες οι υπόχρεες επιχειρήσεις».

Αυτό σημαίνει πως εργοδότες και επιχειρήσεις έχουν περιθώριο έως 08/03/2019 να υποβάλουν το έντυπο Ε4 (Πίνακας Προσωπικού), συμπληρωμένο μόνο με τα στοιχεία της μεταβολής των αποδοχών που προκύπτει από την αύξηση του κατώτατου μισθού και του κατώτατου ημερομισθίου, από την 1/2/2019, για τους υπαλλήλους και τους εργατοτεχνίτες όλης της χώρας.

Σε «πόλεμο» μεταξύ της κυβέρνησης και του Συνδέσμου Ελλήνων Βιομηχάνων εξελίσσεται ο κατώτατος μισθός

Η ερμηνεία μιάς διάταξης άνοιξε τον «ασκό του Αιόλου», με τον ΣΕΒ να κάνει λόγο για προσπάθεια επαναφοράς προσαυξήσεων και τριετιών μέσω «ψευδοερμηνείας» του νόμου, η οποία αν εφαρμοστεί θα εκτινάξουν, όπως υποστηρίζουν, το μισθολογικό κόστος πολύ πάνω από τα 650 ευρώ.

Ήδη απειλούν με προσφυγές, προϊδεάζοντας για «πόλεμο» με την κυβέρνηση σχετικά με την εφαρμογή του νόμου.

Τι ζητάει ο ΣΕΒ
Οι εργοδοτικοί φορείς ζητούν να μην περιλαμβάνονται οι 3ετίες, ερμηνεύοντας διάταξη του νόμου που αναφέρει ότι ο κατώτατος μισθός είναι μοναδικό ποσό και ως εκ τούτου θεωρεί πως σε αυτό περιλαμβάνονται και όποια επιδόματα.

Από την πλευρά του το υπουργείο Εργασίας απαντά ότι οι τριετίες που ισχύουν με βάση τον νόμο θα εφαρμοστούν κανονικά.

Με βάση την ισχύουσα νομοθεσία υπολογίζονται έως τρεις 3ετίες, οι οποίες είχαν κατοχυρωθεί έως και το 2012 και οι οποίες ακολουθούν τους εργαζόμενους στο εργασιακό τους βίο.

Ακολουθεί σχετικό παράδειγμα:

Εργαζόμενος με αμοιβή -μέχρι τον Ιανουάριο του 2019- τον κατώτατο μισθό 586,08 ευρώ και τρεις 3ετίες μέχρι το 2012, το ποσό με το οποίο θα αμείβεται ανέρχεται σε 761,8 ευρώ. Εργαζόμενος σήμερα με την ίδια αμοιβή (κατώτατος μισθός) 650 ευρώ και τις ίδιες 3ετίες (3) θα πρέπει να λαμβάνει τον μήνα 845 ευρώ τον μήνα. Αν περάσει το αίτημα του ΣΕΒ, η αμοιβή του συγκεκριμένου εργαζόμενου θα περιοριστεί στα 650 ευρώ.

Σύμφωνα με όσα δηλώνουν γνωστοί εργατολόγοι, ο νόμος που αφορά στον νομοθετικά οριζόμενο κατώτατο μισθό -ο οποίος ανήρχετο σε 586,08 για εργαζομένους άνω των εικοσιπέντε (25) ετών και σε 510,95 ευρώ για εργαζομένους κάτω των εικοσιπέντε (25)-, εξασφαλίζει και προστατεύει το επίδομα τριετίας για όσους είχαν συμπληρώσει αντίστοιχη προϋπηρεσία έως τις 14.2.2012.

Τι αναφέρει ο νόμος για τον κατώτατο μισθό
«Ο κατά τα άνω κατώτατος μισθός των υπαλλήλων άνω των 25 ετών προσαυξάνεται με ποσοστό 10% για κάθε τριετία προϋπηρεσίας και έως τρεις τριετίες και συνολικά 30% για προϋπηρεσία 9 ετών και άνω και το κατώτατο ημερομίσθιο των εργατοτεχνιτών άνω των 25 ετών προσαυξάνεται με ποσοστό 5% για κάθε τριετία προϋπηρεσίας και έως έξι τριετίες και συνολικά 30% για προϋπηρεσία 18 ετών και άνω. ii)

Ο κατά τα άνω κατώτατος μισθός των υπαλλήλων κάτω των περ.1 25 ετών προσαυξάνεται με ποσοστό 10% για μία τριετία προϋπηρεσίας και για προϋπηρεσία 3 ετών και άνω και το κατώτατο ημερομίσθιο των εργατοτεχνιτών κάτω των 25 ετών προσαυξάνεται με ποσοστό 5% για κάθε τριετία προϋπηρεσίας και έως δύο τριετίες και συνολικά 10% για προϋπηρεσία 6 και άνω ετών…».

Ξαφνικά ξέσπασε πόλεμος ανάμεσα στον ΣΕΒ και την κυβέρνηση με αφορμή τον κατώτατο μισθό και την ερμηνείας μιάς διάταξης.
Ο ΣΕΒ ζητάει να μην περιλαμβάνονται οι 3ετίες, ερμηνεύοντας διάταξη του νόμου που αναφέρει ότι ο κατώτατος μισθός που αναφέρεται είναι μοναδικό ποσό και ως εκ τούτου θεωρεί πως σε αυτό περιλαμβάνονται και όποια επιδόματα. Το υπουργείο Εργασίας απαντά ότι οι τριετίες που ισχύουν με βάση τον νόμο θα εφαρμοστούν κανονικά.

Τι σημαίνει όμως η απαίτηση του ΣΕΒ και τι θα συμβεί στους εργαζόμενους αν τελικά υιοθετηθεί – απειλεί με προσφυγή στην δικαιοσύνη – η θέση του;
Με βάση την ισχύουσα νομοθεσία υπολογίζονται έως τρεις 3ετίες, οι οποίες είχαν κατοχυρωθεί έως και το 2012 και οι οποίες ακολουθούν τους εργαζόμενους στο εργασιακό τους βίο.
Ας δούμε ένα παράδειγμα:

Εργαζόμενος στο τέλος του περασμένου μήνα με αμοιβή τον κατώτατο μισθό 586,08 ευρώ και τρεις 3ετίες μέχρι το 2012, το ποσό με το οποίο θα αμείβεται ανέρχεται σε 761,8 ευρώ.
Εργαζόμενος σήμερα με την ίδια αμοιβή (κατώτατος μισθός) 650 ευρώ και τις ίδιες 3ετίες (3) θα πρέπει να λαμβάνει τον μήνα 845 ευρώ τον μήνα.
Αν όμως υιοθετηθεί το σενάριο του ΣΕΒ θα πρέπει η αμοιβή του περιοριστεί στα 650 ευρώ. Τι σημαίνει αυτό; Ότι αντί για αύξηση θα δει τον μισθό του να μειώνεται κατά 111,8 ευρώ.
Όπως μας λέει ο δικηγόρος – εργατολόγος Γιάννης Καρούζος «με τον Ν 4093/2012 διαμορφώθηκε κατά την περίοδο της κρίσης ο νομοθετικά οριζόμενος κατώτατος μισθός, ο οποίος ανήρχετο σε 586,08 για εργαζομένους άνω των εικοσιπέντε (25) ετών και σε 510,95 ευρώ για εργαζομένους κάτω των εικοσιπέντε (25). Παρόλο που ο νόμος αυτός θεσπίστηκε κατά τη χειρότερη οικονομική περίοδο της χώρας, ο Έλληνας νομοθέτης διατήρησε και προστάτεψε το επίδομα τριετίας για όσους είχαν συμπληρώσει αντίστοιχη προϋπηρεσία έως τις 14.2.2012. Κατά τα λοιπά, επήλθε «πάγωμα» των ωριμάνσεων.
Πιο συγκεκριμένα προβλέφθηκε ότι «Ο κατά τα άνω κατώτατος μισθός των υπαλλήλων άνω των 25 ετών προσαυξάνεται με ποσοστό 10% για κάθε τριετία προϋπηρεσίας και έως τρεις τριετίες και συνολικά 30% για προϋπηρεσία 9 ετών και άνω και το κατώτατο ημερομίσθιο των εργατοτεχνιτών άνω των 25 ετών προσαυξάνεται με ποσοστό 5% για κάθε τριετία προϋπηρεσίας και έως έξι τριετίες και συνολικά 30% για προϋπηρεσία 18 ετών και άνω. ii) Ο κατά τα άνω κατώτατος μισθός των υπαλλήλων κάτω των περ.1 25 ετών προσαυξάνεται με ποσοστό 10% για μία τριετία προϋπηρεσίας και για προϋπηρεσία 3 ετών και άνω και το κατώτατο ημερομίσθιο των εργατοτεχνιτών κάτω των 25 ετών προσαυξάνεται με ποσοστό 5% για κάθε τριετία προϋπηρεσίας και έως δύο τριετίες και συνολικά 10% για προϋπηρεσία 6 και άνω ετών…».

Η διάταξη που «κόβει» τις τριετίες
Παράλληλα σημειώνει και αναδεικνύει το πρόβλημα και την διάταξη την οποία επικαλείται ο ΣΕΒ. Συγκεκριμένα ο Γ. Καρούζος αναφέρει «ωστόσο, στον Ν. 4172/2013 στο άρθρο 103 που αφορά τον νομοθετικά κατώτατο μισθό και τον τρόπο προσδιορισμού αυτού, ορίστηκε ότι «Έπειτα από διαβούλευση, που διεξάγεται σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρούσα, ορίζεται ο νομοθετημένος κατώτατος μισθός και το νομοθετημένο κατώτατο ημερομίσθιο, για πλήρη απασχόληση, για τους υπαλλήλους και εργατοτεχνίτες όλης της χώρας, των οποίων η αμοιβή δεν ρυθμίζεται από συλλογική σύμβαση εργασίας «και ως τέτοιος νοείται μία μοναδική αξία (ποσό) αναφοράς». Με αυτήν την άστοχη και αδόκιμη διατύπωση επιχειρήθηκε η έμμεση κατάργηση των τριετιών.
Και συνεχίζει «στις 30.1.2019 δημοσιεύθηκε το ΦΕΚ (Β’ 173/30.1.2019) για τον καθορισμό του νέου κατώτατου μισθού, ο οποίος θα ισχύσει από 1.2.2019. Σύμφωνα με αυτόν, ο κατώτατος μισθός θα ανέρχεται στο ποσό των 650 ευρώ. Η κυβέρνηση θα μπορούσε να διευκρινίσει το ζήτημα που έχει τεθεί σχετικά με την τύχη των τριετιών και κατ’ ουσίαν να καταργήσει την προηγουμένη ακατανόητη διάταξη.
Εν κατακλείδι προκειμένου να λυθεί το θέμα ίσως χρειαστεί νομοθετική παρέμβαση του υπουργείου Εργασίας ώστε να καταργηθεί αυτή η ομολογουμένως δυσνόητη και μάλλον αχρείαστη διάταξη.